Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 20 grudnia 2018 roku

Sąd Rejonowy Szczecin Prawobrzeże i Zachód w Szcz ecinie w IV Wydziale Karnym w składzie:

Przewodnicząca: SSR Barbara Rezmer

Protokolant: Julia Łatwis

Przy udziale oskarżyciela skarbowego Zofii Mazuro

po rozpoznaniu na rozprawie w dniach 26.01.2017 r. 28.03.2017 r., 25.04.2017 r., 04.07.2017 r., 31.08.2017 r., 07.12.2017 r., 18.01.2018 r., 13.04.2018 r., 23.10.2018 r. oraz 20.12.2018 roku

sprawy

1.  L. D. (1), z d. P., córki J. i W. z d. B., urodzonej (...) w S.,

oskarżonej o to, że:

29 kwietnia 2014r. w S. zajmując się jako Głowna Księgowa prowadzeniem spraw (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w S., w zakresie spraw księgowych i rozliczeń podatkowych na podstawie otrzymanego upoważnienia do reprezentowania ww. podmiotu z dnia 30.06.2013r. podała dane niezgodne z prawdą w złożonej w (...)w S. korekcie zeznania rocznego na formularzu CIT – 8 o wysokości osiągniętego dochodu (poniesionej straty) przez podatnika podatku dochodowego od osób prawnych za rok podatkowy od 1.01.2013 r. do 31.12.2013r. w zakresie kwoty przychodu, kosztów oraz wysokości zobowiązania podatkowego, przez co podatek został narażony na uszczuplenie w kwocie 129.936 zł

tj. o czyn z art. 56§2kks w zw. z art.56§1kks przy zastosowaniu art.9§3kks

2.  J. B., syna Z. i A. z d. L., urodzonego dnia (...) w S. O.

oskarżonego o to, że:

w okresie od 31 marca 2015 roku do 16 sierpnia 2016 roku w S. jako wspólnik (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w S., faktycznie zajmując się prowadzeniem spraw gospodarczych, w szczególności finansowych tej Spółki, wbrew obowiązkowi określonemu w art.27 ust.1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 roku o podatku dochodowym od osób prawnych uporczywie nie wpłacał na rachunek (...)w S. podatku dochodowego od osób prawnych za rok 2014 w wysokość 461.085zł, zadeklarowanego w złożonym w (...)w S. zeznaniu rocznym na formularzu CIT – 8 o wysokości osiągniętego dochodu (poniesionej straty) przez podatnika podatku dochodowego od osób prawnych za rok podatkowy od 01.01.2014r. do 31.12.2014r.

tj. o czyn z art. 57§1kks w zw. z art.6§2kks przy zastosowaniu art.9§3kks

orzeka

I.  uniewinnia L. D. (2) od popełnienia zarzucanego jej czynu,

II.  uniewinnia J. B. od popełnienia zarzucanego mu czynu,

III.  na podstawie art. 632 pkt 2 kpk w zw. z art. 113 § 1 kks kosztami postępowania obciąża Skarb Państwa.

Sygn. akt IV K 738/16

UZASADNIENIE

L. D. (2) została główną księgową (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w S. w połowie 2013 roku. W spółce nie była dotąd właściwie prowadzona księgowość i sprawy kadrowe – jako księgowa musiała zacząć od odnalezienia i uporządkowania dokumentów za poprzednie lata, wprowadzenia ich do programu księgowego.

W (...). w S. zajmując się jako główna księgowa prowadzeniem spraw (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w S., w zakresie spraw księgowych i rozliczeń podatkowych na podstawie otrzymanego upoważnienia do reprezentowania ww. podmiotu z dnia 30.06.2013r. podała dane niezgodne z prawdą w złożonej w (...)w S. korekcie zeznania rocznego na formularzu CIT – 8 o wysokości osiągniętego dochodu (poniesionej straty) przez podatnika podatku dochodowego od osób prawnych za rok podatkowy od 1.01.2013 r. do 31.12.2013r. w zakresie kwoty przychodu, kosztów oraz wysokości zobowiązania podatkowego, przez co podatek został narażony na uszczuplenie w kwocie 139.936 zł.

L. D. (2) wiedziała, że zarówno w deklaracji, jak i w korekcie mogły zostać niedokładnie wyliczone koszty przychodu jak i sam podatek, więc dane te są nieprawdziwe. Część wyliczeń była błędna z powodu pomyłek, np. w przeliczaniu euro na złotówki. Co do największej kwoty kosztów przychodu, tj. składek na ubezpieczenia społeczne – nie wiedziała jeszcze, jaka kwota została ściągnięta w drodze egzekucji komorniczej. Uznała jednak, że może to w razie uzupełnienia dokumentacji i danych skorygować kolejną korektą. Istotne było jednak dla niej, by w ogóle przedstawić sytuację spółki dla celów podatkowych – gdyż od 2010 roku nie zostały złożone deklaracje. Deklaracja, która została wreszcie – z opóźnieniem - złożona 2012 rok również wymagała korekty. Nie były składane także sprawozdania finansowe za 2012 i 2013 rok. Po kontroli podatkowej w imieniu Spółki zostały złożone jeszcze dwie korekty, zarówno za 2012 jak 2013 rok, przy czym ostania została złożona w 2015 roku z wyjaśnieniem, że nastąpiło uzupełnienie dokumentacji spółki.

Dowód: wyjaśnienia k.1607-1610, 1677-1678

protokół kontroli k.8-35

zeznania i korekty k.36-37, 610-613,1268-1276,1277-1282

pismo k.41-49,64

zeznania M. C. k.1368-1369, 1681-1682

zeznania K. S. k.1349-1350, 1352-1353, 1680

zeznania P. O. k.1357-1358, 1703-1705

zeznania D. T. k.1354-1356, 1715-1716

Prezesem (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w S. był M. S.. Spółka prowadziła działalność przede wszystkim na terenie Niemiec, gdzie wykonywała usługi. W Niemczech organizowaniem tej działalności, umowami i ich realizacją zajmował się wspólnik, obywatel niemiecki J. B..

M. S. dysponował pieniędzmi spółki, miał dostęp również do jej kont w bankach w Niemczech – pobierał gotówkę z tych kont w niemieckich bankomatach, M. S. regulował zobowiązania na terenie Polski, najchętniej gotówką. J. B. przesyłał pieniądze na konta spółki w Polsce, dysponował nimi M. S., przeznaczając je także na cele niezwiązane z działalnością Spółki. Podatek dochodowy od osób prawnych za rok 2014 w wysokości 461.085zł, zadeklarowany w złożonym w (...)w S. zeznaniu rocznym na formularzu CIT – 8 o wysokości osiągniętego dochodu (poniesionej straty) przez podatnika podatku dochodowego od osób prawnych za rok podatkowy od 01.01.2014r. do 31.12.2014r. nie został zapłacony.

M. S. postawiono zarzuty dotyczące podatków za rok 2014.

Dowód: wyjaśnienia oskarżonego k.1678

postanowienie k. 1-2

zeznania K. S. k.1349-1350, 1352-1353, 1680

zeznania M. Z. k.1683 -1685

zeznania H. R. k.1686

zeznania I. B. k.1359-1362, 1703

zeznania P. O. k.1357-1358, 1703-1705

L. D. (1) urodziła się (...) w S., gdzie nadal mieszka. Ma wyksztalcenie wyższe. Jest mężatką, ma jedno dorosłe dziecko, nie ma nikogo na utrzymaniu. Zatrudniona jest obecnie w (...) S. S. z dochodem 3900 zł brutto. Posiada mieszkanie własnościowe 70mkw, samochód z 2008 roku. Nie była leczona psychiatrycznie ani odwykowo. Nie była karana

- dane osobopoznawcze k.1632

- karta karna k.1743

J. B. urodził się dnia (...) w S.. Ma obywatelstwo niemieckie. Mieszka w Niemczech. Ma wykształcenie zawodowe w zawodzie stolarza, jest przedsiębiorcą z dochodem około 3200 euro miesięcznie. Jest żonaty, ma czworo dzieci, w tym troje na utrzymaniu. Nie był leczony psychiatrycznie lub odwykowo. Nie był karany.

- dane osobopoznawcze k.1631

- karta karna k.1742

Sąd zważył, co następuje:

Oskarżona L. D. (2) nie przyznała się do popełnienia zarzucanego jej czynu. Wyjaśniła, że złożyła korektę i jeszcze dwie następne. Musiała odtworzyć dokumentację od 2010 roku. W trakcie kontroli nawet jeszcze nie było pełnej informacji od komornika na temat ściągniętych kosztów, nie było dokumentacji dotyczącej wynagrodzeń. Ustaliła z pracownikiem urzędu, że złoży taką informację o sytuacji firmy, jaką posiada, a ewentualnie będzie mogła ją skorygować. Urząd Skarbowy chciał mieć jakąkolwiek informację o stanie spółki, bo od 2012 roku nie były składane informacje na ten temat. Jako księgowa wiedziała, że nie wpisuje się kosztów ubezpieczeń społecznych w koszty przychodu, jeśli nie zostały uiszczone, ale jeszcze na ten temat nie posiadała informacji, zamierzała to skorygować gdy zgromadzi potrzebne informacje, nawet nie odniosła się do tej części nieprawidłowość, bo miały być przedmiotem kolejnej kontroli – na dzień jej przeprowadzania również brakowało dokumentów umożliwiających dokładną kontrolę. (wyjaśnienia k.1607-1610, 1677-1678)

J. B. nie przyznał się do popełnienia zarzucanego mu czynu i skorzystał z prawa do odmowy składania wyjaśnień. (k.1678)

Sąd dał wiarę wyjaśnieniom L. D. (1) i uczynił je podstawą dokonywania ustaleń faktycznych, gdyż sam fakt nieprawidłowości wyliczeń zawartych w korekcie, jak samej deklaracji jest niewątpliwy, zaś w pozostałym zakresie żaden dowód nie zawiera informacji sprzecznych z wyjaśnieniami oskarżonej. Do ustaleń w zakresie przypisanego jej czynu Sąd uwzględnił wskazane powyżej dokumenty – których treść i forma nie były kwestionowane przez żądną ze stron, jak również zeznania przywołanych świadków, które nie budziły wątpliwości co do ich wiarygodności.

Pozostałe dowody Sąd w tym zakresie pominął, gdyż nie były istotne dla sprawy – odnosiły się bowiem albo do czynu zarzuconego drugiemu z oskarżonych, albo informacje w nich zawarte były tożsame, lub stanowiły podstawę do informacji wskazanych w innych dowodach. Dotyczy to przede wszystkim zebranej dokumentacji księgowej – której nikt, tak samo jak wyników kontroli – nie kwestionował.

Z przedstawionych dowodów zatem wynika jednoznacznie, że deklaracja, która stała się podstawą postawienia L. D. (2) zarzutu, zawierała informacje nieprawdziwe, które powodowały zaniżenie podatku. Przedmiotowe znamiona czynu z art.56§1i2kks można uznać więc formalnie za spełnione. Jednakże dla popełnienia przestępstwa konieczne jest również spełnienie strony podmiotowej, której Sąd w niniejszym przypadku się nie dopatrzył i to mimo wskazania przez oskarżoną, że składając deklarację wiedziała, że podawane przez nią informacje mogą być niezgodne z rzeczywistością (z braku dokumentacji). Idąc tym torem dziwić zatem by mogło, dlaczego oskarżyciel nie zdecydował się postawić jeszcze zarzutu dotyczącego samej deklaracji, jak i kolejnej korekty, czy tych za 2012 rok – skoro dopiero ta złożona w 2015 roku uznana została za w pełni odpowiadającą prawdzie. Zeznania świadków potwierdzają wyjaśnienia oskarżonej, że w dokumentacji spółki panował bałagan i zaniedbania sięgające kilku lat, które oskarżona jako księgowa dopiero porządkowała. Jednocześnie nagliły ją terminy ustawowe dla składania deklaracji. Zdecydowała się rzeczywiście przedstawić korektę ze świadomością, że nie zawiera ona jeszcze pełnych informacji prawdziwych – ale dlatego, że dokumentów i informacji jeszcze wszystkich nie posiadała, nie uporządkowała. Nic nie sprzeciwia się twierdzeniu oskarżonej, że jej celem było przedstawienie wszelkich informacji dotyczącej sytuacji finansowej spółki, jaki na ten czas posiadała – w sytuacji, gdy organy skarbowe nie posiadały żadnej wiedzy na ten temat. Spółka nie składała bowiem ani sprawozdań, ani deklaracji – jak wynika z zeznań opiekuna spółki z ramienia urzędu – sytuacja finansowa tej spółki nie była znana od 2010 roku. To, że M. C. po tylu latach nie potwierdziła, to od niej pochodziło takie pouczenie, że należy złożyć informację choćby częściową, nie stanowi o nieprawdziwości motywacji oskarżonej w świetle bałaganu w dokumentacji, konieczności pozyskiwania informacji, braku takowej od 2010 roku, czy późniejszych korekt. Zatem nie sposób przypisywać zdaniem Sądu oskarżonej, że chciała celowo lub chociaż godziła się na to, że wprowadza w błąd organy podatkowe po to, by doprowadzić do uszczuplenia należności podatkowej, skoro korekta podatnikowi przysługuje i uczyniła taką korektę jeszcze dwukrotnie. I to nie tylko w wyniku kontroli, ale także dokonała korekty późniejszej. Przy czym do czasu kontroli informacje, których jej brakowało, jeszcze nie zostały pozyskane, a wiedziała, że egzekucja w tym zakresie jest prowadzona – dlatego nie można wywodzić negatywnych wniosków z tego, że kolejne korekty nastąpiły dopiero po kontroli, i to nawet kilka miesięcy później – gdyż wyraźnie dopiero wówczas informacje te zostały uzyskane, a nie było to jedynie rezultatem obawy w związku z wynikami kontroli. Pominięcie zaś tak dużej kwoty (ponad 808 tyś. zł) jako kosztów wykazałoby bardzo duży podatek w sytuacji, gdy egzekucja tych należności była już w toku, a ustalenie wysokiej kwoty podatku spowodowałaby kolejna egzekucję. Jedyne wątpliwości Sąd, zważywszy na rodzaj ustalonych nieprawidłowości (np. złe przeliczenia euro) i zakres wyjaśnień oskarżonej, powziął jedynie wątpliwości co do motywacji z uwagi na powiązanie obu firm i interes obu firm w ujęciu faktur nieopłaconych na rzecz S. S.. Jednakże oskarżyciel skarbowy w piśmie złożonym pod koniec postępowania wskazał, że w wyniku zmian podatkowych należność ta nie powinna być brana pod uwagę, zatem Sąd jej rozważanie pomija. Zatem nic nie sprzeciwia się wyjaśnieniom oskarżonej, że nie chciała i nie godziła się na uszczuplenie, miała zamiar dalej korygować zgodnie z przysługującym prawem deklarację – by doprowadzić do uzyskania przez Urząd pełnej informacji o sytuacji finansowej i zobowiązaniach podatkowych Spółki. Z tej przyczyny, z braku wypełnienia w ocenie Sądu znamion podmiotowych czynu zabronionego, Sąd uniewinnił L. D. (2) od popełnienia zarzucanego jej czynu.

Co do czynu zarzuconego oskarżonemu J. B. to Sąd dał wiarę jego nieprzyznaniu się do popełnienia zarzucanego mu czynu, uznając, że dowody zgromadzone w postępowaniu nie wskazują na to, by popełnił on wykroczenie (przedawnione z końcem 2018 roku).

Ustalając stan faktyczny, Sąd wykorzystał przedstawione dowody z zeznań świadków – uznając, że w zakresie istotnym dla oceny sprawy nie budzą one wątpliwości co do ich wiarygodności i przydatności. Sąd pominął jedynie zeznania M. S. i S. S. – ich zeznania były bowiem sprzeczne z zeznaniami przywołanych świadków, a z uwagi na to, że M. S. jest zainteresowany w takim przedstawianiu sytuacji, podobnie jak wspierająca jego wersję żona, z uwagi na to, że jemu również przedstawiono zarzut dotyczący tego samego okresu – zeznania tych świadków nie mogą być uznane za takie, które by nakazywały odrzucenie wykorzystanych zeznań. Sąd wykorzystał także w tym przypadku dokumenty, których treść i forma nie były kwestionowane przez żadną ze stron.

Pozostałe dowody Sąd pominął jako nieistotne dla sprawy.

Jak już wskazano, przedstawione dowody zdaniem Sądu nie pozwalają na przypisanie oskarżonemu popełnienia zarzuconego mu wykroczenia. Podatnikiem w niniejszym przypadku jest spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, za którą działają organy. Oskarżony jest jedynie wspólnikiem spółki, podczas gdy prezesem w tym czasie był M. S.. Prezes spółki jako pierwszy jest wskazywany jako osoba odpowiedzialną w rozumieniu art.9§2kks za sprawy finansowe, a przede wszystkim podatkowe spółki – automatyzm ten wyłącza jedynie wykazanie, że prowadzenie tych spraw zostało powierzone innej osobie. W niniejszym przypadku natomiast M. S. również przedstawiono zarzuty dotyczące podatków – wprawdzie innych, ale za ten sam okres, jednakże podział ten nie znajduje zdaniem Sądu żadnego potwierdzenia. M. S. był prezesem, zajmował się sprawami firmy na terenie Polski – taki był właśnie podział obowiązków, że J. B. zarządzał realizacją zadań spółki na terenie Niemiec, gdzie spółka wykonywała znaczącą część, 90% , zleceń. Takie zresztą ustalenie, że oskarżony prowadził sprawy spółki na terenie Niemiec – zawarł w uzasadnieniu aktu oskarżenia sam oskarżyciel. Na terenie Polski był prezes, jak wynika z zeznań jego pracowników, ale także zeznań pracowników firmy członka jego rodziny – i to on właśnie dysponował środkami finansowymi, w tym również na cele ubezpieczeń społecznych i podatkowe, na terenie Polski. Wprawdzie J. B. przysyłał pieniądze na te cele, ale dysponował nimi M. S.; fakt przesyłania, lub nie na te cele środków z kont niemieckich, mógłby więc stanowić podstawę do ustaleń, czy M. S. może tłumaczyć się z niepłacenia zobowiązań, czy ponosi w tym zakresie winę, ale nie stanowić podstawy odpowiedzialności J. B.. Tym bardziej, że M. S. miał dostęp również do pieniędzy z niemieckich kont – wypłacał je w gotówce, a według informacji wyrażonej przez jednego ze świadków – pieniądze, które pozyskiwał, nawet te, które były przeznaczone na zapłatę zobowiązań podatkowych czy innych należności Skarbu Państwa, wykorzystywał na własne pomysły, potrzeby, czy do opłacania działalności swojej obecnej żony. Część świadków w ogóle nie była pracownikami (...) T., a jednak pieniądze otrzymywała na potrzeby firmy (...) od M. S.. Sąd zważył przy tym, że część świadków miała do czynienia z tymi firmami wcześniej, niż w okresie objętym zarzutem, jednakże nie ujawniły się dostateczne informacje, które wskazywałyby na zmianę stosunków. Jedynym podziałem obowiązków, jaki wynika więc z materiału dowodowego jest więc taki, że M. S. prowadził sprawy Spółki na terenie Polski – gdzie powstały zobowiązania podatkowe, zaś J. B. na terenie Niemiec.

Zatem zdaniem Sądu oskarżony nie był osobą, do której należało prowadzenie spraw podatkowych spółki na terenie Polski – gdyż tym powinien zajmować się M. S., a pieniądze, które na funkcjonowanie i zapłatę należności w ciągu 2014 roku z racji tego, że zapłaty za zlecenia odbywały się w Niemczech, przekazywał prezesowi firmy, nie były wykorzystywane zgodnie z przeznaczeniem. Zatem zdaniem Sądu J. B. nie może być uznany za osobę, która może ponosić odpowiedzialność za zobowiązania podatkowe Spółki. Dlatego, mimo spełnienia znamion podmiotowych – gdyż podatek nie został uregulowany, Sąd uniewinnił oskarżonego od popełnienia zarzucanego mu czynu.

Z uwagi na treść rozstrzygnięć wobec obojga oskarżonych, na podstawie art.632pkt2kpk w zw. z art.113§1kks Sąd kosztami postępowania obciążył Skarb Państwa.