Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 21 lutego 2019r.

Sąd Okręgowy w Siedlcach IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący – Sędzia SSO Jacek Witkowski

Sędziowie: SO Katarzyna Antoniak

SO Jerzy Zalasiński (spr.)

Protokolant st.sekr.sądowy Dorota Malewicka

po rozpoznaniu w dniu 21 lutego 2019 r. w Siedlcach

na rozprawie

sprawy z wniosku A. P.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w S.

o prawo do jednorazowego odszkodowania z tytułu wypadku przy pracy

na skutek apelacji organu rentowego

od wyroku Sądu Rejonowego w Siedlcach IV Wydziału Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

z dnia 27 czerwca 2018r. sygn. akt IV U 271/17

I.  oddala apelację;

II.  zasądza od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału
w S. kwotę 120 (sto dwadzieścia) zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego za drugą instancję.

Katarzyna Antoniak Jacek Witkowski Jerzy Zalasiński

Sygn. akt: IV Ua 42/18

UZASADNIENIE

Wyrokiem z 27 czerwca 2018r. Sąd Rejonowy w Siedlcach zmienił decyzję Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S. z dnia 21 lipca 2017r. w ten sposób, że przyznał A. P. prawo do jednorazowego odszkodowania z tytułu wypadku przy pracy w kwocie 4.045 złotych, co odpowiada 5% uszczerbkowi na zdrowiu, a ponadto zasądził od organu rentowego na rzecz ubezpieczonej kwotę 180 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

Rozstrzygnięcie to było wynikiem następujących ustaleń i wniosków Sądu Rejonowego.

Decyzją z dnia 21 lipca 2017 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S. przyznał i wypłacił ubezpieczonej A. P. jednorazowe odszkodowanie z tytułu wypadku przy pracy z dnia 1 sierpnia 2016 r. w kwocie 1.618 zł, odpowiadającej 2% uszczerbku na zdrowiu. Organ rentowy powołał się w tym zakresie na orzeczenie Komisji Lekarskiej ZUS.

Odwołanie od w/w decyzji złożyła ubezpieczona, zarzucając błędne ustalenie wysokości uszczerbku na zdrowiu. Wniosła o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego lekarza neurologa na okoliczność ustalenia prawidłowej jego wysokości, która jej zdaniem powinna być na poziomie 30%.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie podtrzymując argumentację zawartą w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji.

W przedstawionym stanie faktycznym Sąd Rejonowy stwierdził, że odwołanie A. P. zasługuje na uwzględnienie. Przywołał treść art. 11 ust. 1 ustawy z dnia 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (t. j. Dz. U. z 2017 r., poz. 1773) ubezpieczonemu, który wskutek wypadku przy pracy lub choroby zawodowej doznał stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu, przysługuje jednorazowe odszkodowanie. Zgodnie zaś z art. 12 ust. 1 powołanej ustawy stanowi, iż jednorazowe odszkodowanie przysługuje w wysokości 20% przeciętnego wynagrodzenia za każdy procent stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu. Do ustalenia wysokości jednorazowego odszkodowania przyjmuje się przeciętne wynagrodzenie obowiązujące w dniu wydania decyzji w tym przedmiocie przez organ rentowy (ust. 5).

Jak wskazał Sąd Rejonowy, w przedmiotowej sprawie kwestią sporną między stronami była jedynie wysokość powstałego w ten sposób uszczerbku na zdrowiu, gdyż zdaniem ubezpieczonej jest ona wyższa niż przyjęta przez organ rentowy na poziomie 2%.

Mając na uwadze stanowisko ubezpieczonej domagającej się zweryfikowania poglądu Komisji Lekarskiej ZUS, która ustaliła u A. P. uszczerbek na zdrowiu w powyższej wysokości, Sąd Rejonowy dopuścił dowód z opinii biegłych sądowych lekarzy neurologa i ortopedy-traumatologa.

Biegli ustalili, iż ubezpieczona w wypadku przy pracy doznała urazu prawego stawu łokciowego, skutkującego pourazowym powstaniem zespołu rowka nerwu łokciowego. Biegli stwierdzili, że powoduje to długotrwały uszczerbek na zdrowiu w wysokości 5%. Zarzuty do tej opinii zgłosili pełnomocnicy obu stron. W opinii uzupełniającej biegły lekarz neurolog odniósł się do nich, podtrzymując pierwotną ocenę wysokości uszczerbku na zdrowiu ubezpieczonej.

Jako że pełnomocnicy stron i do tej opinii wnieśli zarzuty, Sąd pierwszej instancji dopuścił dowód z opinii innego zespołu biegłych sądowych neurologa i ortopedy-traumatologa na okoliczność wysokości uszczerbku na zdrowiu ubezpieczonej spowodowanego wypadkiem przy pracy. W sporządzonej w ten sposób opinii oraz opinii uzupełniającej biegli stwierdzili u opiniowanej pourazowy prawostronny zespół rowka nerwu łokciowego i stan po odbarczeniu nerwu łokciowego prawego. Biegli ocenili wysokość długotrwałego uszczerbku na zdrowiu na 5%. Wskazali, że za taką oceną wysokości uszczerbku przemawia uszkodzenie nerwu powodujące dolegliwości bólowe, drętwienie prawej ręki i osłabienie czucia w palcach. Zdaniem biegłych objawy takie występowały u badanej przez okres ponad 6 miesięcy od dnia wypadku.

Sąd Rejonowy pozytywnie ocenił opinie biegłych i w pełni podzielił wyrażone w niej stanowisko. Podniósł, iż opinia biegłego podlega bowiem, tak jak inne dowody, ocenie według art. 233 § 1 kpc, a więc w ramach swobodnej oceny dowodów wyznaczonej wymaganiami prawa procesowego, doświadczenia życiowego oraz regułami logicznego myślenia. Odróżniają ją jednak szczególne kryteria oceny, właściwe dla jej przedmiotu. Stanowią je zgodność z zasadami logiki i wiedzy powszechnej, poziom wiedzy biegłego, podstawy teoretyczne opinii, sposób motywowania oraz stopień stanowczości wyrażonych w niej wniosków (postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 7 listopada 2000 r., sygn. akt I CKN 1170/98, OSNC 2001/4/64). Podzielając wnioski wyrażone w powyższej opinii, Sąd pierwszej instancji miał na uwadze rangę opinii sporządzonej przez doświadczonych i stałych biegłych z listy biegłych sądowych. Sposób uzasadnienia opinii, tj. umotywowania postawionych przez biegłych wniosków, pozwolił na przejrzyste zapoznanie się Sądu z wyrażonym w nich stanowiskiem, a w konsekwencji zrozumienie argumentów wskazujących słuszność postawionych tez zarówno co do charakteru urazu, jak i wysokości uszczerbku na zdrowiu w związku z wypadkiem. Sąd Rejonowy ocenił, że opinia ta jest pełna i wszechstronna, a przy tym oczywista i nie zawiera skomplikowanych ocen, ani rozważań na wysokim stopniu abstrakcji. Przeprowadzona przez Sąd Rejonowy kontrola powyższej opinii pozwoliła na przyjęcie jej prawidłowości z punktu widzenia zasad logiki i doświadczenia życiowego. Podkreślono, iż twierdzenia biegłych poparte były rzeczową, logiczną i spójną argumentacją, pozwalającą na kontrolę zasadności ich stanowiska. Opinia ta jest zbieżna przy tym z opinią poprzednich biegłych opiniujących w sprawie, a także z opinią lekarza orzecznika ZUS. Zdaniem Sądu Rejonowego nie było potrzeby żeby dopuszczać w sprawie kolejne opinie innych biegłych tych specjalności.

W tym stanie rzeczy Sąd Rejonowy zmienił zaskarżoną decyzję i przyznał ubezpieczonej prawo do jednorazowego odszkodowania z tytułu wypadku przy pracy w kwocie 4.045 zł, która wynika z przemnożenia stawki 809 zł, obowiązującej w dacie wydania zaskarżonej decyzji, przez ustalony w sprawie procentowy uszczerbek na zdrowiu. Podkreślono, iż w przedmiotowej sprawie oznacza to, że po uwzględnieniu kwoty wypłaconej już ubezpieczonej przez organ rentowy do dopłaty na jej rzecz pozostaje różnica między kwotą odszkodowania ustaloną przez Sąd, a przyjętą wcześniej przez organ rentowy.

Mając powyższe na uwadze, na mocy powołanych przepisów oraz art. 477 ¹⁴ § 2 kpc, Sąd Rejonowy orzekł jak w sentencji orzeczenia, o kosztach zastępstwa procesowego rozstrzygając na podstawie art. 98 § 1 i 3 kpc oraz § 9 ust. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz. U. z 2015 r., poz. 1800 ze zm.).

Od powyższego wyroku apelację wniósł Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S., zaskarżając go w całości i zarzucając mu:

- naruszenie prawa procesowego, tj. art. 233 § 1 k.p.c. poprzez przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów i wyprowadzenie ze zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego wniosków z niego niepłynących przez przyjęcie, że ubezpieczona w wyniku wypadku przy pracy doznała 5% uszczerbku na zdrowiu;

- naruszenie prawa materialnego, tj. w szczególności art. 12 ust. 1 ustawy z dnia 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (Dz. U. z 2017r. poz. 1773 ze zm.) poprzez jego błędną wykładnię i przyjęcie, że ubezpieczona spełnia wszystkie przesłanki do przyznania jej prawa do jednorazowego odszkodowania z tytułu wypadku przy pracy w kwocie 4.045 zł, co odpowiada 5% uszczerbku na zdrowiu.

W uzasadnieniu apelacji organ rentowy podniósł, że wbrew twierdzeniom Sądu Rejonowego opinia biegłych, na której oparł się ten Sąd, nie może być uznana za wiarygodny dowód w sprawie. Biegli nie przedstawili rzeczowej argumentacji przemawiającej za ustaleniem, że doznany przez ubezpieczoną na skutek wypadku przy pracy uszczerbek na zdrowiu wynosi 5%. Uszczerbek w takiej wysokości nie ma pokrycia w długotrwałej dysfunkcji organizmu ubezpieczonej, gdyż obecnie nie występują u niej następstwa przebytego urazu nerwu łokciowego (wynika to również z badania przeprowadzonego przez biegłych). Opinia biegłych nie jest w tym zakresie przekonująco uzasadniona. W tych okolicznościach, opierając swoje rozstrzygnięcie na powyższej opinii - do której wniesione zostały zastrzeżenia - Sąd Rejonowy dopuścił się naruszenia prawa materialnego stanowiącego o przesłankach prawa do jednorazowego odszkodowania i wysokości tego świadczenia oraz przekroczył zasadę swobodnej oceny dowodów bezkrytycznie przyjmując ustalenia poczynione przez biegłych.

Wskazując na powyższe organ rentowy wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku w całości i oddalenie odwołania.

Ubezpieczona wniosła o oddalenie apelacji organu rentowego oraz zasądzenie na jej rzecz kosztów postępowania apelacyjnego według norm przypisanych.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S. podlegała oddaleniu.

Sąd Okręgowy podziela ustalenia faktyczne i ocenę prawną przedstawione przez Sąd Rejonowy w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku. Odnosząc się do zarzutów apelacji podnieść należy, że w żaden sposób nie podważają one prawidłowości rozstrzygnięcia Sądu pierwszej instancji. Sąd Rejonowy dokonał wszechstronnego rozważenia zebranego materiału dowodowego oceniając wiarygodność i moc dowodów według własnego przekonania zgodnie z art. 233 § 1 kpc. Jak wskazuje się w orzecznictwie, dla skuteczności zarzutu naruszenia art. 233 § 1 kpc konieczne jest wskazanie przyczyn dyskwalifikujących postępowanie Sądu, określenie, jakie kryteria oceny naruszył sąd przy ocenie konkretnych dowodów, uznając brak ich wiarygodności i mocy dowodowej lub niesłusznie im je przyznając, względnie stwierdzenie, iż rażąco naruszył zasady logicznego rozumowania oraz doświadczenia życiowego i że uchybienie to mogło mieć wpływ na wynik sprawy (por. wyrok SN z 18 czerwca 2004 r., sygn. akt II CK 369/03, LEX nr 174131). Jeżeli z określonego materiału dowodowego Sąd wyprowadza wnioski logicznie poprawne i zgodne z doświadczeniem życiowym, to ocena sądu nie narusza reguł swobodnej oceny dowodów (art. 233 § 1 kpc). Tylko w przypadku, gdy brak jest logiki w wiązaniu wniosków z zebranymi dowodami lub gdy wnioskowanie sądu wykracza poza schematy logiki formalnej albo, wbrew zasadom doświadczenia życiowego, nie uwzględnia jednoznacznych praktycznych związków przyczynowo - skutkowych, to przeprowadzona przez Sąd ocena dowodów może być skutecznie podważona (por. wyrok SN z dnia 27 września 2002 r., II CKN 817/00 LEX nr 56906).

Zarzuty apelacyjne nie znajdują usprawiedliwionych podstaw i stanowią jedynie polemikę z prawidłowymi ustaleniami Sądu pierwszej instancji. Sąd Okręgowy nie dopatrzył się naruszenia ani przepisów prawa procesowego, tj. art. 233 § 1 kpc, ani też przepisów prawa materialnego wskazanych przez organ rentowy w treści apelacji. Sąd Rejonowy, w sposób wnikliwy i wyczerpujący przeprowadził postępowanie dowodowe, uwzględniając wnioski dowodowe zgłaszane przez obie strony. Sąd Okręgowy w całości podziela ocenę prawną ustalonego stanu faktycznego dokonaną przez Sąd pierwszej instancji.

W okolicznościach sprawy niesporne jest, że A. P. w dniu 1 sierpnia 2016 r. uległa wypadkowi przy pracy. Sporna była jedynie wysokość powstałego w ten sposób uszczerbku na zdrowiu, gdyż zdaniem ubezpieczonej jest ona wyższa niż przyjęta przez organ rentowy na poziomie 2%.

W celu ustalenia wysokości uszczerbku na zdrowiu doznanego przez ubezpieczoną na skutek wypadku przy pracy Sąd Rejonowy dopuścił dowód opinii dwóch zespołów biegłych z zakresu medycyny, posiadających wiedzę i doświadczenie potrzebne do oceny stanu zdrowia ubezpieczonej. Po wydaniu opinii przez biegłych, Sąd dokonał ich oceny uznając, że ustalenia drugiego zespołu biegłych w składzie: neurolog E. K. i ortopeda-traumatolog K. K. dają podstawę do zmiany zaskarżonej decyzji. W ocenie Sądu Okręgowego przedmiotowa opinia w wersji po jej uzupełnieniu udzieliła odpowiedzi na okoliczności przedstawione w tezie dowodowej Sądu Rejonowego, a ocena opinii dokonana przez Sąd Rejonowy nie przekracza zasady swobodnej oceny dowodów (vide: opinia główna biegłych neurologa i ortopedy-traumatologa k.74-75 akt sprawy oraz opinia uzupełniająca tych biegłych k.96-97 akt sprawy). Biegli jednoznacznie wskazali, że za taką ocenę wysokości uszczerbku na zdrowiu ubezpieczonej przemawia uszkodzenie nerwu powodujące dolegliwości bólowe, drętwienie prawej ręki i osłabienie czucia w palcach, a objawy te występowały u badanej przez okres ponad 6 miesięcy od dnia wypadku.

W tym miejscu należy podkreślić, że oceny dowodów dokonuje Sąd, ale każda ze stron procesu ma prawo zgłaszać w tym zakresie swoje stanowisko oraz wnioskować o uzupełnienie opinii lub – w przypadku zgłoszenia umotywowanych zastrzeżeń – o dopuszczenie dowodu z opinii innego zespołu biegłych. W niniejszej sprawie apelujący zgłaszał uwagi do opinii pierwszego zespołu biegłych w składzie ortopeda-traumatolog J. S. i neurolog A. S., jak również do opinii uzupełniającej sporządzonej przez w/w biegłą neurolog. W celu rozstrzygnięcia wątpliwości co do wysokości uszczerbku na zdrowiu ubezpieczonej Sąd Rejonowy dopuścił dowód z opinii drugiego zespołu biegłych w składzie: neurolog E. K. oraz ortopeda-traumatolog K. K., a także – po zgłoszeniu kolejnych zastrzeżeń przez organ rentowy – uzupełniającej opinii tych biegłych. Zdaniem Sądu Okręgowego, Sąd Rejonowy prawidłowo uznał sprawę za dostatecznie wyjaśnioną i oddalił kolejny wniosek dowodowy organu rentowego o dopuszczenie dowodu z opinii innych biegłych lekarzy ortopedy i neurologa. Podkreślić bowiem należy, iż wszystkie wywołane w sprawie opinie (zarówno główne, jak i uzupełniające) są zbieżne. Należy zauważyć, że zarówno w treści apelacji, jak również w toku postępowania apelacyjnego pełnomocnik organu rentowego nie składał wniosków dowodowych o dopuszczenie dowodu z opinii innych biegłych lekarzy (vide: protokół rozprawy apelacyjnej k.143-143vakt sprawy). Samo wnioskowanie w treści apelacji o zmianę zaskarżonego wyroku i oddalenie odwołania nie może odnieść zamierzonego skutku (apelacja organu rentowego k.120 akt sprawy). Niezależnie od tego wskazać należy, że ocena opinii biegłych ortopedy-traumatologa i neurologa przedstawiona przez organ rentowy w apelacji ma wyłącznie charakter polemiki z ustaleniami biegłych.

Mając na uwadze powyższe okoliczności Sąd Okręgowy uznał apelację organu rentowego za bezzasadną i na podstawie art.385 kpc orzekł o jej oddaleniu.

Katarzyna Antoniak Jerzy Zalasiński Jacek Witkowski