Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 29.01.2019r.

Sąd Okręgowy w Częstochowie VI Wydział Cywilny Odwoławczy

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSO Karol Kołodziejczyk (spr.)

Sędziowie: SSO Jolanta Janas

SSO Agnieszka Polak

po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w dniu 29.01.2019r.

sprawy egzekucyjnej wierzyciela W. P.

z udziałem dłużnika A. P.

skarga dłużnika na czynność Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Częstochowie A. S. w sprawie Km 103/18

na skutek zażalenia dłużnika A. P.

od postanowienia Sądu Rejonowego w Częstochowie z dnia 8 października 2018r.

sygn. akt XV Co 4794/18

postanawia: oddalić zażalenie.

Sygn. akt VI Cz 119/19

UZASADNIENIE

Postanowieniem z dnia 8 października 2018 r. Sąd Rejonowy w Częstochowie, sygn. akt XV Co 4794/18 oddalił skargę dłużnika A. P. na czynność Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Częstochowie A. S. w postaci postanowienia z dnia 25 lipca 2018 r. o oddaleniu wniosku dłużnika z dnia 20 lipca 2018 r. o wstrzymanie czynności egzekucyjnych oraz postanowienia z dnia 25 lipca 2018 r. o umorzeniu postępowania egzekucyjnego w zakresie kwoty 2.820 zł wydanych w sprawie Km (...) (pkt 1) oraz oddalił wniosek dłużnika A. P. o zawieszenie postępowania egzekucyjnego w sprawie o sygn. akt Km (...) (pkt 2).

Z ustaleń Sądu Rejonowego wynika m.in., iż w toku przedmiotowego postępowania egzekucyjnego organ egzekucyjny, zgodnie z wnioskiem wierzyciela dokonał szeregu zajęć, w tym nieruchomości dłużniczki, następnie dłużniczka poinformowała Komornika o dokonanych na rzecz wierzyciela bezpośrednich wpłatach w kwocie 69.654,59 zł tytułem należności głównej odpowiadającej egzekwowanej należności i w kwocie 1.375,92 zł tytułem odsetek ustawowych za opóźnienie, które to wpłaty zostały dokonane na rachunek bankowy wierzyciela, dłużniczka załączyła potwierdzenie przelewów na rachunek bankowy wierzyciela wykonanych przez pełnomocnika dłużnika. W celu wyjaśnienia charakteru dokonanych wpłat, w tym sposobu ich zarachowania Komornik wezwała wierzyciela o zajęcie stanowiska w sprawie przedstawionych dowodów wpłat i złożenia stosownego oświadczenia na piśmie. Pełnomocnik wierzyciela pisemnie poinformował Komornika, iż radca prawny E. P. dokonał w dniu 14 czerwca 2018 r. na rzecz wierzyciela bezpośrednich wpłat w kwocie 69.654,59 zł tytułem należności głównej, kwocie 1.375,92 zł tytułem odsetek ustawowych oraz w kwocie 1.367,04 zł tytułem dalszych odsetek oraz kwoty 2.820 zł na rachunek bankowy pełnomocnika wierzyciela tytułem kosztów zastępstwa prawnego w postępowaniu egzekucyjnym oraz klauzuli wykonalności. Jednocześnie pełnomocnik wierzyciela poinformował Komornika, iż rozliczenia A. P. i W. P. mają charakter złożony i wobec powyższego nie jest możliwe udzielenie odpowiedzi co do zarachowania wpłat. Nadto, pełnomocnik wierzyciela złożył pismo informujące, iż w dniu 26 czerwca 2018 r. W. P. złożył oświadczenie o potrąceniu należności własnej z należnością A. P. związaną z zepsuciem i wykorzystaniem mienia W. P.. W związku z dokonanym potrąceniem wierzyciel domagał się dalszego prowadzenia postępowania egzekucyjnego w stosunku do dłużnika. W dniu 20 lipca 2018 r. dłużniczka złożyła do Komornika wniosek od wstrzymanie czynności w trybie przepisu art. 822 k.p.c., w odpowiedzi wierzyciel złożył oświadczenie, iż nie wyraża zgody na zastosowanie art. 822 k.p.c. i wstrzymanie czynności. Pełnomocnik wierzyciela złożył oświadczenie, iż otrzymał od dłużnika wpłatę w kwocie 2.820 zł tytułem kosztów zastępstwa prawnego oraz kosztów klauzuli wykonalności i wniósł o ograniczenie postępowania egzekucyjnego o powyższą kwotę, wobec czego

W części motywacyjnej orzeczenia Sąd Rejonowy wskazał , iż to wierzyciel, a nie komornik jest dysponentem postępowania egzekucyjnego, co oznacza że jest on związany treścią wniosków wierzyciela, a ponadto komornik nie jest uprawniony do badania zasadności obowiązku wskazanego w tytule wykonawczym. W tych okolicznościach Sąd Rejonowy stwierdził, że ani komornik prowadzący postępowanie egzekucyjne, ani sąd rozpatrujący skargę na czynności komornika nie jest uprawniony do dokonywania samodzielnej oceny, czy dłużnik rzeczywiście dobrowolnie spełnił świadczenie objęte tytułem wykonawczym bezpośrednio do wierzyciela i w związku z tym do zawieszenia lub umorzenia tego postępowania, pomimo braku stosownego wniosku wierzyciela. To – zdaniem Sądu – oznacza, że ani komornik, ani sąd rozpatrujący skargę na czynności komornika nie może oceniać celowości dalszego prowadzenia postępowania egzekucyjnego przeciwko dłużnikowi. Do dokonywania takiej oceny, jak i do wydania postanowienia o ewentualnym zawieszeniu postępowania egzekucyjnego, jest uprawniony sąd rozpatrujący powództwo przeciwegzekucyjne. Sąd podkreślił, że ocena, czy przedłożony przez dłużnika dowód – o którym mowa w art. 822 k.p.c. - nie budzi wątpliwości, należy do komornika, a wstrzymanie może nastąpić, jeśli dłużnik przedłoży dowód oraz ewentualnie zgłosi zarzut przed rozpoczęciem czynności. Sąd stwierdził, że wierzyciel złożył do Komornika oświadczenie, iż nie wyraża zgody na wstrzymanie czynności w trybie art. 822 k.p.c., złożył natomiast wniosek o ograniczenie postępowania egzekucyjnego o kwotę 2.820 zł, wobec czego komornik jest zobligowany kontynuować postępowanie egzekucyjne zgodnie z wnioskiem wierzyciela, który jest gestorem toczącego się postępowania oraz umorzyć postępowanie egzekucyjne we wskazanym zakresie.

Te okoliczności skutkowały oddaleniem skargi dłużnika jako bezzasadnej i wobec rozpoznania skargi oddaleniu podlegał też wniosek o zawieszenie postępowania. Jako podstawę rozstrzygnięcie Sąd wskazał art. 767 § 1 k.p.c. i art. 767 ² k.p.c.

Powyższe postanowienie w całości zaskarżyła dłużniczka A. P., zarzucając naruszenie przepisów art. 233 k.p.c. w zw. z art. 822 k.p.c., poprzez dokonanie dowolnej oceny materiału dowodowego zebranego w sprawie i bezpodstawne przyjęcie, że pomimo okoliczności, że ocena czy dowód spełnienia zobowiązania przedłożony przez dłużnika nie budzi wątpliwości należy do komornika, komornik sądowy A. S. zasadnie oddaliła wniosek dłużnika z dnia 20.07.2018 r. w przedmiocie wstrzymania czynności egzekucyjnych w trybie art. 822 k.p.c. oraz postanowiła o kontynuowaniu postępowania egzekucyjnego w sprawie komorniczej sygn. Km (...).

Wskazując na powyższe, skarżąca wniosła o zmianę zaskarżonego postanowienia i uwzględnienie skargi na czynności Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Częstochowie A. S. w toku postępowania egzekucyjnego sygn. Km(...) z wniosku W. P. w postaci oddalenia wniosku dłużnika A. P. z 20.07.2018 r. o wstrzymanie czynności egzekucyjnych na mocy postanowienia z 25.07.2018 r. i kontynuowania postępowania egzekucyjnego w sprawie sygn. Km (...) oraz zasądzenie od wierzyciela na rzecz dłużnika kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje.

Zażalenie jest nieuzasadnione. Sąd Okręgowy, uznając ustalenia Sądu Rejonowego za własne, podzielił stanowisko tego Sądu, które legło u podstaw rozstrzygnięcia.

Na wstępie należy podkreślić, że komornik nie może badać zasadności i wymagalności obowiązku objętego tytułem wykonawczym, o czym stanowi art. 804 k.p.c. Okoliczność ta ma ważkie znaczenie, albowiem oznacza, iż komornik nie jest też uprawniony do podjęcia samodzielnej decyzji o umorzeniu (zawieszeniu) postępowania na skutek wykonania tego obowiązku przez dłużnika. Powyższe wynika z generalnej zasady, że dysponentem postępowania egzekucyjnego jest wierzyciel, a nie komornik, który jest związany treścią wniosków wierzyciela. Oznacza to, że o prowadzeniu i toku postępowania egzekucyjnego decyduje wierzyciel, co znajduje uzasadnienie w obowiązujących przepisach prawa.

Przewidziana w art. 822 k.p.c. możliwość wstrzymania się z dokonaniem czynności przez komornika, nie wprowadza w przedstawionej zasadzie żadnego wyjątku. Jakkolwiek literalne brzmienie przywołanej normy mogłoby wskazywać, że komornik może podjąć samodzielnie decyzję o nie przystąpieniu do dokonania zamierzonej czynności, to jednak skuteczność takiej decyzji jest uzależniona od stanowiska wierzyciela, co nie może budzić żadnych wątpliwości jako pogląd utrwalony wśród przedstawicieli doktryny (por. m.in. Marcewicz O., Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz aktualizowany. Tom II, red.A.Jakubecki, Lex/el.2018; Ereciński T. (red.), Pietrzykowski H., Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz. Tom V. Postępowanie egzekucyjne, WK 2016). Komornik jest więc zobligowany do uzyskania stanowiska wierzyciela w przedmiotowej kwestii.

W realiach badanej sprawy wierzyciel nie wyraził zgody na wstrzymanie czynności przez Komornika, oświadczenie tej treści złożył bezpośrednio po tym, jak dłużniczka wniosła o wstrzymanie czynności przez Komornika. Wobec tego Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym w Częstochowie A. S., będąc związana stanowiskiem wierzyciela, zasadnie oddaliła wniosek dłużniczki (k. 141 akta sygn. (...)). Komornik nie miał podstaw do wstrzymania się z dokonaniem czynności, skoro dysponował jednoznacznym i kategorycznym oświadczeniem woli wierzyciela, który nie wyrażał na to zgody i domagał się kontynuowania postępowania egzekucyjnego w zakresie dotyczącym należności głównej. Podkreślenia przy tym wymaga, że czynności komornika w postaci wszczęcia postępowania egzekucyjnego i zajęcia rachunków bankowych dłużnika i stanowiących jej własność nieruchomości nastąpiły kilka miesięcy wcześniej przez złożeniem wniosku o wstrzymanie czynności komornika.

Prawidłowo również Komornik umorzył postępowanie egzekucyjne w części, tj. w zakresie kwoty 2.820 zł – zgodnie ze złożonym w tym zakresie wnioskiem wierzyciela i postanowił o kontynuowaniu postępowania egzekucyjnego (k. 142-143 akta sygn. (...)).

W tej sytuacji, podnoszone przez skarżącą zarzuty dotyczące wadliwej oceny czynności komornika dokonanych przez Sąd I instancji nie mogły odnieść zamierzonego skutku.

W świetle powyższego, argumentacja strony skarżącej dotycząca oceny dowodu spełnienia zobowiązania przedłożonego przez dłużnika w zakresie odpowiadającym kryterium dowodu nie budzącego wątpliwości w rozumieniu art. 822 k.p.c. była bez znaczenia dla przedmiotu postępowania. Nawet jeśli bowiem złożony przez dłużnika dokument nie budzi wątpliwości, że dłużnik spełnił egzekwowaną należność, a wierzyciel nadal żąda dalszego prowadzenia egzekucji, komornik powinien podejmować dalsze czynności niezbędne w celu wyegzekwowania świadczenia. W takiej sytuacji dłużnik może bronić się przed egzekucją tylko w drodze powództwa przeciwegzekucyjnego – art. 840 i art. 840 ¹ k.p.c. (por. Ciepła H., Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz. Tom IV, Dolecki H. (red.), Lex 2014). Z akt sprawy wynika, że dłużniczka A. P. złożyła powództwo opozycyjne w stosunku W. P. (wierzyciela); postępowanie w tamtej sprawie trwa.

Bezzasadny był również zarzut dotyczący oddalenia wniosku o zawieszenie postępowania egzekucyjnego. Oddalenie skargi skutkowało oddaleniem wniosku o zawieszenie postępowania egzekucyjnego, nadto skarżąca nie powoływała się na zaistnienie okoliczności z art. 820 k.p.c., stanowiących podstawę do zawieszenia postępowania na wniosek dłużnika.

Mając na względzie wskazane argumenty, Sąd odwoławczy - na podstawie art. 385 k.p.c. w związku z art. 397 § 2 k.p.c. - oddalił zażalenie.