Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 20 listopada 2018 r.

Sąd Apelacyjny w Białymstoku, III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSA Dorota Elżbieta Zarzecka (spr.)

Sędziowie: SA Alicja Sołowińska

SA Teresa Suchcicka

Protokolant: Barbara Chilimoniuk

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 20 listopada 2018 r. w B.

sprawy z odwołania J. C.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B.

o ustalenie wysokości kapitału początkowego

na skutek apelacji wnioskodawczyni J. C.

od wyroku Sądu Okręgowego w Suwałkach III Wydziału Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

z dnia 13 czerwca 2018 r. sygn. akt III U 165/18

I.  zmienia zaskarżony wyrok i poprzedzającą go decyzję Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B. z dnia 21 grudnia 2017r. w ten sposób, że do wartości kapitału początkowego J. C. uwzględnia okres jej pracy w charakterze agenta- sprzedawcy, wykonywanej na podstawie umowy zlecenia w Wojewódzkim Przedsiębiorstwie (...) Oddział w K. od 1 maja 1986r. do 30 listopada 1986r.;

II.  oddala apelację w pozostałym zakresie;

III.  znosi pomiędzy stronami wzajemnie koszty postępowania w I i II instancji.

SSA Teresa Suchcicka SSA Dorota Elżbieta Zarzecka SSA Alicja Sołowińska

sygn. akt III AUa 597/18

UZASADNIENIE

Decyzją z 21 grudnia 2017 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B., powołując się na przepisy ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz. U. z 2017 r. poz. 1383) oraz ustawy z 5 marca 2015 r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2015r. poz. 552) ustalił J. C. kapitał początkowy na dzień 01.01.1999 r. w wysokości 70.167,57 zł. Do ustalenia wartości kapitału początkowego organ rentowy nie uwzględnił okresów: - od 01.05.1986 r. do 11.05.1987 r. z powodu braku pisemnego zaświadczenia zleceniodawcy potwierdzającego okres pracy i fakt podlegania ubezpieczeniom społecznym; - od 01.02.1990 r. do 30.11.1990 r. ponieważ z tytułu współpracy przy prowadzeniu działalności gospodarczej z K. C. wnioskodawczyni nie została zgłoszona do ubezpieczeń społecznych; - od 15.05.1993 r. do 05.09.1993 r. i od 01.05.1994 r. do 30.06.1994 r. - okresów przerw w prowadzeniu działalności gospodarczej.

W odwołaniu od decyzji organu rentowego J. C. domagała się jej zmiany i uwzględnienia przy ustaleniu wartości kapitału początkowego, okresu zatrudnienia na rzecz (...) Oddział w K. w ramach umowy zlecenia od 01.05.1986 r. do 11.05.1987 r. Argumentowała, iż była wówczas zatrudnienia w ramach umowy zlecenia w charterze agenta – sprzedawcy i za ten okres zostały odprowadzone należne składki na ubezpieczenie społeczne. W ramach umowy zlecenia prowadziła punkt sprzedaży w Ś..

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie. Podtrzymał podstawy skarżonej decyzji.

Sąd Okręgowy w Suwałkach wyrokiem z 13 czerwca 2018 r. oddalił odwołanie.

Sąd Okręgowy wskazał, że sporny okres dotyczył zatrudnienia J. C. w Wojewódzkim Przedsiębiorstwie (...) Oddział w K. od 01.05.1986 r. do 11.05.1987 r. Ze świadectwa pracy wynikało, że była ona zatrudniona w ramach umowy zlecenia jako agent - sprzedawca. Z opinii z 11.05.1987 r. wynikało, że umowa zlecenia była zawarta na czas nieokreślony i dotyczyła prowadzenia sprzedaży agencyjnej. Działalność handlowa była prowadzona od 01.05.1986 r. do 31.10.1986 r. Umowa została rozwiązana za porozumieniem stron dniem 11.05.1987 r. Z informacji organu rentowego z 01.12.1986 r. wynikało, że po ustaniu obowiązku ubezpieczenia z tytułu umowy agencyjnej odwołująca wystąpiła z wnioskiem o kontynuowanie ubezpieczenia społecznego. Została poinformowana, że winna opłacać składkę wysokości 1.350 zł do dnia 10-każdego miesiąca. Niewpłacenie składki w terminie spowoduje ustanie ubezpieczenia społecznego, od miesiąca za który składka nie została zapłacona. Konto odwołującej zostało oznaczone sygn. NKP 9-42. W dniu 27.10.1986 r. odwołująca złożyła wniosek o kontynuowanie ubezpieczenia. Trzykrotnie opłaciła składki: 09.12.1986 r. za listopad 1986 r., 15.01.1986 r. za grudzień 1986 r. i 28.04.1987 r. za kwiecień 1987 r. Zdaniem ZUS wyłącznie pierwsza składka została opłacona w terminie i w prawidłowej wysokości. Pozostałe składki, z uwagi na ich nieopłacenie w terminie, zostały zwrócone.

Sąd Okręgowy wskazał, że art. 173 ust. 1 ustawy z dnia 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych stanowi, że kapitał początkowy jest obliczany dla każdego ubezpieczonego urodzonego po 31.12.1948 r. i przed 01.01.1999 r., opłacającego składkę na ubezpieczenia społeczne lub za którego składkę tę opłacał płatnik składek. Stanowi on rodzaj rozliczenia z systemem ubezpieczeń społecznych obowiązującym przed 1999 r. Wskazał też, że art. 6 ust. 2 pkt 13 ustawy stanowi, że za okresy składkowe uważa się również przypadające przed dniem 15.11.1991 r. okresy, za które została opłacona składka na ubezpieczenie społeczne albo za które nie było obowiązku opłacania składek na ubezpieczenie społeczne, związane z pracą na obszarze Państwa Polskiego wykonywaną na rzecz jednostek gospodarki uspołecznionej na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia oraz współpracy przy wykonywaniu takiej umowy objętej obowiązkiem ubezpieczenia społecznego i okresy kontynuowania tego ubezpieczenia, za które opłacono składkę na to ubezpieczenie lub w których występowało zwolnienie od opłacania składki. Zgodnie z przepisem art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 19.12.1975r. o ubezpieczeniu społecznym osób wykonujących pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia (t.j. Dz. U. z 1995 r. Nr 65, poz. 333 z późn. zm.) w brzmieniu obowiązującym w spornym okresie, obowiązkowe ubezpieczenie społeczne określone ustawą, obejmowało osoby wykonujące stale i odpłatnie pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia, zawartej z jednostkami gospodarki uspołecznionej. Stosownie do art. 1 ust. 3 ustawy pracę uważa się za wykonywaną stale, jeżeli trwa nieprzerwanie co najmniej sześć miesięcy.

Zdaniem Sądu Okręgowego okres wykonywania umowy agencyjnej, którą odwołująca była związana z Wojewódzkim Przedsiębiorstwem (...) w K. w okresie od 01.05.1986 r. do 11.05.1987 r. nie podlegał uwzględnieniu przy obliczaniu wartości kapitału początkowego. Uznał za udowodnione opłacenie składki przez samą odwołującą za listopad 1986 r. Za wcześniejsze miesiące brak było dowodów, które potwierdzałyby opłacanie składek na ubezpieczenie społeczne oraz wysokości tych składek. Natomiast po okresie ustania obowiązkowego ubezpieczenia społecznego odwołująca podjęła decyzję o dobrowolnym kontynuowaniu ubezpieczenia społecznego, jednak z informacji organu rentowego wynikało, że prawidłowo składkę opłaciła tylko jeden raz. Dwie pozostałe składki uiściła po terminie i w niewłaściwej wysokości. Dlatego też, na podstawie art. 477 ¹⁴ §1, k.p.c. Sąd oddalił odwołanie.

Apelacje od ww. wyroku złożyła J. C.. Zaskarżając wyrok w całości zarzuciła mu:

1.  naruszenie prawa materialnego przez niewłaściwe zastosowanie art. 6 ust. 2 pkt 13 ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, art. 1 ust. 1, art. 4, art. 5, art. 27 ust. 1, art. 28 ustawy z 19 grudnia 1975 r. o ubezpieczeniu społecznym osób wykonujących pracę na rzecz jednostek gospodarki uspołecznionej na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia, rozporządzenia Rady Ministrów z 31 grudnia 1975 r. w sprawie wykonania ustawy ubezpieczeniu społecznym osób wykonujących pracę na rzecz jednostek gospodarki uspołecznionej na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia poprzez uznanie, że nie są spełnione warunki do zaliczenia spornych okresów zatrudnienia na umowę zlecenia do okresów składkowych;

2.  sprzeczność ustaleń Sądu z treścią stanu faktycznego i zebranego w sprawie materiału dowodowego poprzez przyjęcie, że do zaliczenia do stażu emerytalnego wnioskodawczyni nie można przyjąć okresu jej ubezpieczenia od 01.05.1986 r. do 30.04.1987 r. gdy na warunkach umowy zlecenia wykonywała zatrudnienie w Wojewódzkim Przedsiębiorstwie (...) Oddział w K. oraz kontynuowała ubezpieczenie, kiedy składki były opłacane a nie zachowały się w całości dokumenty ten fakt potwierdzające;

3.  naruszenie przepisów prawa procesowego tj. art. 233 k.p.c. w zw. z art. 244 § 1 k.p.c., art. 245 k.p.c. poprzez pominięcie dokumentów organu rentowego zgromadzonych w aktach oznaczonych nr (...) 9-42 wskazujących, że ubezpieczona podlegała od 01.05.1986 r. do 31.10.1986 r. obowiązkowym ubezpieczeniom a od 01.11.1986 r. z tytułu kontynuacji ubezpieczenia.

Wskazując na powyższe skarżąca wniosła o:

1.  zmianę zaskarżonego wyroku w całości poprzez zmianę decyzji ZUS z 21.12.2017 r. i ustalenie wartości kapitału początkowego z uwzględnieniem okresu pracy od 01.05.1986 r. do 30.04.1987 r. na rzecz Wojewódzkiego Przedsiębiorstwa (...) Oddział w K. na warunkach umowy zlecenia, ewentualnie uchylenie wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Okręgowemu w Suwałkach;

2.  zasądzenie od organu rentowego na rzecz odwołującej zwrotu kosztów procesu w tym kosztów zastępstwa prawnego za I i II instancję, w tym zwrotu opłaty sądowej od apelacji w kwocie 30 zł.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja jest częściowo zasadna.

Istota rozpoznawanej sprawy sprowadza się do oceny, czy okres wykonywania przez J. C. pracy w charakterze agenta – sprzedawcy, na podstawie umowy zlecenia w Wojewódzkim Przedsiębiorstwie (...) Oddział w K. od 1 maja 1986 r. do 30 kwietnia 1987 r. (zgodnie z żądaniem apelacji) był okresem ubezpieczenia a precyzyjniej okresem składkowym, określonym art. 6 ust. 2 pkt 13 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2017 r., poz. 1383).

Przepis 6 ust. 2 pkt 13 ustawy stanowi, że za okresy składkowe uważa się również przypadające przed dniem 15 listopada 1991 r. okresy, za które została opłacona składka na ubezpieczenie społeczne albo za które nie było obowiązku opłacania składek na ubezpieczenie społeczne, w tym pracy na obszarze Państwa Polskiego wykonywanej na rzecz jednostek gospodarki uspołecznionej na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia oraz współpracy przy wykonywaniu takiej umowy:

a) objętej obowiązkiem ubezpieczenia społecznego i okresy kontynuowania tego ubezpieczenia, za które opłacono składkę na to ubezpieczenie lub w których występowało zwolnienie od opłacania składki,

b) wykonywanej przed dniem 1 stycznia 1976 r., jeżeli umowa odpowiadała warunkom ubezpieczenia obowiązującym w tym dniu.

Dokonanie zatem ustaleń, czy J. C. od 1 maja 1986 r. do 30 kwietnia 1987 r. podlegała ubezpieczeniom społecznym, wymagało odwołania się do przepisów obowiązującej w ww. okresie ustawy z 19 grudnia 1975 r. o ubezpieczeniu społecznym osób wykonujących pracę na rzecz jednostek gospodarki uspołecznionej na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia (tekst jedn.: Dz. U. z 1983 r. Nr 31, poz. 146).

Stosownie do treści art. 1 ust. 1 i 3 tej ustawy, obowiązkowe ubezpieczenie społeczne obejmuje osoby wykonujące stale i odpłatnie pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia, zawartej z jednostkami gospodarki uspołecznionej. Pracę uważa się za wykonywaną stale, jeżeli trwa nieprzerwanie co najmniej sześć miesięcy. Umowę uważa się za odpłatną, jeżeli z jej tytułu był osiągany dochód w wysokości co najmniej połowy najniższego wynagrodzenia ustawowego w danym okresie dla pracowników gospodarki uspołecznionej albo jeżeli czas pracy ustalony w umowie odpowiadał co najmniej połowie czasu pracy obowiązującego pracowników jednostki gospodarki uspołecznione, która zawarła umowę (art. 36 ust. 1 w zw. z art. 28 ust. 1 ustawy).

Samo literalne brzmienie tego przepisu wskazuje, że chodzi o pracę wykonywaną przez pełne miesiące, kolejno po sobie następujące. Wykładni pojęcia "stałości" wykonywanej pracy dokonał Sąd Najwyższy w uchwale z 28 lutego 1989 r., III UZP 4/98 ( LEX nr 16024). W uzasadnieniu tej uchwały Sąd Najwyższy stwierdził, że "stałe wykonywanie pracy ma miejsce wówczas, gdy praca ta jest wykonywana bez żadnych przerw przez okres co najmniej sześciu miesięcy. Nie podlega więc obowiązkowemu ubezpieczeniu rolnik, który dorywczo tylko wykonuje pracę na rzecz nadleśnictwa państwowego zrywając lub wywożąc w ramach umowy zlecenia drzewo po kilkanaście dni w miesiącu. Nie ma przy tym znaczenia dla obowiązku objęcia tego rolnika ubezpieczeniem okoliczność, że w ciągu roku w sumie wykonywał on pracę przez okres sześciu miesięcy, ani też wysokość osiągniętego w ciągu danego roku wynagrodzenia. Rolnik taki bowiem nie spełnia warunku nieprzerwanego wykonywania pracy na podstawie umowy zlecenia, która powinna być wykonywana bez żadnych przerw przez okres co najmniej sześciu miesięcy".

A zatem osoba zatrudniona na podstawie umowy zlecenia zawartej z jednostką gospodarki uspołecznionej podlegała obowiązkowemu ubezpieczeniu społecznemu, jeżeli pracę wynikającą z tej umowy, wykonywała co najmniej w połowie pełnego wymiaru czasu pracy, stale, odpłatnie i odprowadzone zostały za nią za każdy miesiąc składki na ubezpieczenia społeczne. Dlatego też istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia rozpoznawanej sprawy miało ustalenie, czy praca wykonywana przez ubezpieczoną w spornym okresie, na podstawie umowy zlecenia, odpowiadała tym wymogom.

Zgodnie z art. 25 ust. 1 ustawy z 19 grudnia 1975 r. o ubezpieczeniu społecznym osób wykonujących pracę na rzecz jednostek gospodarki uspołecznionej na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia składkę na ubezpieczenia opłacają w odpowiednich częściach jednostka gospodarki uspołecznionej, która zawarła umowę, i ubezpieczony. Zgodnie z ust. 2 składkę na ubezpieczenie w okresie kontynuowania ubezpieczenia w myśl art. 5 ust. 2 opłaca w całości ubezpieczony. Art. 5 ust. 2 stanowi, że osoba, która podlegała obowiązkowi ubezpieczenia, może kontynuować ubezpieczenie bezpośrednio po jego ustaniu, przez okres nie przekraczający sześciu miesięcy.

Dokonując oceny charakteru pracy J. C. Sąd pierwszej instancji, wskazał, że nie przedłożyła ona dowodów, które potwierdzałyby opłacanie składek na ubezpieczenie społeczne w spornym okresie oraz wysokości tych składek (za wyjątkiem dobrowolnego opłacenia składek w listopadzie 1986 r.).

Na okoliczność zatrudnienia w Wojewódzkim Przedsiębiorstwie (...) Oddział w K. od 01.05.1986 r. do 11.05.1987 r. wnioskodawczyni przedłożyła:

1. świadectwo pracy z 11 maja 1987 r., z którego wynikało, że była ona zatrudniona w ramach umowy zlecenia jako agent sprzedawca;

2. opinię z 11.05.1987 r. wydaną przez dyrektora Wojewódzkiego Przedsiębiorstwa (...), z której wynikało m.in., że umowa zlecenia z J. C. była zawarta na czas nieokreślony i dotyczyła prowadzenia sprzedaży agencyjnej. Działalność handlowa była prowadzona od 01.05.1986 r. do 31.10.1986 r. Umowa została rozwiązana za porozumieniem stron dniem 11.05.1987 r. Dokumentacja składana do przedsiębiorstwa była prawidłowa. Rozliczała się na bieżąco;

3. legitymację ubezpieczeniową wydaną 26.08.1978 r. z pieczątką Wojewódzkiego Przedsiębiorstwa (...) Oddział w K. poświadczającą podjęcie w tym przedsiębiorstwie zatrudnienia od 1 maja 1986 r. oraz uprawnienie do świadczeń leczniczych;

4. kserokopię potwierdzenia opłacenia składek na ubezpieczenie społeczne za listopad i grudzień 1986 r. w kwotach po 1350 zł.

5. kserokopię wniosku o kontynuowanie ubezpieczenia społecznego skierowany do ZUS z 28 listopada 1986 r.

Zdaniem Sądu Apelacyjnego, mając na uwadze treść ww. dokumentów i twierdzenia J. C., należy przyjąć, że od 01.05.1986 r. do 30.11.1986 r. podlegała ona ubezpieczeniom społecznym z tytułu wykonywania umowy zlecenia jako agent – sprzedawca w Wojewódzkim Przedsiębiorstwie (...). W tych miesiącach uzyskała dochód w w wysokości co najmniej połowy najniższego wynagrodzenia ustawowego dla pracowników jednostek gospodarki uspołecznionej oraz od uzyskanego dochodu zostały opłacone składki na ubezpieczenia społeczne.

Okoliczność, że jej praca w kolejnych, postępujących po sobie miesiącach w ww. okresie wykonywana była nieprzerwanie przez okres sześciu miesięcy i za te miesiące zostały odprowadzone składki na ubezpieczenia społeczne potwierdzają:

1.  opinia z 11 maja 1987 r. wydana przez dyrektora Wojewódzkiego Przedsiębiorstwa (...), z której wynika, że dokumentacja składana do przedsiębiorstwa była prawidłowa, że J. C. rozliczała się na bieżąco i zadłużeń w stosunku do przedsiębiorstwa nie posiada.

2.  wniosek J. C. z 27 października 1986 r. o kontynuowanie ubezpieczenia społecznego, skierowany do (...) Oddział w O. (k. 23-23odw.), w którym zostało zawarte oświadczenie głównego księgowego Wojewódzkiego Przedsiębiorstwa (...), że w okresie wykonywania umowy agencyjnej objęta była ubezpieczeniem społecznym do 31.10.1986 r. ze wskazaniem podstawy wymiaru składek od maja 1986 r. do października 1986 r.

3.  pismo Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O. z 1 grudnia 1986 r. (k. 12 akt ZUS) informujące J. G. (obecnie C.), że w związku z otrzymanym wnioskiem w sprawie kontynuowania ubezpieczenia społecznego po ustaniu obowiązku ubezpieczenia społecznego z tytułu umowy agencyjnej może od 1 listopada 1986 r. kontynuować ubezpieczenie na zasadzie dobrowolności i powinna w związku z tym opłacać miesięczną składkę w wysokości 1350 zł.

4.  pismo Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O. z 4 lutego 1987 r. (k. 20) informujące J. G., że w związku z opłaceniem składki za miesiąc grudzień 1986 r. po obowiązującym terminie, miesiąc grudzień został wyłączony z ciągłości ubezpieczenia i za ten miesiąc nie przysługują wnioskodawczyni świadczenia.

5.  pismo Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O. z 12 lutego 1987 r. (k. 19), potwierdzające, że składka za grudzień 1986 r. została opłacona po terminie oraz informującego J. G. (obecnie C.), że wpłatę dokonaną w dniu 15 stycznia 1987 r. w kwocie 1350 zł ZUS zaliczył na poczet składki za styczeń 1987 r. a różnicę składki w wysokości 400 zł winna uregulować w nieprzekraczalnym terminie do 10 marca 1987 r., łącznie ze składką za luty 1987 r. wynoszącą 1750 zł.

6.  pismo Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Inspektorat w M. z 24 kwietnia 2018 r. (k. 18) potwierdzające, że J. G. w dniu 27 października 1986 r. złożyła do ZUS wniosek o kontynuowanie ubezpieczenia społecznego w okresie od 01.11.1986 r. do 30.04.1987 r. w związku z ustaniem obowiązkowego ubezpieczenia na skutek wykonywania pracy na podstawie umowy agencyjnej i za listopad, grudzień 1986 r. oraz styczeń 1987 r. opłaciła składki w wysokości 1350 zł. Jedynie składka za listopad 1986 r. została opłacona w terminie i we właściwej wysokości, składka za grudzień 1986 r. została opłacona po obowiązującym terminie a składka za kwiecień 1987 r. została opłacona w niepełnej wysokości. Składki opłacone po terminie lub w niepełnej wysokości zostały zwrócone płatnikowi. J. G. z tytułu kontynuowania ubezpieczenia podlegała ubezpieczeniu w okresie od 01.11.1986 r. do 30.11.1986 r.

Niewątpliwie obowiązek ubezpieczenia społecznego, wynikający z wykonywania umowy zlecenia na rzecz jednostek gospodarki uspołecznionej, wymagał spełnienia wszystkich warunków. Samo bowiem zgłoszenie do ubezpieczenia, nie było równoznaczne z istnieniem stosunku ubezpieczeniowego. Stosunek ten bowiem powstawał wraz z zaistnieniem sytuacji rodzącej obowiązek ubezpieczenia, jako wyraz zasady automatyzmu prawnego, jest wtórny wobec stosunku podstawowego, stanowiącego tytuł ubezpieczenia.

Zdaniem Sądu Apelacyjnego należy przyjąć, że J. C. spełniła wszystkie warunki do podlegania ubezpieczeniu społecznemu z tytułu wykonywania umowy zlecenia zawartej z (...) Oddział w K. w okresie od 1 maja 1986 r. do 30 listopada 1986 r. Udowodniła, że objęta była obowiązkiem ubezpieczenia społecznego od 1 maja 1986 r. do 30 października 1986 r. a w listopadzie 1986 r. przystąpiła do ubezpieczenia w ramach kontynuacji. Oczywistym jest, że gdyby nie podlegała ubezpieczeniu obowiązkowemu przez co najmniej sześć miesięcy od 1 maja 1986 r. do 30 października 1986 r., to nie mogłaby przedłużyć ubezpieczenia na zasadach kontynuacji i organ rentowy nie umożliwiłby jej przystąpienia do ubezpieczenia na zasadach kontynuacji od 1 listopada 1986 r. W konsekwencji zatem okres od 1 maja 1986 r. do 30 listopada 1986 r. podlega uwzględnieniu do ustalenia wysokości kapitału początkowego jako okres składkowy, wymieniony w art. 6 ust. 2 pkt 13 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Natomiast okres od 1 grudnia 1986 r. do 11 maja 1987 r. nie podlega uwzględnieniu ponieważ skarżąca nie kontynuowała ubezpieczenia społecznego w wymaganym reżimie. Składki za miesiące grudzień 1986 r. i styczeń 1987 r. zostały jej zwrócone, jako, że opłaciła je po obowiązującym terminie. Stąd zaliczeniu do stażu ubezpieczeniowego nie powinny podlegać miesiące od grudnia 1986 r. do maja 1987 r.

Mając powyższe względy na uwadze, na podstawie art. 386 § 1 k.p.c. i 385 k.p.c., Sąd Apelacyjny zmienił zaskarżony wyrok w części a w części oddalił apelację.

O kosztach rozstrzygnął na podstawie art. 100 k.p.c., mając na uwadze, że żądania J. C. zostały częściowo uwzględnione.