Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 19 lutego 2019 r.

Sąd Okręgowy w Ostrołęce II Wydział Karny w składzie:

Przewodniczący: SSO Ryszard Warda (spr.)

Protokolant: Monika Iwańska

przy udziale Prokuratora Prok. Okr.: Adama Kolbusa

po rozpoznaniu 19 lutego 2019 r. na rozprawie

sprawy M. M.

oskarżonego o czyn z art. 279 § 1 k.k. w zb. z art. 288 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. i inne

na skutek apelacji wniesionej przez obrońcę oskarżonego od wyroku Sądu Rejonowego w Pułtusku z 28 sierpnia 2018 r. w sprawie o sygn. akt II K 214/17

orzeka:

I.  zaskarżony wyrok utrzymuje w mocy,

II.  zasądza od oskarżonego M. M. na rzecz Skarbu Państwa koszty postępowania odwoławczego, w tym 300 (trzysta) złotych tytułem opłaty.

Sygn. akt II Ka 398/18

UZASADNIENIE

M. M. został oskarżony o to, że:

I.  w dniu z 07/08 sierpnia 2012 r. w miejscowości Z. przy ul. (...) II 108 działając wspólnie i w porozumieniu z innymi ustalonymi osobami dokonał kradzieży z włamaniem do bankomatu znajdującego się w ogólnodostępnym pomieszczeniu budynku banku w ten sposób, że po uprzednim oderwaniu go od podłoża za pomocą uzyskanego w sposób bezprawny ciągnika rolniczego i przetransportowaniu do pomieszczenia garażowego Urzędu Gminy w Z. rozcinając obudowę i konstrukcję bankomatu dostał się do jego wnętrza skąd zabrał w celu przywłaszczenia pieniądze w kwocie 93.707,26 złotych działając na szkodę banku Spółdzielczego w P.,

tj. o czyn z art. 279§ I k.k. w zb. z art. 288§ 1 k.k. w zw. z art. 11§ 2 k.k.

II.  w dniu z 07/08 sierpnia 2012 r. w miejscowości Z. przy ul. (...) II 108 działając wspólnie i w porozumieniu z nieustalonymi osobami, po uprzednim obcięciu kłódki zabezpieczającej drzwi dostał się do garażu, skąd zabrał w celu krótkotrwałego użycia ciągnik rolniczy marki (...) o nr rej. (...), którym posłużył się do popełnienia czynu zabronionego i pozostawił z powrotem w stanie nieuszkodzonym,

tj. o czyn z art. 289§ 2 k.k.

Sąd Rejonowy w Pułtusku w wyroku z 28 sierpnia 2018 r. w sprawie sygn. akt II K 214/17:

I.  oskarżonego M. M. uznał za winnego tego, że w nocy z 07/08 sierpnia 2012 roku w miejscowości Z. przy ul. (...) II 108 działając wspólnie i w porozumieniu z innymi nieustalonymi osobami dokonał kradzieży z włamaniem do bankomatu znajdującego się w ogólnodostępnym pomieszczeniu budynku banku w ten sposób, że po uprzednim oderwaniu go od podłoża za pomocą uzyskanego w sposób bezprawny ciągnika rolniczego i przetransportowaniu do pomieszczenia garażowego Urzędu Gminy w Z. rozcinając obudowę i konstrukcję bankomatu niszcząc go w ten sposób dostał się do jego wnętrza skąd zabrał w celu przywłaszczenia pieniądze w kwocie 56.750 złotych i powodując łączną stratę w wysokości 93.707,26 złotych na szkodę Banku Spółdzielczego w P., tj. czynu z art. 279 § 1 k.k. w zb. z art. 288 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. i za to na mocy art. 279 § 1 k.k. w zb. z art. 288 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. skazał go, zaś na mocy art. 279 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 3 k.k. wymierzył mu karę 1 roku i 6 miesięcy pozbawienia wolności.

II.  na mocy art. 63 § 1 k.k. w brzmieniu obowiązującym do dnia 30 czerwca 2015 r. w zw. z art. 4 § 1 k.k. na poczet orzeczonej kary pozbawienia wolności zaliczył oskarżonemu okres rzeczywistego pozbawienia wolności w sprawie od dnia 07 marca 2017 roku godz. 06:05 do dnia 08 marca 2017 roku godz. 13:45, zaokrąglając w górę do pełnego dnia, przy czym jeden dzień rzeczywistego pozbawienia wolności równa się jednemu dniowi kary pozbawienia wolności.

III.  na mocy art. 46 § 1 k.k. w brzmieniu obowiązującym do dnia 30 czerwca 2015 r. w zw. z art. 4§ 1 k.k. orzekł wobec oskarżonego M. M. obowiązek naprawienia wyrządzonej przestępstwem szkody w całości poprzez zapłatę na rzecz Banku Spółdzielczego w P. kwoty 93.707,26 (dziewięćdziesiąt trzy tysiące siedemset siedem i 26/100) złotych.

IV.  uniewinnił oskarżonego od popełnienia zarzucanego mu czynu szczegółowo opisanego w pkt II aktu oskarżenia.

V.  zasądził od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa kwotę 300 (złotych tytułem opłaty oraz obciążył go pozostałymi kosztami procesu w ½ części, tj. w wysokości 50 złotych, zaś pozostałą ½ częścią tych kosztów obciążył Skarb Państwa

Apelację od wyroku wniósł obrońca oskarżonego. Wydanemu w pierwszej instancji orzeczeniu zarzucił:

I.  obrazę przepisów postępowania z art. 413 § 1 pkt. 4 k.p.k. i art. 413 § 2 pkt. 1 k.p.k. wskutek dopuszczenia do sprzeczności pomiędzy komparycją wyroku w zakresie opisu czynu, którego popełnienie oskarżyciel zarzucił oskarżonemu tj. oskarżenie M. M. o „działanie wspólnie i w porozumieniu z innymi ustalonymi osobami"', a częścią dyspozytywną wyroku tj. że oskarżony M. M. „działał wspólnie i w porozumieniu z innymi nieustalonymi osobami”, bez wskazania w części motywacyjnej na podstawie jakich dowodów Sąd poczynił takie ustalenia, co mogło mieć wpływ na treść orzeczenia,

II.  obrazę art. 4, 7 i 410 k.p.k. wskutek całkowicie dowolnej, a nie swobodnej, a zatem sprzecznej z zasadami prawidłowego rozumowania, wskazaniami wiedzy i doświadczenia życiowego oceny całokształtu zgromadzonego materiału dowodowego, a nadto pominięcia poszczególnych dowodów, bądź ich fragmentów - korzystnych dla oskarżonego, a tym samym oparciu zaskarżonego wyroku na wnioskach płynących z wyselekcjonowanego materiału dowodowego, co przejawia się w :

a) odmówieniu dania wiary wyjaśnieniom M. M., który w sposób logiczny, spójny i konsekwentny nie przyznawał się do zarzucanego mu czynu, a treść jego wyjaśnień koresponduje z pozostałym materiałem dowodowym zebranym w sprawie, a nadto wyjaśnienia te nie zostały w jakikolwiek sposób zdeprecjonowane przez Sąd meriti w toku przewodu sądowego;

b) zbagatelizowaniu tej części wyjaśnień M. M. korzystnych dla oskarżonego z których wynika, że rozpakowując towar w sklepie w tym i taśmy samoprzylepne mógł na nich pozostawić swój ślad biologiczny, którą to taśmę po uprzednim zakupieniu w sklepie oskarżonego sprawcy wykorzystali do zaklejenia obiektywu kamery monitoringu co skutkuje tym, iż zabezpieczony z taśmy samoprzylepnej ślad DNA nie może być bezrefleksyjnie uznawany jako dowód udziału oskarżonego w przypisanym mu czynie

c) wybiórczym przyjęciu wyników ekspertyzy kryminalistycznej badań genetycznych przeprowadzonej przez Instytut Ekspertyz Sądowych im. Prof. dr J. S. w K. z wymazu pobranego z dowodu rzeczowego oznaczonego nr 4 (taśma samoprzylepna koloru srebrnego) z którego wyodrębniono profil DNA zgodny z profilem oskarżonego, stanowiący podstawę do uznania za winnym oskarżonego, bez weryfikacji i rozważenia czy wyodrębniony drugi profil DNA pochodzący od dodatkowej osoby nie należy do sprawcy czynu przypisanego oskarżonemu.

d) zbagatelizowaniu treści zapisu z kamer monitoringu znajdujących się na dwóch płytach CD-R , które zarejestrowały w nocy z 07/08 sierpnia 2012r w budynku Oddziału Banku Spółdzielczego w Z., oraz jego pobliżu obecność trzech zamaskowanych mężczyzn, których postura ciała nie odpowiada posturze ciała oskarżonego M. M. co potwierdzało, że oskarżonego nie było wewnątrz budynku, a tym samym nie mógł zakleić taśmą obiektywu kamery monitoringu

III.  mający wpływ na treść zaskarżonego wyroku błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę skarżonego rozstrzygnięcia Sądu meriti, polegający na całkowicie dowolnym ustaleniu, że oskarżony dopuścił się zarzucanego mu czynu, w sytuacji, gdy brak jest jakichkolwiek bezpośrednich dowodów potwierdzających, że to właśnie M. M. dokonał w nocy z 07/08 sierpnia 2012 r w miejscowości Z. kradzieży z włamaniem i uszkodzeniem bankomatu, gdy całokształt materiału dowodowego - w tym wyjaśnienia oskarżonego nie przyznającego się do zarzucanego mu czynu, a także zeznania świadków - którzy w swych zeznaniach nie wskazywali oskarżonego jako sprawcy jednoznacznie wykluczają jego sprawstwo

Mając powyższe na uwadze apelujący wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku i uniewinnienie M. M. od zarzucanego mu czynu, ewentualnie uchylenie zaskarżonego orzeczenia i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu w Pułtusku.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja wniesiona prze obrońcę oskarżonego okazała się niezasadna. Postępowanie odwoławcze nie wykazało trafności żadnego z powołanych w środku odwoławczym zarzutu, ani też uchybień w procedowaniu Sądu Rejonowego, które należałoby uwzględnić z urzędu.

Tytułem wstępu należy wskazać, iż sąd odwoławczy nie dokonuje ponownie oceny dowodów zebranych w toku postępowania w pierwszej instancji. Kontrola odwoławcza sprowadza się do sprawdzenia, czy przedmiotowa ocena oraz dokonane w oparciu o nią ustalenia nie są dowolne. Jeśli nie wykazują one takich cech, a sąd orzekający nie pominął, przy ustalaniu, żadnych istotnych dowodów ujawnionych w toku rozprawy, to sąd odwoławczy nie może w takie ustalenia ingerować.

Z całą pewnością na uwzględnienie nie zasługuje pierwszy z podniesionych przez obrońcę zarzutów. Analiza akt sprawy, a w szczególności treści aktu oskarżenia utwierdza w przekonaniu, że użycie w komparycji wyroku w pierwszym z zarzucanych czynów słów „z innymi ustalonymi osobami” stanowi wyłącznie oczywistą omyłkę pisarską. Jak wynika z aktu oskarżenia (k. 191-192) M. M. został oskarżony o popełnienie obu przestępstw działając wspólnie i w porozumieniu z innymi nieustalonymi osobami. Sąd Rejonowy w punkcie I wyroku prawidłowo określił, iż współsprawcy nie zostali ustaleni i tak też wynika z uzasadnienia wyroku (str. 274, 277).

Także podniesiony zarzut obrazy przepisu art. 4 k.p.k. nie mógł zyskać aprobaty Sądu II instancji. Przepis ten ustanawia jedynie ogólną zasadę obiektywizmu, zaś jej przestrzeganie jest gwarantowane przez konkretne przepisy proceduralne. Dopiero naruszenie tych przepisów (które należy wskazać w środku odwoławczym) może uzasadniać twierdzenie, że doszło do obrazy tej naczelnej zasady procesowej.

Odpowiadając na dalsze zarzuty obrońcy oskarżonego wskazać należy, iż zgromadzony i ujawniony w niniejszej sprawie materiał dowodowy oraz lektura uzasadnienia zaskarżonego wyroku utwierdzają w przekonaniu o trafności poczynionych przez Sąd I instancji ustaleń faktycznych. Sąd I instancji w staranny i wnikliwy sposób przeprowadził postępowanie dowodowe, a następnie dokonał oceny zgromadzonego materiału dowodowego, która respektuje dyrektywy zawarte w art. 7 k.p.k. Przeprowadzona analiza jest zgodna ze wskazaniami wiedzy, regułami logicznego rozumowania oraz zasadami doświadczenia życiowego. Jest ona swobodna i nie nosi cech dowolności, wobec czego zostaje pod ochroną przepisu art. 7 k.p.k. Wywody obrońcy oskarżonego przedstawione w złożonym środku zaskarżenia są jedynie polemiką z oceną dowodów i ustaleniami poczynionymi przez Sąd I instancji.

Ustalenia faktyczne dokonane zostały przez Sąd Rejonowy w oparciu o przedstawioną analizę całokształtu zebranego w ramach materiału dowodowego. Wobec powyższego nie można zgodzić się z stwierdzeniem zawartym w apelacji obrońcy oskarżonego M. M., iż orzeczenie oparto tylko na dowodach obciążających, pomijając wszystko, co mogłoby wpłynąć na korzyść oskarżonego. Błędnie zatem w apelacji podniesiony został zarzut obrazy art. 410 k.p.k. Do naruszenia dyspozycji tego przepisu dochodzi, gdy przy wyrokowaniu Sąd opiera się na materiale nieujawnionym na rozprawie głównej lub opiera się na części materiału ujawnionego, co w niniejszej sprawie nie miało miejsca. Sąd Rejonowy ujawnił, a następnie rozważył wszystkie istotne dla rozstrzygnięcia sprawy okoliczności (dowody). Natomiast obrońca oskarżonego - podnosząc powyższy zarzut w apelacji - ogranicza się jedynie do niektórych okoliczności i powołuje jedynie część dowodów. Podkreślić należy, że zasada określona w art. 410 k.p.k. obowiązuje nie tylko sąd wyrokujący, ale także i strony procesu, które przedstawiając w apelacji własne stanowisko, nie mogą go opierać wyłącznie na fragmentarycznej ocenie dowodów z pominięciem tego wszystkiego, co może prowadzić do odmiennych wniosków.

Wina oskarżonego w świetle zgromadzonych w sprawie dowodów nie budzi wątpliwości. Oskarżony jest sprawcą kradzieży z włamaniem bankomatu z zawartością pieniędzy w kwocie 56.750 zł, do której doszło w nocy z 7 na 8 sierpnia 2012 r. w Z., tj. swoim zachowaniem wyczerpał znamiona przestępstwa z art. 279 § 1 k.k. w zb. z art. 288 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. Wyjaśnienia oskarżonego nie zasługiwały na uwzględnienie, co prawidłowo wykazał Sąd Rejonowy w części motywacyjnej wyroku. Poczynionej oceny nie podważyły również rozważania obrońcy przedstawione w apelacji. Wyjaśnienia M. M. stanowią przyjętą, a ostatecznie jak wykazało postępowania, nieudolną linię obrony.

Nie ma żadnej reguły dowodowej, która nakazywałaby uwzględnienie tylko relacji korzystnych dla oskarżonego. Swobodna ocena dowodów jako jedna z naczelnych zasad prawa procesowego nakazuje, aby Sąd orzekający oceniał znaczenie, moc i wiarygodność materiału dowodowego w sprawie na podstawie wewnętrznego przekonania z uwzględnieniem wskazań wiedzy oraz doświadczenia życiowego, przy czym obowiązująca procedura karna nie przewiduje zasady wartościowania dowodów ani też prymatu dowodów korzystnych dla oskarżonego nad dowodami przemawiającymi na jego niekorzyść. W tym zakresie ciężar spoczywa właśnie na dyrektywie zawartej w przepisie art. 7 k.p.k., która określa reguły obowiązujące przy dokonywaniu oceny dowodów i przyjmowania ich za podstawę dokonywanych ustaleń (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 3 marca 1997 r., sygn. akt II KKN 159/96; Prok. i Pr. 1998/2/7). Sąd Rejonowy sprostał temu obowiązkowi.

Dowodem o diametralnym znaczeniu dla wyjaśnienia okoliczności sprawy okazała się opinia biegłego z zakresu genetyki sądowej. Sąd Rejonowy nie miał podstaw do tego, aby odmówić waloru wiarygodności temu dowodowi. Uznał ją za rzetelną, jasną oraz pełną. Obrońca w toku postępowania pierwszoinstnacyjnego nie zgłaszał żadnych zaostrzeń co do tego dowodu. Nie wnosił również o przeprowadzenie kolejnego dowodu z opinii tego samego lub innego biegłego.

Sąd Rejonowy prawidłowo dokonał oceny każdego z przeprowadzonych w sprawie dowodów. Ocena ta uwzględnia zarówno wiarygodność każdego dowodu osobno, jak też w powiazaniu z innymi. Sąd nie zbagatelizował żadnego dowodu, ani wyjaśnień oskarżonego ani też treści zapisu z kamer monitoringu, o czym świadczy uzasadnienie wyroku zawarte na stronach 2 i 3. Wskazano, że zła jakość nagrania oraz fakt, że osoby były zamaskowane sprawiło, że dowód ten nie był przydatny do wyjaśnienia sprawy. Miał on zatem obojętny wydźwięk: nie wpływał ani negatywnie ani korzystnie na sytuację prawną oskarżonego. Sąd odniósł się również do wyjaśnień oskarżonego M. M.. Wskazał z jakich powodów częściowo tych wyjaśnień nie uznał za zgodne z prawdą. Nielogicznym i sprzecznym z zasadami wiedzy oraz doświadczenia życiowego byłoby przyjęcie, że oskarżony ślady biologiczne mógł pozostawić na tych fragmentach taśmy podczas pracy we własnym sklepie. Sąd Rejonowy w sposób bardzo szczegółowy odniósł się do tej kwestii i dokonana przez niego ocena nie budzi żadnych wątpliwości. Ponowne przytaczanie tej argumentacji jest zbędne z uwagi na to, że Sąd II instancji w pełni ją akceptuje. Sąd Najwyższy w postanowieniu z 24 października 2018 r., sygn. akt V KK 386/18 wskazał, iż „Stopień szczegółowości rozważań sądu odwoławczego uzależniony jest od jakości wywodów zawartych w uzasadnieniu wyroku sądu pierwszej instancji oraz we wniesionym środku odwoławczym i w zależności od tych czynników może przybierać formę mniej lub bardziej rozbudowanego wywodu. Jeżeli zatem sąd odwoławczy, podziela w pełni dokonaną przez sąd pierwszej instancji ocenę dowodów i kwalifikację prawną czynu, może zaniechać w uzasadnieniu swojego wyroku szczegółowego odnoszenia się do zarzutów apelacji, bowiem byłoby to zbędnym powtórzeniem argumentacji tego sądu.” (Legalis Numer 1851833).

W konsekwencji powyższego nie można uznać, że Sąd Rejonowy dopuścił się błędu w ustaleniach faktycznych. Postępowanie odwoławcze nie wykazało słuszności żadnego z zarzutów apelacyjnych podniesionych przez obrońcę.

Sąd Okręgowy w pełni podziela stanowisko Sądu Rejonowego, że wymierzona kara 1 roku i 6 miesięcy pozbawienia wolności jest karą sprawiedliwą, która we właściwy sposób realizuje stawiane przez ustawodawcę cele. Czyn jakiego dopuścił się oskarżony M. M., w szczególności z uwagi na rozmiar wyrządzonej szkody oraz motywację sprawcy cechuje wysoki stopień społecznej szkodliwości. Jednocześnie Sądowi Rejonowemu nie umknęła okoliczność uprzedniej karalności sprawcy, co warte podkreślenia, również za przestępstwo przeciwko mieniu.

Z tych względów, działając na podstawie przepisu art. 437 § 1 k.p.k., zaskarżony wyrok został utrzymany w mocy

Wobec nieuwzględnienia wywiedzionej apelacji, na mocy art. 636 § 1 k.p.k., Sąd Odwoławczy zasądził od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa koszty postępowania w sprawie, w tym 300 zł tytułem opłaty.