Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia (...)

Sąd Rejonowy w Toruniu III Wydział Rodzinny i Nieletnich w składzie:

Przewodniczący SSR Kamilla Piórkowska

Protokolant st. sekr. sądowy Monika Kalinowska

po rozpoznaniu w dniu (...) w Toruniu

sprawy z powództwa:

małoletnich D. K. i L. K.

działających przez matkę K. K. (1)

przeciwko:

J. K.

o:

podwyższenie alimentów

I.  podwyższa rentę alimentacyjną od pozwanego J. K. na rzecz małoletnich powódek D. K. ur. (...) i L. K. ur. (...), z kwot po (...) zł ((...)) miesięcznie ustalonej wyrokiem Sądu Okręgowego w Toruniu z dnia (...) w sprawie

I C (...), do kwot po (...) zł ((...)) miesięcznie na rzecz każdej z małoletnich powódek, tj. do łącznej kwoty po (...) zł ((...) złotych) miesięcznie, płatnej do rąk matki małoletnich powódek K. K. (1), poczynając od dnia (...) do dnia 15-ego każdego miesiąca z góry, z ustawowymi odsetkami w razie opóźnienia w płatności którejkolwiek z rat,

II.  oddala powództwo w pozostałej części,

III.  nie obciąża małoletnich powódek kosztami sądowymi w części oddalonego powództwa,

IV.  nakazuje pobrać od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa /Sądu Rejonowego w Toruniu/ kwotę (...) zł ((...)) tytułem opłaty sądowej od pozwu,

V.  zasądza od pozwanego na rzecz strony powodowej kwotę (...) zł ((...) złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu,

VI.  wyrokowi w pkt I. nadaje rygor natychmiastowej wykonalności.

Sygn. akt III RC 637/18

UZASADNIENIE

W dniu (...) K. K. (1) działając w imieniu małoletnich D. i L. sióstr K. wniosła pozew przeciwko J. K. o podwyższenie alimentów zasądzonych wyrokiem Sądu Okręgowego w Toruniu z dnia (...) na rzecz mał. D. z kwoty po (...) zł miesięcznie do kwoty po (...) zł miesięcznie oraz na rzecz mał. L. z kwoty po (...) zł miesięcznie do kwoty po (...) zł miesięcznie, tj. do łącznej kwoty po (...) zł miesięcznie.

W uzasadnieniu pozwu wskazano m.in., że od czasu wydania wyroku rozwodowego nastąpił istoty wzrost usprawiedliwionych potrzeb małoletniej D. i L. sióstr K.. Małoletnia D. ma obecnie (...) lat i jest uczennicą klasy siódmej szkoły (...). Na zaspokojenie jej usprawiedliwionych potrzeb potrzebna jest kwota ok. (...) zł miesięcznie. Od lutego (...) r. małoletnia pozostaje pod opieką psychologa z uwagi na zaburzenia depresyjne. Wizyta odbywa się raz w miesiącu a jej koszt to (...) zł. Od marca (...) małoletnia pozostaje również pod opieką psychiatry z uwagi na zaburzenia adaptacyjne, w tym reakcje depresyjne. Koszt jedenj wizyty to (...) zł miesięcznie zaś lekarstw (...) zł miesięcznie. D. uczęszcza również na korepetycje z języka angielskiego, gdzie stawka za godzinę wzrosła z (...) z do (...) zł. Koszt zajęć to (...) zł miesięcznie. Ma również korepetycje z matematyki, których koszt to (...) miesięcznie. Dodatkowo małoletnia uczestniczy w treningach karate i bierze udział w zawodach sportowych co wiąże się z dodatkowymi kosztami. W uzasadnieniu wskazano, że małoletnia L. ma obecnie (...) lat a na zaspokojenie jej potrzeb potrzebna jest kwota (...) zł miesięcznie. Małoletnia uczestniczy w zajęciach z psychologiem, których koszt to (...) zł za jedno spotkani. Matka małoletnich pracuje jako manager w (...) sp. z o.o. z wynagrodzeniem (...) zł netto miesięcznie. Do jej wydatków należą: rata kredytu (...) zł, koszty utrzymania mieszkania (...) zł, opłaty za telewizję (...) zł, prąd (...) zł, bilet miesięczny (...) zł.

W odpowiedzi na pozew z dnia (...) pozwany wniósł o oddalenie powództwa w całości wskazując m.in., że wydatki wskazywane prze matkę małoletnich są zdecydowanie zawyżone zaś niektóre koszty utrzymania córek są wręcz niższe niż momencie orzekania rozwodu. Pozwany podał, że jest nadal zatrudniony w (...) sp. z o.o. w T. osiąga dochód ok. (...) zł miesięcznie. Kwartalnie otrzymuje premię, która w styczniu wyniosła (...) zł, w kwietniu (...) (...) zł zaś w lipcu (...).- (...) zł. Prace wykonuje w systemie zmianowym i nie ma możliwości podjęcia dodatkowego zatrudnienia. Pozwany podkreślił, że zostawił byłej żonie i dzieciom cały swój majątek, tj. mieszkanie oraz ruchomości. Obecnie nie ma on nawet mieszkania, w którym mógłby zamieszkiwać. Nie może również zaciągnąć kredytu na zakup mieszkania bowiem była żona nie chce go „odpisać” od kredytu, który wspólnie zaciągnęli. Pozwany z pomocą rodziców wynajmował mieszkanie w T. jednak koszty wynajmu (ok. (...) zł) przekraczały jego możliwości finansowe i obecnie mieszka u babci w K.. Jego miesięczne wydatki wraz z alimentami wynoszą ok. (...) zł miesięcznie.

Sąd ustalił, co następuje:

Małoletnia D. K., ur. (...) i małoletnia L. K., ur. (...) są dziećmi ze związku małżeńskiego K. K. (1) i J. K..

/okoliczności bezsporna, a ponadto dowód:

odpisy zupełne aktów urodzenia k. 13-14 akt I C (...) SO w Toruniu/

Wyrokiem z dnia (...) wydanym w sprawie I C (...) Sąd Okręgowy w Toruniu rozwiązał małżeństwo stron przez rozwód. W punkcie 4. wyroku zobowiązano J. K. o do płacenia alimentów na małoletnie D. i L. siostry K. w kwotach po (...) zł miesięcznie na każdą z nich, tj. w łącznej kwocie po (...) zł miesięcznie poczynając od dnia uprawomocnienia się wyroku, tj. od (...)

/okoliczność bezsporna, a ponadto dowód:

wyrok z dn. (...).– k. 32 akt I C (...) Sądu Okręgowego w Toruniu/

Małoletnia D. miała wówczas (...) lat. Na jej miesięczny koszt utrzymania składały się następujące wydatki: wyżywienie (...) zł, odzież i obuwie (...) zł, kosmetyki, środki higieny i środki czystości (...) zł, wizyty u psychologa (...) zł, karate (...) zł, bilet miesięczny (...) zł, abonament za telefon komórkowy (...) zł, udział w kosztach utrzymania mieszkania ok. (...) zł, korepetycje z języka angielskiego (...) zł.

Małoletnia L. miała wówczas (...) lat. Na jej miesięczny koszt utrzymania składały się następujące wydatki: przedszkole ok. (...) zł, wyżywienie (...) zł, odzież i obuwie (...) zł, kosmetyki, środki higieny i środki czystości (...) zł, udział w kosztach utrzymania mieszkania ok. (...) zł, zajęcia taneczne i plastyczne (...) zł, bilet miesięczny (...) zł.

Matka małoletnich miała wówczas (...) lata. Pracowała jako manager w (...) sp. z o.o. z wynagrodzeniem netto (...) zł. Dodatkowo co pół roku otrzymywała premię w wysokości ok. (...) zł. Spłacała kredyt hipoteczny zaciągnięty na zakup mieszkania w ratach po (...) zł miesięcznie. Łącznie z kredytem koszty utrzymania mieszkania wynosiły ok. (...) zł miesięcznie. Pobierała świadczenie 500+ na jedno dziecko.

J. K. miał wówczas (...) lat. Pracował w (...) z wynagrodzeniem (...) zł netto miesięcznie. Co kwartał otrzymywał premie w wysokości ok. (...) zł. Na paliwo przeznaczał (...) zł miesięcznie. Poszukiwał mieszkania do wynajęcia.

/dowód: akta I C (...) SO w Toruniu/

Małoletnia D. ma obecnie (...) lat i jest uczennicą (...) klasy szkoły podstawowej. Jada obiady w szkole, których koszt to (...) zł miesięcznie.

Raz w miesiącu chodzi do psychologa gdzie koszt wizyty to (...) zł. Z uwagi na stwierdzoną depresję i problemy adaptacyjne pozostaje również pod opieką psychiatry, do którego chodzi raz w miesiącu a koszt wizyty wynosi (...) zł. Zażywa leki, których koszt to (...) zł miesięcznie.

W ostatnim roku szkolnym małoletnia jest często nieprzygotowana do zajęć, uzyskuje słabsze wyniki w nauce i pogorszyło się jej zachowanie w szkole. Z uwagi na ten fakt korzysta z korepetycji z języka angielskiego, których koszt wynosi (...) zł miesięcznie oraz korepetycji z matematyki 1-2 razy w tygodniu, których koszt to (...) zł miesięcznie.

Nadal chodzi na zajęcia karate, za które opłata wynosi (...) zł miesięcznie. Wyjeżdża też na zawody. Koszt jednego wyjazdy to (...) zł.

Małoletnia L. ma obecnie (...) lat. Uczęszcza do zerówki w przedszkolu, za którą opłata wynosi (...) zł miesięcznie.

Nadal pozostaje pod opieką psychologa, do którego na wizyty chodzi raz w miesiącu za (...) zł.

Chodzi na zajęcia plastyczne, których koszt wynosi (...) zł miesięcznie.

Matka małoletnich, K. K. (1), jest zatrudniona jako kierownik działu w (...) sp. z o.o. Jej wynagrodzenie wynosi obecnie (...) zł netto miesięcznie. Dwa razy do roku ma premie zależne od obrotów średnio ok. (...) zł. Pobiera świadczenie 500+ na rzecz mał. L..

Nadal spłaca kredyt hipoteczny w ratach po (...) zł miesięcznie. Za prąd płaci obecnie (...) zł miesięcznie, za telewizję (...) zł miesięcznie, za czynsz (...) zł miesięcznie. Dodatkowo opłaca abonament za telefon swój oraz mał. D. w łącznej kwocie (...) zł.

Na wyżywienie dla mał. D. przeznacza (...) zł miesięcznie a dla mał. L. (...) zł miesięcznie. Na odzież i obuwie dla każdej z córek wydaje ok. (...) zł miesięcznie. Czasem korzysta z opiekunki dla dzieci i jest to koszt (...) zł miesięcznie.

Oprócz mieszkania nie ma innego majątku.

Korzysta z pomocy finansowej swojej matki.

/dowód: dokumentacja medyczna mał. D. k. 16, 65-68

zaświadczenie od psychologa k. 17-19

opinia wychowawcy k. 20

świadectwa szkolne k. 21-26

zaświadczenie z klubu karate k. 27

zaświadczenie z przedszkola k. 28-29

aneks do umowy k. 30

zaświadczenie o wynagrodzeniu k. 31

paragony k. 70, 72, 74-94

polisa ubezpieczeniowa k. 73

przesłuchanie K. K. (1) k. 96v.-97/

J. K. ma obecnie (...) lat. Nadal jest zatrudniony w (...) jako doradca klienta. Jego wynagrodzenie wynosi obecnie (...) zł netto miesięcznie. Otrzymuje kwartalnie premię w zależności od obrotów firmy.

Od kilku miesięcy mieszka u swojej babci w K., bowiem nie był w stanie samodzielnie ponosić kosztów wynajmu mieszkania. Na poczet opłat przekazuje babci (...) zł miesięczne a dodatkowo partycypuje w kosztach zakupu opału, którego koszt to (...) zł na sezon. Prowadzi z babcią odrębne gospodarstwo domowe.

Jest właścicielem samochodu R. (...) rocznik (...). Na dojazdy do pracy wydaje (...) zł miesięcznie.

Ma debet na koncie (...) zł oraz zadłużenie na karcie kredytowej (...) zł.

Pożyczył od kolegi (...) zł na ubezpieczenie i przegląd samochodu. Spłaca kredyty zaciągnięte po rozwodzie w łącznej wysokości po (...) zł miesięcznie.

/dowód: zaświadczenie o zarobkach k. 48

potwierdzenie kosztów wynajmu mieszkania k. 50-51

informacja o wysokości zadłużenia k. 52

harmonogram spłaty pożyczki k. 53

PIT za rok (...) k. 62-63

wyciąg z rachunku bankowego k. 95

przesłuchanie J. K. k. 97-97v./

Sąd zważył, co następuje:

Przedstawiony stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o dowody z dokumentów znajdujących się w aktach sprawy, przesłuchanie stron oraz na podstawie akt I C (...) Sądu Okręgowego w Toruniu.

Sąd przyjął za wiarygodne dowody w postaci dokumentów złożonych przez strony do akt sprawy, albowiem nie było podstaw do ich podważenia. Żadna ze stron nie kwestionowała ich autentyczności.

Zgodnie z art. 230 kpc uznano za bezsporne okoliczności faktyczne zawarte w pozwie, pismach procesowych złożonych w sprawie, którym strona przeciwna nie zaprzeczyła, gdyż nie budziły wątpliwości co do zgodności z prawdziwym stanem rzeczy i znalazły, w odpowiednim zakresie, potwierdzenie w pozostałym materialne procesowym.

W ocenie Sądu zeznania złożone przez strony należało uznać co do zasady za wiarygodne. Większość okoliczności faktycznych istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy było bowiem bezspornych i potwierdzonych dokumentami. Sąd miał jednak na uwadze, że strony starały się w sposób jak najbardziej dla siebie korzystny przedstawić okoliczności istotne dla rozstrzygnięcia sprawy, tj. własne możliwości majątkowe i zarobkowe oraz wydatki, oceniając je w sposób subiektywny.

Przedmiotowe powództwo posiada podstawę prawną w art. 138 kro.

W świetle art. 138 kro podstawą zmiany zakresu świadczeń alimentacyjnych jest zmiana stosunków. Zmianie może ulec zakres potrzeb uprawnionego oraz możliwości zobowiązanego, tym samym zmianie może ulegać wysokość alimentów. Dlatego w razie zmiany stosunków zarówno uprawniony, jak i zobowiązany mogą żądać zmiany orzeczenia lub umowy dotyczącej obowiązku alimentacyjnego. Zmiana stosunków może prowadzić do uchylenia obowiązku alimentacyjnego bądź do podwyższenia lub obniżenia alimentów. Dla stwierdzenia, czy nastąpiła zmiana stosunków w rozumieniu art. 138 kro, należy brać pod uwagę, czy istniejące warunki i okoliczności - na tle sytuacji ogólnej - mają charakter trwały, dotyczą okoliczności zasadniczych, ilościowo znacznych i wyczerpują te przesłanki, które w istotny sposób wpływają na istnienie czy zakres obowiązku alimentacyjnego. Zmiana orzeczenia dopuszczalna jest tylko w razie zmiany stosunków powstałych po jego wydaniu [por.: uchwała składu 7 sędziów Sądu Najwyższego z dnia 23 października 1954 r., I CO 41/54].

W myśl § 1 art. 135 kro zakres świadczeń alimentacyjnych zależy bowiem od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego oraz od zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego. Zgodnie natomiast z art. 133 § 1 kro rodzice obowiązani są do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest w stanie utrzymać się samodzielnie.

Pojęcia "usprawiedliwione potrzeby" oraz "możliwości zarobkowe i majątkowe" zostały szczegółowo omówione w uchwale Pełnego Składu Izby Cywilnej i Administracyjnej Sądu Najwyższego z dnia 16 grudnia 1987 r., III CZP 91/86, OSNP 1988, nr 4, poz. 42. W uchwale tej stwierdzono między innymi, że: Pojęcia usprawiedliwionych potrzeb nie można jednoznacznie zdefiniować, ponieważ nie ma jednego stałego kryterium odniesienia. Rodzaj i rozmiar tych potrzeb jest uzależniony od cech osoby uprawnionej oraz od splotu okoliczności natury społecznej i gospodarczej, w których osoba uprawniona się znajduje. Nie jest możliwe ustalenie katalogu usprawiedliwionych potrzeb podlegających zaspokojeniu w ramach obowiązku alimentacyjnego i odróżnienie ich od tych, które jako objaw zbytku lub z innych przyczyn nie powinny być uwzględnione. W każdym razie zakres obowiązku alimentacyjnego wyznaczać będą poszczególne sytuacje uprawnionego i zobowiązanego, konkretne warunki społeczno-ekonomiczne oraz cele i funkcje obowiązku alimentacyjnego. Dopiero na tym tle będzie można określić potrzeby życiowe - materialne i intelektualne uprawnionego.

Zakres potrzeb dziecka, które powinny być przez rodziców zaspokojone, wyznacza treść art. 96 kro, według którego rodzice obowiązani są troszczyć się o fizyczny i duchowy rozwój dziecka. Rodzice, w zależności od swych możliwości, są obowiązani zapewnić dziecku środki do zaspokojenia zarówno jego potrzeb fizycznych (wyżywienia, mieszkania, odzieży, higieny osobistej, leczenia w razie choroby), jak i duchowych (kulturalnych), także środki wychowania (kształcenia ogólnego, zawodowego) według zdolności, dostarczania rozrywek i wypoczynku. Przy ocenie, które z potrzeb uprawnionego powinny być uznane za potrzeby usprawiedliwione, należy z jednej strony brać pod uwagę możliwości zobowiązanego, z drugiej zaś zakres i rodzaj potrzeb. Ma to wpływ na rozstrzygnięcie, w jakiej mierze możliwości zarobkowe i majątkowe zobowiązanego są brane pod uwagę przy oznaczaniu zakresu obowiązku alimentacyjnego. Zawsze jednak każde dziecko musi mieć zapewnione podstawowe warunki egzystencji w postaci wyżywienia zapewniającego jego prawidłowy rozwój fizyczny, stosowną do wieku odzież, środki na ochronę zdrowia, kształcenie podstawowe i zawodowe oraz na ochronę jego osoby i majątku. Wyjście poza wymienione potrzeby zależy już tylko od osobistych cech dziecka oraz od zamożności i przyjętego przez zobowiązanego modelu konsumpcji.

Usprawiedliwione potrzeby dziecka powinny być zatem oceniane w pierwszej kolejności na podstawie wieku, miejsca pobytu dziecka, jego środowiska oraz całego szeregu okoliczności każdego konkretnego wypadku, a następnie – w świetle możliwości zarobkowych zobowiązanych do jego utrzymania.

Przede wszystkim wskazać należy, że matka małoletnich złożyła pozew o podwyższenie alimentów po niespełna jedenastu miesiącach od momentu zasądzenia alimentów na małoletnie w wyroku rozwodowym. Obecnie od momentu zasądzenia alimentów minął ponad rok czasu a więc upływ czasu nie jest znaczny.

Analiza materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie wskazuje, że usprawiedliwione potrzeby małoletnich powódek wzrosły jedynie w nieznacznym stopniu. W ocenie Sądu niewiarygodne jest określenie aktualnych kosztów usprawiedliwionych potrzeb dzieci przez ich matkę w pozwie na kwotę łącznie ponad (...) zł, bowiem realnie rzecz biorąc nie miała ona możliwości ponoszenia takich wydatków na same dzieci dysponując budżetem domowym w wysokości łącznie (...) zł ((...) zł wynagrodzenie, świadczenie rodzinne 500+, oraz alimenty na córki w łącznej kwocie (...) zł), a przecież matka małoletnich także musi mieć środki finansowe na własne utrzymanie oraz utrzymanie mieszkania.

Sąd uznał, że potrzeby małoletnich wzrosły o ponoszone obecnie przez ich matkę kosztów leczenia oraz kosztów korepetycji. Obie małoletnie korzystają bowiem z konsultacji psychologicznych a mał. D. korzysta również z opieki psychiatrycznej. Sytuacja związana z rozwodem rodziców spowodowała również, że u mał. D. znacznie pogorszyły się wyniki w nauce i konieczne jest pobieranie przez nią regularnych korepetycji.

Przechodząc do analizy sytuacji materialnej pozwanego należy wskazać, że uległa ona jedynie nieznacznemu polepszeniu. Sąd wziął jednak pod uwagę, że pozwany obecnie zamieszkuje wraz z babcią w K. a wiec zmniejszyły się jego koszty utrzymania. Co prawda pozwany wskazywał, że ponosi znaczne koszty dojazdu do pracy do T., jednak dojeżdża on samochodem, jednak gdyby rozważył dojazd do pracy np. autobusem, koszty te mogłyby ulec znacznemu zmniejszeniu.

Mając powyższe na uwadze Sąd w punkcie I sentencji podwyższył alimenty na rzecz mał. D. K. do kwoty po (...) zł miesięcznie oraz alimenty na rzecz mał. L. do kwoty po (...) zł miesięcznie.

W punkcie IV sentencji wyroku sąd obciążył pozwanego kosztami sądowymi na mocy art. 113 ust. 1 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych, w zakresie przegranego powództwa. Wysokość zasądzonej opłaty Sąd ustalił na kwotę (...) zł ((...) x 12 x 5%).

O kosztach procesu rozstrzygnięto na mocy art. 98 § 1 kpc, zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik sprawy, orzekając jak w punkcie V sentencji.

O rygorze natychmiastowej wykonalności orzeczono na podstawie art. 333 § 1 kpc.