Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 22 listopada 2018 roku

Sąd Rejonowy w Nowym Dworze Mazowieckim w II Wydziale Karnym w składzie:

Przewodnicząca – SSR Justyna Żbikowska

Protokolant – (...)

w obecności prokuratora (...)

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu (...), (...) i (...) roku

sprawy (...)

córki (...) i (...)

ur. (...)

w (...)

oskarżonej o to, że:

1. w okresie czasu od (...) roku do (...) roku w miejscowości (...), ul. (...), gm. (...), woj. (...) zmuszała do określonego działania, zaniechania
i znoszenia (...) i (...) poprzez zabranie rzeczy osobistych małoletniej (...), rozwiązanie umowy na dostarczenie energii elektrycznej oraz zablokowanie dostawy gazu do domu jednorodzinnego zajmowanego przez (...) i (...), czym istotnie utrudniła im korzystanie z domu,

tj. o czyn z art. 191 § 1a kk

2. w dniu (...) roku w miejscowości (...), ul. (...), gm. (...), woj. (...) dokonała zaboru w celu przywłaszczenia cudzej rzeczy ruchomej w postaci obrączki ze złota w kolorze żółtym z wygrawerowanym wewnątrz napisem „(...) 12 sierpnia 2016 r.”, łańcuszka ze złota w kolorze żółtym, zawieszki do łańcuszka w kształcie krzyżyka, tabletu koloru białego (...), powodując straty o wartości 2550 złotych na szkodę (...),

tj. o czyn z art. 278 § 1 kk

o r z e k a

I.  w ramach zarzucanego oskarżonej (...) czynu opisanego w punkcie pierwszym uznaje ją za winną tego, że w okresie czasu od (...) roku do(...)
(...)roku w miejscowości (...), ul. (...), gm. (...), woj. (...), utrudniła w sposób istotny korzystanie z zajmowanego przez (...) i (...) domu jednorodzinnego poprzez rozwiązanie umowy na dostarczanie energii elektrycznej oraz zablokowanie dostawy gazu, uznając że czyn ten wyczerpuje znamiona występku
z art. 191 § 1a kk, natomiast w ramach zarzucanego jej czynu opisanego w punkcie drugim uznaje ją za winną tego, że w dniu (...) roku w miejscowości (...),
ul. (...), gm. (...), woj. (...) dokonała zaboru w celu przywłaszczenia cudzej rzeczy ruchomej w postaci obrączki ze złota w kolorze żółtym z wygrawerowanym wewnątrz napisem „(...) 12 sierpnia 2006 r.”, łańcuszka ze złota w kolorze żółtym oraz zawieszki do łańcuszka w kształcie krzyżyka, powodując straty o wartości 2550 złotych na szkodę (...), uznając że czyn ten wyczerpuje znamiona występku z art. 278 § 1 kk, i przyjmuje, że wina oskarżonej oraz społeczna szkodliwość obu tych czynów nie są znaczne, a okoliczności ich popełnienia nie budzą wątpliwości, i na podstawie art. 66 § 1 kk,
art. 67 § 1 kk postępowanie karne warunkowo umarza na okres 2 (dwóch) lat próby;

II.  na podstawie art. 627 kpk zasądza od oskarżonej na rzecz Skarbu Państwa kwotę
200 (dwieście) złotych tytułem kosztów sądowych, w tym kwotę 100 (sto) złotych tytułem opłaty.

Sygn. akt II K 292/18

UZASADNIENIE

Na podstawie całokształtu materiału dowodowego zgromadzonego i ujawnionego
w niniejszej sprawie ustalono następujący stan faktyczny:

(...) i (...) byli małżeństwem i wraz z małoletnimi dziećmi zamieszkiwali dom należący do (...) w (...). Umowy na dostarczanie energii elektrycznej i gazu były zawiązane na (...) jako właścicielkę nieruchomości. Gdy doszło między nimi do silnego konfliktu rozwodowego, (...) postanowiła się wyprowadzić do swojej matki do (...). Zabrała ze sobą małoletniego syna. (...) wraz z małoletnią córką pozostali w domu w (...).

W dniu (...) r. (...), zabierając swoje rzeczy z domu w (...), zauważyła, że zaginęły jej bransoletka i zegarek. Podejrzenie rzuciła na swojego męża. Z tego względu (...) dokonała zaboru należących do niego złotego łańcuszka, zawieszki w kształcie krzyżyka i obrączki ślubnej o łącznej wartości 2550 złotych. Tego samego dnia złożyła na Policji zawiadomienie o podejrzeniu popełnienia przestępstwa kradzieży przez (...) na jej szkodę.

Rachunki za dostarczanie energii elektrycznej i gazu do domu w (...) obciążały (...). (...) i (...) nie mogli dojść do porozumienia
w zakresie ponoszenia tych kosztów, dlatego (...) w okresie od 30 listopada
2017 r. do (...) r. rozwiązała umowę z elektrownią oraz wstrzymała dostawy gazu po to, aby przymusić męża do samodzielnego ponoszenia kosztów, tudzież do opuszczenia jej domu.

(...) ma (...) lata, posiada wykształcenie (...), obecnie zarabia około (...)złotych miesięcznie i (...). (...)

Powyższy stan faktyczny ustalono na podstawie zaświadczenia (k. 28), opinii psychologicznej (k. 47-48), karty karnej (k. 75), kopii księgi wieczystej (k. 83-85), kopii rachunków wraz z potwierdzeniami przelewów (k. 86-94) i dołączonych akt postępowania przygotowawczego PR 2 Ds. (...).(...), a także zeznań małoletniego świadka (...) (k. 44-45), zeznań małoletniego świadka (...) (k. 45-46), zeznań świadka (...) (k. 2-3, k. 11-12, k. 104-106), zeznań świadka (...) (k. 106-107) oraz wyjaśnień oskarżonej (...) (k. 40, k. 78-80).

Przesłuchiwana w postępowaniu przygotowawczym (k. 40) oskarżona (...) zasadniczo nie przyznała się do zarzucanych jej czynów. Oskarżona wyjaśniła, że w dniu
30 listopada 2017 r. wyprowadziła się od męża, gdyż ten się nad nią znęcał. Zabrała ze sobą rzeczy należące do dzieci, o czym powiadomiła męża smsem i poprosiła go, aby przywiózł jej córkę. Córka jednak zdecydowała, że będzie mieszkać z ojcem. Gdy (...) przyjechał do oskarżonej, ta oddała mu rzeczy osobiste córki. Oskarżona ponadto wyjaśniła, że (...) nie zgodził się na opłacenie rachunku za dostawę gazu do domu, w którym ona nie mieszkała, a którym została obciążona. Dlatego też oskarżona wstrzymała dopływ gazu. Analogicznie postąpiła z kwestią prądu, rozwiązując umowę z elektrownią. Dodała, że
w domu było ogrzewanie kominkowe. Oskarżona przyznała także, że zabrała ze sobą łańcuszek i obrączkę męża w celu odzyskania swojego zegarka i bransoletki, które miał zabrać jej (...). Zaprzeczyła, aby była w posiadaniu zawieszki.

Przesłuchiwana w postępowaniu sądowym (k. 78-80) oskarżona (...) nie odniosła się do tego czy przyznaje się do zarzucanych jej czynów. Co do zasady wyjaśniała konsekwentnie i spójnie ze swoimi wyjaśnieniami z etapu przygotowawczego. Dodała ponadto, że biały tablet, który zabrała należał do jej syna, który został przy niej. Doprecyzowała, że został kupiony dla obydwojga dzieci, ale bardziej używał go syn, gdyż córka miała swój własny. Wyjaśniła także, że dom w którym zamieszkiwał jej mąż, jest jej własnością, gdyż dostała go od swoich rodziców w drodze darowizny.

Sąd zważył, co następuje:

Oskarżona wprawdzie konsekwentnie nie przyznawała się do zarzucanych jej czynów, lecz w świetle jej wyjaśnień uznać należy, że taka postawa jest jedynie jej subiektywnym przekonaniem, że nie uczyniła nic nagannego, a jej czyny były odpowiedzią na zachowania jej męża wobec niej. Mimo nieprzyznania się, oskarżona złożyła wyjaśnienia zasadniczo zgodne z poczynionymi ustaleniami faktycznymi. Dlatego Sąd dał wiarę jej wyjaśnieniom
niemal w całości. Oskarżona na obu etapach postępowania karnego potwierdziła bowiem, że rozwiązała umowę z elektrownią, zablokowała dostawy gazu, jak i zabrała biżuterię męża, przy czym jednak przedstawiła swoją motywację. Tłem popełnionych przez nią czynów karalnych był natężony konflikt między nią, a jej mężem, którego okoliczności co do zasady potwierdzili zarówno świadek (...), jak i ich małoletnie dzieci przesłuchiwane
w toku postępowania o sygn. PR 2 Ds. (...).2017, (...) i (...). Sąd nie znalazł podstaw, aby odmówić oskarżonej wiary w jakiejkolwiek części jej wyjaśnień, które miały znaczenie dla karnoprawnej oceny zarzucanego jej zachowania, oprócz tylko i wyłącznie kwestii dotyczącej tego, iż nie jest w posiadaniu zawieszki. Skoro bowiem oskarżona zabrała ze sobą obrączkę i łańcuszek (...), to tym bardziej prawdopodobnym jest, że wzięła również zawieszkę, będącą częścią przedmiotowego łańcuszka.

Tym samym wiarygodne są także zeznania pokrzywdzonego (...), gdyż są one logiczne, spójne i konsekwentne na obu etapach postępowania karnego. Chociaż na tle konfliktu między nim a oskarżoną, miał on powody, aby obciążać ją ponad miarę, to
w zakresie czynności sprawczych jakich dopuściła się względem niego oskarżona, jego zeznania znajdują odzwierciedlenie w pozostałym materiale dowodowym, zwłaszcza
w wyjaśnieniach samej oskarżonej.

Na wiarę zasługują także zeznania świadka (...) i małoletnich świadków (...) i (...), którzy zeznawali na okoliczności istniejącego i eskalującego konfliktu między (...), a (...). Wprawdzie można wskazać, że świadkowie ci to rodzina stron, jednak nie sposób nie zauważyć, że nie zeznawali oni nic ponad to, co sami zaobserwowali. Brak jest zatem przyczyn do odmowy im wiary.

Sąd obdarzył wiarą także wszelkie dowody pozaosobowe, które zostały sporządzone lub przygotowane rzetelnie, przez uprawnione podmioty i nie były kwestionowane przez żadną ze stron w toku procesu.

Uwzględniając zebrany w sprawie materiał dowodowy stwierdzić należy, iż obdarzone przez Sąd wiarą dowody łączą się w logiczną całość i stanowią wystarczającą podstawę do uznania, iż okoliczności popełnienia przez oskarżoną przypisanych jej czynów, wina oraz ich kwalifikacja prawna nie budzą żadnych wątpliwości. Opisy obu czynów wymagały jednak zmiany poprzez wyeliminowanie z czynu z art. 191 § 1a kk zabrania przez oskarżoną rzeczy osobistych małoletniej (...), zaś z czynu z art. 278 § 1 kk tabletu koloru białego (...) – z przyczyn wskazanych w dalszej części niniejszego uzasadnienia. Swoim zachowaniem zatem oskarżona wyczerpała ustawowe, przedmiotowe jak i podmiotowe, znamiona obu zarzucanych jej przestępstw.

W myśl przepisu art. 191 § 1a kk – karze pozbawienia wolności do lat 3 – podlega ten, kto w celu zmuszenia innej osoby do określonego działania, zaniechania lub znoszenia, stosuje przemoc innego rodzaju uporczywie lub w sposób istotnie utrudniający innej osobie korzystanie z zajmowanego lokalu mieszkalnego.

Sprawcą tego przestępstwa może być zarówno właściciel zajmowanego lokalu, jak
i osoba, która nie ma żadnego tytułu do zajmowania lokalu mieszkalnego. Sprawcą może być także osoba zajmująca lokal wspólnie z pokrzywdzonym. Do znamion strony przedmiotowej należy stosowanie innej przemocy niż przemoc wobec osoby. Może być to każda czynność fizyczna skierowana przeciwko rzeczy. Mieszczą się w tym pojęciu takie zachowania, jak zmiana zamków w drzwiach i uniemożliwienie dostępu do lokalu, odcięcie dopływu wody,
w tym tylko ciepłej lub tylko zimnej, odpływu ścieków, energii elektrycznej czy też cieplnej, ogrzewania. Przemoc ta ma być uporczywa, przy czym wystarczy już jednorazowe zachowanie o wysokim natężeniu, lub ma utrudniać w sposób istotny korzystanie pokrzywdzonemu z lokalu. Czynu tego można się dopuścić jedynie umyślnie w zamiarze bezpośrednim kierunkowym wobec ujętego w znamionach czynu celu.

Przechodząc na grunt niniejszej sprawy należy zauważyć, że oskarżona w sposób świadomy i rozmyślny rozwiązała umowę z elektrownią oraz zablokowała dostawy gazu, czym pozbawiła dom jednorodzinny zajmowany wówczas przez jej męża (...)
i córkę (...) energii elektrycznej i ogrzewania, czyli podstawowych mediów niezbędnych w codziennym życiu każdego człowieka, zwłaszcza w okresie zimowym,
w którym to doszło do popełnienia przez oskarżoną przypisanego jej czynu. Oskarżona, jak sama wyjaśniła, uczyniła to, gdyż (...) nie chciał opłacać rachunków, którymi oskarżona była obciążana jako właściciel nieruchomości oraz wyłączna strona odpowiednich umów. Zatem oskarżona niewątpliwie dopuściła się przypisanego jej przestępstwa celem zmuszenia (...) przede wszystkim do ponoszenia kosztów użytkowania domu,
a ubocznie też do opuszczenia zajmowanego domu, którego wszak oskarżona była w drodze darowizny jedynym właścicielem. W ten sposób oskarżona wypełniła znamiona czynu
z art. 191 § 1a kk. Sąd finalnie z opisu tego czynu wyeliminował fakt zabrania przez oskarżoną rzeczy osobistych jej córki, gdyż, co wynika z materiału dowodowego, po pierwsze rzeczy te zostały natychmiastowo zwrócone, a po drugie fakt ten nie był objęty powyżej opisanym zamiarem oskarżonej. Oskarżona wzięła rzeczy córki, będąc przekonaną, że córka będzie z nią i świadkiem (...) wspólnie zamieszkiwać w (...), a nie z jej mężem w (...). Działanie te więc nie było wymierzone po to, aby utrudnić córce korzystanie z domu w (...).

W myśl przepisu art. 278 § 1 kk natomiast – karze pozbawienia wolności od
3 miesięcy do lat 5 – podlega ten, kto zabiera w celu przywłaszczenia cudzą rzecz ruchomą. Czynność sprawcza polega na zaborze. Zabór polega na wyjęciu rzeczy spod władztwa właściciela lub posiadacza i przejęciu we własne władztwo sprawcy. Przedmiotem czynności wykonawczej jest cudza rzecz ruchoma. Określenie, że dana rzecz jest cudza, oznacza, że ma ona właściciela i jest nim inna osoba niż sprawca.

Dokonując subsumpcji należy zauważyć, że oskarżona wbrew woli (...) zabrała i nie oddała rzeczy w postaci obrączki, łańcuszka i zawieszki, które były wyłączną własnością (...). Jego prawo własności do tej biżuterii wynika z faktu, iż zakupił ją ze środków własnych, niebędących majątkiem wspólnym małżeńskim. Oskarżona zatem nie miała żadnego prawa rozporządzać tymi przedmiotami. Dokonując ich nieuprawnionego zaboru, oskarżona w ocenie Sądu dopuściła się przestępstwa z art. 278 § 1 kk. Sąd finalnie
z opisu tego czynu wyeliminował fakt zaboru przez oskarżoną tabletu, gdyż, co wynika
z materiału dowodowego, przedmiot ten należał do ich majątku wspólnego, a więc oskarżona była jego współwłaścicielką, czyli miała ograniczone prawo rozporządzania rzeczą, został zakupiony dla obojga ich dzieci, a oskarżona zabrała go dla syna, który wówczas z nią mieszkał.

Z powyższych względów wina oskarżonej (...) nie budzi w ocenie Sądu żadnych wątpliwości, jednakże konfrontując ją ze stopniem społecznej szkodliwości czynu, należy poczytywać ją jako nieznaczną. Ocenę stopnia społecznej szkodliwości czynu Sąd poczynił poprzez wytyczne wskazane w art. 115 § 2 kk, tj. rodzaj i charakter naruszonego dobra, rozmiary wyrządzonej lub grożącej szkody, sposób i okoliczności popełnienia czynu, wagę naruszonych przez sprawcę obowiązków, jak również postać zamiaru, motywację sprawcy, rodzaj naruszonych reguł ostrożności i stopień ich naruszenia.

Oskarżona swoim zachowaniem naruszyła wprawdzie obowiązujące przepisy prawa, jednakże nie należy tracić z pola widzenia okoliczności w jakich dopuściła się tych czynów. Oskarżona działała co prawda, aby przymusić pokrzywdzonego (...) co najmniej do ponoszenia kosztów utrzymania domu, w którym mieszkał, jednak zrobiła to będąc
w przekonaniu, że działa w obronie swoich interesów majątkowych. Należy pamiętać, że dom w którym mieszkał pokrzywdzony należy do oskarżonej, umowy na dostawę energii elektrycznej oraz gazu były zawiązane na oskarżoną i to ona była obciążana rachunkami za te media. W razie braku płatności za media, dostawcy mogliby ewentualnie wystosować powództwo cywilne właśnie wobec oskarżonej. Oskarżona, mieszkając wówczas u swojej matki, nie miała zasadniczo żadnego interesu, aby ponosić koszty utrzymania lokalu, którego nie zamieszkuje. Wprawdzie w lokalu tym przebywała też jej córka, jednak nie można tracić
z pola widzenia tego, że oskarżona od początku nosiła się z zamiarem, aby córka także mieszkała z nią. Ponoszenie tych opłat byłoby zbyt dużym, i przede wszystkim nieuzasadnionym, obciążeniem majątkowym oskarżonej. Pokrzywdzony wprawdzie podnosił w swoich zeznaniach, że chciał opłacać rachunki oskarżonej, jednakże należy pamiętać, że między nim a oskarżoną występuję silny konflikt w wyniku rozpadu ich małżeństwa. Na tle tego konfliktu niewątpliwie oskarżonej trudno jest dojść do porozumienia z pokrzywdzonym, od kwestii dotyczącej miejsca pobytu ich małoletnich dzieci zaczynając, po właśnie kwestię ponoszenia kosztów utrzymania domu w (...) kończąc. Na bazie konfliktu w pełni zrozumiałym jest, że tak jak pokrzywdzony nie musi mieć zaufania do oskarżonej, tak oskarżona nie musi obdarzać jego zaufaniem. Brak porozumienia między nimi w tym zakresie nie usprawiedliwia oczywiście popełnionego przez oskarżoną występku, lecz bez wątpienia rzuca lepsze światło na jej motywację. To samo dotyczy kradzieży biżuterii. Nie można bowiem tracić z pola widzenia tego, że oskarżona pozostaje w subiektywnym przekonaniu, że pokrzywdzony ukradł biżuterię należącą do niej. Biżuteria ta znajdowała się w domu (...), do którego dostęp miała tylko ona, pokrzywdzony i ich dzieci, więc na tle rodzinnego konfliktu oskarżona miała uzasadnione podejrzenie, kto jest sprawcą kradzieży. Swoje podejrzenie zrealizowała w ramach złożenia zawiadomienia do organów ścigania, które było rozpatrywane pod sygn. PR 2 Ds. (...).2017. Fakt, iż postępowanie te zakończyło się umorzeniem, nie ma żadnego znaczenia dla subiektywnych odczuć oskarżonej. W końcu zawiadomienie oskarżona złożyła tego samego dnia, w którym sama dopuściła się występku kradzieży. Oskarżona chciała zabezpieczyć swój własny majątek, dlatego zabrała rzeczy należące do jej męża – domniemanego przez nią sprawcy kradzieży jej rzeczy. W ocenie Sądu nie miała żadnego innego powodu, dla którego miałaby te rzeczy bezprawnie zabrać. Oskarżona przyznała się do zarzucanego jej występku, oświadczyła, że znajduje się
w posiadaniu skradzionej biżuterii i w każdej chwili może ją oddać. Wszystkie powyżej wskazane okoliczności składają się na jednoznaczną ocenę, iż stopień społecznej szkodliwości obu przypisanych jej czynów także nie jest znaczny.

Na koniec należy także zauważyć, iż oskarżona jest osobą niekaraną, wprawdzie nie wprost, ale przyznała się do popełnionych czynów oraz prowadzi zgodne z porządkiem prawnym życie, co daje wyraz temu, że zdarzenia objęte niniejszym postępowaniem miały
w jej życiu charakter incydentalny, podyktowany emocjami. Ponadto zagrożenie sankcją karną za oba czyny nie przekracza 5 lat pozbawienia wolności.

Rozważając zatem wszystkie istniejące w sprawie okoliczności podmiotowe
i przedmiotowe Sąd doszedł do przekonania, że oskarżona zasługuje na dobrodziejstwo warunkowego umorzenia postępowania na okres próby wynoszący 2 lata. Jakkolwiek zachowanie oskarżonej niewątpliwie było naganne, to zdaniem Sądu sam fakt toczenia się postępowania przeciwko niej winien stanowić ostrzeżenie dla oskarżonej i wystarczającą represję za jej czyny.

Z racji tego, że oskarżona jest osobą młodą, osiągającą dochód rzędu (...)złotych, Sąd postanowił obciążyć ją kosztami sądowymi na podstawie art. 627 kpk, które to koszty nie przekraczają nawet ¹/10 jej potencjalnych miesięcznych zarobków.

Z uwagi na powyższe orzeczono jak w sentencji.