Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt III RC 200/18

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 4 grudnia 2018 r.

Sąd Rejonowy w Pruszkowie, III Wydział Rodzinny i Nieletnich

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSR Mirosław Barszcz

Protokolant: st. sekr. sądowy Katarzyna Nowicka

po rozpoznaniu w dniu 4 grudnia 2018 r. w Pruszkowie

na rozprawie

sprawy z powództwa M. G.

przeciwko K. G.

o uchylenie obowiązku alimentacyjnego

I.  uchyla obowiązek alimentacyjny powoda M. G. na rzecz syna K. G. urodzonego (...) w P. orzeczony uprzednio wyrokiem Sądu Rejonowego w Pruszkowie z dnia 12 sierpnia 2009 roku sygnatura akt III RC 573/08 wyłącznie za okres od dnia 4 maja 2018 roku do dnia 30 listopada 2018 roku;

II.  w pozostałym zakresie powództwo oddala;

III.  znosi koszty procesu między stronami.

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 04 maja 2018 r. M. G. wniósł o uchylenie jego obowiązku alimentacyjnego wobec syna K. G. z dniem wniesienia powództwa. W uzasadnieniu pozwu podał, iż od zasądzenia alimentów zaszły istotne zmiany w życiu powoda i pozwanego. Od początku 2016 r. znacząco pogorszyła się sytuacja zdrowotna powoda, która uniemożliwia mu podjęcia pracy zarobkowej. Od stycznia 2016 r. powód cierpi na (...), od listopada 2016 r. przebywa na zwolnieniu lekarskim. Pozwany jest osobą pełnoletnią, uczy się w systemie weekendowym. Pracuje zarobkowo i osiąga dochód, który umożliwia mu samodzielne zarobkowanie. Matka pozwanego pracuje i jej sytuacja jest dobra i stabilna (k. 4-7).

Powód M. G. w toku całego procesu popierał powództwo i wnosił o uchylenie jego obowiązku alimentacyjnego wobec syna K. G. z dniem wytoczenia powództwa (k. 76, protokół – płyta CD k. 77).

Pozwany K. G. nie uznał powództwa i w toku całego procesu wnosił o jego oddalenie w całości (k. 76, protokół – płyta CD k. 77).

Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny:

K. G. urodzony dnia (...) jest synem M. G. i I. G..

Alimenty od M. G. na rzecz K. G. zostały ustalone wyrokiem Sądu Rejonowego w Pruszkowie z dnia 12 sierpnia 2009 r. w sprawie III RC 573/08 na kwotę 350 zł miesięcznie. Orzeczenie uprawomocniło się dnia (...)r.

M. G. w dacie orzekania w poprzedniej sprawie alimentacyjnej (sygn. akt III RC 573/08) mieszkał w W. z żoną i jej dwójką małoletnich dzieci w mieszkaniu komunalnym, którego najemcą była jego żona. Pracował dorywczo, osiąga dochody z tytułu działalności z (...). Nie utrzymywał kontaktu z synem. Poza nim miał jeszcze na utrzymaniu jego brata i dwóch synów z nieformalnych związków. Nie posiadał żadnego majątku. Nie płacił zasądzonych alimentów, posiadał zaległości alimentacyjne.

M. G. obecnie ma(...), z zawodu jest (...). Mieszka w W. z partnerką i najmłodszą córką w wynajmowanym mieszkaniu, za które odpłatność wynosi 1400 zł miesięcznie. Od dnia (...) r. jest zarejestrowany jako osoba bezrobotna bez prawa do zasiłku. W październiku 2016 r. zgłosił się na konsultację do (...). Pozostaje pod opieką lekarza(...). Przyjmuje leki, których koszt wynosi około 240 zł miesięcznie. Jest osobą niepełnosprawną w stopniu lekkim. Był dwukrotnie żonaty, ma sześcioro dzieci, w tym czworo małoletnich. Toczy się przeciwko niemu postępowanie egzekucyjne, posiada zaległości alimentacyjne na kwotę ok. 30.000 zł oraz postępowanie karne, w którym zarzuca mu się popełnienie przestępstwa niealimentacji. Nie pracuje, nie osiąga własnych dochodów. Pozostaje w nieformalnym związku, utrzymuje go konkubina. Korzysta z pomocy finansowej matki. Nie posiada majątku. Toczy się przeciwko niemu postępowanie egzekucyjne, nie płaci zasądzonych alimentów, posiada zaległości alimentacyjne.

K. G. w dacie orzekania w poprzedniej sprawie alimentacyjnej (sygn. akt III RC 573/08) miał (...) lat, uczęszczał do szkoły podstawowej. Był ogólnie zdrowy. Mieszkał z matką i bratem w P..

K. G. obecnie ma (...) lat, mieszka z matką i bratem w P.. W br. ukończył gimnazjum, od września rozpoczął naukę w technikum, którą przerwał ze względu na podjęcie pracy zarobkowej w kwietniu br. W okresie od kwietnia do końca listopada br. był zatrudniony na podstawie umowy o pracę na czas określony na stanowisku (...), zarabiał 17 zł za godzinę, około 2300 zł miesięcznie, w niektórych miesiącach zarobił około 3000 zł, ponieważ pracował ponad podstawy czas pracy. Zrezygnował z pracy z uwagi na podjęcie od stycznia 2019 r. nauki, będzie uczył się w systemie zaocznym. Pozostaje na utrzymaniu matki. Nie utrzymuje kontaktu z ojcem. Od chwili uzyskania pełnoletności nie otrzymał żadnych kwot należnych mu tytułem alimentów.

I. G. w dacie orzekania w poprzedniej sprawie alimentacyjnej (sygn. akt III RC 573/08) pracowała zawodowo. Poza synami nie miała innych osób na utrzymaniu.

Sąd Rejonowy powyższy stan faktyczny ustalił w oparciu o następujące dowody: odpis skrócony aktu urodzenia k. 12, kopię zaświadczenia k. 13, kopię wyroku k. 14, kopie dokumentacji medycznej k. 17-34, k. 53, k. 72-74, kopię zaświadczenia lekarskiego k. 35, kopię odpisu wyroku k. 39, kopię decyzji k. 51, zaświadczenie k. 9 akt III RC 573/08, wyrok k. akt III RC 573/08.

Ustalenia Sądu znajdują uzasadnienie we wszystkich przeprowadzonych dowodach, które zostały powołane przy ustalaniu podstawy faktycznej w niniejszej sprawie. Jakkolwiek niektóre z dokumentów zostały złożone w kserokopiach, to jednak nic nie wskazuje na to, by ich treść nie odzwierciedlała wiernie treści dokumentów oryginalnych.

Zeznania stron były jasne, nie wykluczały się wzajemnie. Były zgodne w istotnym dla tego postępowania zakresie.

Sąd Rejonowy zważył, co następuje:

Stosownie do treści przepisu art. 138 kro w razie zmiany stosunków można żądać zmiany orzeczenia lub umowy dotyczącej obowiązku alimentacyjnego. Zmiana stosunków może także prowadzić do uchylenia obowiązku alimentacyjnego, m.in. wówczas, gdy uprawniony do alimentacji uzyska zdolność do samodzielnego utrzymania się bądź zobowiązany utraci całkowicie możliwości zarobkowe.

Podstawą powództwa z art. 138 kro może być tylko taka zmiana stosunków, która nastąpiła po uprawomocnieniu się wyroku zasądzającego alimenty. Dla oceny zasadności roszczenia powoda należało zatem ustalić, czy od daty uprawomocnienia się wyroku Sądu Rejonowego w Pruszkowie z dnia 12 sierpnia 2009 r. nastąpiła taka zmiana stosunków, która uprawniałaby do uchylenia obowiązku alimentacyjnego powoda wobec syna.

Przechodząc do oceny roszczenia zgłoszonego przez M. G. w pierwszej kolejności należy wskazać na kilka uwag natury ogólnej. Po pierwsze, iż obowiązek alimentacyjny rodziców wobec dziecka nie jest ograniczony żadnym terminem, w szczególności dojściem alimentowanego do pełnoletności. Nie jest też związany stopniem wykształcenia w tym sensie, że uprawniony nie traci prawa do alimentowania z chwilą uzyskania określonego podstawowego lub średniego wykształcenia. Jedyną okolicznością, od której uzależnione jest trwanie bądź ustanie tegoż obowiązku jest możliwość samodzielnego utrzymania się dziecka. W szczególności nie traci prawa do alimentowania przez rodziców dziecko, które osiągnęło pełnoletność, jeżeli chce ono kontynuować naukę oraz jego osobiste zdolności i cechy charakteru pozwalają na rzeczywiste kontynuowanie edukacji. Obowiązek alimentacyjny rodziców względem dziecka ustaje dopiero, gdy dziecko osiągnie samodzielność życiową, co z reguły wiąże się z możliwością podjęcia pracy zarobkowej, przy czym możliwość podjęcia pracy zarobkowej nie może być rozważana w oderwaniu od osobistej i życiowej sytuacji uprawnionego.

Jeśli chodzi o dzieci, które osiągnęły pełnoletność należy brać pod uwagę okoliczność, czy dokładają starań w celu uzyskania możności samodzielnego utrzymania się, czy wykazują chęć dalszej nauki oraz czy osobiste zdolności i cechy charakteru pozwalają na rzeczywiste kontynuowanie nauki.

Odnośnie M. G. należy wskazać, iż w okresie będącym przedmiotem zainteresowania w rozpoznawanej sprawie nie zaszła taka zmiana, która pozwalałaby na uwzględnienie powództwa. Powód nie utracił bowiem możliwości zarobkowych i majątkowych, a jego sytuacja majątkowa nie uległa żadnej zmianie. Z okoliczności sprawy wynika, iż powód od lat lekceważy ciążący na nim obowiązek alimentacyjny, w dacie ustalania jego wysokości po raz ostatni także nie posiadał stałego zatrudniania, a jedynie podejmował prace dorywcze. Obecnie boryka się z (...), które w ocenie Sądu Rejonowego nie uniemożliwiają mu zarobkowania. Wniosek ten jest tym bardziej uzasadniony, iż nie został uznany za osobę całkowicie czy nawet częściowo niezdolną do pracy, na chwilę obecną dysponuje decyzją o uznaniu go za osobę niepełnosprawną w stopniu lekkim.

Reasumując ten wątek, zdaniem Sądu Rejonowego po stronie powoda brak jest uzasadnionych podstaw do uwzględnienia zgłoszonego przez niego żądania.

Decydująca zatem dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy stała się ocena, czy pozwany w okresie będącym przedmiotem zainteresowania osiągnął zdolność do samodzielnego utrzymania się. Obowiązek przewidziany w art. 133 § 1 kro kończy się bowiem z chwilą osiągnięcia przez dziecko odpowiedniego stopnia fizycznego i umysłowego rozwoju oraz wykształcenia potrzebnego do usamodzielnienia się i do uzyskania środków utrzymania z własnej pracy i z własnych zarobków.

W okresie będącym przedmiotem zainteresowania w sytuacji pozwanego zaszła istotna zmiana, która zdaniem Sądu Rejonowego uzasadnia uchylenie obowiązku alimentacyjnego ciążącego na M. G., ale tylko i wyłącznie za pewien okres. Z materiału dowodowego wynika, iż od daty wytoczenia powództwa do końca listopada 2018 r. pozwany nie uczył się i pracował zawodowo zaspokajając samodzielnie własne potrzeby życiowe i dlatego też bezspornie w tym okresie utracił prawo do alimentowania go przez rodziców. K. G. jest jeszcze jednak bardzo młodym człowiekiem, przerwał naukę, którą pragnie jednak kontynuować, aby zdobyć zawód. Pozbawienie pozwanego alimentów od rodziców mogłoby poważnie utrudnić, bądź nawet uniemożliwić mu osiągniecie zamierzonego celu, jakim jest zdobycie zawodu, brak bowiem przygotowania zawodowego nie pozwala mu na samodzielne zaspokojenie jego usprawiedliwionych potrzeb i dlatego też aktualnie w dalszym ciągu winien być alimentowany przez rodziców. Odebranie mu środków utrzymania sprzeciwiałoby się też podstawowemu obowiązkowi rodzicielskiemu. Zresztą jedynemu, do którego powód może zostać przymuszony, innych obowiązków rodzicielskich powód wobec syna przez wiele lat w ogóle nie realizował.

Ponadto należy wyraźnie wskazać, iż zdaniem Sądu pozwany posiada już możliwości zarobkowe. Są one wciąż ograniczone brakiem kwalifikacji zawodowych, nie zwalnia go to jednak z obowiązku podejmowania wszelkich starań zmierzających do zaspokajania choćby w części własnych potrzeb własnymi siłami, co biorąc pod uwagę także sytuację powoda mogłoby mieć ewentualnie wpływ na rozmiar obowiązku alimentacyjnego M. G., nie stanowi zaś przesłanki do uchylenia tegoż obowiązku alimentacyjnego.

Reasumując, zdaniem Sądu Rejonowego rozpoznającego niniejszą sprawę w okresie będącym przedmiotem zainteresowania została spełniona jedna z ustawowych przesłanek, która uzasadnia uchylenie obowiązku alimentacyjnego ciążącego na powodzie M. G. wobec jego syna K. G. za okres wskazany w treści wyroku.

Z wszystkich wyżej wymienionych względów na podstawie art. 138 kro orzeczono jak w sentencji, oddalając powództwo w pozostałym zakresie.

O kosztach procesu orzeczono na podstawie art. 100 k.p.c.

Już na zakończenie należy wskazać, iż gdyby K. G. nie podjął jednak nauki, bądź gdyby nie czynił należytych postępów w nauce M. G. będzie wówczas uprawniony ponownie do wystąpienia z żądaniem uchylenia jego obowiązku alimentacyjnego wobec syna.