Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 5 grudnia 2013 roku

Sąd Okręgowy w Białymstoku

V Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSO Elżbieta Krupińska

Protokolant: Anna Matwiejuk

po rozpoznaniu w dniu 5 grudnia 2013 roku w Białymstoku

na rozprawie

sprawy P. Z.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B.

o rentę rodzinną

na skutek odwołania P. Z.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B.

z dnia 8 maja 2013 roku Nr (...)

I.  Zmienia zaskarżoną decyzję i przyznaje P. Z. rentę rodzinną poczynając od 3 lutego 2013 roku.

II.  Orzeka, iż organ rentowy nie ponosi odpowiedzialności za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji.

Sygn. akt VU 958/13

UZASADNIENIE

Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B. decyzją z dnia 8 maja 2013r. wydaną na podstawie art. 68 ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U. Nr 153, poz. 1227 z 2009r. ze zmianami) odmówił P. Z. prawa do renty rodzinnej, albowiem Komisja Lekarska ZUS orzeczeniem z dnia 23 kwietnia 2013r. stwierdziła całkowita niezdolność do pracy u wnioskodawcy powstałą od dnia 1 maja 2008r., to jest w okresie nie uprawniającym do renty rodzinnej (wnioskodawca ur. (...) zakończył naukę w 2007r.).

Odwołanie od powyższej decyzji złożył P. Z., podnosząc, iż organ rentowy ustalił datę powstania całkowitej niezdolności do pracy niezgodnie ze stanem faktycznym, bowiem powstała ona od stycznia 1997r., a nie od 1 maja 2008r.

Wskazując na powyższe wnosił o zmianę decyzji i przyznanie świadczenia.

Organ rentowy w odpowiedzi na odwołanie wnosił o jego oddalenie podtrzymując argumentacje zawarta uzasadnieniu decyzji.

Sąd Okręgowy ustalił i zważył, co następuje:

Odwołanie jest uzasadnione, dlatego zaskarżona decyzja podlegała zmianie.

Zgodnie z art. 68 ustawy z 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z FUS (Dz.U. Nr 153, poz. 1227 z 2009r. ze zmianami) dzieci mają prawo do renty rodzinnej:

1)do ukończenia 16 lat;

2)do ukończenia nauki w szkole, jeżeli przekroczyły 16 lat życia, nie dłużej jednak niż do osiągnięcia 25 lat życia, albo

3)bez względu na wiek, jeżeli stały się całkowicie niezdolne do pracy oraz do samodzielnej egzystencji lub całkowicie niezdolne do pracy w okresie, o którym mowa w pkt 1 lub 2.

Jeżeli dziecko osiągnęło 25 lat życia, będąc na ostatnim roku studiów w szkole wyższej, prawo do renty rodzinnej przedłuża się do zakończenia tego roku studiów.

Zatem prawo do renty rodzinnej bez względu na wiek ma dziecko, które stało się całkowicie niezdolne do pracy oraz do samodzielnej egzystencji lub całkowicie niezdolne do pracy w okresach wymienionych w art. 68 ust. 1 pkt 1 lub 2, przy czym orzeczenie stwierdzające znaczny stopień niepełnosprawności nie jest równoznaczne z orzeczeniem lekarza orzecznika organu rentowego o całkowitej niezdolności do pracy i niezdolności do samodzielnej egzystencji (postanowienie sądu najwyższego z 16 grudnia 2005r., II UK 77/05, OSNP 2006, Nr 23 – 24 , poz. 372).

Sąd Najwyższy w uchwale w składzie 7 sędziów z 29 września 2006r. (II UZP 10/06, OSNP 2007, Nr 5 – 6, poz. 75) wyraził pogląd, iż nie nabywa prawa do renty rodzinnej na podstawie art. 68 ust. 1 pkt 3 cytowanej na wstępie ustawy dziecko, które stało się całkowicie niezdolne do pracy i samodzielnej egzystencji po osiągnięciu wieku określonego w art. 68 ust. 1 pkt 1 lub 2 ustawy.

Zatem w sprawie należało ustalić, czy wnioskodawca jest całkowicie niezdolny do pracy, czy niezdolność ta powstała do ukończenia nauki szkole (art. 68 ust. 1 pkt 1 lub 2).

Organ rentowy ustalił, iż wnioskodawca naukę w szkole zakończył w 2007r. odwołujący urodził się (...)., zatem w 2007r. miał 22 lata. Ukończył Liceum ogólnokształcące, a następnie studium policealne. Z zawodu jest technikiem informatykiem.

W celu ustalenia daty powstania całkowitej niezdolności do pracy Sąd dopuścił dowód z opinii biegłego z zakresu psychiatrii, który po zbadaniu wnioskodawcy i analizie przedłożonej dokumentacji medycznej rozpoznał: schizofrenię paranoidalną, zaburzenia obsesyjno – kompulsyjne i orzekł o jego całkowitej niezdolności do pracy od czerwca 2000r. do czerwca 2015r. W uzasadnieniu swojego stanowiska biegły zaakcentował, iż zgadza się z orzeczeniem Komisji Lekarskiej ZUS z 23 kwietnia 2013r. uznającej odwołującego za całkowicie niezdolnego do pracy zarobkowej natomiast nie zgodził się z datą powstania tej niezdolności, bowiem w jego ocenie jest ona znacznie wcześniejsza niż ustaliła to komisja. Odwołujący badany był w ZUS w czerwcu 2008r. (prawdopodobnie chodziło o ustalenie uprawnień do renty socjalnej). Przez psychiatrę konsultanta ZUS uznany został wówczas za całkowicie niezdolnego do pracy zarobkowej z powodu zaburzeń obsesyjno – kompulsyjnych z określeniem, że niezdolność ta powstała w okresie 8.10.1985r. do 12.06.2007r. Kolejne badanie w 2010r. wskazywało na nadal całkowitą niezdolność do pracy zarobkowej. W 2013r. całkowitą niezdolność do pracy istniejącą do czerwca 2015r., ale datę jej powstania ustalono na 1.06.2008r. Odwołujący przez konsultanta psychiatrę wówczas nie był badany. We wniosku o wydanie orzeczenia z marca 2013r. odnotowane jest, że odwołujący uprawniony był do renty socjalnej od 1.05.2008r. do 30.06.2013r. Odwołujący 3 krotnie leczony był na oddziale psychiatrycznym. Podczas drugiej hospitalizacji (2008/2009) rozpoznano u niego schizofrenię paranoidalną. W trakcie badania w dniu 12.09.2013r. dołączona została dokumentacja z leczenia odwołującego w poradni zdrowia psychicznego dla dzieci i młodzieży – historia choroby od maja 1997r. Lekarz orzecznik ZUS wydający opinię w kwietniu 2013r. nie miał wglądu do tych informacji. Zauważyć należy, że już w czerwcu 2000r. (PZP) podejrzewano u niego rozpoczynający się proces schizofreniczny, włączono leki psychotropowe, przyjmuje je dotychczas, ostatnio leczenie skojarzone (kilka leków jednocześnie), mimo leczenia stan psychiczny nie ulegał poprawie. Z powodu nasilenia objawów typowych dla zespołu obsesyjno – kompulsyjnego , a także innych sugerujących proces psychotyczny nie był w stanie prawidłowo funkcjonować. W szkole – od II klasy gimnazjum do ukończenia nauki w liceum korzystał z indywidualnego toku nauczania. Na oddział psychiatryczny po raz pierwszy kierowany był w 2001r. z powodu nasilenia natręctw i podejrzenia procesu psychotycznego. Po kilku miesiącach kierowany ponownie. W 2002r. do szpitala jednak nie trafił z uwagi na brak zgody na leczenie szpitalne. Do szpitala skierowany w styczniu 2008r. (sam wyraził zgodę na leczenie). Po 2 miesiącach terapii wypisany za nieprzestrzeganie regulaminu, bez poprawy objawowej. Na oddziale godzinami blokował łazienkę, uniemożliwiał korzystanie z niej innym pacjentom, ciągle mył się, żądał zmiany pościeli. Po kolejnych hospitalizacjach uzyskiwano częściową poprawę stanu psychicznego. Systematycznie kontynuuje leczenie w warunkach ambulatoryjnych. Dokumentacja lekarska z poradni zdrowia psychicznego dla dzieci i młodzieży oraz z poradni dla dorosłych zawiera obszerne informacje dotyczące stanu psychicznego i przebiegu leczenia odwołującego. Dokładna analiza całej dokumentacji lekarskiej oraz obecnie dokonana ocena stanu psychicznego (badanie psychiatryczne) dają podstawę do stwierdzenia, że całkowita niezdolność do pracy powstała w czerwcu 2000r. – w trakcie nauki w gimnazjum. Odwołujący jest osobą zdolną do samodzielnej egzystencji, okresowo może wymagać wsparcia ze strony rodziny – k. 14-19 opinia biegłego.

Do opinii powyższej organ rentowy nie złożył zastrzeżeń.

Sąd dał wiarę opinii biegłego, bowiem jest ona wnikliwa i rzetelna. Z treści opinii wynika, iż biegły ten szczegółowo analizował przebieg leczenia psychiatrycznego oraz zwrócił uwagę na fakt późniejszego dołączenia dokumentacji medycznej z poradni zdrowia psychicznego dla dzieci i młodzieży, podkreślając, iż treść tej dokumentacji ma wpływ na datę ustalenia całkowitej niezdolności do pracy już w czerwcu 2000r., to jest w okresie nauki w gimnazjum. Okoliczność powyższa nie została uwzględniona przy ustalaniu daty całkowitej niezdolności do pracy przez Lekarza Orzecznika i Komisję Lekarską ZUS.

Odwołujący kontynuował naukę do 2007r. Zatem w sprawie zostało udowodnione, iż całkowita niezdolność do pracy odwołującego powstała w okresie nauki w szkole w czerwcu 2000r.

Dlatego Sąd zmienił zaskarżoną decyzję i przyznał odwołującemu prawo do renty rodzinnej po ojcu Z. Z., zmarłym (...)., od dnia śmierci zgodnie z treścią art. 129 ust. 2 ustawy o emeryturach i rentach z FUS.

Mając powyższe na uwadze orzeczono jak w sentencji na postawie art. 477 ¹⁴ § 2 kpc.

Poza tym Sąd Okręgowy przyjął, że organ rentowy nie ponosi odpowiedzialności za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji.

Zgodnie z art. 118 ust. 1a ustawy z dnia 17.12.1998r. o emeryturach i rentach z FUS w razie ustalenia prawa do świadczenia lub jego wysokości orzeczeniem organu odwoławczego za dzień wyjaśnienia ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji uważa się również dzień wpływu prawomocnego orzeczenia organu odwoławczego, jeżeli organ rentowy nie ponosi odpowiedzialności za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji. Organ odwoławczy, wydając orzeczenie, stwierdza odpowiedzialność organu rentowego.

Należy podkreślić, że materiał dowodowy był niewystarczający do rozstrzygnięcia sprawy. Przepisy regulujące postępowanie w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych przed Sądem stwarzają większe możliwości dowodowe (art. 477 ⁸ kpc i nast.) oraz nie zawierają ograniczeń w stosunku do regulacji ogólnej postępowania dowodowego (art. 235-309 kpc).

Sąd po wykorzystaniu możliwości dowodowych dopuścił dowód z opinii biegłego sądowego i na tej podstawie ustalił ostatecznie sporne okoliczności uznając, że w tych okolicznościach odwołanie było uzasadnione.