Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 23 stycznia 2019 roku

Sąd Okręgowy w Sieradzu Wydział I Cywilny

w składzie:

Przewodniczący: SSO Joanna Składowska

po rozpoznaniu w dniu 23 stycznia 2019 roku w Sieradzu

na posiedzeniu niejawnym

sprawy ze skargi K. S.

o wznowienie postępowania

w sprawie z powództwa (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W.

przeciwko K. S.

o zapłatę

zakończonej wyrokiem Sądu Okręgowego w Sieradzu z dnia 18 lipca 2018 r., sygn. akt I Ca 232/18

I.  zmienia zaskarżony wyrok Sądu Okręgowego w Sieradzu z dnia 18 lipca 2018 r., sygn. akt I Ca 232/18 w całości, nadając mu następującą treść: „uchyla wyrok Sądu Rejonowego w Sieradzu z dnia 21 marca 2018 r., wydany w sprawie sygn. akt I C 1864/17 upr i umarza postępowanie w obu instancjach; oddalając wniosek pozwanego o zasądzenie kosztów procesu”;

II.  oddala wniosek skarżącego o zasądzenie kosztów postępowania.

Sygn. akt I Ca 507/18

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 18 lipca 2018 r., wydanym w sprawie z powództwa (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. przeciwko K. S. o zapłatę, sygn. I Ca 232/18, Sąd Okręgowy w Sieradzu oddalił - jako bezzasadną - apelację pozwanego od wyroku Sądu Rejonowego w Sieradzu z dnia 21 marca 2018 r., sygn. akt I C 1864/17 upr, którym zasądzono od pozwanego na rzecz powoda kwotę 2 645,93 złotych z ustawowymi odsetkami od 19 lipca 2017 r. do 21 marca 2018 r. i kwotę tę rozłożono na miesięczne raty w kwocie po 100 złotych, płatne do ostatniego dnia miesiąca, poczynając od miesiąca w którym uprawomocni się orzeczenie.

W skardze z 18 grudnia 2018 r. pozwany wniósł o wznowienie postępowania zakończonego prawomocnym wyrokiem Sądu Okręgowego w Sieradzu z dnia 18 lipca

2018 r., wydanym w sprawie o sygnaturze akt I Ca 232/18.

Skarżący jako podstawę wznowienia wskazał art. 403 § 2 k.c., a konkretnie okoliczność
faktyczną w postaci oświadczenia powoda o cofnięciu pozwu z dnia 6 lipca 2018 r., która to okoliczność mogła mieć wpływ na wynik sprawy, a z której pozwany nie mógł skorzystać w poprzednim postępowaniu.

W związku z powyższym pozwany wniósł o:

1.  zmianę wyroku Sądu Okręgowego w Sieradzu z dnia 18 lipca 2018 r., sygn. akt I Ca 232/18, poprzez uchylenie wyroku Sądu Rejonowego w Sieradzu z dnia 21 marca

2018 r., sygn. akt I C 1864/17 upr i umorzenie postępowania w sprawie oraz zasądzenie od powódki na rzecz pozwanego zwrotu kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa adwokackiego za pierwszą i drugą instancję;

2.  zasądzenie od powódki na rzecz pozwanego zwrotu kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa adwokackiego, wywołanych skargą.

(...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W. nie zajęła stanowiska w przedmiocie skargi.

Rozpoznając skargę o wznowienie postepowania Sąd Okręgowy zważył,
co następuje:

Skarga spełnia wymogi formalne określone w przepisach kodeksu postępowania cywilnego, tj. w art. 399 i następnych, gdyż dotyczy postępowania zakończonego prawomocnym wyrokiem; została wniesiona w ustawowym trzymiesięcznym terminie określonym w art. 407 k.p.c. i znajduje swoją podstawę prawną w treści art. 403 § 2 k.p.c.

Podstawę wznowienia stanowi wykrycie okoliczności faktycznej, która mogła mieć wpływ na wynik sprawy, a z której pozwany nie mógł skorzystać w poprzednim postępowaniu. Okolicznością tą jest oświadczenie powoda z 6 lipca 2018 r. o cofnięciu pozwu (k. 114), złożone - zgodnie z datą stempla pocztowego - w dniu 18 lipca 2018 r. (koperta - k. 115), chociaż fizyczny wpływ pisma do sądu nastąpił dopiero w dniu 23 lipca 2018 r., a więc już po wydaniu wyroku przez Sąd Okręgowy. Pozwany o powyższej okoliczności faktycznej dowiedział się dopiero w dniu 18 września 2018 r., w związku z doręczeniem przez Sąd Rejonowy w Sieradzu odpisu postanowienia z 30 sierpnia 2018 r., sygn. akt I C 1864/17 upr wraz z załączonym do niego oświadczeniem powoda.

Pozew może być cofnięty wraz ze zrzeczeniem się roszczenia lub za zgodą pozwanego aż do wydania wyroku. W razie cofnięcia pozwu poza rozprawą, przewodniczący odwołuje wyznaczoną rozprawę i o cofnięciu zawiadamia pozwanego, który może w terminie dwutygodniowym złożyć sądowi wniosek o przyznanie kosztów (art. 203 § 1 i 3 k.p.c.). Gdyby zatem złożone jeszcze przede wydaniem wyroku przez Sąd Okręgowy oświadczenie powoda dotarło fizycznie do Sądu do 18 lipca 2018 r., Sąd ten nie wydałby orzeczenia, lecz odwołał posiedzenie i postąpił zgodnie ze wskazanym unormowaniem.

W złożonej skardze pozwany wyraził zgodę na cofnięcie pozwu bez zrzeczenia się roszczenia, a tym samym - na podstawie art. 203 § 1 k.p.c. - należało uznać tę czynność procesową za w pełni skuteczną. Przyczyną cofnięcia było zbycie wierzytelności, a więc brak jest podstaw do przyjęcia, że czynności była sprzeczna z prawem lub zasadami współżycia społecznego albo zmierzała do obejścia prawa (art. 203 § 4 k.p.c.). Zaistniały zatem podstawy do umorzenia postępowania na podstawie art. 355 § 1 k.p.c.

W świetle art. 412 § 1 k.p.c., sąd rozpoznaje sprawę na nowo w granicach, jakie zakreśla podstawa wznowienia.

W związku z ustaleniem, że przed wydaniem wyroku w sprawie I Ca 232/18 nastąpiło cofnięcie pozwu, które - wobec wyrażenia zgody przez pozwanego - okazało się skuteczne, właściwym rozstrzygnięciem Sądu drugiej instancji winno być uchylenie zaskarżonego wyroku w trybie art. 386 § 3 i umorzenie postępowania w obu instancjach na podstawie art. 355 § 1 w zw. z art. 391 § 1 k.p.c., o czym Sąd Okręgowy orzekł - na podstawie art. 412 § 2 k.p.c. - uwzględniając skargę i zmieniając wyroku Sądu Okręgowego w Sieradzu z dnia 18 lipca

2018 r.

W odniesieniu do kosztów postępowania objętego wznowieniem należało mieć na uwadze, że w orzecznictwie Sądu Najwyższego przyjmuje się, że od zasady, iż w wypadku cofnięcia pozwu obowiązek zwrotu kosztów procesu na rzecz pozwanego, na jego żądanie, obciąża powoda dopuszczalne są odstępstwa w sytuacji, gdy powód wykaże, że wystąpienie z powództwem było niezbędne dla celowego dochodzenia praw lub celowej obrony, z uwzględnieniem okoliczności istniejących w dacie wytoczenia pozwu. W rozumieniu przepisów o kosztach procesu (art. 98 k.p.c.) pozwanego należy uznać wówczas za stronę przegrywającą sprawę (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 12 kwietnia 2012 r., II CZ 208/11, niepubl., z dnia 8 lutego 2012 r., V CZ 109/11, niepubl. oraz z dnia 7 marca 2013 r., IV CZ 8/13, LEX nr 1318484). Podsumowując, przepis art. 203 § 3 k.p.c. nie może być rozumiany w ten sposób, że pozwanemu należy się zwrot kosztów procesu zawsze, ilekroć dojdzie do cofnięcia pozwu. Po pierwsze, konieczny w tym zakresie jest stosowny wniosek, po wtóre zaś zbadanie, czy z uwagi na przyczynę cofnięcia pozwu nie należy traktować strony powodowej jako wygrywającej sprawę w całości lub w części.

Powództwo w sprawie I C 1864/17 upr Sądu Rejonowego w Sieradzu podlegało uwzględnieniu, a apelacja wniesiona przez pozwanego była bezzasadna. Przyczynę cofnięcia pozwu, jak już wskazano, stanowiło zbycie wierzytelności w toku procesu. Dlatego też brak było podstaw do uwzględnienia wniosku pozwanego o zwrot kosztów w trybie art. 203 § 2 k.p.c.

O kosztach niniejszego postępowania orzeczono natomiast na podstawie art. 102 k.p.c., mając na uwadze, że konieczność wzruszenia wyroku w trybie skargi o wznowienie postępowania nastąpiła z przyczyn od strony powodowej niezależnych - orzeczenie w sprawie I Ca 232/18 zapadło na posiedzeniu niejawnym, o terminie którego strony nie były zawiadomione.