Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 21 listopada 2018r.

Sąd Okręgowy w Siedlcach IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 16 listopada 2018r. w S.

odwołania B. K.

od decyzji Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego

z dnia 15 lutego 2018 r. Nr (...)

w sprawie B. K.

przeciwko Prezesowi Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego

o prawo do emerytury rolniczej

zmienia zaskarżoną decyzję i przyznaje B. K. prawo do emerytury rolniczej od dnia 01 stycznia 2018r.

Sygn. akt IV U 242/18

UZASADNIENIE

Decyzją z 15 lutego 2018r. Prezes Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego odmówił wnioskodawczyni B. K. prawa do emerytury rolniczej wskazując, że wnioskodawczyni nie zaprzestała prowadzenia działalności rolniczej, gdyż jest współwłaścicielem gruntów rolnych o powierzchni powyżej 1 ha. Powyższe skutkuje tym, że wnioskodawczyni nie spełnia przesłanki określonej w art. 19 ust. 2a ustawy z dnia 20 grudnia 1990r. o ubezpieczeniu społecznym rolników (tekst jednolity Dz. U. z 2017r. poz. 2336).

Od w/w decyzji odwołanie złożyła ubezpieczona B. K., wnosząc o jej zmianę i przyznanie prawa do emerytury rolniczej. W uzasadnieniu wskazała, że w rzeczywistości nie prowadzi działalności rolniczej. Grunty rolne, których była zarówno właścicielem jak i współwłaścicielem przekazała umową dzierżawy z dnia 27 grudnia 2017r. oraz 24 stycznia 2018r. synowi P. K..

W odpowiedzi na odwołanie pozwany organ rentowy wnosił o jego oddalenie. W uzasadnieniu swojego stanowiska procesowego organ rentowy przytoczył treść przepisów art.19, 20 oraz art. 28 ust. 4 ustawy z dnia 20 grudnia 1990r. o ubezpieczeniu społecznym rolników. Zdaniem organu rentowego wnioskodawczyni nie zaprzestała działalności rolniczej do dnia 31 grudnia 2017r.

Sąd Okręgowy ustalił i zważył, co następuje:

Ubezpieczona B. K. ur. (...), w dniu 29 grudnia 2017r. wystąpiła do Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia społecznego z wnioskiem o przyznanie prawa do emerytury rolniczej. Do wniosku załączyła m.in. umowę dzierżawy z dnia 27 grudnia 2017r. o przekazaniu synowi P. K. działek rolnych z pow. 1/2 z 2,2910 ha oraz gruntu rolnego o pow. 1,4221 ha. Ubezpieczona pozostawiła sobie jedynie działki o nr (...). Działki te położone są w miejscowości D., w której zamieszkuje ubezpieczona. Aneksem z dnia 24 stycznia 2018r. dokonano zmiany umowy dzierżawy zawartej w dniu 27 grudnia 2017r., mianowicie wydzierżawiono grunt o pow. ½ z 4,8574 ha oraz powierzchnię 1,4221 ha. Dysponując tymi danymi pozwany organ rentowy przyjął, że wnioskodawczyni nie zaprzestała dzielności rolniczej w rozumieniu art. 28 ust. 4 cyt. wyżej ustawy. Tym samym nie spełniła warunku określonego w art. 19 ust. 2 i 2a tej samej ustawy, tj. nie zaprzestała działalności rolniczej do dnia 31 grudnia 2017r. Pozwany organ rentowy uznał, że wnioskodawczyni spełnia pozostałe przesłanki do nabycia prawa do emerytury rolniczej, tj. ukończyła 55 lat oraz legitymuje się 30 -letnim okresem podlegania ubezpieczeniu emerytalno-rentowemu. Zaskarżoną decyzją z dnia 15 lutego 2018r. organ rentowy odmówił B. K. przyznania prawa do emerytury rolniczej.

W toku postępowania odwoławczego Sąd Okręgowy ustalił, iż B. K. była właścicielką i współwłaścicielką gruntów rolnych położonych w miejscowościach: D. i N.. W drugiej z wymienionych, ubezpieczona odziedziczyła grunty rolne po zmarłym ojcu. Zaś w miejscowości D., grunty te odziedziczone zostały po zmarłym mężu. B. K. mieszka razem z matką, która posiada uprawnienia emerytalne oraz synem P. K., aktualnie odbywającym karę pozbawienia wolności (zeznania ubezpieczonej k.26 a.s.). Grunty rolne położone w miejscowości N., oddalonej od wsi D. o 12 km, nie są od lat użytkowane, grunty te są zalesione. W miejscowości D., ubezpieczona prowadziła działalność rolniczą w niewielkim zakresie. Ubezpieczona uprawiała ziemniaki na pow. ok. 20a, oraz posiadała łąkę (zeznania świadków K. R. i M. K. k.53v-54 a.s.). Pozostała część gruntów stanowiły nieużytki. B. K. od lat nie utrzymywała się z pracy w rolnictwie. Podstawowym źródłem jej utrzymania była emerytura matki. Syn ubezpieczonej utrzymywał się z prac dorywczych (zeznania ubezpieczonej k. 54 a.s.). Sąd dał wiarę zarówno zeznaniom ubezpieczonej, jak i świadków K. R. oraz M. K.. Świadek K. R. jest sołtysem we wsi D. i jednocześnie zamieszkuje niedaleko domu B. K., zaś świadek M. K. jest sąsiadem ubezpieczonej. Obydwoje świadkowie pozostają w złych relacjach z B. K.. Okoliczność ta pozwala przyjąć, że wymienione osoby nie miały interesu składać korzystnych dla ubezpieczonej zeznań. Zauważyć należy, iż zeznania świadków oraz zeznania ubezpieczonej są spójne i wzajemnie się uzupełniają. Sąd odstąpił od przeprowadzania dowodu z zeznań świadka P. K., gdyż ten obecnie odbywa karę pozbawienia wolności, a przeprowadzenie tego dowodu nie jest niezbędne dla dokonania ustaleń faktycznych.

Mając na względzie powyższe ustalenia Sąd przyjął, że B. K. zaprzestała działalności rolniczej przed końcem 2017r. Okoliczności związane z przekazaniem gruntów w dzierżawę synowi P. K. na mocy umowy z dnia 27 grudnia 2017r. i aneksu do tejże umowy z dnia 24 stycznia 2018r. nie mają zdaniem Sądu kluczowego znaczenia dla spełnienia przesłanki zaprzestania działalności rolniczej w rozumieniu art. 28 ust. 4 ustawy z dnia 20 grudnia 1990r. o ubezpieczeniu społecznym rolników. Istotą oceny, czy dzielność rolnicza jest prowadzona jest ustalenie rzeczywistego stanu rzeczy. Nie decydują bowiem o tym przesłanki własności lub posiadania gruntów rolnych po stronie ubiegającej się o emeryturę rolniczą, ale faktyczne zaprzestanie dzielności. Aktualna jest wciąż teza Sądu Najwyższego wyrażona w uchwale z 6 maja 2004r. II UZP 5/04. W uchwale tej, Sąd Najwyższy wyraził pogląd, że rolnikowi - który będąc właścicielem lub posiadaczem gospodarstwa rolnego, faktycznie nie prowadzi tej działalności w rozumieniu art. 6 pkt 3 powołanej ustawy - wypłata świadczenia nie ulega zawieszeniu na podstawie art. 28 ust. 1 i 3 w zw. z ust. 4 tego przepisu. Teza tej uchwały znajduje również zastosowanie do stanu faktycznego przedmiotowej sporawy. Zasadniczą bowiem kwestią jest ustalenie faktycznego prowadzenia działalności rolniczej. Sąd Okręgowy w całości podziela pogląd Sądu Najwyższego. Podkreślić należy, że skoro ubezpieczona rzeczywiście zaprzestała działalności rolniczej to fakt formalnego przekazania gruntów rolnych, których była właścicielką lub współwłaścicielką, synowi P. K. aneksem do umowy w dniu 24 stycznia 2018r. nie ma decydującego wpływu na ocenę prawną zaprzestania prowadzenia działalności rolniczej. W związku z tym, Sąd uznał, że B. K. spełniła przesłankę z art. 19 ust. 2a cyt. wyżej ustawy do dnia 31 grudnia 2017r.

Mając powyższe na względzie, Sąd na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 kpc zmienił zaskarżoną decyzję i przyznał B. K. prawo do emerytury rolniczej od dnia 1 stycznia 2018r.