Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 10 grudnia 2018 roku

Sąd Okręgowy w Białymstoku VIII Wydział Karny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący SSO Przemysław Wasilewski

Protokolant Aneta Chardziejko

przy udziale Prokuratora Bartłomieja Horby

po rozpoznaniu w dniu 10 grudnia 2018 roku

sprawy:

1. I. R.

oskarżonej o czyny z art. 158 § 1 k.k., art. 190 § 1 k.k. z zw. z art. 12 k.k.;

2. K. R.

oskarżonego o czyn z art. 158 § 1 k.k.;

na skutek apelacji wniesionych przez obrońców oskarżonych

od wyroku Sądu Rejonowego w Białymstoku

z dnia 03 lipca 2018 roku, sygnatura akt III K 405/18

I.  Zaskarżony wyrok utrzymuje w mocy.

II.  Zasądza od Skarbu Państwa na rzecz adw. E. A. i adw. R. G. kwoty po 516,60 (pięćset szesnaście złotych sześćdziesiąt groszy) złotych, w tym kwoty po 96,60 (dziewięćdziesiąt sześć złotych sześćdziesiąt groszy) złotych podatku VAT, tytułem kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu w postępowaniu odwoławczym.

III.  Zwalnia oskarżonych od ponoszenia kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze.

UZASADNIENIE

I. R. została oskarżona o to, że:

1.  W dniu 15 października 2017 roku w B. przy ulicy (...) w mieszkaniu oznaczonym nr (...) działając wspólnie i w porozumieniu z inną ustaloną osobą dokonała pobicia S. S. w ten sposób, że uderzała ją pięściami oraz kopała po całym ciele, czym naraziła pokrzywdzoną na bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia albo spowodowanie ciężkiego uszczerbku na zdrowiu, w wyniku czego pokrzywdzona S. S. doznała obrażeń ciała w postaci stłuczenia tkanek miękkich twarzy z odmą, przy czym obrażenia te stanowią naruszenie czynności narządów ciała na czas nie przekraczający dni 7 (art. 157§2 kk), tj. o czyn z art. l58 § l kk;

2.  W okresie czasu od 10 września 2017 roku do dnia 31 października 2017 roku w B. przy ulicy (...) działając w krótkich odstępach czasu, z góry powziętym zamiarem, kierowała groźby karalne pozbawienia życia wobec S. S., przy czym groźby te wzbudziły w pokrzywdzonej uzasadnioną obawę że mogą zostać spełnione, tj. o czyn z art. 190 § 1 kk w zw. z art. 12 kk.

K. R. został oskarżony o to, że w dniu 15 października 2017 roku w B. przy ulicy (...) w mieszkaniu oznaczonym nr (...) działając wspólnie i w porozumieniu z inną ustaloną osobą dokonał pobicia S. S. w ten sposób, że uderzał ją pięściami oraz kopał po całym ciele, czym naraziła pokrzywdzoną na bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia albo spowodowanie ciężkiego uszczerbku na zdrowiu, w wyniku czego pokrzywdzona S. S. doznała obrażeń ciała w postaci stłuczenia tkanek miękkich twarzy z odmą, przy czym obrażenia te stanowią naruszenie czynności narządów ciała na czas nie przekraczający dni 7 (art. 157§2 k.k.), tj. o czyn z art. 158 § l kk.

Sąd Rejonowy w Białymstoku wyrokiem z dnia 03 lipca 2018 r. w sprawie o sygn. III K 405/18 uznał oskarżoną I. R. za winną popełnienia zarzuconych jej czynów i za to: za czyn z punktu 1 na podstawie art. 158 § 1 kk w zw. z art. 37a kk skazał ją na karę 6 miesięcy ograniczenia wolności z obowiązkiem wykonywania nieodpłatnej, kontrolowanej pracy na cele społeczne w wymiarze 20 godzin w stosunku miesięcznym; za czyn z punktu 2 na podstawie art. 190 § 1 kk skazał ją na karę 2 miesięcy ograniczenia wolności z obowiązkiem wykonywania nieodpłatnej, kontrolowanej pracy na cele społeczne w wymiarze 20 godzin w stosunku miesięcznym. Oskarżonego K. R. uznał za winnego popełnienia zarzuconego mu czynu i za to na podstawie art. 158 § 1 kk w zw. z art. 37a kk skazał go na karę 6 miesięcy ograniczenia wolności z obowiązkiem wykonywania nieodpłatnej, kontrolowanej pracy na cele społeczne w wymiarze 20 godzin w stosunku miesięcznym. Na mocy art. 85 kk, art. 86 § 1 kk orzekł wobec oskarżonej I. R. karę łączną 7 miesięcy ograniczenia wolności z obowiązkiem wykonywania nieodpłatnej, kontrolowanej pracy na cele społeczne w wymiarze 20 godzin w stosunku miesięcznym. Zasądził od Skarbu Państwa na rzecz adw. R. G. kwotę 619,92 złotych, w tym 115,92 złotych podatku VAT, tytułem zwrotu kosztów obrony z urzędu. Zasądził od Skarbu Państwa na rzecz adw. E. A. kwotę 619,92 złotych, w tym 115,92 złotych podatku VAT, tytułem zwrotu kosztów obrony z urzędu. Zwolnił oskarżonych od ponoszenia kosztów sądowych w całości przejmując je na rachunek Skarbu Państwa.

Apelację od powyższego orzeczenia wnieśli obrońcy oskarżonych.

Obrońca oskarżonego K. R. zaskarżył wyrok w całości odnośnie mocodawcy. Na zasadzie art. 427 § 1 i 2 k.p.k. oraz art. 438 pkt 2 k.p.k. powyższemu wyrokowi w zaskarżonej części zarzucił:

1. obrazę przepisów postępowania, która miała wpływ na treść orzeczenia, tj. art. 4 k.p.k., art. 7 k.p.k. oraz art. 410 k.p.k. poprzez przekroczenie zasad swobodnej oceny dowodów, bez uwzględnienia zasad prawidłowego rozumowania oraz wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego poprzez:

a) niezasadną odmowę nadania waloru wiarygodności wyjaśnieniom oskarżonego K. R. i przyjęcie, że oskarżony dopuścił się popełnienia zarzucanego jej czynu, tj. przestępstwa pobicia pokrzywdzonej S. S. w sytuacji, gdy materiał dowodowy w niniejszej sprawie nie daje podstaw do takich ustaleń, a wyjaśnienia oskarżonej są spójne, logiczne i konsekwentne oraz znajdują potwierdzenie w pozostałym materiale dowodowym;

b)  niezasadną odmowę nadania waloru wiarygodności zeznaniom K. W., podczas gdy jej zeznania są spójne, konsekwentne i zasługują na obdarzenie ich walorem wiarygodności;

c)niezasadne nadanie zeznaniom pokrzywdzonej S. S. waloru wiarygodności podczas, gdy jako osoba skonfliktowana z oskarżonymi K. R. i I. R. miała powody, by złożyć obciążające oskarżonego zeznania, które nie znajdują potwierdzenia w pozostałym materiale dowodowym zgromadzonym w niniejszej sprawie;

d)niezasadne nadanie zeznaniom świadka W. S. waloru wiarygodności podczas, gdy jako osoba bliska pokrzywdzonej miała powody, by złożyć obciążające oskarżonego zeznania, które nie znajdują potwierdzenia w pozostałym materiale dowodowym zgromadzonym w niniejszej sprawie;

Mając na uwadze powyższe, na zasadzie art. 427 § 1 k.p.k. oraz 437 § 2 k.p.k. obrońca wniósł o:

1.  zmianę zaskarżonego wyroku poprzez uniewinnienie oskarżonego od zarzucanego mu czynu;

ewentualnie o:

2.  uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji.

Drugi obrońca działając w imieniu oskarżonej I. R. na mocy art. 444 kpk zaskarżył wyrok w całości w części dotyczącej mocodawczyni.

Powyższemu rozstrzygnięciu zarzucił błąd w ustaleniach faktycznych poprzez ustalenie, że oskarżona I. R. w dniu 15 października 2017 roku była wraz z oskarżonym w mieszkaniu pokrzywdzonej i dopuściła się jej pobicia oraz że to pokrzywdzona kierowała do oskarżonej obraźliwe sms-y oraz groźby karalne, a w konsekwencji uznanie, że oskarżona jest winna popełnienia zarzucanych jej czynów.

Mając na uwadze powyższe skarżąca wniosła o zmianę zaskarżonego orzeczenia w części dotyczącej oskarżonej I. R. poprzez jej uniewinnienie.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacje wniesione przez obrońców obu oskarżonych okazały się całkowicie bezzasadne. Sąd Odwoławczy nie znalazł podstaw do uwzględnienia zawartych w nich żądań, a mianowicie zmiany zaskarżonego rozstrzygnięcia poprzez uniewinnienie I. R. oraz K. R. od popełnienia zarzucanych im czynów, a także ewentualnego wniosku obrońcy oskarżonego K. R. o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania.

Sąd I Instancji nie dopuścił się obrazy przepisów prawa procesowego, mającej wpływ na treść orzeczenia, wskazanych w apelacji obrońcy oskarżonego K. R., jak i błędu w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, wymienionych w apelacji obrońcy oskarżonej I. R..

W części dotyczącej czynu przypisanego oskarżonej I. R. w punkcie I. wyroku, z art. 158 § 1 k.k. oraz czynu przypisanego oskarżonemu K. R. w pkt II. wyroku z art. 158 § 1 k.k. - obie apelacje zostały rozpoznane łącznie, z uwagi na to, że obaj obrońcy poprzez sformułowanie dwóch różnych zarzutów w wywiedzionych przez siebie apelacjach dążą do osiągnięcia tego samego celu. W ocenie Sądu Okręgowego analiza zarzutów wyeksponowanych w obu apelacjach i motywów przytoczonych na ich poparcie, nieodparcie prowadzi do wniosku, że są one niczym innym, jak dowolną polemiką z ustaleniami Sądu Rejonowego. Brak w nich bowiem takich argumentów, które mogłyby choćby w minimalnym stopniu podważyć ustalenia faktyczne poczynione przez Sąd I Instancji, jak i dokonaną ocenę materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie.

Zauważyć bowiem należy, że Sąd Rejonowy w sposób staranny, wnikliwy i wszechstronny ocenił zebrany w sprawie materiał dowodowy, respektując w pełni zasady określone w art. 4 i 7 k.p.k. W rezultacie wyciągnął właściwe wnioski w zakresie uznania winy I. R. i K. R. co do popełnionego przez nich wspólnie i w porozumieniu czynu z art. 158 § 1 k.k. Swoje stanowisko Sąd a quo należycie i w sposób odpowiadający wymogom art. 424 § 1 k.p.k. uzasadnił. Dlatego też zasługuje ono w pełni na akceptację. Można wręcz stwierdzić, że odpowiedź na wszystkie podnoszone przez apelujących zarzuty zawarta jest w pisemnych motywach zaskarżonego orzeczenia.

Obaj skarżący, prezentują de facto własną, dowolną i wybiórczą ocenę dowodów, w oparciu o którą wyciągają wnioski korzystne dla mocodawców. Każdy z nich, kwestionując ustalenia faktyczne Sądu Rejonowego, w istocie ogranicza się wyłącznie do subiektywnej oceny, mającej na celu podważenie samego faktu zdarzenia, które miało miejsce w dniu 15 października 2017 r. w B., w miejscu zamieszkania pokrzywdzonej. Żaden z obrońców nie przedstawił konkretnych powodów pozwalających na stwierdzenie, że Sąd I Instancji dopuścił się błędnych ustaleń faktycznych, w szczególności w wywiedzionych środkach odwoławczych nie wskazano konkretnych argumentów, dla których wyjaśnienia oskarżonej i oskarżonego należało uznać za wiarygodne, a zeznania pokrzywdzonej S. S. oraz świadka W. S. za niewiarygodne. W uzasadnieniu obu apelacji obrońcy powoływali się na brak wiarygodności pokrzywdzonej z uwagi na jej skonfliktowanie z oskarżonymi, natomiast W. S. z powodu więzów krwi łączących ją z pokrzywdzoną. Okoliczności wskazywane w apelacjach sprowadzały się w istocie do przedstawienia S. S., jako prowokatorki, osoby atakującej oskarżonych, kierującej do oskarżonej groźby, co w kontekście zgromadzonego materiału dowodowego, w szczególności braku istnienia jakichkolwiek dowodów wspierających twierdzenia oskarżonych, jawi się jako przedstawienie subiektywnej wersji, stanowiącej tylko element linii obrony, odbiegającej od rzeczywistych wydarzeń. Nadmienić również trzeba, że zeznania pokrzywdzonej korespondują nie tylko z zeznaniami jej córki – W. S., ale również z innymi dowodami zgromadzonymi w sprawie, w szczególności z opinią biegłej z zakresu medycyny sądowej i dokumentacją medyczną z dnia 15 października 2017 r. Ponadto złożone przez nią zeznania uwiarygadniają zeznania funkcjonariuszy Policji W. M., M. B., którzy w dniu 15 października 2017 r. przybyli do mieszkania pokrzywdzonej w związku z telefonicznym zawiadomieniem Policji o pobiciu.

W świetle powyższego, nie mógł być więc uznany za zasadny również zarzut błędu w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę skazania.

Tego rodzaju zarzut słuszny jest tylko wówczas, gdy zasadność ocen i wniosków wyprowadzonych przez sąd z okoliczności ujawnionych w toku przewodu sądowego, nie odpowiada zasadom prawidłowego rozumowania i do swej skuteczności wymaga wskazania, jakich konkretnych uchybień z zakresu wiedzy, logiki lub doświadczenia życiowego dopuścił się sąd orzekający. Nie może on sprowadzać się do samej polemiki z ustaleniami sądu wyrażonymi w uzasadnieniu wyroku (vide: m.in. wyrok Sądu Najwyższego z 22.01.1975 r. I KR 197/74, OSNKW 58/5/1975).

Obrońca I. R., który sformułował powyższy zarzut, kwestionując przyjęte ustalenia faktyczne, nie przywołał rzeczowej argumentacji, ograniczając się w tym zakresie jedynie do przedstawienia własnego punktu widzenia, subiektywnej oceny dowodów i wskazania tych, które jego zdaniem powinny być podstawą prawidłowych ustaleń. Sąd Okręgowy nie znalazł podstaw do podzielenia tych – czysto polemicznych argumentów, przy tym opartych na wyrywkowo potraktowanych i dowolnie zinterpretowanych dowodach – wywodów autora apelacji. Jak wskazano wyżej obie apelacje nie zdołały w sposób skuteczny podważyć wiarygodności pokrzywdzonej S. S., co do okoliczności popełnienia na jej szkodę czynu z art. 158 § 1 k.k.

W ocenie Sądu Okręgowego zarzut błędnych ustaleń faktycznych nie zasługiwał również na uwzględnienie w części dotyczącej czynu przypisanego oskarżonej I. R. z art. 190 § 1 k.k. Sąd Rejonowy w sporządzonym uzasadnieniu szczegółowo wskazał motywy, które stanowiły podstawę przyjęcia odpowiedzialności oskarżonej za ten czyn. Przede wszystkim numery telefonów, z których kierowane były groźby należą do oskarżonej. Jest to pierwsza okoliczność wskazująca na oskarżoną jako autorkę kierowanych do pokrzywdzonej gróźb. Kontekst wiadomości sms wskazuje na wysłanie ich przez kobietę. Z tego powodu Sąd Rejonowy słusznie odmówił przymiotu wiarygodności wyjaśnieniom K. R., twierdzącego że to on wysyłał wiadomości do pokrzywdzonej. Prawidłowo depozycje oskarżonego zostały potraktowane i ocenione przez Sąd, jako próba przejęcia na siebie odpowiedzialności karnej za ten czyn, celem uwolnienia od tego zarzutu swojej małżonki. W związku z tym Sąd Okręgowy w zakresie okoliczności czynu przypisanego oskarżonej I. R. z art. 190 § 1 k.k. również nie podzielił zarzutu dotyczącego dokonania przez Sąd I Instancji błędnych ustaleń faktycznych, sformułowanego przez obrońcę oskarżonej.

Nie stwierdzając innych uchybień, które mogłyby mieć wpływ na treść zaskarżonego wyroku, w tym tych, o których mowa w art. 439 k.p.k. i art. 440 k.p.k., należało zaskarżone orzeczenie utrzymać mocy (pkt I).

Na podstawie na podstawie § 4 ust. 1 i 3 w zw. z § 17 ust. 2 pkt 4 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu (Dz.U.2016.1714, ze zm.) Sąd Okręgowy zasądził na rzecz każdego z obrońców oskarżonych kwotę po 516,60 zł tytułem kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu w postępowaniu odwoławczym (pkt II).

Z uwagi na trudną sytuację finansową oskarżonych wynikająca z braku stałego zatrudnienia Sąd Odwoławczy na mocy art. 624 § 1 k.p.k. zwolnił w/w od obowiązku ponoszenia kosztów sądowych za II instancję (pkt III).