Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 23 stycznia 2019 roku

Sąd Okręgowy w Sieradzu Wydział I Cywilny

w składzie:

Przewodniczący SSO Joanna Składowska

Sędziowie SSO Barbara Bojakowska

SSR del. Magdalena Kościarz

Protokolant sekretarz sądowy Elwira Kosieniak

po rozpoznaniu w dniu 23 stycznia 2019 roku w Sieradzu

na rozprawie

sprawy z powództwa B. O. i O. O.

przeciwko J. R. i H. R.

o zobowiązanie do złożenia oświadczenia woli

na skutek apelacji powódki O. O.

od wyroku Sądu Rejonowego w Łasku

z dnia 2 maja 2018 roku, sygnatura akt I C 1018/14

1.  oddala apelację;

2.  zasądza od powódki O. O. na rzecz pozwanych J. R. i H. R. solidarnie 250,74 (dwieście pięćdziesiąt 74/100) złotych z tytułu zwrotu kosztów postępowania apelacyjnego.

Sygn. akt I Ca 460/18

UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem z 2 maja 2018 r., wydanym w sprawie sygn. akt I C 1018/14, Sąd Rejonowy w Łasku oddalił powództwo B. O. i O. O. przeciwko J. R. i H. R. o zobowiązanie do złożenia oświadczenia woli (pkt 1); zasądził solidarnie od powodów na rzecz pozwanych kwotę 486,00 złotych tytułem zwrotu kosztów procesu (pkt 2) oraz obciążył i nakazał pobrać solidarnie od powodów na rzecz Skarbu Państwa - Sądu Rejonowego w Łasku kwotę 481,38 złotych tytułem nieuiszczonych kosztów sądowych (pkt 3).

Rozstrzygnięcie zapadło przy następujących ustaleniach i wnioskach:

Pozwani H. R. i J. R. są właścicielami działki położonej w L. przy ul. (...), oznaczonej nr ewidencyjnym (...) (dawniej (...)), dla której Sąd Rejonowy Łasku prowadzi księgę wieczystą nr (...). Powodowie B. O. i O. O. są właścicielami sąsiedniej działki położonej w L. przy ul. (...), oznaczonej nr ewidencyjnym (...) (dawniej (...)), dla której Sąd Rejonowy Łasku prowadzi księgę wieczystą nr (...).

Na skutek decyzji Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z 7 listopada 2011 r. nr (...), którą Minister stwierdził nieważność decyzji Wojewody (...) z 17 października 1981 r. nr (...), uległa zmianie powierzchnia i przebieg granic działki nr (...). Część tej działki, znajdująca się na rogu ul. (...), stała się własnością pozwanych i weszła w skład działki nr (...).

Wyrokiem Sądu Rejonowego w Łasku powodowie zostali zobowiązani do wydania pozwanym tej części działki, na której oni lub ich poprzednicy prawni dokonali nakładów w postaci: szamba, ogrodzenia, bramy i furtki, ogrodzenia z siatki, odpływu betonowego wody deszczowej, betonowego podjazdu i chodnika, przyłącza gazowego i wodnego. Wartość nakładów wynosi 8 050,00 złotych. Wartość części działki nr (...), która została wydana pozwanym stanowi natomiast kwotę 17 035 złotych.

Wartość nieruchomości oraz dokonanych na niej nakładów, Sąd Rejonowy ustalił na podstawie opinii biegłego ds. szacowania nieruchomości. Sąd pierwszej instancji oddalił przy tym wniosek o dopuszczenie dowodu z uzupełniającej opinii biegłego tej specjalności, uznając, że biegły dokonał prawidłowej analizy lokalnego rynku nieruchomości i przyjął do porównania nieruchomości o powierzchni zbliżonej do spornej. Sąd powołał się na wyjaśnienia biegłego, który wytłumaczył, że ze względu na fakt, iż nieruchomości podobne są większe niż oceniana, zastosowano korektę ceny za m ², przy uwzględnieniu faktu, że im mniejsza powierzchnia nieruchomości, tym cena za m ² większa, a cenę podnosi także położenie działki w ścisłym centrum. Biegły podkreślił również, że nie byłoby zasadnym przyjęcie do porównania działek położonych co prawda bliżej rynku, ale za to istotnie większych powierzchniowo, bowiem wówczas trudno byłoby mówić o podobieństwie takich nieruchomości. Sąd Rejonowy ocenił te wyjaśnienia za wystarczające, a samą opinię za zupełną i przekonywującą.

Mając na uwadze powyższe, Sąd pierwszej instancji uznał, że nie została spełniona konieczna przesłanka wynikająca z art. 231 § 1 k.c., tj. wymóg by wartość wzniesionego urządzenia znacząco przekraczała wartość zajętej na ten cel działki. Dlatego też powództwo podlegało oddaleniu.

O kosztach Sąd orzekł na podstawie art. 98 § 1 i § 2 k.p.c. w zw. z art. 108 § 1 k.p.c. Sąd uwzględnił przy tym wniosek pełnomocnika pozwanego o zwrot kosztów dojazdu na rozprawy oraz do sądu celem zapoznania się z aktami sprawy - łącznie 486,00 złotych. Koszty te Sąd Rejonowy uznał za celowe dla obrony interesów mocodawców pełnomocnika.

Apelację od wyroku Sądu Rejonowego wniosła powódka O. O., która zaskarżyła orzeczenie w całości, zarzucając:

1.  naruszenie art. 217 k.p.c. w zw. z art. 227 k.p.c. w zw. z art. 286 k.p.c. poprzez błędne oddalenie wniosku o dopuszczenie dowodu z uzupełniającej opinii biegłego ds. szacowania nieruchomości, podczas gdy uzupełniająca opinia jest niezbędna dla rozważenia wszelkich okoliczności sprawy i dokonania prawidłowego szacunku nieruchomości położonej przy ul. (...) w L., co ma istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia przedmiotowej sprawy. Jednocześnie powódka ponowiła wniosek o dopuszczenie dowodu z uzupełniającej opinii biegłego;

2.  naruszenie art. 98 § 1 i 2 k.p.c. poprzez zasądzenie na rzecz pozwanego łącznie kwoty 486 złotych tytułem zwrotu kosztów procesu, w tym m.in. tytułem zwrotu kosztów dojazdu pełnomocnika pozwanych na rozprawy, w sytuacji gdy zestawienie kosztów przez pełnomocnika J. R. i H. R. nie jest miarodajne dla ustalenia rzeczywistych kosztów przejazdu, bowiem pełnomocnik w przedłożonym do Sądu Rejonowego w Łasku zestawieniu z dnia 17 kwietnia 2018 r. wskazał, że w dniach 17 grudnia 2014 r., 30 września 2015 r., 5 października 2015 r., 14 września 2016 r., 14 marca 2018 r., 19 kwietnia 2018 r. pokonywał drogę z Ł. do Ł. i z powrotem oraz w dniach 12 listopada 2016 r. i 5 kwietnia 2017 r. trasę Ł. - L. - Ł., podczas gdy miejscem zamieszkania pełnomocnika pozwanych jest L. (taki adres był wskazywany w pismach kierowanych do Sądu Okręgowego w Łasku), tym samym deklarowana ilość przejechanych kilometrów do Sądu Rejonowego w Łasku w związku z toczącym się postępowaniem jest wyższa od rzeczywistej ich ilości.

W oparciu o podniesione zarzuty apelująca wniosła o zmianę zaskarżonego wyroku przez zobowiązanie pozwanych do złożenia oświadczenia woli o przeniesieniu własności na powodów działki położonej w L. przy ul. (...) za wynagrodzeniem w wysokości 8 000,00 złotych, ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania przez Sąd pierwszej instancji. Skarżąca wniosła też o zasądzenie na swoją rzecz kosztów procesu według norm przepisanych za obie instancje.

Pozwani domagali się oddalenia apelacji i zasądzenia na swoją rzecz od powódki zwrotu kosztów postępowania apelacyjnego.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja nie zasługiwała na uwzględnienie.

Odnosząc się na wstępie do zastrzeżeń skarżącej w zakresie uchybienia przez Sąd Rejonowy regułom postępowania dowodowego, należy wskazać, że przedmiotem opinii biegłego nie jest przedstawienie faktów, lecz ich ocena na podstawie wiedzy fachowej (wiadomości specjalnych). Podważenie mocy dowodowej opinii, poprzez zakwestionowanie wiadomości specjalnych, do których biegli się odwołują, bądź wywodzenie z takiej opinii dalszych wniosków opartych na wiadomościach tego rodzaju, z uwagi na treść art. 278 § 1 k.p.c., może nastąpić wyłącznie poprzez przeprowadzenie dowodu z uzupełniającej opinii tych samych biegłych lub z opinii innego biegłego. Potrzeba powołania innego biegłego lub dalsze uzupełnienie przedstawionej opinii powinny jednak wynikać z okoliczności sprawy, a nie z samego niezadowolenia strony z dotychczasowej opinii. Dopuszczenia tego dowodu nie może zatem uzasadniać wyłącznie wniosek strony, lecz zawarte w tym wniosku konkretne uwagi i argumenty podważające miarodajność dotychczasowej opinii. W przeciwnym wypadku, wniosek taki musi być uznany za zmierzający wyłącznie do nieuzasadnionej zwłoki w postępowaniu, co winno skutkować jego pominięciem. Podsumowując, stosownie do treści art. 286 k.p.c., opinii kolejnego biegłego lub opinii uzupełniającej tego samego biegłego, można żądać jedynie w razie istnienia takiej potrzeby i nie może być ona przy tym jedynie wynikiem niezadowolenia strony z niekorzystnego dla niej wydźwięku konkluzji opinii (por. wyroki Sądu Najwyższego: z 10 stycznia 2002 r., II CKN 639/99, niepubl., z 17 grudnia 1999 r., II UKN 273/99, OSNP 2001/8/284, 18 października 2001 r., IV CKN 478/00, niepubl.).

W przedmiotowej sprawie Sąd Okręgowy nie doszukał się nieprawidłowości wydanego postanowienia o odmowie przeprowadzenia dowodu z opinii uzupełniającej (art. 380 k.p.c.). Sąd Rejonowy - na wniosek strony powodowej - wezwał biegłego do wydania uzupełniającej opinii na rozprawie 14 marca 2018 r. W trakcie przesłuchania biegły wyjaśnił wszelkie niejasności i odniósł się do wątpliwości zgłaszanych przez stronę powodową, także tych zawartych w uzasadnieniu złożonej apelacji, w szczególności w zakresie wytypowania nieruchomości podlegających porównaniu. W związku z wyznaczeniem stronom terminu na zgłoszenie zarzutów do opinii i wezwaniem biegłego na rozprawę, zupełnie niezrozumiały jest zarzut zawarty w uzasadnieniu środka zaskarżenia o braku możliwości zadania biegłemu dodatkowych pytań.

Wniosek skarżącej o dopuszczenie dowodu z kolejnej opinii uzupełniającej nie zawierał żadnych konkretnych zarzutów i rzeczowych argumentów. Zauważyć trzeba, iż zgodnie z ustawą z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami, rzeczoznawca majątkowy dokonuje wyboru właściwego podejścia oraz metody i techniki szacowania nieruchomości, uwzględniając w szczególności cel wyceny, rodzaj i położenie nieruchomości, przeznaczenie w planie miejscowym, stopień wyposażenia w urządzenia infrastruktury technicznej, stan jej zagospodarowania oraz dostępne dane o cenach, dochodach i cechach nieruchomości podobnych. Podważając dokonany szacunek, strona winna przedstawić konkretne uzasadnione zarzuty wskazujące, iż biegły dokonujący wyceny bądź to naruszył przepisy prawa normujące tę materię, np. poprzez wybór niewłaściwej metody wyceny lub materiału porównawczego, bądź to błędnie ustalił fakty w zakresie stanu nieruchomości, bądź wreszcie dopuścił się błędów rachunkowych dokonując stosownych wyliczeń.

Zgodnie z § 4 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 21 września 2004 r. w sprawie wyceny nieruchomości i sporządzania operatu szacunkowego (Dz.U. nr 207, poz. 2109 ze zm.), przy stosowaniu podejścia porównawczego konieczna jest znajomość cen transakcyjnych nieruchomości podobnych do nieruchomości będącej przedmiotem wyceny, a także cech tych nieruchomości wpływających na poziom ich cen. To biegły decyduje, jaki rynek jest miarodajny dla szacowanej nieruchomości i sąd nie może kwestionować ustaleń biegłego, jeżeli w sprawie brak dowodów wskazujących na wadliwą jego analizę przez rzeczoznawcę majątkowego. Skarżąca zaś nie wykazała, ani nawet nie uprawdopodobniła, że doszło do sprzedaży nieruchomości podobnej na rynku lokalnym za cenę istotnie odmienną od wskazanej w opinii.

Nie jest uzasadniony także zarzut naruszenia przez Sąd Rejonowy art. 98 § 1 i § 2 k.p.c. Po pierwsze, powołane przepisy dotyczą zasad odpowiedzialności za wynik postępowania, który w niniejszej sprawie wobec oddalenia powództwa jest oczywisty. Po wtóre, zgodnie z art. 98 § 2 k.p.c., do niezbędnych kosztów procesu prowadzonego przez stronę osobiście lub przez pełnomocnika, który nie jest adwokatem, radcą prawnym lub rzecznikiem patentowym, zalicza się między innymi poniesione koszty przejazdów do sądu strony lub jej pełnomocnika.

Pełnomocnik pozwanych uczestniczył we wskazanych w uzasadnieniu rozstrzygnięcia czynnościach i wbrew twierdzeniom apelacji, wg swojego oświadczenia zamieszkuje w Ł., nie zaś L.. W składanych pismach podawał jako adres korespondencyjny miejsce zamieszkania pozwanych. Zasadnie więc domagał się zwrotu kosztów przejazdu na trasie Ł. - Ł. - Ł. (udział w rozprawach i przeglądanie akt) oraz Ł. - L. - Ł. (udział w oględzinach).

Uznając zatem apelację za bezzasadną, Sąd Okręgowy - na podstawie art. 385 k.p.c. - orzekł o jej oddaleniu.

O kosztach postępowania apelacyjnego orzeczono zgodnie z art. 98 § 1 i 2 w zw. z art. 391 § 1 k.p.c., zasądzając od skarżącej solidarnie na rzecz pozwanych zwrot kosztów poniesionych przez pełnomocnika pozwanych w związku z dojazdem na dwie rozprawy w kwocie 250,74 złotych (trasa: Ł. - S. - Ł. = 150 km x 2 x 0,8358 złotych).