Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 26 listopada 2018r.

Sąd Okręgowy w Kielcach Wydział I Cywilny w składzie następującym:

Przewodniczący: SSO Agnieszka Paw

Protokolant: starszy protokolant Ewelina Krawczyk

po rozpoznaniu w dniu 26 listopada 2018r. w Kielcach

na rozprawie

sprawy z powództwa Bonus Wierzytelności 3 P. Inkaso Niestandaryzowany Sekurytyzacyjny Fundusz Inwestycyjny Zamknięty z siedzibą w W.

przeciwko M. J. (1)

o zapłatę

I.  zasądza od M. J. (1) na rzecz Bonus Wierzytelności 3 P. Inkaso Niestandaryzowanego Sekurytyzacyjnego Funduszu Inwestycyjnego Zamkniętego z siedzibą w W. kwotę 124 699,92 zł (sto dwadzieścia cztery tysiące sześćset dziewięćdziesiąt dziewięć złotych 92/100), z ograniczeniem odpowiedzialności pozwanego M. J. (1) do kwoty przyznanej powodowi, jako wierzycielowi hipotecznemu w planie podziału sumy uzyskanej z egzekucji z nieruchomości, dla której w Sądzie Rejonowym w Kielcach prowadzona jest księga wieczysta KW nr (...), sporządzonym z dniu 24 maja 2018r. przez Komornika sądowego przy Sądzie Rejonowym w Kielcach, zatwierdzonym przez Sąd Rejonowy w Kielcach postanowieniem z dnia 28 maja 2018 roku w sprawie I Co 1813/16;

II.  oddala powództwo w pozostałej części

III.  zasądza od M. J. (1) na rzecz Bonus Wierzytelności 3 P. Inkaso Niestandaryzowanego Sekurytyzacyjnego Funduszu Inwestycyjnego Zamkniętego z siedzibą w W. kwotę 11 912,76zł (jedenaście tysięcy dziewięćset dwanaście siedemdziesiąt sześć złotych) tytułem kosztów procesu;

IV.  przyznaje adwokatowi M. S. ze Skarbu Państwa (Sądu Okręgowego w Kielcach) kwotę 6642,00 zł (sześć tysięcy sześćset czterdzieści dwa złotych)w tym podatek VAT tytułem wynagrodzenia za czynności kuratora.

I C 1861/18 Uzasadnienie

Powód Bonus Wierzytelności 3 P. Niestandaryzowany Sekurytyzacyjny Fundusz Inwestycyjny Zamknięty z siedzibą w W. wniósł o zasądzenie od pozwanego M. J. (1) kwoty 124 699,92zł. wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od dnia 27 stycznia 2018r. do dnia zapłaty, z ograniczeniem odpowiedzialności pozwanego do kwoty przyznanej powodowi, jako wierzycielowi hipotecznemu w planie podziału sumy uzyskanej z egzekucji nieruchomości oznaczonej w księdze wieczystej Nr (...) oraz kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego.

W uzasadnieniu wskazywał, że powód w drodze umowy cesji nabył od (...) Bank (...) S.A. z siedzibą w W. wierzytelności przysługujące Bankowi wobec dłużnika J. J. w łącznej kwocie 2 140 009,19zł stanowiące nieuregulowaną należność z tytułu umowy kredytowej z dnia 7 kwietnia 2011r. Spłata kredytu udzielonego dłużnikowi J. J. zabezpieczona została przez ustanowienie hipoteki umownej do łącznej kwoty 2 250 000zł na nieruchomości, dla której Sąd Rejonowy w Kielcach prowadzi księgę wieczystą o numerze (...), stanowiącej własność pozwanego. Wobec przedmiotowej nieruchomości prowadzone było postepowanie egzekucyjne. Postanowieniem z dnia 28 maja 2018r. Sąd Rejonowy w Kielcach zatwierdził w całości sporządzony przez Komornika sądowego projekt podziału, zgodnie z którym na rzecz powoda, jako wierzyciela hipotecznego przyznana została kwota 124 669,92zł, która przekazana została do depozytu sądowego do czasu przedstawienia tytułu wykonawczego przeciwko M. J. (1).

Działający w imieniu pozwanego, nieznanego z miejsca pobytu kurator wniósł o oddalenie powództwa. Zarzucał brak legitymacji biernej po stronie pozwanego, albowiem z treści umowy kredytu dołączonej do pozwu nie wynika, aby pozwany był kredytobiorcą, bądź poręczycielem udzielonego kredytu. Zgłosił nadto zarzut przedawnienia roszczenia. (k.126-127)

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 7 kwietnia 2011r. pomiędzy (...) Bank S.A. z siedzibą w W. a kredytobiorcą J. J. zawarta została umowa kredytowa nr (...). Zgodnie z umową Bank udzielił kredytobiorcy kredytu nieodnawialnego na okres od dnia udostępnienia kredytu do dnia ostatecznej spłaty. Umowa stanowiła, że wykorzystanie kredytu nastąpi w drodze wykonywania poleceń wypłaty z kredytu. Górną kwotę kredytu stanowiła kwota 1 500 000zł., ostateczny dzień spłaty ustalono na 22 marca 2017r.

W dniu 12 kwietnia 2011r. J. J. i M. J. (2) złożyli oświadczenie o ustanowieniu na rzecz (...) Banku S.A. z siedzibą w W. hipoteki na nieruchomości, dla której Sąd Rejonowy w Kielcach prowadzi księgę wieczystą nr (...) celem zabezpieczenia wszystkich wierzytelności pieniężnych z tytułu powyższej umowy kredytowej, w tym roszczenia o odsetki i przyznane koszty postępowania, a także wszelkie roszczenia o prowizje, opłaty, koszty i inne należności uboczne wynikające z umowy.

(dowód: umowa kredytu wraz z załącznikami k. 40- 57, oświadczenie o ustanowieniu hipoteki k. 58-59)

Pismem z dnia 23 sierpnia 2012r. skierowanym do kredytobiorcy (...) Bank S.A. z siedzibą w W. dokonał wypowiedzenia umowy kredytowej, wskazując jednocześnie że zadłużenie z tytułu zawartej umowy na dzień 23 sierpnia 2012r. wynosi 1 380 548,72zł , a w tym: kapitał niewymagalny 1 247 900zł, kapitał wymagalny 89 303,48zł., odsetki umowne od kapitału niewymagalnego naliczone za okres od 31 lipca 2012r. do 23 sierpnia 2012r. w kwocie 6 083,27zł, odsetki umowne przeterminowane w kwocie 33 384,26zł, odsetki karne w kwocie 2 487,75zł, opłata na Bankowy Fundusz Gwarancyjny w kwocie 1 389,96zł,

(wypowiedzenie umowy wraz dowodem doręczenia k. 61, 62)

W dniu 31 października 2012r. (...) Bank S.A. z siedzibą w W. wystawił przeciwko J. B. tytuł egzekucyjny nr (...) na kwotę 1 409 407,93zł, a tym kwotę 1 337 203,48zł z tytułu kapitału i 48 856,57zł z tytułu niespłaconych odsetek umownych oraz dalsze odsetki od zadłużenia przeterminowanego od dnia wystawienia bankowego tytułu egzekucyjnego do dnia zapłaty. Postanowieniem z dnia 15 listopada 2012r. Sąd Rejonowy w Kielcach w sprawie V GCo 820/12 nadał klauzulę wykonalności powyższemu bankowemu tytułowi egzekucyjnemu do kwoty 2 250 000zł.

(dowód: bankowy tytuł egzekucyjny k. 64, postanowienie z dnia 15 listopada 2012r. k. 64)

Powód Bonus Wierzytelności 3 P. Inkaso Niestandaryzowany Sekurytyzacyjny Fundusz Inwestycyjny Zamknięty z siedzibą w W., wpisany do rejestru funduszy inwestycyjnych pod poz. (...), którego organem zarządzającym jest (...) Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych S.A. z siedzibą w W. na mocy umowy przelewu wierzytelności z dnia 11 stycznia 2018r. nabył od (...) Bank (...) S.A. z siedzibą w W. wierzytelność przysługującą spółce wobec dłużnika J. J., opiewającą w dacie cesji na łączną kwotę 2 140 009,19zł, stanowiącą nieuregulowaną należność z tytułu umowy kredytowej nr (...) z dnia 7 kwietnia 2011r. Pismem z dnia 10 kwietnia 2018r. dłużnik oraz pozwany zawiadomieni zostali o przelewie wierzytelności .

(dowód: umowa przelewu wierzytelności z dnia 11 stycznia 2018r. wraz z załącznikami k. 13- 39, pisma z 10.04.2018r. k. 101, 102, 104, 105)

W Sądzie Rejonowym w Kielcach dla nieruchomości położonej w miejscowości Zagrody prowadzona jest księga wieczysta (...), w której jako właściciel ujawniony był M. J. (1), zaś jako wierzyciel hipoteczny powód Bonus W. 3 P. Inkaso Niestandaryzowany Sekurytyzacyjny Fundusz Inwestycyjny Zamknięty z siedzibą w W. z tytułu umowy kredytowej Nr (...).

(dowód: odpis zupełny z księgi wieczystej k. 65-88)

W związku z prowadzonym przeciwko pozwanemu M. J. (1) postepowaniem egzekucyjnym, skierowanym wobec nieruchomości Komornik sądowy przy Sądzie Rejonowym w Kielcach M. B. sporządziła projekt podziału sumy uzyskanej z egzekucji- sprzedaży opisanej wyżej nieruchomości, m.in. na zaspokojenie wierzytelności powoda z tytułu należności zabezpieczonej hipoteką umowną w księdze wieczystej nr (...) w kwocie 2 250 000zł. , w ten sposób, że na rzecz powoda przyznano kwotę 124 699,92zł., którą złożono do depozytu sądowego, do czasu złożenia przez powoda tytułu wykonawczego przeciwko dłużnikowi. Postanowieniem z dnia 28 maja 2018r. Sąd Rejonowy w Kielcach w sprawie I Co 1813/16 zatwierdził w całości powyższy projekt podziału sumy 432 892,90zł.

(dowód: projekt podziału sumy uzyskanej z egzekucji k. 109-118, postanowienie Sądu Rejonowego w Kielcach z dnia 28 maja 2018r. k. 100)

Sąd zważył co następuje:

Powództwo co do zasady zasługuje na uwzględnienie.

Powód wystąpił z pozwem przeciwko pozwanemu M. J. (1) jako dłużnikowi rzeczowemu z tytułu hipoteki ustanowionej na nieruchomości objętej księgą wieczystą Nr KW (...) stanowiącej własność pozwanego o zapłatę kwoty wynikającej z umowy (...) nr (...) z dnia 7 kwietnia 2011r. zawartej pomiędzy dłużnikiem J. J. a (...) Bankiem S.A. z siedziba w W.. Z treści dokumentów dołączonych do pozwu wynika, że na przedmiotowej nieruchomości ustanowiona została hipoteka umowna do kwoty 2 250,00zł. w celu zabezpieczenia kredytu udzielonego dłużnikowi osobistemu J. J., na podstawie powołanej wyżej umowy kredytowej. Jako wierzyciel hipoteczny ujawniony został powód. Pozwany jest zatem biernie legitymowany jako dłużnik rzeczowy.

Stosownie do art. 65 ust. 1 ustawy z dnia 6 lipca 1982r. o księgach wieczystych i hipotece (tekst jedn. Dz.U. z 2013r. poz. 707) w celu zabezpieczenia oznaczonej wierzytelności wynikającej z określonego stosunku prawnego można nieruchomość obciążyć prawem, na mocy którego wierzyciel może dochodzić zaspokojenia z nieruchomości bez względu na to, czyją stała się własnością, i z pierwszeństwem przed wierzycielami osobistymi właściciela nieruchomości (hipoteka). Powyższy przepis przyznaje wierzycielowi hipotecznemu uprawnienie do wytoczenia przeciwko dłużnikowi hipotecznemu, nie będącemu dłużnikiem osobistym, powództwa o świadczenie celem umożliwienia prowadzenia egzekucji z obciążonej nieruchomości. Sens hipoteki polega na tym, aby w sytuacji nieuzyskania zaspokojenia od dłużnika osobistego, wierzyciel mógł uzyskać zaspokojenie od dłużnika rzeczowego - do wysokości hipoteki - pomimo tego, że żaden stosunek obligacyjny pomiędzy nimi nie istnieje. Jeżeli zatem zobowiązany osobiście nie wykonuje należnego świadczenia pieniężnego, wierzyciel może wszcząć egzekucję przeciwko dłużnikowi rzeczowemu, przedtem jednak musi uzyskać przeciwko niemu tytuł wykonawczy. (tak Sąd Najwyższy w wyrokach: z dnia 16 lipca 2003r. w sprawie V CK 19/02, z dnia 10 września 1999r. w sprawie III CKN 331/98, z dnia 25 sierpnia 2004r. w sprawie IV CK 606/03).

Hipoteka daje zatem podstawę do zasądzenia od dłużnika rzeczowego, który nie jest dłużnikiem osobistym, kwoty zabezpieczonej nią wierzytelności. Znaczenie hipoteki nie ogranicza się bowiem do zabezpieczenia realizacji wierzytelności od dłużnika osobistego.

W ocenie Sądu nie budzi wątpliwości legitymacja czynna powoda do dochodzenia objętej pozwem należności. Powód wykazał złożonymi dokumentami, że jest następcą prawnym (...) Bank (...) S.A. z siedzibą w W., zaś wierzytelność wynikającą z umowy kredytu nabył na podstawie umowy sprzedaży wierzytelności z dnia 11 stycznia 2018r. Zgodnie z art. 509 k.c. wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią, chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania. Wraz z wierzytelnością przechodzą na nabywcę wszelkie związane z nią prawa, w szczególności roszczenie o zaległe odsetki. Nie jest kwestionowane, że po stronie (...) Banku (...) S.A. z siedzibą w W. istniała względem pozwanego wymagalna wierzytelność wynikająca z zawartej umowy kredytu. W świetle zapisów umowy kredytu strony nie wyłączyły w umowie możliwości dokonania przelewu wierzytelności na rzecz osoby trzeciej. W konsekwencji na podstawie zawartej umowy przelewu wierzytelności na powoda przeszła wierzytelność wynikająca z umowy kredytowej z dnia z dnia 7 kwietnia 2011r. wraz z wszelkim prawnymi zabezpieczeniami, w tym hipoteką.

W przedmiotowej sprawie w związku z egzekucją prowadzoną przeciwko pozwanemu M. J. (1) doszło do sprzedaży nieruchomości. Wierzytelność powoda zabezpieczona hipotecznie została uwzględniona w zatwierdzonym przez Sąd Rejonowy w Kielcach planie podziału sumy uzyskanej z egzekucji w kwocie dochodzonej pozwem i stosownie do art. 1036 §2 k.p.c. pozostawiona została na rachunku depozytowym Ministra Finansów. Stosownie do art. 1036§1 k.p.c. w podziale sumy uzyskanej przez egzekucję z nieruchomości oprócz wierzyciela uczestniczą m.in. osoby, które przed zajęciem nieruchomości nabyły na niej prawa stwierdzone w opisie i oszacowaniu lub zgłoszone najpóźniej w dniu uprawomocnienia się postanowienia o przybiciu. Nie ulega wątpliwości, że do praw stwierdzonych w opisie i oszacowaniu należy hipoteka, jako ograniczone prawo rzeczowe. Stosownie natomiast do art. 1025 § 1 pkt 5 z kwoty uzyskanej z egzekucji zaspokojeniu podlegają należności zabezpieczone hipoteką.

Stosownie do art. 1003 k.p.c. prawomocne postanowienie o przysądzeniu własności wraz z planem podziału sumy uzyskanej z egzekucji jest tytułem do wykreślenia w księdze wieczystej wszelkich praw, które według plany podziału wygasły. W miejsce hipoteki powstaje prawo wierzyciela do zaspokojenia się z ceny nabycia. Istnienie takiego prawa wykazał pozwany.

Wysokość dochodzonej kwoty nie była kwestionowana przez pozwanego.

Sąd nie podzielił podniesionego przez stronę pozwaną zarzutu przedawnienia roszczenia. Hipoteka daje zatem podstawę do zasądzenia od dłużnika rzeczowego kwoty zabezpieczonej nią wierzytelności. Zgodnie z art. 77 ustawy o księgach wieczystych i hipotece przedawnienie wierzytelności zabezpieczonej hipoteką nie narusza uprawnienia wierzyciela hipotecznego do uzyskania zaspokojenia z nieruchomości obciążonej. Przepis powyższy wyłącza skutki przedawnienia zabezpieczonej wierzytelności w takim zakresie, w jakim wierzycielowi hipotecznemu przysługuje prawo do zaspokojenia się z obciążonej nieruchomości. Przedawnienie roszczenia nie wpływa zatem na uprawnienie wierzyciela hipotecznego dochodzenia zaspokojenia z przedmiotu hipoteki.

Stosownie do art. 319 k.p.c. Sąd zastrzegł pozwanemu będącemu wyłącznie dłużnikiem rzeczowym prawo do powoływania się w toku postępowania egzekucyjnego na ograniczenie odpowiedzialności do kwoty uwzględnionej w planie podziału w wyniku egzekucji z nieruchomości. Z tych też względów Sąd oddalił powództwo o zasądzenie odsetek od dochodzonej pozwem kwoty, jako wykraczających poza kwotę przyznaną w planie podziału sumy uzyskanej z egzekucji.

O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art. 98 §1 k.p.c.

Stosownie do § 1 ust. 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 9 marca 2018r. w sprawie określenia wysokości wynagrodzenia i zwrotu wydatków poniesionych przez kuratorów ustanowionych dla strony w sprawie cywilnej w związku z § 2 pkt 6 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015r. w sprawie opłat za czynności adwokackie Sąd przyznał adw. M. S. wynagrodzenie za czynności kuratora.

Z: odpis wyroku z uzasadnieniem doręczyć kuratorowi pozwanego