Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 19 grudnia 2018 roku

Sąd Okręgowy w Sieradzu Wydział I Cywilny

w składzie:

Przewodniczący SSO Barbara Bojakowska

Sędziowie SSO Elżbieta Zalewska-Statuch

SSO Katarzyna Powalska (spr.)

Protokolant sekretarz sądowy Elwira Kosieniak

po rozpoznaniu w dniu 19 grudnia 2018 roku w Sieradzu

na rozprawie

sprawy z powództwa M. P.

przeciwko Ubezpieczeniowemu Funduszowi Gwarancyjnemu z siedzibą w W.

o pozbawienie tytułu wykonawczego wykonalności

na skutek apelacji pozwanego

od wyroku Sądu Rejonowego w Wieluniu

z dnia 11 września 2018 roku, sygnatura akt I C 691/18

1.  oddala apelację;

2.  zasądza od pozwanego Ubezpieczeniowego Funduszu Gwarancyjnego z siedzibą w W. na rzecz powoda M. P. 900 (dziewięćset) złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym.

Sygn. akt I Ca 454/18

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 23 maja 2018 r. Sąd Rejonowy w Wieluniu w sprawie o sygn. akt I C 691/18 z powództwa M. P. przeciwko Ubezpieczeniowemu Funduszowi Gwarancyjnemu w W. o pozbawienie tytułu wykonawczego wykonalności pozbawił w całości wykonalności tytuł wykonawczy w postaci wyroku Sądu Rejonowego w Wieluniu I Wydział Cywilny z dnia 08 stycznia 1998 r. sygn. akt I C 160/97 zaopatrzonego w klauzulę wykonalności postanowieniem z dnia 10 lutego 1998 r. Sąd zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 2.145 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania, w tym kwotę 1.817 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego .

Wydanie powyższego orzeczenia poprzedziły następujące ustalenia faktyczne oraz prawne:

Sąd Rejonowy w Wieluniu w sprawie I C 160/97 wyrokiem z dnia 8 stycznia 1998 roku zasądził od M. P. na rzecz Ubezpieczeniowego Funduszu Gwarancyjnego w W. kwotę 7 404,90 złotych z ustawowymi odsetkami oraz kwotę 2 012,60 złotych tytułem zwrotu kosztów procesu. Wyrokowi została nadana klauzula wykonalności w dniu 10 lutego 1998 roku. Wezwaniem z dnia 5 maja 1998 roku Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny wezwał M. P. do zapłaty należności wynikających z w/w orzeczenia. W czerwcu 1998 roku M. P. zwrócił się do Ubezpieczeniowego Funduszu Gwarancyjnego w W. z prośbą o rozłożenie należności wynikającej z w/w tytułu wykonawczego na raty. W dniu 24 sierpnia 1998 roku Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny rozłożył na raty zobowiązanie M. P., zaś w dniu 15 października 2001 roku ponownie wezwał M. P. do uregulowania zaległych zobowiązań. W dniu 20 listopada 2003 roku Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny wezwał M. P. do zapłaty kwoty 6.557,63 złote tytułem należności głównej, kwoty 2.012,60 złotych tytułem kosztów procesu wraz z kosztami klauzuli i odsetkami. Dłużnik dokonał dobrowolnie wpłaty kwoty 847,27 złotych, przy czym ostatnia wpłata w kwocie 200,00 złotych została dokonana w dniu 30 listopada 1999 roku. W dniu 8 października 2004 roku Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny w W. skierował do Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Wieluniu J. S. wniosek o wszczęcie egzekucji przeciwko M. P., na podstawie przedmiotowego tytułu wykonawczego. Egzekucja prowadzona była pod sygn. akt Km 2522/04 i została na podstawie art. 823 k.p.c umorzona z mocy prawa. W dniu 5 marca 2010 roku Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny skierował do Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Wieluniu J. S. ponownie wniosek o wszczęcie egzekucji na podstawie tytułu wykonawczego z dnia 8 stycznia 1998 roku, sygn. akt I C 160/98. Egzekucja prowadzona była pod sygn. akt Km 508/10. W toku tego postępowania Komornik wszczął skierował czynności egzekucyjne do nieruchomości stanowiącej działkę nr (...) należącą do M. P.. Postanowieniem z dnia 27 grudnia 2011 roku Komornik postępowanie egzekucyjne z w/w nieruchomości umorzył na podstawie art. 823 k.p.c. i postanowieniem z tego samego dnia umorzył postępowanie egzekucyjne w całości na podstawie art. 824 § 1 pkt. 3 k.p.c. W dniu 2 czerwca 2015 roku Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny w W. skierował ponownie do Komornika przy Sądzie Rejonowym w Wieluniu H. P. wniosek o wszczęcie egzekucji na podstawie w/w tytułu wykonawczego. Egzekucja prowadzona jest pod sygn. akt Km 1165/15.

Do niniejszej sprawy według sądu a quo zastosowanie znajdzie przepis art. 125 § 1 k.c. w brzmieniu obowiązującym przed nowelizacją z dnia 13 kwietnia 2018 roku - ustawa o zmianie ustawy -Kodeks cywilny oraz niektórych innych ustaw. Ustawa nowelizująca weszła w życie w dniu 9 lipca 2018 roku. W tym dniu roszczenie stwierdzone tytułem wykonawczym - wyrokiem Sądu Rejonowego w Wieluniu z dnia 8 stycznia 1998 roku sygn. akt I C 160/97 było już przedawnione, a więc zastosowanie znajdzie art. 125 k.c. w brzmieniu obowiązującym sprzed nowelizacji. Bieg terminu przedawnienia roszczenia objętego wyrokiem Sądu Rejonowego w Wieluniu z dnia 8 stycznia 1998 roku sygn. akt I C 160/98 rozpoczął się w dniu nadania mu klauzuli wykonalności tj. w dniu 10 lutego 1998 roku. Skoro bieg przedawnienia przerywa się przez każdą czynność przed sądem lub innym organem powołanym do rozpoznawania spraw lub egzekwowania roszczeń danego rodzaju, przedsięwziętą bezpośrednio w celu dochodzenia lub ustalenia albo zaspokojenia roszczenia lub zabezpieczenia, a przerwanie biegu tego terminu ma skutek niweczący w stosunku do biegu tego terminu; oznacza to, że czas terminu przedawnienia, który upłynął do czasu zaistnienia przerwy, uważa się za niebyły. Dłużnik, po przerwaniu biegu terminu przedawnienia, znajduje się w takim położeniu prawnym, jaki istniał, gdy jego roszczenie stało się wymagalne. Organami, o których mowa w art. 123 §1 pkt. 1 k.c. są sądy powszechne, sady polubowne i komornicy. Wniosek o wszczęcie egzekucji, który składa się organowi egzekucyjnemu -komornikowi lub sądowi rejonowemu jest czynnością wierzyciela zmierzającą do zaspokojenia roszczenia z tym istotnym zastrzeżeniem, że bieg przedawnienia przerwany na skutek wszczęcia egzekucji biegnie na nowo od daty prawomocnego umorzenia egzekucji. Wyjątek od tej zasady dotyczy jednak sytuacji, gdy przesłanką umorzenia egzekucji była bezczynność wierzyciela, który w ciągu roku nie dokonał czynności potrzebnej do dalszego prowadzenia postępowania lub nie zażądał podjęcia zawieszonego postępowania, wskutek czego nastąpiło jego umorzenie z mocy prawa ( art. 823 k.p.c). Art. 826 k.p.c. stanowi, iż umorzenie postępowania egzekucyjnego powoduje uchylenie dokonanych czynności egzekucyjnych, lecz nie pozbawia wierzyciela możności wszczęcia ponownej egzekucji. Brak aktywności wierzyciela, o której mowa w art. 823 k.p.c. rodzi dla niego doniosłe konsekwencje, czego wyrazem, jest to, że umorzenie zawieszonego postępowania nie wywołuje skutków w zakresie przerwy biegu przedawnienia. W konsekwencji - jeżeli wierzyciel wszczął egzekucję na podstawie tytułu wykonawczego, a następnie egzekucja ta została umorzona z powołaniem się na art. 823 k.p.c., to stosując w oparciu o art. 13 § 2 k.p.c. przepis art. 182 § 2 k.p.c. należy uznać, iż wszczęcie postępowania egzekucyjnego nie może być traktowane jako przerwa biegu przedawnienia. W takim przypadku przedawnienie roszczeń należy więc liczyć tak, jakby nie nastąpiła przerwa w biegu okresu przedawnienia. W przedmiotowej sprawie taka sytuacja miała miejsce w sprawie Km 2522/04, kiedy komornik umorzył postępowanie egzekucyjne wszczęte w 2004 roku, na podstawie art. 823 k.p.c. Z materiału dowodowego sprawy wynika, iż w dniu 10 stycznia 2005 roku komornik zawiadomił wierzyciela o bezskuteczności egzekucji w sprawie Km 2522/04. Tym samym wszczęcie egzekucji przeciwko dłużnikowi w 2004 roku nie spowodowało przerwanie biegu terminu przedawniania; co skutkowało przedawnieniem roszczenia stwierdzonego tytułem wykonawczym najpóźniej w dniu 10 lutego 2008 roku, tj. po upływie 10 lat od nadania wyrokowi Sądu Rejonowego w Wieluniu z dnia 8 stycznia 1998 roku, klauzuli wykonalności w dniu 10 lutego 1998 roku. Kolejny wniosek o wszczęcie egzekucji został złożony do komornika dopiero w marcu 2010 roku w sprawie Km 508/10.

Apelację od powyższego wyroku wniósł pełnomocnik pozwanego Ubezpieczeniowego Funduszu Gwarancyjnego z/s w W., który zaskarżył orzeczenie w całości, zarzucając mu:

I.  naruszenia prawa materialnego, a mianowicie:

-

art. 123 § 1 k.c. i art. 124 § 1 k.c., poprzez błędne przyjęcie, iż skutki prawne związane ze wszczęciem postępowania egzekucyjnego i dokonane przez Komornika w trybie art. 827 k.p.c. zawiadomienie o bezskuteczności egzekucji przed jej umorzeniem z mocy art. 824 § 1 pkt 3 k.p.c. nie stanowią podstawy do przerwania biegu przedawnienia roszczenia pozwanego,

-

art. 823 k.p.c. w związku z art. 13 § 2 k.p.c. i art. 182 § 2 k.p.c. poprzez wadliwe uznanie, iż skutecznie wszczęte postępowanie egzekucyjnego, faktycznie przeprowadzone czynności egzekucyjne i stwierdzona przez Komornika bezskuteczności egzekucji, realizująca w pełni przesłanki do umorzenia postępowania egzekucyjnego w trybie art. 824 § 1 pkt 3 k.p.c, nie niweczą przerwania biegu przedawnienia roszczenia wobec zarzuconego pozwanemu jako wierzycielowi braku aktywności, o której mowa w art. 823 k.p.c., w związku z umorzeniem egzekucji, na podstawie wskazanego przepisu, tylko z jednego sposobu egzekucji, tj. z nieruchomości, co miało miejsce w przedmiotowym przypadku,

II.  naruszenie prawa procesowego, a mianowicie;

-

art. 233 § 1 k.p.c., poprzez całkowicie dowolną i wybiórczą ocenę zgromadzonego materiału dowodowego, w oderwaniu od stanu faktycznego sprawy oraz uregulowań w przedmiotowym zakresie.

W oparciu o tak sformułowane zarzuty pełnomocnik pozwanego wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez oddalenie w całości powództwa o pozbawienie w całości wykonalności tytułu wykonawczego w postaci wyroku wydanego przez Sąd Rejonowy w Wieluniu w dniu 08.01.1998 r. w sprawie o sygn. I C 160/97 zaopatrzonego w klauzulę wykonalności z dnia 10 lutego 1998 r., jako nieuzasadnionego, ewentualnie uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania przez Sąd I instancji, oraz o zasądzenie od Powoda na rzecz Pozwanego zwrotu kosztów postępowania przed Sądem I i II instancji według norm przepisanych, w tym kosztów sporządzenia notarialnie potwierdzonych odpisów Uchwały Rady UFG nr (...) i pełnomocnictwa dla K. M. wraz z opłatą skarbową uiszczoną od niego, w łącznej kwocie 26,84 zł.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja pozwanego nie jest uzasadniona i jako taka podlegała oddaleniu.

Sąd pierwszej instancji należycie ustalił stan faktyczny przedmiotowej sprawy i trafnie wyjaśnił podstawę prawną orzeczenia z przytoczeniem prawidłowych przepisów prawa, w szczególności prawidłowo w oparciu o zgromadzony materiał dowodowy ustalił, iż w niniejszej sprawie mamy do czynienia z ujemną przesłanką procesową w postaci przedawnienia roszczenia stwierdzonego tytułem wykonawczym. Ustalenia faktyczne w tej części Sąd Okręgowy przyjmuje za własne. Apelacja strony pozwanej sprowadzała się w istocie do zakwestionowania w/w stanowiska Sądu i ma charakter stricte polemiczny.

Odnosząc się w kolejności do podniesionych zarzutów, stwierdzić należy, że nietrafiony okazał się zarzut naruszenie prawa procesowego, to jest normy art. 233 § 1 k.p.c. W tym względzie należy przypomnieć, że w świetle utrwalonych poglądów judykatury i piśmiennictwa prawniczego, nie jest wystarczającym uzasadnieniem zarzutu błędnych i niepełnych ustaleń faktycznych sprawy, a więc normy art. 233 § 1 k.p.c. i przedstawienie przez stronę skarżącą własnej oceny dowodów i wyrażenie dezaprobaty dla oceny prezentowanej przez Sąd pierwszej instancji. Skarżący ma obowiązek wykazania naruszenia przez sąd paradygmatu oceny wynikającego ze wskazanego przepisu (a zatem wykazania, że sąd a quo wywiódł z materiału procesowego wnioski sprzeczne z zasadami logiki lub doświadczenia życiowego, względnie pominął w swojej ocenie istotne dla rozstrzygnięcia wnioski wynikające z konkretnych dowodów – grupy dowodów). Apelujący temu zadaniu nie sprostał. Sąd Rejonowy w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku dokonując ustaleń faktycznych przedstawił wywód w zakresie oceny zaprezentowanych dowodów, a w szczególności złożonych dokumentów, wskazując w jakiej części i z jakich przyczyn dał im wiarę, dlaczego odmówił niektórym wskazanym dowodom wiarygodności. Istota sporu i zarzutów apelującego pozwanego sprowadza się do jednej kwestii czy postępowanie egzekucyjne w sprawie o sygn. akt KM 2522/04 wszczęte w 2004 r. uległo umorzeniu na podstawie art. 823 k.p.c. jak twierdzi strona powodowa, czy też na innej podstawie prawnej, jak wywodzi strona pozwana, a co za tym idzie czy wszczęcie postępowania egzekucyjnego w 2004 r. doprowadziło do przerwania biegu przedawnienia roszczenia wynikającego z wyroku z dnia 08 stycznia 1998 r. w sprawie o sygn. akt I C 160/97.

Strona powodowa inicjując niniejszą sprawę przekonywała, że postępowanie egzekucyjne w sprawie o sygn. akt KM 2522/04 wszczęte w 2004 r. uległo umorzeniu z mocy prawa poprzez brak czynności ze strony wierzyciela na podstawie art. 823 k.p.c. Na potwierdzenie tego faktu do akt sprawy zostało złożone zawiadomienie Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Wieluniu zastępcy Komornika Sądowego M. S., w którym w/w organ egzekucyjny podał, że w sprawie nastąpił skutek prawny przewidziany w treści art. 823 k.p.c., to jest umorzenie postępowania z mocy samego prawa oraz że oryginał tytułu wykonawczego zwrócono wierzycielowi w dniu 05 lutego 2010 r. Strona pozwana chcąc skutecznie zaprzeczyć twierdzeniom strony powodowej winna zgodnie z treścią art. 233 § 1 kpc przeprowadzić dowód kontra temu na potwierdzenie forsowanej przez siebie wersji zdarzeń, czego nie uczyniła. Dokumenty załączone do akt sprawy przez stronę pozwaną w żaden sposób nie wskazują bowiem, aby umorzenie postępowania egzekucyjnego nastąpiło z innych względów aniżeli twierdzi strona powodowa, a wyprowadzanie takiego wniosku wbrew kategorycznemu stwierdzeniu organu egzekucyjnego, z treści oferowanych przez pozwanego dokumentów z tamtego postępowania nie jest uprawnione.

Sąd I instancji nie dopuścił się również naruszenia wskazanych przez skarżącego w jego środku odwoławczym norm prawa materialnego. Sąd Okręgowy w niniejszym składzie w pełni podziela ugruntowane już w orzecznictwie stanowisko prezentowane także przez Sąd Rejonowy, że umorzenie egzekucji z mocy prawa na podstawie art. 823 k.p.c., powoduje że z wnioskiem o wszczęcie egzekucji przestaje być łączony skutek polegający na przerwaniu biegu przedawnienia roszczeń wskazany w art. 125 § 1 k.c., a tym samym przedawnienie roszczeń należy liczyć tak jakby nie nastąpiła przerwa biegu przedawnienia spowodowana złożeniem wniosku o wszczęcie egzekucji. Tym samym Sąd I instancji w pełni zasadnie przyjął, iż na gruncie niniejszej sprawy wszczęcie postępowania egzekucyjnego w sprawie o sygn. akt KM 2522/04 w 2004 r., a następnie jego umorzenie nie spowodowało przerwania biegu przedawnienia w stosunku do powoda skutkiem czego, słusznie uznał, iż termin przedawnienia roszczeń wynikających z wyroku Sądu Rejonowego w Wieluniu z dnia 08 stycznia 1998 roku w sprawie I C 160/97 upłynął po 10 latach od nadania w/w wyrokowi klauzuli wykonalności w dniu 08 stycznia 1998 r.

Mając na uwadze powyższe, należało dojść do wniosku, iż wydane przez Sąd Rejonowy rozstrzygnięcie jest prawidłowe, co musiało na podstawie art. 385 k.p.c. skutkować oddaleniem apelacji pozwanych w całości.

O kosztach postępowania apelacyjnego orzeczono na podstawie art. 98 § 1 i 3 k.p.c. w zw. z art. 108 § 1 k.p.c. i 391 § 1 k.p.c. obciążając pozwanego jako przegrywającego kosztami zastępstwa prawnego poniesionymi przez stronę powodową. Wysokość wynagrodzenia ustalono na podstawie § 2 pkt 4 w zw. z § 10 ust 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz.U.2018, poz. 265)., w brzmieniu obowiązującym w dacie wniesienia apelacji.