Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 16 stycznia 2019r.

Sąd Okręgowy w Ostrołęce II Wydział Karny

w składzie:

Przewodniczący SSO Magdalena Dąbrowska

Protokolant Katarzyna Bojnicka

Prokurator Elżbieta Ołdakowska

po rozpoznaniu w dniu 10 stycznia 2019r.

sprawy W. K.

oskarżonej z art. 270 § 1 k.k.

z powodu apelacji obrońcy oskarżonej i apelacji oskarżonej

od wyroku Sądu Rejonowego w Wyszkowie z dnia 25 września 2018r. w sprawie II K 161/18

orzeka:

I.  zaskarżony wyrok utrzymuje w mocy;

II.  zasądza ze Skarbu Państwa na rzecz adwokata S. D. 516, 60 (pięćset szesnaście złotych sześćdziesiąt groszy) brutto z tytułu nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej oskarżonej z urzędu;

III.  zwalnia oskarżoną od ponoszenia kosztów postępowania w tym opłaty za II instancję i przejmuje je na rachunek Skarbu Państwa;

Sygn. akt II Ka 422/18

UZASADNIENIE

W. K. została oskarżona o to, że :

w dniu 20 maja 2013r. w Sądzie Rejonowym w Wyszkowie posłużyła się jako autentycznym dokumentem w postaci umowy kupna - sprzedaży samochodu marki (...) nr rej. (...), która została podrobiona w podpisie U. W. przez nieustaloną osobę w nieustalonym bliżej miejscu i czasie,

tj. o czyn z art. 270 § 1 k.k.

Sąd Rejonowy w Wyszkowie wyrokiem z dnia 25 września 2018 r. w sprawie II K 161/18 :

1. oskarżoną W. K. uznał za winną popełnienia zarzucanego jej czynu i za to na podstawie art. 270 § 1 k.k. w zw. z art. 4 § 1 k.k. skazał ją i wymierzył jej karę 1(jednego) roku pozbawienia wolności;

2. na podstawie art. 69 § 1 i § 2 k.k., art. 70 § 1 pkt 1 k.k. wykonanie wymierzonej wobec oskarżonej kary pozbawienia wolności warunkowo zawiesił na okres próby 2 (dwóch) lat;

3. na podstawie art. 71 § 1 k.k. wymierzył oskarżonej karę grzywny w wysokości 250 (dwustu pięćdziesięciu) stawek dziennych, określając wysokość jednej stawki na kwotę 20 (dwudziestu) złotych;

4. zasądził ze Skarbu Państwa - kasy Sądu Rejonowego w Wyszkowie na rzecz adw. A. D. kwotę 221,40 zł (dwustu dwudziestu jeden złotych i czterdziestu groszy) brutto tytułem kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej oskarżonej w dochodzeniu z urzędu;

5. zasądził ze Skarbu Państwa - kasy Sądu Rejonowego w Wyszkowie na rzecz adw. S. D. kwotę 723,24 zł (siedmiuset dwudziestu trzech złotych i dwudziestu czterech groszy) brutto tytułem kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej oskarżonej w postępowaniu zwyczajnym z urzędu;

6. na podstawie art. 624 § 1 k.p.k. zwolnił oskarżoną z obowiązku zapłaty na rzecz Skarbu Państwa kosztów procesu

Apelację od powyższego wyroku złożył obrońca oskarżonej. Na podstawie art. 427 § 1 i § 2 k.p.k. w zw. z art. 438 pkt 2) i 3) k.p.k. zaskarżonemu wyrokowi obrońca zarzucił:

1)  mającą wpływ na treść zaskarżonego wyroku obrazę przepisów postępowania, a mianowicie art. 7 k.p.k. w zw. z art. 5 § 2 k.p.k. poprzez dowolną, a nie swobodną ocenę materiału dowodowego oraz rozstrzygnięcie niedających się usunąć wątpliwości na niekorzyść oskarżonej i uznanie, że zgromadzony w sprawie materiał dowodowy wskazuje na winę oskarżonej W. K., podczas gdy jego prawidłowa ocena nie daje podstaw do uznania oskarżonej za winną popełnienia zarzucanego jej w akcie oskarżenia czynu

2)  błąd w ustaleniach faktycznych przyjęty za podstawę wyroku, mający wpływ na jego treść, a polegający na przyjęciu, że oskarżona dopuściła się popełnienia przestępstwa zarzucanego jej w akcie oskarżenia, podczas gdy zebrany materiał dowodowy i prawidłowo ustalony stan faktyczny przeczą temu wnioskowi.

Mając na uwadze powyższe zarzuty, na podstawie art. 427 § 1 k.p.k. i art. 437 § 1 i § 2 k.p.k. obrońca wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez uniewinnienie oskarżonej W. K. od zarzucanego jej w akcie oskarżenia czynu, ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi Rejonowemu w Wyszkowie - II Wydziałowi Karnemu do ponownego rozpoznania.

Apelację od powyższego wyroku wniosła również oskarżona. Oskarżona w swojej osobistej apelacji nie sprecyzowała zarzutów apelacyjnych. Z treści apelacji wynika, że oskarżona nie zgadza się z wyrokiem Sądu I instancji, twierdząc, że Sąd niewłaściwie przeanalizował opinię biegłego. W konkluzji swojej apelacji oskarżona wniosła o uniewinnienie jej od popełnienia zarzucanego jej czynu.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja oskarżonej i jej obrońcy są bezzasadne i nie zostały przez Sąd Odwoławczy uwzględnione.

Odnośnie apelacji obrońcy oskarżonej. W pierwszej kolejności wskazać należy, że Sąd Rejonowy oceniając w niniejszej sprawie zebrany materiał dowodowy nie dopuścił się obrazy art. 7 kpk. Do naruszenia powołanego przepisu dochodzi, gdy dokonana przez sąd ocena dowodów jest sprzeczna z regułami logicznego myślenia, uchybia zasadom wynikającym z doświadczenia życiowego lub też narusza zasady właściwego kojarzenia faktów. W przedmiotowej zaś sprawie Sąd meriti dokonał właściwej oceny zgromadzonych dowodów uznając W. K. za winną popełnienia zarzuconego jej czynu. Podejmując rozważania w poruszonej kwestii wskazać należy, iż, wbrew zarzutom skarżącego, zasadnie Sąd I instancji uznał za niewiarygodne wyjaśnienia W. K. w zakresie w jakim oskarżona zaprzeczyła swojemu sprawstwu, wskazując, że umowę podpisała w miejscu sprzedającego U. W..

Sąd I instancji wskazał w uzasadnieniu dlaczego uznał wyjaśnienia oskarżonej za niewiarygodne podnosząc, że opinia biegłego grafologa jest kluczowa dla przypisania sprawstwa oskarżonej. Oskarżonej przedstawiono zarzut posłużenia się jako autentycznym dokumentem w postaci umowy kupna – sprzedaży samochodu. „Użycie za autentyczny" to przedstawienie lub przedłożenie podrobionego czy przerobionego dokumentu osobie prywatnej albo instytucji, czyli wykorzystywanie funkcji, jakie może pełnić taki podrobiony czy przerobiony dokument. Samo posiadanie sfałszowanego dokumentu nie jest jego używaniem, nastąpi ono np. z chwilą okazania go. W. K. przedłożyła umowę jako dowód w sprawie toczącej się przed Sądem Rejonowym w Wyszkowie o zwolnienie spod egzekucji. Oskarżona użyła jako autentycznego dokumentu podrobionego i miała tego świadomość. Jest to warunek odpowiedzialności, iż używany przedmiot jest dokumentem fałszywym, przy czym wystarczy, że sprawca godzi się z taką możliwością. Zebrane w sprawie dowody wskazują, że oskarżona W. K. wiedziała, że zbycie samochodu przez U. W. ma na celu zwolnienie przedmiotu – samochodu osobowej marki D. (...) o nr rej (...). Umowa złożona w Sądzie Rejonowym miała potwierdzić, że W. K. przysługuje prawo własności samochodu i w związku z tym egzekucja z tego majątku jest bezzasadna. Oskarżona zdawała sobie sprawę z tego, że umowa nie jest autentyczna, ale konsekwentnie twierdziła, że podpisy na umowie sprzedaży samochodu zostały nakreślone w jej obecności przez U. W.. Opinia biegłego grafologa potwierdziła, że podpisy nie zostały nakreślone przez U. W.. Oznacza to, że oskarżona W. K. przedkładając podrobioną umowę w Sądzie Rejonowym w Wyszkowie miała świadomość tego, że umowa jest nieautentyczna i podpis w miejscu sprzedającego nie należy do U. W..

Zgodnie ze stanowskim Sądu Najwyższego ( wyrok SN z 27.11.2000 r., III KKN 233/98) dokument jest podrobiony wówczas, gdy nie pochodzi od tej osoby, w imieniu której został sporządzony, zaś przerobiony jest wówczas, gdy osoba nieupoważniona zmienia dokument autentyczny. Zarówno pisemna opinia biegłej ( k. 118-133) jak i uzupełniająca złożona na rozprawie w dniu 25 września 2018 r. potwierdziła, że podpis U. W. nie jest jej autentycznym podpisem. Argumentacja skarżącego – obrońcy oskarżonego, który wskazywał zarówno w trakcie postępowania przed Sądem I instancji jak i w apelacji, iż brak jest potwierdzenia, kto nakreślił podpis U. W. nie ma znaczenia dla sprawstwa oskarżonej. Jak już wcześniej wspomniano, oskarżona stanęła pod zarzutem posłużenia się jako autentycznym dokumentem w postaci umowy kupna sprzedaży samochodu, na której to umowie został podrobiony podpis U. W.. Fakt, że ekspertyza nie wykazała osoby, która ten podpis nakreśliła nie przesądza o niewinności oskarżonej. Znamienny jest fakt, że oskarżona użyła jako autentyczny dokument podrobiony. Ponadto oskarżona przedłożyła umowę w Sądzie Rejonowym w Wyszkowie wprowadziła zatem dokument do obrotu prawnego. Zgodnie z postanowieniem o dopuszczeniu dowodu z opinii biegłego celem badania było stwierdzenie czy na umowie kupna sprzedaży samochodu w miejscu sprzedającego został nakreślony podpis U. W. przez U. W., W. K. czy A. P.. Zgodnie z wnioskiem końcowym opinii podpis złożony w miejscu (...) nie jest autentycznym podpisem tej osoby. Reasumując, stwierdzić należy, że dokonana przez Sąd I instancji ocena zgromadzonych dowodów w pełni mieścić się w swobodzie zagwarantowanej Sądowi orzekającemu przez dyspozycję art. 7 kpk.

Sąd Okręgowy nie podzielił także stanowiska apelującego, iż Sąd Rejonowy dopuścił się naruszenia art. 5 § 2 kpk. Wyrażona w art. 5§2 kpk zasada nie nakłada obowiązku przyjęcia wersji najkorzystniejszej dla oskarżonego, lecz zakaz czynienia niekorzystnych ustaleń wobec braku możliwości dokonania stanowczych ustaleń, taka zaś sytuacja w niniejszej sprawie nie miała miejsca.

Przywołana zasada nie miała w niniejszej sprawie racji bytu, jako że Sąd Rejonowy dysponował materiałem dowodowym pozwalającym na wyjaśnienie wszystkich istotnych okoliczności przebiegu inkryminowanych zdarzeń niezbędnych do wypowiedzenia się w kwestii sprawstwa i winy W. K..

Sąd Okręgowy nie podzielił także stanowiska apelującego, iż Sąd Rejonowy dopuścił się błędu w ustaleniach faktycznych. Sąd Rejonowy dysponował materiałem dowodowym pozwalającym na wyjaśnienie wszystkich istotnych okoliczności przebiegu inkryminowanych zdarzeń niezbędnych do wypowiedzenia się w kwestii sprawstwa i winy W. K.. Zarzut błędu w ustaleniach faktycznych de facto stanowi polemikę z ustaleniami faktycznymi sądu, w tym stanowi deprecjację wartości dowodowej opinii biegłej K. P.. Stanowisko Sądu Odwoławczego przy ocenie wiarygodności opinii jest podobne do stanowiska Sądu I instancji. Przyczyny takiej oceny zostały wcześniej szczegółowo opisane w niniejszym uzasadnieniu. Jednoznacznie należy stwierdzić, że skarżący przedstawiając argumenty w apelacji nie zdołał tej oceny skutecznie podważyć.

Apelacja oskarżonej również nie zasługiwała na uwzględnienie. Sąd odwoławczy zauważa przy tym, że oskarżona skoncentrowała się niemal wyłącznie na kwestii braku zaufania do organów wymiaru sprawiedliwości. Oskarżona odniosła się do opinii biegłej, twierdząc, że brak jest pewności, że to nie U. W. złożyła podpis w miejscu sporządzającego na umowie kupna – sprzedaży samochodu. Zdaniem oskarżonej mogło dojść do tzw. autofałszerstwa na umowie kupna sprzedaży. Oskarżona pomija w zupełności treść zeznań biegłej złożone na rozprawie w dniu 25 września 2018 r. gdzie biegła zeznała, że nawet biorąc pod uwagę podeszły wiek U. W. oraz jej stan zdrowia nie byłaby ona w stanie zastosować autofałszerstwa. Apelacja oskarżonej sprowadza się do przedstawienia własnej interpretacji opartej na założeniu z góry wiarygodności jej twierdzeń. Jedocześnie całkowicie pomija analizę tych dowodów i faktów, które we wzajemnym powiązaniu ze sobą nie przystają do prezentowanej przez niej wersji zdarzeń. Sąd przeprowadził wszystkie możliwe dowody mogące przyczynić się do oceny zachowania oskarżonej. Tak zgromadzony materiał dowodowy pozwolił na pozbawione wątpliwości przypisanie W. K. zarzucanego jej przestępstwa.

Ponieważ zarówno apelacja oskarżonej jak i obrońcy oskarżonego skierowana była przeciwko całości rozstrzygnięcia należało odnieść się do wymierzonej oskarżonej kary. Zastosowaną przez Sąd I instancji wobec W. K. represję karną należało uznać za trafną i uwzględniającą wszystkie okoliczności determinujące takie orzeczenia, a wynikające z art. 53 kk. Sąd Rejonowy prawidłowo bowiem uwzględniając z jednej strony znaczny stopień społecznej szkodliwości czynu przypisanego oskarżonej, a także znaczny stopień winy, z drugiej zaś jej uprzednią niekaralność, wymierzył W. K. za przypisany jej czyn karę 1 roku pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem wykonania kary na okres próby lat 2 .

Z powyższych powodów Sąd Odwoławczy nie znalazł podstaw do uniewinnienia oskarżonego jak również do uchylenia wyroku i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania. Nie podzielając zarzutów i wniosków apelacji Sąd odwoławczy, na podstawie art. 437 § 1 kpk, utrzymał w mocy zaskarżony wyrok.

O kosztach sądowych za postępowanie odwoławcze Sąd orzekł w oparciu o art. 624 § 1 kpk oraz § 17 ust. 2 pkt. 4 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 3 października 2016 r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu.

Z tych względów orzeczono jak wyżej.