Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 9 stycznia 2019 r.

Sąd Apelacyjny w Warszawie V Wydział Cywilny w składzie następującym:

Przewodniczący: SSA Marzena Miąskiewicz

Sędziowie: SA Ewa Kaniok (spr.)

SA Przemysław Kurzawa

Protokolant: Aleksandra Napiórkowska

po rozpoznaniu w dniu 9 stycznia 2019 r. w Warszawie

na rozprawie

sprawy z powództwa M. S.

przeciwko (...) spółce akcyjnej z siedzibą w W.

o zapłatę

na skutek apelacji pozwanego

od wyroku Sądu Okręgowego w Warszawie

z dnia 10 października 2017 r., sygn. akt II C 937/15

I.  oddala apelację;

II.  zasądza od (...) spółki akcyjnej
z siedzibą w W. na rzecz M. S. kwotę 4.050 (cztery tysiące pięćdziesiąt) złotych tytułem zwrotu kosztów procesu za II instancję.

Przemysław Kurzawa Marzena Miąskiewicz Ewa Kaniok

Sygn. akt V ACa 38/18

UZASADNIENIE

K. S. w imieniu swojej córki M. S. wniosła w dniu 26 listopada 2015 r. przeciwko pozwanemu (...) S.A. w W. pozew o zapłatę 100 000 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 23 października 2013 r. do dnia zapłaty tytułem odszkodowania i 150 000 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 23 października 2013 r. do dnia zapłaty tytułem zadośćuczynienia, oraz 3 000 zł miesięcznie począwszy od grudnia 2012 r. płatnej z góry do 10-tego dnia każdego miesiąca na rachunek bankowy przedstawiciela ustawowego małoletniej wraz z odsetkami ustawowymi na wypadek opóźnienia w płatności którejkolwiek z rat tytułem renty. Nadto wniosła o zasądzenie zwrotu kosztów procesu.

Uzasadniając powództwo wskazała, iż doszło do wypadku komunikacyjnego w wyniku, którego mąż K. S., a ojciec M. S. – T. S. poniósł śmierć.

(...) S.A. w W. wniósł o oddalenie powództwa w całości oraz o zasądzenie na jego rzecz zwrotu kosztów procesu.

Wyrokiem z dnia 10 października 2017 roku Sąd Okręgowy w Warszawie w punkcie pierwszym zasądził od (...) Spółki Akcyjnej w W. na rzecz M. S. tytułem zadośćuczynienia kwotę 150.000,00 złotych z odsetkami ustawowymi od 23 października 2013 roku do dnia zapłaty; w punkcie drugim zasądził od (...) Spółki Akcyjnej w W. na rzecz M. S. tytułem renty kwotę po 2000,00 złotych miesięcznie począwszy od grudnia 2012 roku i na przyszłość, płatną z góry do 10 dnia każdego kolejnego miesiąca, z odsetkami ustawowymi liczonymi począwszy od listopada 2013 roku, od dnia następnego po dniu wymagalności renty za dany miesiąc do dnia zapłaty; w punkcie trzecim oddalił powództwo w pozostałym zakresie; w punkcie czwartym zniósł wzajemnie koszty procesu między stronami.

Z ustaleń faktycznych jakie legły u podstaw tego rozstrzygnięcia wynika, że na drodze G.‑W. w dniu 27 listopada 2005 r. doszło do wypadku samochodowego w wyniku, którego śmierć poniósł T. S., mąż K. S. i ojciec M. S..

Wyrokiem Sądu Rejonowego w Trzciance z dnia 26 kwietnia 2006 r. w sprawie o sygn. akt II K 31/06 sprawca został uznany za winnego nieumyślnego naruszenia zasad bezpieczeństwa w ruchu drogowym.

Sprawca w chwili zdarzenia objęty był ubezpieczeniem odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów (OC) w (...) S.A. w W..

Pismem z dnia 9 września 2013 r. K. S. wezwała (...) S.A. do zapłaty następujących świadczeń: odszkodowania za znaczne pogorszenie sytuacji życiowej wskutek śmierci osoby najbliższej na rzez M. S. w kwocie 265 200 zł; - zadośćuczynienia na rzecz M. S. w wysokości 300000 zł; - renty na rzecz małoletniej M. S. w wysokości 7 000 zł miesięcznie.

Decyzją z dnia 23 października 2013 r. (...) S.A. w W. przyznał odszkodowanie za śmierć T. S. w wysokości 30 000 zł na rzecz M. S..

Decyzją z dnia 31 stycznia 2006 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych przyznał M. S. rentę rodzinną w wysokości początkowo 743,29 złotych, a obecnie w kwocie około 1 070 zł (decyzja ZUS wraz z załącznikami k. 61-64).

T. S. w chwili wypadku miał 31 lat i mieszkał wraz z żoną K. S. oraz małoletnią córką M. S. w wieku 1 roku i 8 miesięcy, w nowo wybudowanym domu w P.. K. S. nie pracowała. Ze względu na zarobki T. S., do chwili jego śmierci rodzina żyła na wysokiej stopie życiowej. Kilka razy w roku wyjeżdżali za granicę w tym w A. na narty. Korzystali w domu z pomocy domowej, opiekunki do dziecka, oraz ogrodnika.

Zmarły osiągał wysokie dochody w związku z wykonywaniem zawodu radcy prawnego jako wspólnik w spółce komandytowej (...) Radców Prawnych w W.. Spółka ta w marcu 2005 r. zajmowała (...) miejsce w Rankingu Kancelarii (...) utworzonym przez dziennik „R.”.

Dochód po odliczeniu strat i składek deklarowany przez T. S. na potrzeby podatku dochodowego od osób fizycznych za sierpień 2005 r. wyniósł: 234.463,94 zł, za wrzesień 2005 r. wyniósł 284.512,52 zł, a za październik 2005 r. wyniósł 365.973,64 zł.

Po śmierci męża - K. S. latem 2006 roku sprzedała dom, oraz na rok przeprowadziła się do najmowanego lokalu, by następnie zamieszkać w 140 m ² bliźniaku. K. S. podjęła wówczas dorywcze prace, a obecnie pracuje jako architekt wnętrz.

W 2010 r. K. S. ponownie wyszła za mąż za Ł. S. i w 2011 r. urodziła córkę A.. M. z czasem na własną prośbę przybrała nazwisko (...).

M. S. raz do roku wyjeżdża na narty, uprawia jazdę konną, chodzi na basen i ćwiczy akrobatykę. Na wakacje jeździ również z rodziną na M.. Obecnie ma 11 lat i uczęszcza do prywatnej szkoły podstawowej w P..

Córka T. S. po jego śmierci mówiła o nim, czekała na jego powrót do domu. Wkrótce po tym zaczęła często zapadać na infekcje górnych dróg oddechowych Aktualnie jest osobą wycofaną. Wraz z matką odwiedza grób swojego ojca.

Odpowiedzialność sprawcy wypadku wynika z art. 436 § 1 k.c. w związku z art. 435 k.c., zaś podstawą odpowiedzialności pozwanego ubezpieczyciela jest art. 822 k.c. w wyniku zawarcia umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej. Świadczenie ubezpieczyciela obejmuje zapłatę sumy pieniężnej odpowiadającej wysokości poniesionej przez poszkodowanego szkody (art. 805 k.c.). Wysokość odszkodowania powinna być ustalona według reguł określonych w art. 363 k.c.

Zadośćuczynienie za krzywdę doznaną wskutek śmierci osoby najbliższej, spowodowanej czynem niedozwolonym, uregulowane jest obecnie w art. 446 § 4 k.c., wprowadzonym do polskiego porządku prawnego w dniu 3 sierpnia 2008 r.

Z dniem 23 sierpnia 1996 r. wszedł w życie art. 448 k.c. (w brzmieniu obowiązującym do chwili obecnej), zgodnie z którym w razie naruszenia dobra osobistego sąd może przyznać temu, czyje dobro osobiste zostało naruszone, odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę lub na jego żądanie zasądzić odpowiednią sumę pieniężną na wskazany przez niego cel społeczny, niezależnie od innych środków potrzebnych do usunięcia skutków naruszenia. W orzecznictwie Sądu Najwyższego uznano, że art. 448 k.c. stanowi podstawę do dochodzenia rekompensaty krzywdy moralnej z powodu śmierci osoby najbliższej. Spowodowanie czynem niedozwolonym śmierci takiej osoby stanowi bowiem naruszenie dobra osobistego, jakim jest więź rodzinna. Uznano ponadto, że najbliższemu członkowi rodziny zmarłego przysługuje na podstawie art. 448 k.c. w związku z art. 24 § 1 k.c. zadośćuczynienie pieniężne za doznaną krzywdę także wtedy, gdy śmierć nastąpiła na skutek deliktu, który miał miejsce przed dniem 3 sierpnia 2008 r., a więc przed wejściem w życie art. 446 § 4 k.c.

W pełni akceptując przedstawione wyżej stanowisko, Sąd Okręgowy uznał, iż powódce przysługuje roszczenie o zapłatę zadośćuczynienia za krzywdę spowodowaną śmiercią ojca.

Źródłem odpowiedzialności deliktowej w przypadku tej sprawy jest działanie sprawcze przypisane kierującemu pojazdem, które spowodowało śmierć ojca powódki. Skutek tego deliktu w postaci utraty ojca spowodował naruszenie dobra osobistego w postaci prawa do życia w pełnej rodzinie, czyli prawa do szczególnej więzi emocjonalnej łączącej najbliższych członków rodziny, a zwłaszcza dzieci z jednym z rodziców (ojcem). Ta więź jest objęta ochroną przewidzianą w art. 23 i 24 k.c.

Powódce towarzyszył i wciąż towarzyszy smutek i ból po stracie najbliżej osoby, a stan ten nie podlega żadnym miarom, toteż wysokość zadośćuczynienia musi być pozostawiona uznaniu sędziego. Śmierć ojca dla M. S. stanowiła ogromną tragedię, która ją dotknęła i będzie dotykała przez całe życie. Powódka zawsze będzie pozbawiona możliwości dorastania z ojcem. Będzie pozbawiona tego kontaktu zarówno teraz, jak i swoim dorosłym życiu. Nie ma przy tym znaczenia, iż zgon ojca powódki nastąpił w jej wczesnym dzieciństwie. Po pierwsze relacje rodzica i dziecka kształtują się od chwili jego urodzenia, nawet jeśli rozwój emocjonalny nie pozwala na pełne przeżywanie emocji i uczuć. Stan faktyczny sprawy wskazuje zaś, iż M. S. była już świadoma obecności ojca w jej życiu i oczekiwała jego powrotu. W dalszym ciągu zaś pozostaje on w jej pamięci. Po drugie nie budzi wątpliwości, że T. S. w sposób wzorowy wywiązywał się z obowiązków rodzicielskich i brak jest przesłanek do przyjęcia, iż w przyszłości miało się to zmienić.

Przyznana suma pieniężna ma stanowić przybliżony ekwiwalent poniesionej szkody niemajątkowej. Powinna ona wynagrodzić doznane cierpienia psychiczne oraz ułatwić przezwyciężenie ujemnych przeżyć, przy czym wprawdzie nie może naprawić krzywdy już doznanej, ale jest w stanie dać pokrzywdzonemu zadowolenie, a osiągnięcie tego celu powinno determinować wysokość zadośćuczynienia (Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 18 lipca 2014 r., IV CSK 631/13) . W razie śmierci osoby bliskiej na rozmiar krzywdy mają przede wszystkim wpływ dramatyzm doznań osoby bliskiej, poczucie osamotnienia i pustki, cierpienia moralne i wstrząs psychiczny wywołany śmiercią tej osoby, rodzaj i intensywność więzi łączących pokrzywdzonych ze zmarłym, wystąpienie zaburzeń będących skutkiem tego odejścia .

Kierując się względami podanymi powyżej, zdaniem Sądu, żądane przez małoletnią powódkę roszczenie z tytułu zadośćuczynienia nie było wygórowane, wobec czego Sąd uwzględnił je w całości, zasądzając z tego tytułu na jej rzecz kwotę 150 000 zł.

Kolejnym żądaniem M. S. było odszkodowanie przewidziane art. 446 § 3 k.c.

Odszkodowanie należne na podstawie art. 446 § 3 k.c. nie jest pełnym w rozumieniu art. 361 k.c., lecz „stosownym” świadczeniem, nie obejmuje więc utraty wszystkich możliwych w przyszłości korzyści od osoby, która utraciła życie.

Zdaniem Sądu I instancji w przedmiotowej sprawie nie została spełniona przesłanka znacznego pogorszenia się sytuacji majątkowej małoletniej powódki.

Pozwany dobrowolnie spełnił na rzecz powódki świadczenie z tytułu odszkodowania za znaczące pogorszenie sytuacji życiowej w kwocie 30 000 zł i Sąd nie znalazł uzasadnienia dla ustalenia tego świadczenia w innej wysokości.

Odnosząc się do kwestii renty, Sąd Okręgowy wskazał, że zgodnie z art. 446 § 2 k.c., osoba, względem której ciążył na zmarłym ustawowy obowiązek alimentacyjny, może żądać od zobowiązanego do naprawienia szkody renty obliczonej stosownie do potrzeb poszkodowanego oraz do możliwości zarobkowych i majątkowych zmarłego przez czas prawdopodobnego trwania obowiązku alimentacyjnego. Takiej samej renty mogą żądać inne osoby bliskie, którym zmarły dobrowolnie i stale dostarczał środków utrzymania, jeżeli z okoliczności wynika, że wymagają tego zasady współżycia społecznego.

Odnosząc się do możliwości zarobkowych i majątkowych zmarłego Sąd wskazał, że po analizie dokumentacji podatkowej zgormadzonej w aktach sprawy, w szczególności ostatnich rozliczeń przed śmiercią w 2005 r. zauważył, iż poziom zarobków poszkodowanego znacząco wzrósł. T. S. miał w ówczesnym okresie ugruntowaną pozycję na rynku prawniczym, biorąc pod uwagę w szczególności, że rynek ten dopiero się otwierał z uwagi na wejście w życie ustawy z dnia 30 czerwca 2005 r. o zmianie ustawy - Prawo o adwokaturze i niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2005, nr 163, poz. 1361). Mając stabilną pozycję na rynku poszkodowany osiągałby znaczne zarobki i mógłby zabezpieczać córce potrzeby na wysokiej stopie życiowej. Mógłby również zapewnić jej dostęp do rozwijania swoich pasji i zainteresowań w dowodnej dziedzinie.

W zakresie uzasadnionych potrzeb natomiast zdaniem Sądu wskazana przez stronę powodową kwota 6 800 zł kosztów utrzymania nastoletniej powódki jest nieuzasadniona. Dokonując analizy złożonego zestawienia kosztów utrzymania M. S., Sąd dokonał redukcji niektórych spośród wskazanych tam pozycji. I tak, zwrócił uwagę na koszty utrzymania domu, a wśród nich koszt usług telekomunikacyjnych - P. oraz O.. W ocenie Sądu koszt ten, w łącznej wysokości 500 zł, jest nieuzasadniony potrzebami małoletniej powódki. Wydatek ten jest zawyżony i korzystanie z tego nie stanowi kosztów utrzymania dziecka. Fakt korzystania przez matkę K. S. oraz jej męża z takich usług nie determinuje uwzględnienia kosztu w tej wysokości jako uzasadnionej potrzeby małoletniej. Dalej Sąd zwrócił uwagę na koszty ubezpieczenia w A.. Koszt ten również nie może stanowić uzasadnionej potrzeby, nawet we wskazanej wysokości około 16 zł miesięcznie. Redukcji podlegały również koszty wymiany mebli, nieuzasadnionym bowiem w ocenie Sądu jest wymiana mebli co 3 lata (w łącznej kwocie 5 000 zł). Powódka nie wykazała, aby wynikało to z jakiejś potrzeby, kultury czy tradycji w jakiej żyje. Tak samo Sąd odniósł się do corocznej wymiany kołdry i poduszki, a także firan, dywanu i wykładziny. Koszty te nie mogą należeć do potrzeb utrzymania małoletniej. Niezasadne okazały się także koszty wymiany sprzętu RTV, który co prawda aktualnie nie jest trwały, ale nie uzasadniona jest jego wymiana co 2 lata.

Sąd nie kwestionował natomiast kosztów wyżywienia, w tym zdrowego odżywiania przez małoletnią powódkę. Uwzględnieniu podległy także koszty hobby i zainteresowań M. S.. Sąd miał na uwadze, że koszty te choć niezwykle wysokie jak na standardy, mieszczą się w potrzebach utrzymania małoletniej. Koszt wymiany sprzętu i stroju niezbędnego dla rosnącego i rozwijającego się dziecka, zdaniem Sądu, zasługuje na uwzględnienie. Biorąc pod uwagę zarobki zmarłego T. S., należy uznać, iż gdyby żył, M. S. w pełni korzystałaby z możliwości rozwijania swoich zainteresowań. W ocenie Sądu zatem wydatki z tym związane należało wliczyć do kosztów utrzymania małoletniej powódki. Dokonując powyższych wyliczeń Sąd ustalił uzasadniony koszt utrzymania powódki na kwotę nie więcej niż 6 000 zł miesięcznie.

Mając na uwadze, iż oboje rodzice winni ponosić koszty utrzymania dziecka, udział zmarłego ojca wynosiłby połowę (tj. około 3000). Stąd po uwzględnieniu renty rodzinnej z ZUS zasadne było uwzględnienie roszczenia z tytułu renty w wysokości 2 000 zł miesięcznie zgodnie z żądaniem pozwu od grudnia 2012 r.

Odnosząc się do roszczenia odsetkowego, Sąd Okręgowy wskazał, że powódka wniosła o zasądzenie od pozwanego na jej rzecz odsetek ustawowych od kwoty zadośćuczynienia od dnia 23 października 2013 r. do dnia zapłaty. Żądanie w tym zakresie znajduje uzasadnienie w art. 481 k.c.

Zgodnie z art. 14 ust. 1 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, zakład ubezpieczeń wypłaca odszkodowanie w terminie 30 dni licząc od dnia złożenia przez poszkodowanego lub uprawnionego zawiadomienia o szkodzie. W przedmiotowej sprawie zgłoszenie roszczenia wraz z wezwaniem do zapłaty zostało doręczone pozwanemu w dniu 16 października 2013 r. (k. 342). Pozwany decyzję w sprawie wydał już w dniu 23 października 2013 r. przyznając częściowe odszkodowanie. Należało zatem uznać, że do tego dnia pozwany pozostaje w opóźnieniu ze spełnieniem roszczenia.

Orzekając o kosztach procesu, Sąd oparł się na art. 100 k.p.c.

Apelację od powyższego wyroku wniósł pozwany zaskarżając go w części tj. pkt 1 w zakresie zasądzającym na rzecz powódki kwotę 50 000 zł wraz z odsetkami ustawowymi od 23 października 2013 r. do dnia zapłaty; pkt 2 w zakresie zasądzającym na rzecz powódki kwotę po 1000 zł miesięcznie tytułem renty począwszy od grudnia 2012 r. i na przyszłość wraz z odsetkami oraz pkt 4 w zakresie kosztów procesu, zarzucając naruszenie:

1.  art. 446 §2, art. 5 k.c. i 233 § 1 k.p.c. poprzez

a)  brak wszechstronnego rozważenia materiału dowodowego polegający na ustaleniu możliwości zarobkowych zmarłego ojca powódki w oparciu, w głównej mierze, o deklaracje podatkowe z trzech ostatnich miesięcy poprzedzających datę jego śmierci, co doprowadziło do przyjęcia, że możliwości zarobkowe ojca powódki były znaczne.

b)  niezgodną z zasadami doświadczenia życiowego ocenę materiału dowodowego - tj. zestawienia kosztów utrzymania dziecka, co doprowadziło do ustalenia, że miesięczny koszt utrzymania powódki opiewa na kwotę 6 000 zł, gdy tymczasem jest to kwota zawyżona, nieudowodniona i nieadekwatna do potrzeb małoletniego dziecka;

2.  art. 233 § 1 k.p.c. w związku z art. 446 § 2 k.c. poprzez jego błędną wykładnię i nieprawidłowe zastosowanie polegające na przyjęciu, że uzasadnione potrzeby powódki kształtują się na poziomie 6 000 zł miesięcznie, gdy tymczasem jest to kwota zawyżona i nieadekwatna do potrzeb małoletniego dziecka oraz możliwości zarobkowych jej zmarłego ojca;

3.  art. 448 k.c. w związku z art. 23 k.c. i 24 k.c. oraz 233 k.p.c. poprzez zasądzenie na rzecz powódki kwoty zadośćuczynienia w wysokości rażąco nieodpowiedniej do okoliczności stanowiących podstawę jego przyznania jak również niewspółmiernej do aktualnych warunków ekonomicznych i średniej stopy życiowej społeczeństwa, stanowiących podstawę stosowania zasady umiarkowanej wysokości zadośćuczynienia;

4.  art. 455 k.c. oraz art. 481 § 1 k.c. w zw. z art. 448 k.c. poprzez uznanie, iż kwota zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę podlega zasądzeniu z odsetkami liczonymi od daty innej, niż data wyrokowania.

W konkluzji skarżący wniósł o zmianę wyroku w zaskarżonej części poprzez oddalenie powództwa w tym zakresie oraz o zasądzenie kosztów postępowania.

Powódka wniosła o oddalenie apelacji w całości oraz o zasądzenie kosztów postępowania.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja nie jest zasadna i podlega oddaleniu na podstawie art. 385 k.p.c.

Jeśli chodzi o zadośćuczynienie, ustalenia faktyczne poczynione przez sąd I instancji są prawidłowe i Sąd Apelacyjny przyjmuje je za własne.

Sąd I instancji prawidłowo ustalił zarówno rodzaj naruszonego dobra osobistego jak i zakres związanych z tym cierpień psychicznych powódki. Trafnie wskazał ten sąd, że powódka do końca życia odczuwać będzie krzywdę spowodowaną utratą ojca we wczesnym dzieciństwie, że pozbawiona została możliwości dorasta w jego obecności i nawiązania z nim bliskiej więzi emocjonalnej. Należne powódce z tego tytułu zadośćuczynienie spełnia wymogi wynikające z art. 448 k.c. w związku z art. 23 k.c. i 24 k.c., utrzymane jest w rozsądnych granicach i odpowiada aktualnym warunkom ekonomicznym i stopie życiowej społeczeństwa. Jak trafnie wskazał Sąd Okręgowy podstawową funkcją zadośćuczynienia jest kompensata doznanej krzywdy. Krzywda powódki nie ma charakteru krótkotrwałego, nie może być wiązana jedynie z uświadomieniem sobie straty ojca bezpośrednio po wypadku w wyniku którego zginął i z odczuwaną wówczas traumą. Pomimo, że powódka dorasta w prawidłowo funkcjonującej rodzinie u boku ojczyma, zawsze będzie miała poczucie, że jej życie mogłoby przebiegać inaczej i zawsze będzie tęsknić za ojcem biologicznym, którego nie jest w stanie zastąpić żadna inna osoba. Podniesione w apelacji zarzuty nie są trafne, wbrew stanowisku pozwanego okoliczność, że powódka nie może pamiętać ojca, ponieważ jego śmierć nastąpiła w bardzo wczesnym okresie jej życia, nie zmniejsza poczucia doznanej przez nią krzywdy. Niemożność bliższego poznania ojca, kontaktowania się z nim, czerpania z niego wzoru, oraz korzystania z jego porad i opieki stanowi o tym że doznana przez powódkę krzywda jest znaczna i jako taka wymaga odpowiednio znacznego zadośćuczynienia.

Ustawowe odsetki od zasądzonego zadośćuczynienia zasądzone zostały zgodnie z art. 481 par. 1 k.c. i w okolicznościach sprawy brak jest podstaw do zasądzenia tych odsetek dopiero od daty wyrokowania przez sąd I instancji. Okoliczność, że wysokość zadośćuczynienia pozostawiona została uznaniu sądu nie oznacza, że kształtowana jest dowolnie. Ustawodawca zakreślił kryteria przyznawania zadośćuczynienia wskazując, że ma być ono odpowiednie do doznanej krzywdy, ta zaś powstaje już w momencie wystąpienia zdarzenia szkodzącego ( czynu niedozwolonego) i brak jest racjonalnych przesłanek do tego aby w razie bezzasadnej odmowy wypłaty zadośćuczynienia przez ubezpieczyciela odstąpić od reguły wynikającej z art. 817 par. 1 i 2 k.c.

Jeśli chodzi o rentę zasądzoną w oparciu o art. 446 par. 2 k.c. można zgodzić się z apelującym, że ustalenie, iż potrzeby powódki wynoszą 6000 zł. miesięcznie nie jest prawidłowe.

Zakres świadczeń alimentacyjnych zależy od potrzeb uprawnionego, te zaś uwarunkowane są wiekiem uprawnionego, oraz stopą życiową jego najbliższej rodziny.

Sąd Apelacyjny podziela stanowisko pozwanego, że potrzeby powódki poczynając od grudnia 2012r. i nadal kształtują się na poziomie co najmniej 4000 zł. miesięcznie. Obecnie składają się na nie miesięcznie: czesne w szkole 1070 zł., 300 zł. lekcje hiszpańskiego, 200 zł. basen, 600 zł. jazda konna, 100 zł. soczewki kontaktowe, 33 zł. wkładki ortopedyczne, 166 kitserfing ( k.621), 35 zł. leki, 500 zł. wyżywienie, 500 zł. odzież w tym specjalistyczna ( do jazdy konnej, narciarska, sportowa), 300 zł. wypoczynek, 200 zł. koszty utrzymania mieszkania, 100 zł. chemia i kosmetyki.

Prawidłowo sąd I instancji ustalił możliwości zarobkowe zmarłego. Niewątpliwie pracował on w jednej z najlepszych kancelarii prawniczych w W. i gdyby nie wypadek zarabiałby kilkadziesiąt tysięcy złotych miesięcznie. Nawet jeśli dochody z ostatnich trzech miesięcy życia T. S. miały charakter nadzwyczajny, ich wysokość świadczy o dużych możliwościach zarobkowych zmarłego. Pozwany nie wykazał, że kancelaria, w której zatrudniony był T. S. na koniec 2005r. odniosła stratę, ani, że jej pozycja w rankingu najlepszych kancelarii w kraju w kolejnych latach uległa znacznemu obniżeniu.

Sąd Apelacyjny nie podziela stanowiska sądu I instancji, że udział T. S. w kosztach utrzymania córki wynosiłby połowę tych kosztów. Zarobki T. S. wielokrotnie przewyższały zarobki matki powódki K. S.. Poza tym, model życia rodziny był taki, że finansowe potrzeby rodziny w przeważającej części zaspokajał T. S.. Dlatego, uzasadnione jest przyjęcie, że zmarły finansowałby koszty utrzymania i wychowania powódki w kwocie przewyższającej 3000. zł. miesięcznie, zatem zasądzona przez sąd I instancji renta jest stosowna zarówno do potrzeb powódki jak i do zarobkowych i majątkowych możliwości zmarłego. Zarzut naruszenia art. 446 par. 2 k.c. nie zasługuje więc na uwzględnienie.

Mając powyższe na uwadze, Sąd Apelacyjny nie znalazł podstaw do uwzględnienia apelacji i z mocy art. 385 k.p.c. oddalił ją. O kosztach procesu za II instancję Sąd Apelacyjny orzekł zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik sporu na podstawie art. 98 par. 1 i 3 k.p.c. obciążając nimi pozwanego.

Ewa Kaniok Marzena Miąskiewicz Przemysław Kurzawa