Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 24 stycznia 2019 r.

Sąd Okręgowy w Sieradzu I Wydział Cywilny

w składzie:

Przewodniczący: SSO Przemysław Majkowski

Protokolant : sekr. sąd. Joanna Wołczyńska-Kalus

po rozpoznaniu w dniu 24 stycznia 2019 r. w Sieradzu

na rozprawie

sprawy z powództwa R. M.

przeciwko Skarbowi Państwa – Sądowi Apelacyjnemu w Ł.i Sądowi Okręgowemu
w K.

o odszkodowanie

1.  oddala powództwo,

2.  nie obciąża powódki R. M. kosztami procesu.

Sygn. akt I C 103/16

UZASADNIENIE

W pozwie z dnia 06 października 2015 r. (data wpływu) powódka R. M. wniosła o zasądzenie od Skarbu Państwa-Sądu Okręgowego w K. i Sądu Apelacyjnego w Ł.kwoty 850.000 zł tytułem zadośćuczynienia za bezprawne wydanie orzeczeń w sprawach o sygn. akt I C 746/03 Sądu Okręgowego w K. oraz I ACa 437/09 Sądu Apelacyjnego w Ł. oraz za, jak to określiła, „utrudnianie jej dochodzenia roszczeń”, (pozew k. 2).

W odpowiedzi na pozew pozwany Skarb Państwa reprezentowany przez Prezesa Sądu Apelacyjnego w Ł. oraz Prezesa Sądu Okręgowego w K. zastępowany przez Prokuratorię Generalną Skarbu Państwa wniósł o oddalenie powództwa w całości oraz o zasądzenie na rzecz Skarbu Państwa-Prokuratorii Generalnej kosztów zastępstwa procesowego wedle norm przepisanych, (odpowiedź na pozew k. 41-45).

Sąd Okręgowy ustalił, co następuje:

Powódka R. M. wszczęła między innymi w Sądzie Okręgowym w K. oraz w Sądzie Apelacyjnym w Ł. szereg różnych postępowań sądowych. W niniejszej sprawie powódka R. M. domaga się zasądzenia na jej rzecz kwoty 850.000 zł tytułem zadośćuczynienia za bezprawne wydanie orzeczeń w sprawach o sygn. akt I C 746/03 Sądu Okręgowego w K. oraz I ACa 437/09 Sądu Apelacyjnego w Ł.. Sąd Okręgowy w K. jako sąd I instancji wyrokiem z dnia 13 września 2006 r. w sprawie sygn. akt I C 746/03 oddalił powództwo R. M., od którego ta wniosła apelację. W dniu 27 listopada 2009 r. Sąd Apelacyjny w Ł. w sprawie sygn.. akt I ACa 437/09 oddalił apelację powódki.

Ustalony w sprawie stan faktyczny jest niesporny i oparty na niekwestionowanym przez strony nieosobowym materiale dowodowym zgromadzonym w aktach niniejszej sprawy. Sąd uznał wszystkie wyżej wymienione dokumenty za wiarygodne, bowiem ich wartości dowodowej nie kwestionowała żadna ze stron, a Sąd nie znalazł żadnych podstaw by czynić to z urzędu. Wobec tego Sąd uznał, że dokumenty urzędowe stanowią, w myśl art. 244 § 1 k.p.c., dowód tego, co zostało w nich w sposób urzędowy stwierdzone, a dokumenty prywatne, zgodnie z art. 245 k.p.c. stanowią dowód tego, że osoby, które je podpisały złożyły oświadczenia w nich zawarte.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Powództwo R. M. przeciwko Skarbowi Państwa-Sądowi Okręgowemu w K. oraz Skarbowi Państwa-Sądowi Apelacyjnemu w Ł. nie było zasadne, wobec czego podlegało oddaleniu w całości.

Zgromadzony w niniejszej sprawie materiał dowodowy w tym w postaci załączonych dokumentów z postępowań sądowych nie pozwala przyjąć, aby postępowaniu strony pozwanej Skarbowi Państwa- Sądowi Okręgowemu w K. oraz Skarbowi Państwa-Sądowi Apelacyjnemu w Ł. można było zarzucić bezprawność. Analiza akt nie dostarcza dowodów świadczących o tym, że działania pozwanych były niezgodne z prawem. Wszystkie zaś zarzuty powódki kierowane przeciwko Skarbowi Państwa - Sądowi Okręgowemu w K. Sądowi Apelacyjnemu w Ł. uznać należy za gołosłowne i nieudowodnione. Powódka na potwierdzenie tych okoliczności nie przedstawiła bowiem żadnych dowodów, a niewątpliwie na R. M., jako osobie, która wywodzi skutki prawne z faktów przez siebie podanych, spoczywał ciężar udowodnienia tych okoliczności (art. 6 k.c.). W tym miejscu wskazać należy, że na podstawie przepisów Kodeksu postępowania cywilnego rzeczą Sądu nie jest zarządzenie dochodzeń w celu uzupełnienia lub wyjaśnienia twierdzeń stron i wykrycia środków dowodowych pozwalających na ich udowodnienie, ani też Sąd nie jest zobowiązany do przeprowadzenia z urzędu dowodów zmierzających do wyjaśnienia okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy (art. 232 k.p.c). Obowiązek przedstawienia dowodów spoczywa na stronach (art. 3 k.p.c), a ciężar udowodnienia faktów mających dla rozstrzygnięcia sprawy istotne znaczenie (art. 227 k.p.c.) spoczywa na stronie, która z faktów tych wywodzi skutki prawne (art. 6 k.c.). Stanowisko takie zawarł Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 17 grudnia 1996 roku (I CKU 45/96, opubl. OSNC z 1997, z. 6-7, poz. 76). Mając zatem na względzie rządzącą procesem cywilnym zasadę kontradyktoryjności postępowania i nie znajdując podstaw do przeprowadzenia dowodów z urzędu (art. 232 k.p.c), Sąd uznał, iż powódka nie wykazała, aby pozwani Skarb Państwa- Sąd Okręgowy w K. oraz Skarb Państwa-Sąd Apelacyjny w Ł. podejmowali wobec niej działania bezprawne. Wnioski dowodowe składane przez powódkę podlegały oddaleniu bowiem, nie miały charakteru merytorycznego i nie zmierzały do wykazania okoliczności przez nią wywodzonych w sprawie, a rzeczywistości zmierzały do ponownego analizowania stanu faktycznego i jego oceny dokonanej w wyrokach Sądów Okręgowego w K. i Apelacyjnego w Ł. przywołanych przez powódkę jako podstawa jej roszczeń.

Z uzasadnienia pozwu wynika, że powódka dąży do zakwestionowania zasadności prawomocnych rozstrzygnięć Sądów Okręgowego w K. i Apelacyjnego w Ł.. Przy tak sformułowanym powództwie odpowiedzialność Skarbu Państwa za niezgodne z prawem prawomocne orzeczenie sądu uregulowana jest w art. 417ˡ § 2 k.c. Zgodnie z przywołanym przepisem jeżeli szkoda została wyrządzona przez wydanie prawomocnego orzeczenia lub ostatecznej decyzji, jej naprawienia można żądać po stwierdzeniu we właściwym postępowaniu ich niezgodności z prawem, chyba że przepisy odrębne stanowią inaczej. Podstawową przesłanką odpowiedzialności odszkodowawczej za szkodę wyrządzoną na skutek wydania niezgodnego z prawem orzeczenia sądowego jest zatem stwierdzenie owej niezgodności z prawem we właściwym postępowaniu. Stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia sądowego wydanego w postępowaniu cywilnym - tak jak to ma miejsce w niniejszej sprawie - może nastąpić w trybie wznowienia postępowania lub w wyniku rozpoznania kasacji. Powódka nie dysponuje żadnym orzeczeniem, które wskazywałoby na niezgodność z prawem prawomocnych wyroków wydanych przez Sądy Okręgowy w K. i Apelacyjny w Ł. Brak zaś orzeczenia prejudycjalnego czyni jej roszczenie w tym zakresie pozbawionym usprawiedliwionych podstaw. Powódka nie wskazała przy tym żadnej konkretnej normy prawnej, której zastosowanie, bądź zaniechanie zastosowania przez pozwane Sądy uchybiałoby jego ustawowym obowiązkom wynikającym z przepisów Kodeksu postępowania cywilnego bądź innych przepisów prawa. W niniejszej sprawie powódka poza gołosłownymi twierdzeniami nie wykazała aby w toku postępowań prowadzonych przez pozwane Sądy doszło do bezprawnych zachowań.

Z tych wszystkich względów powództwo podlegało oddaleniu w związku z oceną, że działania Sądów Okręgowego w K. i Apelacyjnego w Ł. w prowadzone z udziałem powódki w zaskarżonych pozwem postępowaniach były podejmowane wyłącznie w ramach obowiązujących przepisów prawa. Zgromadzony w sprawie materiał dowody nie dostarcza podstaw do uznania odpowiedzialności odszkodowawczej Skarbu Państwa. Funkcjonariusze pozwanych jednostek, z których działalnością powódka wiąże dochodzone roszczenie, nie dopuścili się żadnych uchybień, które wskazywałyby na niezgodne z prawem działanie. Okolicznością wyłączająca bezprawność zachowania jest bowiem działanie dokonywane w ramach porządku prawnego i w granicach przyznanych kompetencji, a taka sytuacja miała miejsce w niniejszej sprawie. Nadto na marginesie wskazać należy, że powódka nie wykazała, by na skutek prowadzonych postępowań poniosła szkody majątkowe bądź niemajątkowe pozostające z takimi zdarzeniami w normalnym związku przyczynowym (art. 361 k.c.). Zatem z uwagi na niewykazanie przesłanek odpowiedzialności deliktowej powództwo w tym zakresie podlegało oddaleniu.

O kosztach procesu Sąd rozstrzygnął na podstawie art. 102 k.p.c. i nie obciążył powódki tymi kosztami. Cytowany przepis daje taką możliwość przy uznaniu zaistnienia wypadku szczególnie uzasadnionego po stronie przegrywającej. Dla oceny istnienia przesłanek zastosowania normy art. 102 k.p.c. istotne jest uwzględnienie całokształtu okoliczności sprawy. Chodzi tu nie tylko o okoliczności związane ze stanem majątkowym stron i ich sytuacją życiową ale także dotyczące przebiegu procesu. Te właśnie okoliczności należy zestawiać z płaszczyzną zasad współżycia społecznego. Powódka jest osobą borykającą się z problemami finansowymi i zdrowotnymi. Wytoczenie zaś przez nią przedmiotowego powództwa wynika bardziej z braku możliwości zrozumienia istoty ich sytuacji prawnej, niż złej woli. Dlatego należy uznać, że zachodzi wypadek szczególnie uzasadniony jako podstawa do odstąpienia obciążenia jej kosztami procesu mimo przegrania sprawy.