Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 16 stycznia 2019r.

Sąd Okręgowy w Siedlcach IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 16 stycznia 2019 r. w Siedlcach na rozprawie

odwołania N. J.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w S.

z dnia 18 stycznia 2018 r. Nr (...)

w sprawie N. J.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w S.

o prawo do renty rodzinnej

I.  zmienia częściowo zaskarżoną decyzję i ustala, że N. J. nie ma obowiązku zwrotu renty rodzinnej pobranej za okres od 1 kwietnia 2017 r. do 30 lipca 2017 r.,

II.  oddala odwołanie w pozostałej części.

Sygn. akt IV U 186/18

UZASADNIENIE

Decyzją z 4 grudnia 2017r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S., działając na podstawie przepisów ustawy z 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych stwierdził, że N. J. pobrała nienależnie świadczenie w postaci renty rodzinnej za okres od 1 kwietnia 2017r. do 30 września 2017r. w kwocie 3 779,55 złotych, a to w związku z przerwaniem nauki. Jednocześnie organ rentowy zobowiązał N. J. do zwrotu nienależnie pobranego świadczenia oraz odsetek za okres od 18 kwietnia 2017r. do 4 grudnia 2017r., tj. do dnia wydania poprzedniej decyzji, w kwocie 112,95 złotych.

Odwołanie od w/w decyzji złożyła N. J. wskazując, iż w spornym okresie zaprzestała uczęszczania na zajęcia w Centrum (...) w S. z powodu intensywnej nauki do matury i egzaminów wstępnych na studia architektoniczne. Ponadto, ubezpieczona podniosła, iż jej możliwości finansowe nie pozwalają na zwrot kwoty, wskazanej przez organ rentowy. W ocenie ubezpieczonej, w tym przypadku zaistniały szczególne okoliczności usprawiedliwiające jej postępowanie. Ubezpieczona podniosła, iż nie zdawała sobie sprawy z niemożności pobierania świadczenia w spornym okresie (odwołanie ubezpieczonej k. 2 akt sprawy).

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie, podnosząc iż zaskarżona decyzja jest prawidłowa, argumenty wskazane przez organ rentowy są słuszne i zasadne, a odwołanie nie wnosi do sprawy żadnych nowych dowodów, które uzasadniałyby zmianę tej decyzji (odpowiedź organu rentowego na odwołanie k. 9-10 akt sprawy).

Sąd ustalił, co następuje:

W dniu 14 grudnia 2009r. zmarł D. J. - ojciec ubezpieczonej N. J. (kserokopia aktu zgonu k. 15 akt rentowych).

Decyzją z 25 stycznia 2010r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S. przyznał od 14 grudnia 2009r., tj. od dnia śmierci ojca rentę rodzinną dla N. J. urodzonej w dniu (...) Jednocześnie organ rentowy stwierdził, że renta rodzinna dla trzech i więcej osób uprawnionych wynosi 95% świadczenia osoby zmarłej i renta ta podlega podziałowi na cztery równe części dla każdej osoby uprawnionej (decyzja ZUS k. 35-38 akt rentowych).

W związku z kontynuowaniem nauki N. J. miała przedłużane prawo do renty rodzinnej na kolejne okresy.

W dniu 7 listopada 2017r. wpłynęło do organu rentowego pismo z Centrum (...) w S. informujące, że ubezpieczona po raz ostatni uczestniczyła w zajęciach w tejże szkole 3 marca 2017r. Uchwałą Rady Pedagogicznej z dnia 19 czerwca 2017r. nieklasyfikowana ze wszystkich przedmiotów N. J. została skreślona z listy słuchaczy (zaświadczenie k. 210 akt rentowych).

N. J. nie poinformowała organu rentowego o przerwaniu nauki. Organ rentowy po powzięciu informacji o zaprzestaniu przez N. J. nauki od 1 kwietnia 2017r. w dniu 4 grudnia 2017r. wydał zaskarżoną decyzję, w której na podstawie przepisów ustawy z 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych stwierdził, że N. J. pobrała nienależnie świadczenie w postaci renty rodzinnej za okres od 1 kwietnia 2017r. do 30 września 2017r. w kwocie 3 779,55 złotych. Jednocześnie organ rentowy zobowiązał N. J. do zwrotu nienależnie pobranego świadczenia w w/w kwocie oraz odsetek za okres od 18 kwietnia 2017r. do 4 grudnia 2017r., tj. do dnia wydania decyzji w kwocie 112, 95 złotych (zaskarżona decyzja ZUS k. 214 akt rentowych).

N. J. uczęszczała regularnie na zajęcia w pracowni rysunku (...) w okresie od 11 lipca 2016r. do 30 lipca 2017r. (zaświadczenie k. 18 akt sprawy).

Sąd zważył, co następuje:

Odwołanie N. J. okazało się uzasadnione jedynie w części.

Zgodnie z art. 68 ust.1 pkt 1 i 2 ustawy z 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U. z 2015r., poz.748 ze zm.) prawo do renty rodzinnej przysługuje dzieciom osoby zmarłej do ukończenia 16. roku życia, a po ukończeniu tego wieku, przez okres nauki w szkole, nie dłużej jednak niż do ukończenia 25 roku życia. A contrario dziecko traci prawo do renty rodzinnej w przypadku przerwania nauki.

Z akt organu rentowego wynika, że zarówno w decyzji z 3 listopada 2017r. o podjęciu wypłaty części renty rodzinnej jak i w poprzednich decyzjach uprawniających ubezpieczoną do pobierania świadczenia, organ rentowy pouczył N. J. o obowiązku informowania organu o okolicznościach mających wpływ na wstrzymanie wypłaty renty rodzinnej, w tym o zaprzestaniu uczęszczania do szkoły oraz o przesłankach stwierdzenia, że doszło do pobrania nienależnie świadczenia, co skutkuje obowiązkiem jego zwrotu. Ponadto, organ rentowy przytoczył definicję nienależnego świadczenia, wg. której za nienależnie pobrane uważa się m. in. świadczenie wypłacone mimo zaistnienia okoliczności powodujących: ustanie lub zawieszenie do nich prawa albo wstrzymanie wypłaty w całości lub części, jeżeli osoba pobierająca świadczenie była pouczona o braku prawa do ich pobierania.

Z przedstawionych wyżej ustaleń wynika, że N. J. mimo powyższych pouczeń nie poinformowała organu rentowego o przerwaniu nauki. Okoliczność ta została ujawniona przez organ rentowy w toku postępowania sprawdzającego w listopadzie 2017r. na podstawie korespondencji prowadzonej z Centrum (...) w S.. Okoliczność, że N. J. przerwała naukę dawała ZUS podstawy do stwierdzenia, że renta rodzinna pobrana przez tę ubezpieczoną w okresie od 1 kwietnia 2017r. do 30 września 2017r., jest świadczeniem nienależnie pobranym i dlatego podlega zwrotowi w trybie art. 138 ust.1 i 2 pkt 1 ustawy emerytalnej.

W toku niniejszej sprawy Sąd ustalił jednakże, iż ubezpieczona N. J. do 30 lipca 2017r. kształciła się w pracowni rysunku (...), a w związku z tym od 1 kwietnia 2017r. do 30 lipca 2017r. uprawniona była do renty rodzinnej. Ubezpieczona dopiero po tej dacie przerwała kształcenie, w następstwie czego utraciła prawo do pobierania świadczenia rentowego z ZUS. Zatem w okolicznościach niniejszej sprawy, świadczeniem nienależnym jest renta rodzinna pobrana przez ubezpieczoną N. J. w okresie od 1 sierpnia 2017r. do 30 września 2017r. i ta podlega zwrotowi.

Mając na uwadze powyższe okoliczności Sąd na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 i 2 kpc orzekł jak w pkt I i II wyroku.