Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 13 listopada 2012 r.

Sąd Apelacyjny w Szczecinie - Wydział III Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 13 listopada 2012 r. w Szczecinie

sprawy J. Ż.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G. W..

o przyznanie renty

na skutek apelacji ubezpieczonego

od wyroku Sądu Okręgowego w Gorzowie Wlkp. VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

z dnia 10 maja 2012 r. sygn. akt VI U 261/12

oddala apelację.

Sygn. akt III AUa 489/12

UZASADNIENIE

Zakład Ubezpieczeń Społecznych w G. W.. decyzją z dnia 17 stycznia 2012 roku odmówił J. Ż. prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy ustalając, że pomimo istnienia częściowej niezdolności do pracy od 18 lutego 1993 roku, ubezpieczony nie posiada 5-letniego okresu składkowego i nieskładkowego w ciągu ostatniego 10-lecia przed zgłoszeniem wniosku o rentę lub przed powstaniem niezdolności, jak wymaga tego art. 57 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z FUS (dalej jako ustawa rentowa).

J. Ż. w odwołaniu od powyższej decyzji zakwestionował orzeczony przez komisję lekarską ZUS stopień niezdolności do pracy, a także datę jego powstania. Wskazał ponadto, że spełnia wymóg 5-letniego okresu składkowego i nieskładkowego, gdyż od 1 października 1972 roku do 30 października 1980 roku pracował zawodowo.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie i podtrzymał dotychczasowe stanowisko w sprawie. Wskazał dodatkowo, że ubezpieczony nie spełnia warunków do przyznania świadczenia także z tego względu, że jego niezdolność do pracy nie powstała w okresie ubezpieczenia, ani w ciągu 18 miesięcy od jego ustania.

Wyrokiem z dnia 10 maja 2012 roku Sąd Okręgowy w Gorzowie Wielkopolskim – Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych oddalił odwołanie. Ustalił, że ubezpieczony urodził się w dniu (...), ubezpieczeniu społecznemu podlegał do dnia 30 października 1980 roku. W dniu 30 maja 1983 roku wystąpił o przyznanie renty. Wyrokiem z 29 marca 1984 roku Sąd Okręgowy w Zielonej Górze oddalił jego odwołanie od decyzji odmawiającej przyznanie prawa do renty. Wniosek o wznowienie postępowania złożony przez pełnomocnika ubezpieczonego został odrzucony postanowieniem z dnia 19 sierpnia 1986 roku. Kolejny wniosek o rentę J. Ż. złożył w dniu 20 kwietnia 2011 roku. Ubezpieczony jest okresowo, częściowo niezdolny do pracy od dnia 18 lutego 1993 roku. Nie był natomiast niezdolnym do pracy przed dniem 1 listopada 1980 roku.

Sąd Okręgowy uznał, że bezspornie J. Ż. jest częściowo niezdolny do pracy. Jednak tylko ustalenie, że niezdolność ubezpieczonego do pracy powstała najpóźniej w dniu 30 kwietnia 1982 roku, pozwalała na przyznanie mu prawa do renty. W sprawie nie mógł mieć zastosowania art. 57 ust. 2 ustawy rentowej, albowiem ubezpieczony legitymował się 7-letnim okresem ubezpieczenia, zamiast wymaganych 25 lat. Ubezpieczony nie twierdził, że był niezdolny do pracy przed dniem 30 kwietnia 1982 roku, gdyż wskazana przez niego data powstania niezdolności do pracy to 27 luty 1983 rok (początek pobytu w szpitalu). Już w 1983 roku skarżący domagał się przyznania renty. Analiza uzasadnienia prawomocnego wyroku z dnia 29 marca 1984 roku odmawiającego mu przyznania do niej prawa wykazała, że Sąd Okręgowy w Zielonej Górze uznał wówczas, iż ubezpieczony nie był niezdolny do pracy.

Przywołując wyrok Sądu Najwyższego z 18 lutego 2003 roku (sygn. II UK 139/02, OSNP z 2004 r., nr 7, poz. 128) sąd pierwszej instancji stwierdził, że nie można uznać jakiejkolwiek niezdolności do pracy ubezpieczonego przed dniem prawomocnego wyroku wydanego przez Sąd Okręgowy w 1984 roku, zatem zbędne było powoływanie na tę okoliczność biegłych sądowych. Z tego względu Sąd Okręgowy oddalił odwołanie J. Ż..

Apelację od powyższego wyroku wywiódł ubezpieczony, który wniósł o jego zmianę poprzez przyznanie mu prawa do renty. Podniósł przy tym, że stan jego zdrowia nie pozwala na podjęcie zatrudnienia ze względu na schizofrenię. Nie jest bowiem w stanie samodzielnie wykonywać pracy i funkcjonować. Przebywał w Szpitalu (...) w O. w 1983 roku, z powodu schizofrenii paranoidalnej. Apelujący stoi na stanowisku, że ma wymagany ustawą okres składkowy w ciągu ostatniego 10-lecia przed powstaniem niezdolności do pracy, gdyż w okresie od 1 października 1972 roku do 30 października 1980 roku pracował zawodowo.

Sąd Apelacyjny zważył co następuje:

Apelacja J. Ż. okazała się niezasadna. Sąd drugiej instancji podzielił w całości ustalenia faktyczne i rozważania prawne przedstawione przez Sąd Okręgowy w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku. W związku z tym nie zachodziła potrzeba ich szczegółowego przytaczania.

Odnosząc się do zarzutów apelacji należy zauważyć, że mimo spełnienia przesłanki niezdolności do pracy, ubezpieczony nie spełnia pozostałych dwóch wymogów ustawowych przyznania prawa do świadczenia. Nie posiada bowiem 5-letniego okresu składkowego i nieskładkowego w ciągu ostatniego 10-lecia przed zgłoszeniem wniosku o rentę lub przed dniem powstania niezdolności do pracy (art. 57 ust. 1 pkt 2 w zw. z art. 58 ust. 1 pkt 5 i ust. 2 ustawy rentowej), a także jego niezdolność do pracy nie powstała w okresie ubezpieczenia albo nie później niż w ciągu 18 miesięcy od jego ustania (art. 57 ust. 1 pkt 3 ustawy rentowej). Tylko bowiem ustalenie, że stan chorobowy uniemożliwiający ubezpieczonemu pracę ujawnił się do dnia 31 kwietnia 1982 roku dawałoby podstawę do przyznania świadczenia. Tymczasem sam apelujący podnosi, że początek jego choroby związany jest z pobytem w Szpitalu (...) w O. w 1983 roku.

Niezależnie od powyższego przytoczyć należy argumentację Sądu Okręgowego, który słusznie zauważył, że prawomocnym wyrokiem z dnia 29 marca 1984 roku Sąd Okręgowy w Zielonej Górze odmówił J. Ż. prawa do renty uznając, że ubezpieczony nie był wówczas niezdolny do pracy. Wniosek o wznowienie postępowania złożony przez pełnomocnika ubezpieczonego został odrzucony postanowieniem z dnia 19 sierpnia 1986 roku. Zakres związania prawomocnym wyrokiem określa przepis art. 386 k.p.c., który stanowi, że wyrok prawomocny ma powagę rzeczy osądzonej co do tego, co w związku z podstawą sporu stanowiło przedmiot rozstrzygnięcia, a ponadto między tymi samymi stronami. Odnosząc to do niniejszej sprawy stwierdzić należy, że wydanie w 1984 roku wyroku oddalającego odwołanie ubezpieczonego od decyzji odmawiającej przyznania mu renty, oznacza, że według stanu rzeczy istniejącego w chwili zamknięcia rozprawy (art. 316 § 1 k.p.c.), nie były spełnione wszystkie warunki wymagane przepisem art. 57 ustawy rentowej (patrz wyrok Sądu Najwyższego z dnia 18 lutego 2003 r., sygn. II UK 139/02, OSNP z 2004 r., nr 7, poz. 128). W sprawie toczącej się obecnie niedopuszczalne jest zatem wykazywanie, że niezdolność J. Ż. do pracy istniała przed dniem 29 marca 1984 roku.

Reasumując stwierdzić należy, że ubezpieczony pomimo rozpoznanych schorzeń i niezdolności do pracy nie spełnia wymogów nabycia prawa do świadczenia z uwagi na brak jakiegokolwiek okresu składkowego i nieskładkowego w ciągu ostatniego 10-lecia przed zgłoszeniem wniosku o rentę (2011 rok) lub przed dniem powstania niezdolności do pracy (1993 rok). Ponadto J. Ż. nie stał się niezdolnym do pracy w okresie ubezpieczenia albo nie później niż w ciągu 18 miesięcy od jego ustania. Udowodniony 7-letni okres ubezpieczenia przypada bowiem na lata 1972-1980, podczas gdy niezdolność do pracy ustalona została od dnia 18 lutego 1993 roku.

Mając zatem na uwadze przedstawioną argumentację Sąd Apelacyjny na podstawie art. 385 k.p.c. oddalił apelację jako bezzasadną.

SSA Barbara Białecka SSA Anna Polak SSO del. Andrzej Stasiuk