Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 4 grudnia 2018 r.

Sąd Rejonowy w Tychach Wydział VI Gospodarczy

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSR Jolanta Brzęk

Protokolant: sekretarz sądowy Monika Kucharczyk

po rozpoznaniu w dniu 4 grudnia 2018 r. w Tychach

na rozprawie

sprawy z powództwa:

K. C.

przeciwko:

(...) S.A. w W.

o zapłatę

1)  zasądza od pozwanego (...) S.A. w W. na rzecz powoda K. C. kwotę 904,05 zł (dziewięćset cztery złote pięć groszy) z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od dnia 6 maja 2016 roku do dnia zapłaty;

2)  w pozostałym zakresie powództwo oddala;

3)  zasądza od pozwanego na rzecz powoda kwotę 336,00 zł (trzysta trzydzieści sześć złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu.

SSR Jolanta Brzęk

Sygn. akt VI GC 223/18/3

UZASADNIENIE

Powód K. C. pozwem z dnia 19 października 2017 r. wniósł o zasądzenie od pozwanej (...) S.A. w W. kwoty 979,04 zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od dnia 6 maja 2016 r. do dnia zapłaty oraz kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego.

W uzasadnieniu pozwu powód wskazał, że w zakresie prowadzonej działalności gospodarczej dnia 31 marca 2016 r. wynajął poszkodowanemu P. C. samochód zastępczy marki S. (...) o nr rej (...), a w dniu 1 kwietnia 2016 r. drugi samochód zastępczy marki R. (...) o nr rej. (...) na okres naprawy uszkodzonego pojazdu marki O. (...) o nr rej. (...), który uległ uszkodzeniu na skutek zdarzenia drogowego w dniu 31 marca 2016 r. Z tytułu wynajmu pojazdów zastępczych powód wystawił poszkodowanemu fakturę VAT na kwotę 3 949,49 zł brutto. Dalej powód podniósł, że na podstawie umów cesji wierzytelności nabył od poszkodowanego wierzytelność przysługującą mu względem pozwanej z tytułu likwidacji przedmiotowej szkody komunikacyjnej w wysokości wynikającej z przedłożonej faktury VAT. Pismem z dnia 20 maja 2016 r. pozwana poinformowała powoda o przyznaniu odszkodowania w kwocie 2 066,40 zł dokonując korekty stawki dziennej z kwoty 150 zł netto do 80 zł netto. Następnie w piśmie z dnia 16 listopada 2016 r. pozwana skorygowała przyznane odszkodowania o dodatkową kwotę 904,05 zł weryfikując dobową stawkę najmu do kwoty 115 zł netto. Powód wezwał pozwaną do zapłaty pozostałej części należności z tytułu wystawionej przez niego faktury VAT, ale pozwana podtrzymała swoje stanowisko w sprawie.

W dniu 7 grudnia 2017 r. Referendarz sądowy w Sądzie Rejonowym w Tychach Wydziale VI Gospodarczym wydał w sprawie o sygn. akt VI GNc 2578/17/6 nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym.

W przepisanym terminie pozwana (...) S.A. w W. wniosła sprzeciw od w/w nakazu zapłaty zaskarżając go w całości, wnosząc o oddalenie powództwa oraz o zasądzenie od powoda kosztów postępowania.

Na uzasadnienie pozwana zakwestionowała stawkę dobową najmu pojazdu zastępczego oraz koszt podstawienia i odbioru pojazdu zastępczego. Wskazała, że stawki stosowane przez powoda odbiegają od średnich stawek stosowanych na rynku, a koszty podstawienia i odbioru mieszczą się już w kosztach najmu.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Dnia 31 marca 2016 r. samochód osobowy marki O. (...) o numerze rejestracyjnym (...), stanowiący własność poszkodowanego P. C., uległ uszkodzeniu w wyniku zdarzenia drogowego. Ubezpieczycielem od odpowiedzialności cywilnej sprawcy kolizji drogowej jest pozwana. Na czas likwidacji szkody poszkodowany wynajął od powoda pojazd zastępczy marki R. (...). Pojazd był wynajmowany przez poszkodowanego w okresie od dnia 31 marca 2016 r. do dnia 1 kwietnia 2016 r., oraz od dnia 1 kwietnia 2016 r. do dnia 21 kwietnia 2016 r., tj. pojazd był wynajmowany łącznie przez okres 21 dni. Powód wystawił z tego tytułu fakturę VAT na kwotę 3 949,49 zł brutto.

Dowód: umowa najmu pojazdu R. (...) z protokołem zdawczo-odbiorczym (k. 11-14), faktura VAT nr (...) (k. 20), oświadczenie sprawcy kolizji drogowej (k. 87).

Pojazdy zastępcze były wynajmowane przez poszkodowanego przez czas naprawy uszkodzonego pojazdu, tj. przez okres 21 dni. Tym samym uzasadniony czas najmu pojazdów zastępczych wyniósł 21 dób.

Bezsporne

Na podstawie umów cesji wierzytelności z dnia 31 marca 2016 r. i 1 kwietnia 2016 r. powód nabył od poszkodowanego P. C. wierzytelność przysługującą temu ostatniemu względem pozwanej z tytułu likwidacji szkody komunikacyjnej z dnia 31 marca 2016 r. zarejestrowanej przez (...) S.A. pod nr PL (...), obejmującą uprawnienie do żądania zwrotu kosztów najmu samochodu zastępczego oraz podstawienia i odbioru pojazdu zastępczego.

Dowód: umowa cesji wierzytelności z dnia 1 kwietnia 2016 r. (k. 10), umowa cesji wierzytelności z dnia 31 marca 2016 r. (k. 15).

Decyzją z dnia 20 maja 2016 r. pozwana wypłaciła odszkodowanie w kwocie 2 066,40 zł uznając za uzasadniony 21 dniowy okres najmu pojazdu zastępczego i dokonując korekty stawki dziennej najmu z kwoty 150 zł netto do 80 zł netto. Następnie decyzją z dnia 16 listopada 2016 r. pozwana skorygowała przyznane odszkodowanie o dodatkową kwotę 904,50 zł weryfikując dobową stawkę najmu do kwoty 115 zł netto.

Dowód: decyzja pozwanej z dnia 20 maja 2016 r. (k. 8-9, 37,39), decyzja pozwanej z dnia 16 listopada 2016 r. (k. 23-24,38,40).

Pismem z dnia 23 marca 2017 r. powód wezwał pozwaną do zapłaty kwoty 979,04 zł tytułem pozostałej części odszkodowania wynikającego z faktury VAT nr (...) tytułem najmu pojazdu zastępczego oraz podstawienia i odbioru pojazdu. W odpowiedzi pismem z dnia 3 kwietnia 2017 r. pozwana podtrzymała swoje stanowisko w sprawie.

Dowód: wezwanie do zapłaty wraz z dowodem nadania i potwierdzeniem odbioru (k. 21-22), pismo pozwanej z dnia 3 kwietnia 2017 r. (k. 25).

Pomimo zdarzenia drogowego uszkodzony pojazd marki O. (...) nadawał się do jazdy. Poszkodowany pojechał uszkodzonym pojazdem do warsztatu, gdzie go zdał i otrzymał pojazd zastępczy. Samochód zastępczy poszkodowany zdał do warsztatu zastępczego osobiście.

Dowód: zeznania świadka P. C. (k. 77-79).

Uzasadniona stawka dobowa najmu pojazdu zastępczego pojazdu segmentu dostawczo osobowego segmentu C R. (...) wynosiła na rynku aglomeracji (...) w dacie wystąpienia szkody 150 zł netto.

Dowód: cenniki najmu pojazdów zastępczych (k. 60-76, 41-45).

Poczynione w sprawie ustalenia faktyczne oparto o nie budzące wątpliwości, merytoryczne dokumenty znajdujące się w aktach sprawy.

Sąd dał wiarę zeznaniom świadka P. C. uznając je za wiarygodne ponieważ są logiczne i konsekwentne, przedstawiały przebieg i okoliczności zdarzenia oraz przeprowadzanej naprawy uszkodzonego pojazdu.

Sąd nie wziął pod uwagę umowy najmu pojazdu S. (...) z protokołem zdawczo-odbiorczym (k. 16-19), ponieważ z zeznań świadka wyraźnie wynika, że poszkodowany odmówił przyjęcia samochodu S. (...), pomimo, że podpisał umowę i ani przez jeden dzień nie jeździł tym samochodem lecz od razu otrzymał R. (...). Powód zaś nie domagał się zasadzenia kosztów najmu za ten pojazd.

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo wytoczone w niniejszej sprawie było częściowo zasadne.

Podstawę prawną powództwa, stanowił przepis art. 822 § 1 k.c. oraz przepisy ustawy z dnia 22 maja 2003 roku o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz.U. z 2003 r., Nr 124, poz. 1152 ze zm.). Zgodnie z art. 4 ww. ustawy ubezpieczeniem obowiązkowym jest ubezpieczenie OC posiadaczy pojazdów mechanicznych za szkody powstałe w związku z ruchem tych pojazdów. Stosownie natomiast do treści art. 13 ust. 2 ustawy o obowiązkowych ubezpieczeniach OC odszkodowanie wypłaca się w granicach odpowiedzialności cywilnej podmiotów objętych ubezpieczeniem. W sprawach nieuregulowanych w ustawie stosuje się przepisy Kodeksu cywilnego (art. 22 ust. 1 ustawy). I tak zgodnie z art. 822 § 1 k.c. przez umowę ubezpieczenia OC ubezpieczyciel zobowiązuje się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, wobec których odpowiedzialność ponosi ubezpieczający albo ubezpieczony.

Na wstępie wskazać należy, że sprawca szkody ponosi odpowiedzialność za zdarzenie komunikacyjne wywołujące szkodę na zasadach ogólnych, o których mowa w art. 436 § 2 k.c. oraz według zasad określonych w art. 363 k.c., a w wypadku odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń - według zasad określonych w § 2 tego przepisu.

Wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba, że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania (art. 509 § 1 k.c.). Wraz z wierzytelnością przechodzą na nabywcę wszelkie związane z nią prawa, w szczególności roszczenie o zaległe odsetki (art. 509 § 2 k.c.).

W ocenie Sądu powód w należyty sposób wykazał, iż skutecznie nabył wierzytelność od poszkodowanego. Pozwana nie zakwestionowała tej okoliczności.

W przedmiotowej sprawie nie było przedmiotem sporu, że doszło do zdarzenia objętego ochroną ubezpieczeniową, skutkującego obowiązkiem wypłaty przez pozwaną odszkodowania. Sporna pomiędzy stronami była wysokość dobowej stawki za wynajem pojazdu zastępczego.

Na wstępie należy zaznaczyć, że co do zasady utrwalone jest w orzecznictwie oraz praktyce stanowisko, że normalnym następstwem zniszczenia pojazdu służącego poszkodowanemu jest konieczność wynajęcia pojazdu zastępczego na czas likwidacji szkody, a postulat pełnego odszkodowania przemawia za przyjęciem, że zwrot wydatków koniecznych i potrzebnych na czasowe używanie pojazdu zastępczego pozostaje w adekwatnym związku przyczynowym z kolizją. W ramach odszkodowania poszkodowanemu, albo jak w tym przypadku nabywcy wierzytelności od poszkodowanego, należą się celowe i ekonomicznie uzasadnione wydatki na ten cel ( por. uchwałę SN z dnia 17.11.2011r., III CZP 5/11; wyrok SN z dnia 8.09.2004r., IV CK 672/03). Pozwana przyjęła na siebie odpowiedzialność z tytułu odpowiedzialności cywilnej, albowiem przyznała odszkodowanie w kwocie 2 970,45 zł argumentując, że jej zdaniem najem powinien trwać 21 dni przy stawce 115 zł netto/dzień.

Na okoliczność wysokości stawki za najem pojazdu zastępczego oraz kosztów podstawienia i odbioru pojazdu powódka przedłożyła umowy najmu, fakturę VAT oraz cenniki za wynajem pojazdów zastępczych stosowanych przez podmioty konkurencyjne.

Obrona strony pozwanej sprowadzała się m.in. do zarzutu, iż stawka umowna nie odpowiadała stawkom stosowanym przez wypożyczalnie samochodów działających na rynku lokalnym w okresie zaistnienia szkody, innymi słowy, iż nie była ona stawką rynkową, ale w stosunku do stawek obowiązujących na rynku była zawyżoną.

Skoro pozwana zarzucała, iż stawka stanowiąca przedmiot umowy, w stosunku do innych stawek panujących na rynku była zawyżona, to czyniąc taki zarzut, winna ona jego zasadność udowodnić.

Strona pozwana przedstawiła zaledwie cenniki najmu pojazdów zastępczych współpracujących z nią podmiotów by uzasadnić jej twierdzenie, że stawka ta była zawyżona. Dowód ten – jak wynika z doświadczenia życiowego Sądu – jest niewystarczający albowiem podmioty takie oferują najem pojazdów po cenach niższych niż konkurencyjne podmioty nie współpracujące z ubezpieczycielami. Pozwana winna zatem była przedłożyć dodatkowe cenniki, oraz przedstawić inne źródła dowodowe, czego nie uczyniła. Tym samym brak jest podstaw dla stwierdzenia, że stawka przyjęta przez powoda nie mieści się w granicach stawek rynkowych skoro powód przedłożył cenniki za wynajem pojazdu zastępczego oferowane przez podmioty konkurencyjne uzasadniające zastosowaną przez niego stawkę.

Podnieć w tym miejscu trzeba, iż – w ocenie Sądu – nie jest dopuszczalne dokonywanie przez sąd z urzędu przeglądu i weryfikacji wszystkich na rynku ofert w zakresie najmu pojazdu zastępczego istniejących na terenie miejsca zamieszkania/siedziby poszkodowanego. Zasada kontradyktoryjności postępowania oznacza bowiem, że to strony obowiązane są przedstawić materiał faktyczny celem poparcia swoich wniosków i twierdzeń. Sąd zaś ograniczyć się winien jedynie do jego weryfikacji a nie poszukiwania materiału faktycznego i wyręczania w tym zakresie stron postępowania, które – co należy podkreślić – reprezentowane są przez profesjonalnych pełnomocników. Strona pozwana winna zatem albo przedstawić cenniki wynajmu pojazdów zastępczych wraz z ogólnymi warunkami najmu w zakresie pozwalającym na porównanie oferty powoda z ofertą podmiotów konkurencyjnych albo też zawnioskować o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego na okoliczność ustalenia uzasadnionej wysokości stawki najmu oraz czy stawka zastosowana przez powoda nie przekracza stawek rynkowych.

Sąd uznał, że poszkodowany wynajmował tylko jeden pojazd marki R. (...), ponieważ z jego zeznań wynika jasno, że nie przyjął zaoferowanego mu samochodu S. (...), ponieważ takiego samochodu nie potrzebował. Powód zaś nie domagał się zasadzenia kosztów najmu za ten pojazd. Sąd ocenił zatem, że przyjęta przez powoda dobowa stawka za wynajęcie pojazdu zastępczego marki R. (...) w kwocie 150 zł netto (184,50 zł brutto) odpowiadała stawkom stosowanym na rynku lokalnym przez przedsiębiorstwa wynajmujące pojazdy zastępcze. W ocenie Sądu dokonana przez pozwaną korekta wysokości stawki najmu pojazdu zastępczego nie znajduje odzwierciedlenia w zasadzie pełnego odszkodowania. Jak przyjął bowiem Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 25 kwietnia 2002 r. (sygn. akt. I CKN 1466/99) poszkodowany nie ma obowiązku poszukiwania podmiotów, które oferują swoje usługi w tymże zakresie najtaniej. Poszkodowany ma zatem możliwość wyboru oferty najmu pojazdu, która znajduje się blisko jego miejsca zamieszkania tak aby w jak najkrótszym czasie mógł z niej skorzystać i nie można się w tym upatrywać nadużycia, skoro stawka ceny najmu nie odstaje rażąco od innych cen.

Reasumując powyższe, należne powodowi odszkodowanie z tytułu kosztów najmu pojazdu zastępczego wynosi 904,05 zł, biorąc pod uwagę okres 21 dni najmu pojazdu zastępczego oraz stawkę 150 zł netto, za jaką poszkodowany wynajął pojazd zastępczy oraz fakt, że pozwana wypłaciła już odszkodowanie w wysokości 2 970,45 zł (150 zł x 21 = 3 150 zł x 23% = 3 874,50 zł; 3 874,50 zł – 2 970,45 zł = 904,05 zł).

Zasądzeniu nie podlegały przy tym koszty podstawienia i odbioru pojazdu zastępczego. Nie można zgodzić się z twierdzeniem powoda, iż jest to wydatek, który stanowi szkodę związaną z wypadkiem i słuszne jest zasądzenie tejże kwoty na rzecz powoda. Jak wynika z zeznań świadka P. C., będącego jednocześnie osobą poszkodowaną w wyniku zdarzenia z dnia 31 marca 2016 r., samochód zastępczy nie został mu zarówno dostarczony jak również odebrany po zakończeniu niezbędnego okresu wynajmu. Poszkodowany P. C. zeznał, iż wszelkie sprawy związane z likwidacją szkody przejął za niego zakład naprawczy powoda, do którego mężczyzna oddał samochód, oraz który otrzymał od poszkodowanego upoważnienie do likwidacji szkody. Poszkodowany nie dokonał samodzielnie wyboru samochodu zastępczego, a jedynie skorzystał z możliwości otrzymania samochodu zastępczego, który powód w danej chwili miał na stanie. Nie doszło zatem w ocenie Sądu do jakiegokolwiek podstawienia, a także odbioru samochodu zastępczego od poszkodowanego. Poszkodowany po otrzymaniu informacji o naprawieniu jego prywatnego samochodu, odstawił do warsztatu samochód zastępczy, odbierając jednocześnie naprawiony pojazd. Koszty podstawienia i odbioru samochodu zastępczego zostały zatem zdaniem Sądu naliczone bezpodstawnie, w związku z czym nie należy się ich zasądzenie od pozwanej na rzecz powoda.

Biorąc powyższe pod uwagę, Sąd w punkcie 1 sentencji wyroku zasądził od pozwanej na rzecz powódki kwotę 904,05 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 6 maja 2016 r. do dnia zapłaty.

O odsetkach Sąd orzekł na podstawie art. 481 k.c. według wysokości ustawowej za opóźnienie. Ich termin początkowy naliczania uzasadniony był na podstawie art. 817 § 1 k.c. powód domagał się zasądzenia odsetek ustawowych za opóźnienie od dnia 6 maja 2016 r. do dnia zapłaty, a powyższe żądanie pozostawało uzasadnione w świetle przywołanych przepisów.

W związku z uznaniem przez Sąd dochodzonego roszczenia w części tj. w kwocie 904,05 zł, Sąd oddalił powództwo w zakresie pozostałej kwoty, tj. 74,99 złotych (979,04 zł - 904,05 zł = 74,99 zł) oraz dochodzonych od tej kwoty odsetek orzekając o tym w punkcie 2 sentencji wyroku.

Zgodnie z art. 100 k.p.c. w razie częściowego tylko uwzględnienia żądań koszty będą wzajemnie zniesione lub stosunkowo rozdzielone. Sąd może jednak włożyć na jedną ze stron obowiązek zwrotu wszystkich kosztów, jeżeli jej przeciwnik uległ tylko co do nieznacznej części swego żądania albo gdy określenie należnej mu sumy zależało od wzajemnego obrachunku lub oceny sądu. Mając na uwadze, że powód uległ zaledwie w 8% Sąd postanowił obciążyć całością kosztów stronę pozwaną. Na koszty procesu strony powodowej w sprawie składały się kwoty: 49 zł z tytułu uiszczonej opłaty sądowej, 17,00 zł z tytułu uiszczonej opłaty skarbowej od pełnomocnictwa oraz koszt zastępstwa procesowego strony powodowej ustalony zgodnie z §2 pkt. 2 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz. U. z dnia 5 listopada 2015 r. ze zm.) w kwocie 270 zł, co daje łączną kwotę 336 zł.

SSR Jolanta Brzęk