Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 19 lutego 2014r.

Sąd Rejonowy w Olsztynie, III Wydział Rodzinny i Nieletnich w składzie:

Przewodniczący SSR Tamara Tomczyk

Protokolant st. sekr. sąd. Katarzyna Łukaszewicz

po rozpoznaniu w dniu 12 lutego 2014r. w Olsztynie

na rozprawie

sprawy z powództwa T. T.

przeciwko A. B.

o alimenty

I.  powództwo oddala;

II.  koszty procesu między stronami wzajemnie znosi.

Sygn. akt III RC 1070/13

UZASADNIENIE

Powódka T. T. domagała się zasądzenia od pozwanego A. B. na jej rzecz alimentów w wysokości 300 zł miesięcznie, płatnych do 10-ego dnia każdego miesiąca z góry, z ustawowymi odsetkami w razie zwłoki w płatności którejkolwiek z rat, począwszy od października 2013r.

W uzasadnieniu pozwu wskazała, że wyrokiem z dnia 23 listopada 2010r. S. O. w sprawie o sygn. akt (...) (...) orzekł rozwiązanie przez rozwód małżeństwa stron. Powyższe orzeczenie spowodowało zaś zdaniem powódki popadnięcie jej w niedostatek. Dodała, że ostatnio ma problemy zdrowotne, związane ze schorzeniami bioder. Od marca 2013r. przebywa na zwolnieniu lekarskim, a od dnia 10 września 2013r. została uznana za osobę niezdolną do pracy, jednakże nadal aktywnie pracującą zarobkowo. Podała, że ma na utrzymaniu trójkę dzieci, w tym dwoje małoletnich. Najstarsze zaś jest osobą bezrobotną, bez prawa do zasiłku. Wskazywała także na obowiązek spłaty dwóch kredytów. Podała, że zamieszkuje ona wraz z dziećmi w domu, który nadaje się do remontu. Według powódki kwota potrzebna na zaspokojenie jej usprawiedliwionych potrzeb to 1600 zł. Odnośnie sytuacji finansowej pozwanego podała, że zamieszkuje on wraz z siostrą i w niewielkim stopniu partycypuje w kosztach utrzymania mieszkania. Nadto oprócz małoletniego W. B., na którego łoży alimenty w wysokości 400 zł miesięcznie, nie ma innych osób na utrzymaniu.

Pozwany A. B. w odpowiedzi na pozew wniósł o oddalenie powództwa w całości oraz zasądzenie od powódki na rzecz pozwanego kosztów procesu według norm przepisanych.

W uzasadnieniu odpowiedzi na pozew wskazał on, że pomimo rozwodu powódka była w stanie jednorazowo spłacić zadłużenie stron w łącznej kwocie 95 833, 30 zł, a nadto stała się ona jedynym właścicielem mieszkania położonego w O. na ul. (...). Podniósł on, że w 2012r. toczyła się między stronami sprawa o podział majątku wspólnego, w toku którego Sąd dokonał rozliczenia nakładów. W chwili obecnej według pozwanego powódka oprócz pożyczki z pracy nie posiada zobowiązań kredytowych, natomiast on w celu spłaty zobowiązań stron musiał zaciągnąć kredyt konsolidacyjny, którego miesięczna rata wynosi 1551 zł miesięcznie. W toku postępowania o podział majątku powódka zobowiązała się do spłaty pozwanego w ratach w wysokości po tysiąc złotych miesięcznie, obecny pozew zdaniem pozwanego zmierza jedynie do uzyskania środków na zaproponowaną spłatę. Dodał, że powódka posiada duży majątek w postaci dwóch mieszkań na ul. (...), stanowiących dom jednorodzinny położony na atrakcyjnej działce. Jedno z nich należy wyłącznie do powódki, drugie zaś jest współwłasnością stron. Podał on, że wynagrodzenie powódki to kwota 1 324, 95 zł miesięcznie, nadto zaś może ona czerpać dochody z posiadanego majątku, chociażby przez wynajem mieszkania. Wskazał także, że powódka nie ma obowiązku utrzymania najstarszego syna, który nie jest dzieckiem pozwanego, jest natomiast osobą pełnoletnią i nie uczącą się. Drugie dziecko jest natomiast alimentowane przez ojca w wysokości 400 zł miesięcznie i także nie jest dzieckiem pozwanego. Na trzecie zaś dziecko pozwany łoży alimenty w kwotach po 400 zł miesięcznie. Podnosił on także, że powódka nie potrafi prowadzić racjonalnej gospodarki posiadanymi środkami, natomiast on uczestniczy w kosztach utrzymania wspólnej nieruchomości, a nadto partycypuje w utrzymaniu syna stron ponad kwoty zasądzonych alimentów.

Sąd ustalił, następujący stan faktyczny:

Wyrokiem S. O. z dnia 23 listopada 2010r. związek małżeński stron został rozwiązany przez rozwód bez orzekania o winie. Wyrokiem tym S. O.powierzył wykonywanie władzy rodzicielskiej nad małoletnim synem stron W. B. ur. (...) obojgu rodzicom, ustalając miejsce jego pobytu przy matce. Nadto na mocy powyższego rozstrzygnięcia obie strony zobowiązano do ponoszenia kosztów utrzymania i wychowania małoletniego i z tego tytułu zasądzono od pozwanego A. B. alimenty na rzecz W. B. w wysokości po 400 zł miesięcznie, płatnych do rąk matki dziecka T. B. do 10 – ego dnia każdego miesiąca z góry z ustawowymi odsetkami w płatności którejkolwiek z rat.

W okresie kiedy strony były razem, pozwany był zatrudniony w S. O. na stanowisku (...)i z tego tytułu osiągał dochód 2 744, 33 zł netto miesięcznie. Powódka była zatrudniona w (...) Bibliotece Pedagogicznej na stanowisku (...)i z tego tytułu otrzymywała wynagrodzenie w wysokości 1 968, 50 zł brutto, netto kwota ta wynosiła 1 026,49 zł. Powódka posiadała dwójkę dzieci z poprzedniego związku i z tego tytułu otrzymywała alimenty w kwocie 600 zł miesięcznie. Pierwsze z nich, K. W. ur. (...), natomiast drugie M. W. ur. (...) Strony sprawowały opiekę nad siostrzeńcem powódki S. S., dla którego postanowieniem z dnia 12 stycznia 2010r. Sądu Rejonowego w (...)zostali ustanowieni rodziną zastępczą. Z tego tytułu otrzymywali zasiłek z MOPS w O. w kwocie 823 zł. Strony spłacały wówczas kredyt hipoteczny w wysokości 96.000 zł, miesięczna rata z tego tytułu wynosiła 713 zł. Nadto spłacali też kredyty konsumpcyjne oraz kredyt konsolidacyjny. Suma miesięcznych zobowiązań z tego tytułu wynosiła 2.515 zł. W mieszkaniu stron przebywała również matka powódki, która partycypowała w kosztach utrzymania na kwotę 300 zł miesięcznie. Koszty utrzymania domu wynosiły około 700 zł miesięcznie. Powódka cierpiała wówczas na chorobę zwyrodnieniową stawu biodrowo – kolanowego i dyskopatię.

(dowód: bezsporne, odpis wyroku k. 4, dokumenty w aktach sprawy (...))

Powódka obecnie nadal zatrudnieniowa jest w (...) Bibliotece Pedagogicznej na stanowisku (...)i z tego tytułu przez pierwszych 10 miesięcy 2013r. osiągnęła łączny dochód wraz ze wszystkimi dodatkami i wypłatami z funduszu socjalnego w kwocie 22 247,95 zł brutto. Suma potrąceń wyniosła zaś 8.274,85 zł. Jej miesięczne wynagrodzenie za miesiąc styczeń po potrąceniu należnych składek oraz raty pożyczki z zakładowego funduszu mieszkaniowego, wyniosło 1.009,74 zł. Korzysta ona także ze świadczeń wypłacanych przez MOPS w O. i z tego tytułu otrzymała w 2013r. łączną kwotę 2.451,70 zł. Małoletnie dzieci mają obiady w szkole wykupione przez MOPS. Nadto od lutego wykonuje ona także pracę dorywczą polegającą na sprzątaniu mieszkań i z tego tytułu osiąga kwotę około 300 zł miesięcznie. Na jej utrzymaniu pozostaje M. W., która ma obecnie 17 lat i uczęszcza do II klasy Liceum Ogólnokształcącego oraz pełnoletni obecnie K. W., który jest osobą bezrobotną. Wymieniony uczy się zaocznie w Liceum dla Dorosłych (...). Ojciec małoletnich nie płaci sam alimentów, płacą za niego jego rodzice. Ostatnia sprawa o zmianę wysokości świadczeń alimentacyjnych na dwójkę wymienionych dzieci powódki toczyła się w 2007r. Gospodarstwo domowe z powódką tworzy również jej matka, która otrzymuje emeryturę w wysokości 1.068 zł miesięcznie. Na dzień 19 sierpnia 2013r. powódka posiadała zadłużenie w wysokości 529,93 zł na rzecz Przedsiębiorstwa (...) spółka z o.o. w O. oraz 347,10 zł na rzecz (...) S.A. Nadto zalegała z zapłatą kwoty 103 zł na rzecz (...) S.A. Wobec niej toczy się także postępowanie egzekucyjne z tytułu zaległości podatkowych na kwotę 164,60 zł. Ponosi ona następujące miesięczne opłaty: 200 do 300 zł tytułem opłaty za energię elektryczną, 126, 52 zł tytułem opłaty za telefon stacjonarny, 51,80 zł tytułem podatku od nieruchomości, około 193 zł tytułem opłaty za wodę i ścieki raz na kwartał, 59 zł miesięcznie tytułem opłaty za telefon komórkowy. Oprócz pożyczki z pracy w wysokości 327 zł miesięcznie powódka nie posiada innych zobowiązań kredytowych. Po podziale majątku powódka jest jedynym właścicielem nieruchomości o pow. 500m ² znajdującej się na ul. (...), które składa się z dwóch lokali. Powódka nadal cierpi na chorobę zwyrodnieniową stawu biodrowo – kolanowego, dyskopatię. W związku z powyższym, orzeczeniem lekarza orzecznika ZUS z dnia 10 września 2013r., została ona uznana za osobę niezdolną do pracy. W związku jednak z rokowaniem odzyskania zdolności do pracy, przyznano jej świadczenie rehabilitacyjne na okres jednego miesiąca. Tytułem wydatków na leki uiszcza ona kwotę około 70-80 zł miesięcznie. Obecnie oczekuje na operację.

(dowód:, orzeczenie lekarza orzecznika ZUS k. 7, zwolnienie (...) k. 8, zaświadczenie o dochodach k. 8v, 34, 56, informacja z MOPS k. 36, Karta świadczeń klienta k. 37-38v, dokumentacja medyczna k.6-6v, 7v, nota odsetkowa k. 9, faktury VAT k. 9v-10,12v,13, upomnienie k. 10v –11, nakaz zapłaty k. 12, wezwanie do zapłaty k. 13v,14v, informacja o zaległościach k. 14, zawiadomienie o zajęciu prawa majątkowego k. 15, przesłuchanie T. T. w charakterze strony k. 59v-60)

Pozwany nadal jest zatrudniony w S. O. na stanowisku (...)i z tego tytułu osiąga wynagrodzenie w kwocie 2 740 zł netto. W dniu 18 lutego 2013r. pozwany zaciągnął kredyt w (...) Bank S.A. wysokości 94 341,86 zł. Miesięczna rata z tytułu powyższego zobowiązania wynosi 1.551, 33 zł, z czego kwota 930 zł miesięcznie przeznaczana jest na spłatę wspólnych zobowiązań stron, powstałych w trakcie trwania małżeństwa. Pozwany łoży regularnie alimenty na utrzymanie wspólnego syna stron, nadto partycypuje w jego utrzymaniu ponad kwotę zasądzonych alimentów, m.in. poprzez zakup podręczników szkolnych, obuwia oraz opłacanie wypoczynku. Z tego tytułu poniósł w 2013r. wydatki w łącznej kwocie 729,32 zł. Ponadto do momentu podziału majątku wspólnego ponosił on także połowę obciążeń związanych ze wspólną nieruchomością stron: dokonał on zapłaty połowy kwoty podatku od nieruchomości w łącznej wysokości 237,50 zł za lata 2011-2013. Obecnie zamieszkuje on u swojej siostry, partycypując w wydatkach na mieszkanie na kwotę 300 zł miesięcznie. Jest on właścicielem samochodu marki V. rok prod. 1997 o wartości 6.700 zł. Pozwany przeznacza kwotę 150 zł miesięcznie na zakup paliwa. Cierpi on na nadciśnienie. Na leki przeznacza on kwotę około 80 zł miesięcznie.

(dowód: harmonogram spłat k. 22-22v, paragony k. 23-24, faktura VAT k. 25, potwierdzenie wykonania operacji k. 26, 27,28)

Postanowieniem z dnia 11 grudnia 2013r. w sprawie (...) S. R. w. O. dokonał podziału majątku wspólnego powódki oraz pozwanego w ten sposób, że na rzecz pozwanego przyznał na własność kino domowe P. o wartości 100 zł, zaś na rzecz powódki pozostałe składniki majątku wspólnego, w tym lokal mieszkalny numer (...) stanowiący odrębną własność położony w O. przy ul. (...) o powierzchni 35,2 m ², dla którego Sąd Rejonowy w Olsztynie prowadzi księgę wieczystą o nr KW (...). Łączna wartość składników przyznanych powódce to 167650 zł. Postanowieniem tym Sąd rozliczył także nakłady poczynione z majątków osobistych na majątek wspólny oraz z majątku wspólnego na majątek osobisty pozwanego. Nadto zasądził on od powódki na rzecz pozwanego dopłaty i rozliczenia nakładów w wysokości 64386,42 zł, płatnych w terminie sześciu miesięcy od uprawomocnienia się orzeczenia, z ustawowymi odsetkami w przypadku uchybienia terminowi płatności oraz zabezpieczył spłatę na rzecz pozwanego poprzez ustanowienie hipoteki przymusowej na nieruchomości przyznanej powódce.

(dowód: dokumenty w aktach sprawy (...))

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo jako niezasadne należało oddalić.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie dokumentów znajdujących się w aktach niniejszej sprawy oraz w aktach sprawy o sygn. (...) (...) oraz (...). Wymienione dokumenty nie budziły wątpliwości Sądu oraz nie były kwestionowane przez strony postępowania. Nadto Sąd oparł się na przesłuchaniu T. T. oraz A. B. przesłuchanych w charakterze stron. Ich twierdzeniom Sąd dał wiarę w zakresie, w jakim korespondowały z pozostałym materiałem dowodowym zebranym w toku postępowania.

Zgodnie z treścią art. 60 § 1 krio, małżonek rozwiedziony, który nie został uznany za wyłącznie winnego rozkładu pożycia i który znajduje się w niedostatku, może żądać od drugiego małżonka rozwiedzionego dostarczania środków utrzymania w zakresie odpowiadającym usprawiedliwionym potrzebom uprawnionego oraz możliwościom zarobkowym i majątkowym zobowiązanego.

W sprawie niniejszej pomimo rozwodu bez orzekania o winie, nie została spełniona podstawowa przesłanka uwzględnienia powództwa. jaką jest stan niedostatku.

Najogólniej można powiedzieć, że w niedostatku jest ten, kto nie ma własnych środków (wynagrodzenia za pracę, emerytury, renty, dochodów z majątku) wystarczających na zaspokojenie swych potrzeb (nie może utrzymać się "własnymi siłami"), przy czym nie chodzi tu o potrzeby usprawiedliwione, a nie tylko niezbędne (por. J. Ignatowicz: Prawo rodzinne - zarys wykładu, wyd. PWN, Warszawa 1987 r., str. 258-260). Zaspokojenie potrzeb każdego człowieka powinno nastąpić przede wszystkim z jego własnych środków. Dotyczy to dochodów z pracy, z majątku, ze świadczeń z ubezpieczenia społecznego. Za znajdujące się w niedostatku zatem należy uważać osoby, które nie mogą własnymi siłami zaspokoić usprawiedliwionych potrzeb, nie posiadają własnych środków w postaci wynagrodzenia za pracę, emerytury, renty ani też dochodów z własnego majątku.

Wskazać należy, że powódka po pierwsze posiada stały dochód z wynagrodzenia za pracę, który wynosi miesięcznie 1968,50 zł brutto. Dodatkowo powódka korzysta z pomocy organów pomocy społecznej i z tego tytułu otrzymała w 2013r. 2451 zł. Poza tym dysponuje ona kwotami alimentów na rzecz dzieci w wysokości 400 zł na małoletnią M. W., 400 zł na małoletniego W. B., a także w nieznanej wysokości na rzecz K. W. – które otrzymuje od jego dziadków. Podnieść należy, że część kwot otrzymywanych alimentów ma na celu pokrycie kosztów mieszkania dzieci powódki, tym samym odciążając jej budżet w zakresie kosztów eksploatacji domu. Na ten cel powódka otrzymuje również kwotę 300 zł od swojej matki. Nadto powódka wykonuje prace dorywczą, z której uzyskuje dochód w wysokości 300 zł miesięcznie. Powódka dysponuje zatem miesięcznie kwotą około 2928,50 zł. Jej zobowiązania średniomiesięcznie wynoszą zaś około 1 000 zł, wliczając w to koszt zakupu leków oraz spłaty pożyczki z zakładowego funduszu mieszkaniowego. Pozostaje jej więc kwota około 2 000 zł na zakup żywności dla siebie oraz trójki dzieci. Nie jest to kwota znaczna, ale zdaniem Sądu wystarczająca dla zaspokojenia usprawiedliwionych potrzeb. W tym zakresie wskazać należy, że nietrafna jest argumentacja podnoszona przez powódkę, a dotycząca zaspokajania potrzeb jej dzieci. Powódka w przypadku niezaspokojonych potrzeb dzieci winna bowiem wystąpić z powództwem o podwyższenie alimentów na ich rzecz. Odnośnie zaś obowiązku alimentacyjnego pozwanego względem jego małoletniego syna W. B. to wskazać należy, że pozwany nie tylko na bieżąco realizuje swój obowiązek alimentacyjny wobec dziecka przekazując regularnie do rąk powódki na ten cel kwotę 400 zł miesięcznie, ale jednocześnie partycypuje w kosztach jego utrzymania znacząco ponad tę kwotę. Odnośnie zaś potrzeb K. W. oraz M. W. to podnieść należy, że pozwanego nie obciąża obowiązek alimentacyjny względem wymienionych, bowiem zgodnie z art. 128 krio, obowiązek dostarczania środków utrzymania, a w miarę potrzeby także środków wychowania (obowiązek alimentacyjny) obciąża krewnych w linii prostej oraz rodzeństwo.

Dodatkowo wskazać należy, że powódka co prawda przez kilka miesięcy była na zwolnieniu lekarskim i otrzymywała niższe uposażenie, ale ostatecznie nie przedłożyła odpowiedniej dokumentacji z Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, z której wynikałoby, że jest ona trwale niezdolna do pracy. Stan zdrowia powódki uległ co prawda pogorszeniu od czasu rozwodu stron, jednak już wówczas powódka cierpiała na dyskopatię i zwyrodnienie stawu biodrowego. Nadto wskazać należy, że powódka nawet pomimo wymienionych problemów podjęła dodatkową pracę dorywczą związana z wysiłkiem fizycznym. Wobec powyższego jej stan zdrowia w ocenie Sądu jest lepszy niż przedstawia to sama powódka.

Ponadto o stanie niedostatku powódki nie świadczą również niewielkie zaległości powódki z tytułu nieopłaconych opłat za media i podatki. W tym zakresie wskazać należy, że w ocenie Sądu, postępowania upominawcze oraz egzekucyjne w administracji toczące się wobec powódki nie wynikają z braku dostatecznych środków na regulowanie zobowiązań, a z nieumiejętnego gospodarowania posiadanymi dochodami.

Powódka na mocy postanowienia S. R. w. O. z dnia 11 grudnia 2013r. w sprawie o sygn. akt (...) jest co prawda zobowiązana do dopłaty na rzecz pozwanego kwoty 64386,42 zł z tytułu podziału majątku wspólnego oraz rozliczenia nakładów, jednak w ocenie Sądu i ta okoliczność nie uzasadnia zasądzenia od pozwanego na jej rzecz alimentów. Wskazać bowiem należy, że powódka miała pełną świadomość, że będzie musiała dokonać powyższej dopłaty, decydując się zatrzymać prawie całość majątku zgromadzonego z pozwanym w trakcie trwania ich związku małżeńskiego. Ponadto zauważyć należy, że po przeprowadzeniu wymienionego postępowania powódka dysponuje znacznym majątkiem w postaci prawa własności całości nieruchomości zabudowanej domem jednorodzinnym, położonej w atrakcyjnej lokalizacji. Powódka może zatem sprzedać wymieniony składnik majątku i z uzyskanej kwoty kupić mieszkanie, a kwotę pozostałą przeznaczyć na bieżące utrzymanie i spłatę pozwanego z tytułu podziału majątku wspólnego.

Mając na uwadze powyższe Sąd oddalił powództwo jako całkowicie niezasadne.

O kosztach rozstrzygnięto na podstawie art. 100 kpc.

SSR Tamara Tomczyk