Pełny tekst orzeczenia

Uchwała z dnia 6 maja 2004 r.
II UZP 5/04
Przewodniczący SSN Jerzy Kuźniar, Sędziowie SN: Beata Gudowska (spra-
wozdawca), Roman Kuczyński.
Sąd Najwyższy, przy udziale prokuratora Prokuratury Krajowej Piotra Wi-
śniewskiego, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 6 maja 2004 r. sprawy z wniosku
Stanisława A. przeciwko Kasie Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego-Oddziałowi
Regionalnemu w B. o zwrot nienależnego świadczenia, na skutek zagadnienia praw-
nego przekazanego postanowieniem Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z dnia 30
stycznia 2004 r., [...]
„Czy wypłata części uzupełniającej świadczenia rolnika, który będąc właści-
cielem i posiadaczem gospodarstwa rolnego faktycznie nie prowadzi w nim działal-
ności rolniczej w rozumieniu przepisu art. 6 pkt 3 ustawy z dnia 20 grudnia 1990 r. o
ubezpieczeniu społecznym rolników (tj. Dz.U. z 1998 r. Nr 6, poz. 25 ze zm.) podlega
zawieszeniu na podstawie przepisów art. 28 ust. 1 i 3 w związku z ust. 4 tej ustawy
?"
p o d j ą ł uchwałę:
Wypłata części uzupełniającej świadczenia rolnika, który będąc właści-
cielem lub posiadaczem gospodarstwa rolnego faktycznie nie prowadzi w nim
działalności rolniczej w rozumieniu art. 6 pkt 3 ustawy z dnia 20 grudnia 1990 r.
o ubezpieczeniu społecznym rolników (jednolity tekst: Dz.U. z 1998 r. Nr 6, poz.
25 ze zm.) nie ulega zawieszeniu na podstawie art. 28 ust. 1 i 3 w związku z ust.
4 tej ustawy.
U z a s a d n i e n i e
W stanie faktycznym sprawy, w której Sąd Apelacyjny przedstawił Sądowi
Najwyższemu do rozstrzygnięcia zagadnienie prawne ujęte w postanowieniu z dnia
2
30 stycznia 2004 r., Stanisław A. pobierał od dnia 21 stycznia 1995 r. rentę na pod-
stawie ustawy z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników (jed-
nolity tekst: Dz.U. z 1998 r. Nr 7, poz. 25 ze zm.) w pełnej wysokości, albowiem wy-
dzierżawił gospodarstwo rolne o powierzchni 13,17 ha, stanowiące jego własność. W
związku z zajęciem gruntu przez komornika, umowa dzierżawy została w dniu 20
września 1997 r. zerwana przez dzierżawcę, o czym ubezpieczony nie zawiadomił
organu rentowego. Po ujawnieniu tego faktu, Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Spo-
łecznego decyzją z dnia 1 kwietnia 2002 r., zawieszając w okresie od dnia 1 paź-
dziernika 1997 r. do dnia 31 sierpnia 2000 r. (do czasu sprzedaży gospodarstwa w
dniu 8 września 2000 r.) wypłatę renty w części uzupełniającej, ustaliła jej nadpłatę w
kwocie 13.709,37 zł i zobowiązała ubezpieczonego do zwrotu świadczeń za okres
nieprzedawniony w kwocie 7.900,51 zł.
Sąd Okręgowy-Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Bydgoszczy wyro-
kiem z dnia 1 lipca 2002 r. oddalił odwołanie, przyjmując na podstawie art. 28 ust. 4
ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników, że wypłata renty w pełnej wysokości
mogła być dokonywana tylko gdyby ubezpieczony nie był właścicielem i nie przejął
posiadania gospodarstwa rolnego. Skoro tej okoliczności nie wykazał, a przeciwnie,
ujawniono, że grunt w okresie objętym decyzją nie był dzierżawiony, część uzupeł-
niająca renty podlegała zawieszeniu (art. 28 ust. 1 i 2 ustawy), jakkolwiek od lutego
1999 r. do czasu sprzedaży gospodarstwa rolnego wnioskodawca rzeczywiście nie
prowadził.
W uzasadnieniu przedstawionego pytania Sąd Apelacyjny wyraził wątpliwość
rodzącą się przy wykładni art. 28 ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników, w
brzmieniu sprzed zamiany dokonanej ustawą z dnia 2 kwietnia 2004 r. o zmianie
ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników oraz o zmianie niektórych innych
ustaw (Dz.U. Nr 91, poz. 873), który w ustępie 1 stanowił, że wypłata emerytury lub
renty rolniczej z ubezpieczenia ulega częściowemu zawieszeniu na zasadach okre-
ślonych w ust. 2-8, jeżeli emeryt lub rencista prowadzi działalność rolniczą, zaś w
ustępie 3, że wypłata emerytury lub renty ulega zawieszeniu w całości, jeżeli emeryt
lub rencista nie zaprzestał prowadzenia działalności rolniczej (z zastrzeżeniem ust.
5-7 i 9). Z ustępu 4 wynikało przy tym, że emeryt lub rencista zaprzestawał prowa-
dzenia działalności rolniczej, jeżeli ani on, ani jego małżonek nie jest właścicielem
(współwłaścicielem) lub posiadaczem gospodarstwa rolnego i nie prowadzi działu
specjalnego, nie licząc: 1) użytków rolnych, lasów i gruntów leśnych, gruntów pod
3
stawami i gruntów pod zabudowaniami, które ze względu na powierzchnię nie podle-
gają opodatkowaniu podatkiem rolnym; 2) działów specjalnych, od których podatek
nie przekracza połowy stawki podatku rolnego z 1 ha przeliczeniowego; 3) gruntów
wydzierżawionych, na podstawie umowy pisemnej zawartej co najmniej na 10 lat i
zgłoszonej do ewidencji gruntów i budynków, osobie nie będącej: a) małżonkiem
emeryta lub rencisty, b) jego zstępnym lub pasierbem, c) osobą pozostającą z eme-
rytem lub rencistą we wspólnym gospodarstwie domowym, d) małżonkiem osoby, o
której mowa w lit. b lub c; 4) dzierżawionych gruntów Skarbu Państwa; 5) gruntów
trwale wyłączonych z produkcji rolniczej na podstawie odrębnych przepisów, w tym
zalesionych gruntów rolnych; 6) gruntów i działów specjalnych należących do mał-
żonka, z którym emeryt lub rencista zawarł związek małżeński po ustaleniu prawa do
emerytury rolniczej lub renty inwalidzkiej rolniczej; 7) własności (udziału we współ-
własności) nie ustalonej odpowiednimi dokumentami urzędowymi, jeżeli grunty będą-
ce przedmiotem tej własności (współwłasności) nie znajdują się w posiadaniu rolnika
lub jego małżonka.
Sąd drugiej instancji dążył do wyjaśnienia, czy przytoczony przepis należy ro-
zumieć w ten sposób, że emeryt - właściciel lub posiadacz gospodarstwa rolnego w
każdej sytuacji nie wymienionej w art. 28 ust. 4 pkt 1-7 jest uznawany za prowadzą-
cego działalność rolniczą, co powoduje częściowe zawieszenie wypłaty jego świad-
czeń, czy też zawarte w tym przepisie domniemanie może być obalone przez wyka-
zanie, że właściciel lub posiadacz gospodarstwa rolnego, innego niż wymienione w
ust. 4 pkt 1-7, nie prowadzi w nim działalności rolniczej, a wówczas świadczenia by-
łyby wypłacane w pełnej wysokości. W ocenie Sądu Apelacyjnego, poza sytuacjami
wymienionymi w art. 28 ust. 4, zarzut nieprowadzenia gospodarstwa rolnego nie
może być skutecznie podnoszony, jednakże w wyroku z dnia 27 maja 1997 r., II UKN
145/97, (OSNAPiUS 1998 nr 8, poz. 247), Sąd Najwyższy, powołując się na zasadę
wynikającą z art. 28 ust. 1 ustawy, zgodnie z którą zawieszenie części uzupełniającej
świadczenia uzależnione jest od prowadzenia działalności rolniczej, wskazał na moż-
liwość rozważenia, czy rolnik faktycznie prowadzi działalność w rozumieniu art. 6 ust.
3 ustawy.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
4
Przedstawione zagadnienie prawne sprowadza się do kwestii, czy wypłata
świadczeń z ubezpieczenia rolniczego ulega częściowemu zawieszeniu w związku
prowadzeniem działalności rolniczej w posiadanym gospodarstwie rolnym (własnym
lub cudzym), czy też zawieszenie wypłaty świadczeń powiązane jest z posiadaniem
lub prawem własności gospodarstwa rolnego, nawet bez faktycznego nad nim
władztwa, a w konkluzji, czy uprawniony do świadczeń z ubezpieczenia rolnik musi -
dla uzyskania wypłaty świadczeń w pełnej wysokości - nie tylko nie prowadzić dzia-
łalności rolniczej, lecz także wyzbyć się gospodarstwa rolnego.
Sąd Najwyższy miał już sposobność wypowiedzenia się w tej kwestii. Doko-
nując wykładni art. 28 ust. 1 ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników w wyro-
kach z dnia 8 stycznia 1997 r., II UKN 39/96 (OSNAPiUS 1997 nr 16, poz. 299) i z
dnia 27 maja 1997 r., II UKN 145/97 (OSNAPiUS 1998 nr 8, poz. 247) stwierdził, że
przesłanką stosowania tego przepisu i zawieszenia wypłaty części składkowej eme-
rytury lub renty jest prowadzenie działalności rolniczej, nie jest nią natomiast samo
posiadanie lub dysponowanie własnością gospodarstwa. W konsekwencji przyjął, że
w odwołaniu od decyzji o częściowym zawieszeniu wypłaty świadczeń właściciel lub
posiadacz gospodarstwa rolnego może dowodzić, że nie prowadzi w nim działalności
rolniczej. W przytoczonym przez Sąd Apelacyjny wyroku z dnia 27 maja 1997 r. Sąd
Najwyższy, akcentując uwypuklony w art. 28 ust. 1 i 3 ustawy aspekt prowadzenia
działalności rolniczej, wypowiedział tezę, że nabycie własności gospodarstwa rolne-
go w drodze dziedziczenia, bez prowadzenia w nim działalności rolniczej, nie stanowi
podstawy do zawieszenia wypłaty świadczeń z ubezpieczenia społecznego.
Sąd Najwyższy w składzie rozstrzygającym zagadnienie prawne podziela to
stanowisko, podkreślając, że w przepisach art. 28 ust. 1 i 3 ustawy, regulujących za-
wieszenie wypłaty świadczeń, wyrażona jest norma, z której wynika, iż świadczenia
są wypłacane w pełnej wysokości, jeżeli rolnik nie prowadzi działalności rolniczej lub
zaprzestał jej prowadzenia. Przepisy te, rozpatrywane oddzielnie, nie nastręczają
trudności interpretacyjnych. Sąd Apelacyjny sformułował jednak propozycję odczyta-
nia ich w powiązaniu z art. 28 ust. 4 ustawy, sugerując ponadto, by przepis ust. 4
rozumiany był w ten sposób, że jeżeli emeryt lub rencista sam (lub jego małżonek)
jest właścicielem (współwłaścicielem) albo posiadaczem gospodarstwa rolnego, to
uznaje się, iż nie zaprzestał prowadzenia działalności rolniczej, bez względu na to,
czy rzeczywiście je prowadzi. Takie zestawienie wymienionych przepisów tworzy
nową normę, z której wynika, że świadczenia są wypłacane w pełnej wysokości, je-
5
żeli rolnik zaprzestał prowadzenia działalności rolniczej i jednocześnie nie jest wła-
ścicielem lub posiadaczem gospodarstwa rolnego.
W związku z tym należy rozważyć, czy współczesny ustawodawca rzeczywi-
ście miał na celu uzależnienie wypłaty świadczeń od wyzbycia się przez rolnika, który
uzyskał prawo do emerytury lub renty gospodarstwa rolnego, będącego jego własno-
ścią lub w jego posiadaniu; czy zawieszenie wypłaty świadczeń zastąpiło historyczny
warunek powstania prawa rolnika do świadczeń po przekazaniu gospodarstwa.
Przedtem trzeba przypomnieć, że ubezpieczenie społeczne rolników zostało
zapoczątkowane w pierwotnej, dalekiej od „ubezpieczeniowej” formie, ustawą z dnia
28 czerwca 1962 r. o przejmowaniu niektórych nieruchomości rolnych w zagospoda-
rowanie lub na własność państwa oraz o zaopatrzeniu emerytalnym właścicieli tych
nieruchomości i ich rodzin (Dz.U. Nr 38, poz. 166). Ustawa ta ukształtowała prawo i
wysokość świadczeń (renty starczej, inwalidzkiej i rodzinnej) jako odpłatę za przejęte
gospodarstwo rolne, zależną od jego obszaru oraz od dochodu z pracy w tym go-
spodarstwie, stanowiącym główne źródło utrzymania właściciela nieruchomości rol-
nej, przyznawaną osobom, które ukończyły wiek emerytalny lub stały się inwalidami i
które (także ich małżonkowie) nie posiadały innych nieruchomości rolnych. Warun-
kowanie prawa do świadczeń wyzbyciem się przez rolnika nieruchomości rolnej i
przejęciem jej przez państwo zostało przeniesione również do ustawy z dnia 29 maja
1974 r. o przekazywaniu gospodarstw rolnych na własność Państwa za rentę i spłaty
pieniężne (Dz.U. Nr 21, poz. 118). Zgodnie z art. 9 tej ustawy, państwo przejmowało
gospodarstwo i udzielało świadczeń na wniosek rolnika, który przekazał wszystkie
nieruchomości rolne wchodzące w jego skład.
Ubezpieczenie społeczne rolników uległo jednak stopniowej ewolucji, zbliżają-
cej jego zasady do systemu ubezpieczeń społecznych, choć i w późniejszych usta-
wach - z dnia 27 października 1977 r. o zaopatrzeniu emerytalnym oraz innych
świadczeniach dla rolników i ich rodzin (Dz.U. Nr 32, poz. 140) oraz z dnia 14 grud-
nia 1982 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników indywidualnych i członków ich ro-
dzin (jednolity tekst: Dz.U. z 1989 r., Nr 24, poz. 133 ze zm.) - dominującym ele-
mentem było traktowanie świadczeń jako ekwiwalentu gospodarstwa rolnego, które-
go rolnik w zamian za rentę wyzbywał się nieodpłatnie na rzecz następcy, innej
osoby fizycznej lub państwa. Rolnik przekazujący gospodarstwo definiowany więc był
jako właściciel lub posiadacz gospodarstwa rolnego, natomiast za gospodarstwo
rolne uważane były nieruchomości rolne będące własnością lub znajdujące się w
6
posiadaniu tej samej osoby, stanowiące lub mogące stanowić zorganizowaną całość
gospodarczą, obejmującą grunty rolne i leśne, wraz z budynkami, urządzeniami i
inwentarzem oraz prawami i obowiązkami związanymi z prowadzeniem gospodar-
stwa (art. 2 pkt 4 ustawy z dnia 14 grudnia 1982 po zmianie od 1 stycznia 1989 r.). Z
założenia zatem rolnik nie mógł nie być właścicielem lub posiadaczem gruntu przed
nabyciem prawa do świadczeń i być nim po ich uzyskaniu.
Współcześnie rolnik uzyskuje prawo do świadczeń bez konieczności wyzbycia
się gospodarstwa rolnego. Z kolei definicja gospodarstwa rolnego nie zawiera żad-
nego elementu rzeczowego, a określenie rolnika ogranicza się wyłącznie do opisu
wykonywanej działalności (przez gospodarstwo rolne rozumie się każde gospodar-
stwo służące prowadzeniu działalności rolniczej - art. 6 pkt 4 ustawy). Nie jest także
ważne, czy rolnik (pełnoletnia osoba fizyczna, zamieszkująca i prowadząca na teryto-
rium Rzeczypospolitej Polskiej, osobiście i na własny rachunek, działalność rolniczą
w pozostającym w jej posiadaniu gospodarstwie rolnym) jest właścicielem gospodar-
stwa. Oczywiście, musi je posiadać, lecz niekoniecznie jak właściciel lub posiadacz
samoistny, wystarczy posiadanie zależne jak użytkownik, zastawnik, najemca, dzier-
żawca lub mający inne prawo, z którym łączy się określone władztwo nad cudzą rze-
czą, zatem twierdzenie, że warunek wyzbycia się gospodarstwa rolnego, poniechany
przez ustawodawcę jako przesłanka prawa do świadczeń, nadal jest konieczny w
zakresie wypłaty świadczeń, nie może się ostać. Nie jest trafne jego wywodzenie
tylko z przepisu art. 28 ust. 4 ustawy, bez uwzględnienia, że żaden inny przepis
ustawy, jej systematyka ani aksjologia nie prowadzą do takiego wniosku.
Obecnie ubezpieczenie społeczne rolników - oparte na konstrukcji stosunku
ubezpieczenia społecznego, charakteryzującego się finansowaniem z funduszu two-
rzonego ze składek osobowych, niezależnych od obszaru gospodarstwa rolnego,
oraz prawem do świadczeń oderwanym od przekazania gospodarstwa rolnego -
przewiduje nabycie prawa do świadczeń niezależnie od zaprzestania prowadzenia
działalności rolniczej. Jedynym wyjątkiem jest przewidziane w art. 19 ust. 2 pkt 3
ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników prawo do emerytury w wieku wcze-
śniejszym (55 lat dla kobiety i 60 lat dla mężczyzny), którego nabycie jest możliwe
tylko po zaprzestaniu działalności rolniczej. Zaprzestanie działalności rolniczej ma
znaczenie tylko w zakresie wysokości otrzymywanych świadczeń; część składkowa
wypłacana jest w każdych okolicznościach, natomiast wypłata części uzupełniającej
ulega zawieszeniu w przypadku prowadzenia działalności rolniczej.
7
Zawieszenie wypłaty świadczeń - co wymaga podkreślenia - stanowi instytucję
regulowaną wyłącznie w ustawie o ubezpieczeniu społecznym rolników (w jej art.
28), odrębnie od zawieszenia prawa do świadczeń, które z mocy art. 34 ustawy na-
stępuje na zasadach określonych w przepisach ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o
emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (jednolity tekst: Dz.U. z
2004 r. Nr 39, poz. 353 ze zm.). W związku z kolejnym odesłaniem (zawartym w art.
52 ustawy), zawieszenia wypłaty świadczeń i zawieszenia prawa do świadczeń nie
można rozpatrywać oddzielnie (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 28 stycznia
2004 r., II UK 196/03, dotychczas niepublikowany). Obydwie te instytucje opierają się
na relacji między nabytym prawem do świadczeń a warunkami zawieszającymi ich
pobieranie, przy czym zawieszenie prawa do świadczeń, w ubezpieczeniu społecz-
nym pozarolniczym mające na celu zapobieżenie wypłacaniu świadczeń osobie
spełniającej nadal warunki do objęcia ubezpieczeniem, nie może być inaczej kon-
struowane w ramach ubezpieczenia społecznego rolników. Skoro rolnik uzyskuje
prawo do świadczeń nie dlatego, że wyzbył się własności lub posiadania gospodar-
stwa, lecz dlatego, że z powodu wieku lub stanu zdrowia utracił zdolność do pracy w
gospodarstwie rolnym, czyli możliwość jego prowadzenia, to wypłata świadczeń
rolniczych nie może kolidować wyłącznie z utrzymywaniem się statusu ubezpieczo-
nego rolnika, wynikającego z prowadzenia przez niego gospodarstwa. Przepis art. 28
ust. 4 ustawy należy bowiem interpretować w zgodzie z art. 6 pkt 1 i 3, w którym
podmiotem ubezpieczenia nie jest właściciel lub posiadacz gospodarstwa rolnego,
lecz wyłącznie osoba prowadząca działalność rolniczą w posiadanym gospodarstwie
rolnym, oraz w zgodzie z art. 38 pkt 1, ustanawiającym domniemanie, że właściciel
gruntów zaliczonych do użytków rolnych lub zarejestrowany dzierżawca takich grun-
tów prowadzi na nich działalność.
Reasumując, porównanie ustępów 1 i 4 art. 28 ustawy o ubezpieczeniu spo-
łecznym rolników nie może polegać na zestawianiu pojęcia „prowadzenie (kontynu-
owanie) działalności zarobkowej” z pojęciem „własności lub posiadania gruntu”, gdyż
są to pojęcia nieprzystawalne (por. uchwałę Sądu Najwyższego z dnia 30 sierpnia
2001 r., III ZP 11/01, OSNAPiUS 2002 nr 1, poz. 18). Nadając im sens użyteczny dla
rozpatrywanego zagadnienia, należy przyjąć, że właśnie z ich niespójności wynika
wniosek, iż zawieszenie wypłaty świadczeń nie dotyczy osoby jedynie posiadającej
majątek nieruchomy w postaci gospodarstwa rolnego, lecz tylko takiej, która gospo-
darstwo rolne prowadzi, więc powinno przynosić i z reguły przynosi jej dochód. Po-
8
siadacz gospodarstwa rolnego, który utracił możliwość jego prowadzenia i uzyskiwa-
nia tą drogą środków utrzymania, zachowuje prawo do świadczeń w pełnej wysoko-
ści. Nie można więc twierdzić, że częściowe zawieszenie wypłaty świadczeń zastą-
piło poprzedni warunek wyzbycia się gospodarstwa rolnego i przyjmować, iż wpraw-
dzie rolnik może uzyskać prawo do świadczeń mimo posiadania lub własności go-
spodarstwa rolnego, lecz właśnie z powodu tego statusu jego świadczenia ulegają
częściowemu zawieszeniu. Także bowiem w poprzednim stanie prawnym, gdy rolnik
nabywał prawo do świadczeń w zamian za wyzbycie się gospodarstwa, istniała in-
stytucja zawieszenia wypłaty świadczeń na wypadek, gdyby mimo to prowadził go-
spodarstwo.
Wyjaśnienia przedstawionego do rozstrzygnięcia zagadnienia można także
poszukiwać w odpowiedzi na pytanie, czy art. 28 ust. 4 ustawy o ubezpieczeniu
społecznym rolników modyfikuje treść art. 28 ust. 1 tej ustawy, a przede wszystkim,
czy definiuje pojęcie nieprowadzenia działalności rolniczej wyczerpująco, a więc czy
pochłania wszystkie wypadki, w których ustawodawca uznaje, że działalność rolnicza
nie jest prowadzona, czy też dopuszcza - poza tym uznaniem - inne jeszcze wypadki
nieprowadzenia takiej działalności i uwzględnia je przy zawieszaniu prawa do świad-
czeń. Inaczej mówiąc, czy w jakimkolwiek innym wypadku niż zapisany w art. 28 ust.
4 ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników właściciel lub posiadacz gospodar-
stwa rolnego może, dla uniknięcia zawieszenia wypłaty świadczeń, wykazywać, że
gospodarstwa nie prowadzi, czyli że po jego stronie nie dochodzi do realizacji prze-
słanki opisanej w art. 28 ust. 1 tej ustawy. Odpowiadając na te pytania, należy
uwzględnić, że w art. 28 ust. 4 ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników nie
uznaje się, iż emeryt lub rencista, który jest właścicielem gospodarstwa rolnego nie
zaprzestał prowadzenia gospodarstwa rolnego. Przepis ten ma specyficzną kon-
strukcję, polegającą na postawieniu tezy ogólnej w formie negacji (nie prowadzi go-
spodarstwa rolnego) z jednoczesnym jej zaprzeczeniem w punktach 1-7. Zgodnie z
logiką, wprowadzone w tych punktach wyjątki powinny odpowiadać tezie pozytywnej,
tymczasem ich charakter jest różny; niektóre stanowią potwierdzenie tezy wyjścio-
wej, inne jej przeczą. Swoista i nietypowa konstrukcja art. 28 ust. 4 pkt 1-7 ustawy o
ubezpieczeniu społecznym rolników doprowadziła Sąd Najwyższy do sformułowania
wniosku, że ustawodawca przewidziane w nim przypadki prowadzenia gospodarstwa
rolnego zmarginalizował z punktu widzenia zawieszalności wypłaty świadczeń i
uznał, że mimo własności lub posiadania gruntów, działalność rolnicza nie jest pro-
9
wadzona (por. wyrok z dnia 7 lutego 2002 r., II UKN 49/01, OSNP 2003 nr 22, poz.
552). Zastosowana w tym wypadku technika legislacyjna sugeruje przyjęcie, że wyli-
czenie zawarte w punktach 1-7 służy wyłącznie ułatwieniom dowodowym. Rolnicy
będący właścicielami gospodarstw wymienionych w art. 28 ust. 4 pkt 1-7 ustawy o
ubezpieczeniu społecznym rolników nie muszą wykazywać, że nie prowadzą w nich
działalności rolniczej; ten fakt uznaje sam ustawodawca.
Prowadzi to do wniosku, że własność lub posiadanie gospodarstwa rolnego,
które obecnie pozostają poza sferą stosunku ubezpieczenia społecznego rolników i
są prawnie obojętne przy objęciu ubezpieczeniem, nie mogą mieć także wpływu na
wysokość pobieranych świadczeń. Uzyskanie możliwości pobierania pełnego świad-
czenia może zależeć tylko (i zależy) od zaprzestania działalności rolniczej, zatem
właściciele gruntów innych niż wymienione w art. 28 pkt 1-7 ustawy o ubezpieczeniu
społecznym rolników mogą dowodzić, że nie są już rolnikami, gdyż nie prowadzą na
nich działalności rolniczej.
Przytoczone argumenty prowadzą do odpowiedzi jak w sentencji uchwały.
========================================