Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 5 września 2012 r.

Sąd Apelacyjny w Katowicach I Wydział Cywilny

w składzie:

Przewodniczący :	SSA Roman Sugier (spr.)
Sędziowie :	SA Mieczysław Brzdąk SA Anna Bohdziewicz
Protokolant :	Justyna Wnuk

po rozpoznaniu w dniu 29 sierpnia 2012 r. w Katowicach

na rozprawie

sprawy z powództwa Przedsiębiorstwa (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w G. i D. P.

przeciwko Skarbowi Państwa-Najwyższej Izbie Kontroli Delegaturze w K.

o zapłatę

na skutek apelacji powódki Przedsiębiorstwa (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w G.

od wyroku Sądu Okręgowego w Katowicach

z dnia 27 kwietnia 2011 r., sygn. akt II C 335/08

1.  oddala apelację;

2.  zasądza od powódki Przedsiębiorstwa (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w G. na rzecz pozwanego kwotę 5 400 (pięć tysięcy czterysta) złotych tytułem reszty kosztów postępowania apelacyjnego;

3.  nakazuje pobrać od powódki Przedsiębiorstwa (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w G. na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Apelacyjnego w Katowicach kwotę 2073,48 (dwa tysiące siedemdziesiąt trzy i 48/100) złotych tytułem nieopłaconych wydatków sądowych.

Sygn. akt I ACa 908/11

UZASADNIENIE

Powodowie Przedsiębiorstwo (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w G. oraz D. P. w pozwie skierowanym przeciwko Skarbowi Państwa – Najwyższej Izbie Kontroli Delegatura w K., wnosili o solidarne zasądzenie od pozwanego na ich rzecz kwoty 334.384,69 złotych z ustawowymi odsetkami od dnia wykonania oraz o zasądzenie kosztów procesu.

Uzasadniając żądanie powodowie podali, że jako konsorcjum zawarli z pozwanym, w trybie zamówień publicznych, umowę na wykonanie dokumentacji projektowo – kosztorysowej oraz wykonanie robót budowlanych związanych z rozbudową Delegatury NIK w K.. Za wykonanie umowy strony ustaliły wynagrodzenie ryczałtowe. W trakcie jej realizacji okazało się, że niezbędne stało się wykonanie dalszych robót, których nie można było przewidzieć na etapie składania oferty, a mianowicie: przekładki ciepłociągu oraz modernizacji węzła cieplnego.

Zdaniem powodów pozwany winien zapłacić im za te roboty na podstawie przepisów o bezpodstawnym wzbogaceniu.

Pozwany w odpowiedzi na pozew wnosił o oddalenie powództwa i zasądzenie kosztów, zarzucił że roboty o jakich mowa w pozwie były możliwe do przewidzenia na etapie składania oferty i zostały przez pozwanego zapłacone w ramach umówionego wynagrodzenia ryczałtowego.

Podniósł, że za dodatkowe roboty, których powodowie nie mogli przewidzieć, a których wykonanie było niezbędne, zapłacił powodom ponad 1 milion złotych, niezależnie od pierwotnie uzgodnionego wynagrodzenia ryczałtowego.

Wyrokiem z dnia 27 kwietnia 2011r. Sąd Okręgowy w Katowicach oddalił powództwo i obciążył powodów kosztami procesu.

Sąd pierwszej instancji ustalił następujący stan faktyczny.

Powodowie jako konsorcjum firm złożyli pozwanemu ofertę z dnia 23 września 2005r. na opracowanie wielobranżowej dokumentacji projektowo – kosztorysowej wraz z pełnieniem nadzoru autorskiego oraz wykonaniem robót budowlanych dla zadania pt. „Rozbudowa Delegatury NIK w K.”. Zaoferowano wykonanie robót budowlanych za kwotę 6.570.992,99 złotych. Załączono kosztorysy prac projektowych i budowlanych oraz oświadczenie o dokonaniu wizji lokalnej.

Specyfikacja istotnych warunków zamówienia została przedstawiona przez NIK w sierpniu 2005r. wraz z projektem koncepcyjnym oraz pismem Przedsiębiorstwa (...) SA w K. z 27 kwietnia 2005r. i załączonym planem.

Rozbudowa miała polegać na wybudowaniu obok istniejącego budynku NIK drugiego budynku i połączenia ich w jedną całość podziemnym garażem. Pierwotny przebieg sieci centralnego ogrzewania był taki, że otaczała ona z dwóch stron istniejący budynek, biegnąc wzdłuż ulicy (...), następnie wkraczając na posesje NIK pod kątem 90 stopni i przebiegając przez miejsce, gdzie miał być usytuowany podziemny garaż, następnie znowu skręcając pod katem 90 stopni i zmierzając wzdłuż granicy posesji do ulicy (...).

Oferta powodów została wybrana w toku przetargu. W dniu 4 października 2005r. strony zawarły umowę przewidującą wykonanie w ramach wynagrodzenia ryczałtowego m.in. przekładek sieci uzbrojenia podziemnego.

W dniu 17 marca 2006r. powodowie przedłożyli pozwanemu propozycję kompleksowego wykonania sieci c.o. w ramach budowy garaży.

Wartość tych robót określono na 303.170 złotych brutto.

W dniu 31 maja 2006r. strony spisały notatkę służbową dotyczącą „tymczasowej” przekładki c.o., a w sierpniu 2006r. wyceniono tymczasową sieć cieplną na 76.502,03 złotych a opracowanie zamiennej dokumentacji tej części na 18.755,36 złotych.

W piśmie z 1 sierpnia 2006r. Przedsiębiorstwo (...) poinformowało pozwanego, że zaistniała konieczność wykonania dodatkowych robót, których wcześniej nie można było przewidzieć. Pisząc o przekładce c.o. podano, że Wspólnota Mieszkaniowa nie wyraziła zgody na umiejscowienie sieci c.o. na jej terenie. Pominięty został też wariant przeprowadzenia ciepłociągu pod posadzką podziemnego garażu ze względu na konieczność wykonania i zabezpieczenia znacznego wykopu, co powodowałoby poważne koszty. Zdecydowano się na przeprowadzenie sieci c.o. nad stropem garażu podziemnego. Wymagało to wykonania „bypassu” tej sieci na czas wykazania stanu zerowego nowego budynku. W dniu 22 sierpnia 2006r. został spisany przez strony protokół konieczności, dotyczący wykonania robót koniecznych i niezbędnych, które nie były uwzględnione w dokumentacji, koncepcji i programie funkcjonalno – użytkowym rozbudowy stanowiących podstawę do ustalenia wynagrodzenia umownego.

W dniu 20 września 2006r. strony spisały aneks nr (...) do umowy z dnia 4 października 2005r., w którym zwiększono zakres robót o roboty dodatkowe, których nie można było przewidzieć i wycenić w postępowaniu przetargowym.

Wśród robót dodatkowych wymieniono dokonanie przekładki sieci c.o. kolidującej z lokalizacją garażu podziemnego, w związku z brakiem zgody Wspólnoty Mieszkaniowej na zlokalizowanie trasy ciepłociągu na jej terenie oraz zmianę lokalizacji śmietnika, a także dokumentacji zamiennej przekładki ciepłociągu.

Wynagrodzenie brutto za wszystkie roboty dodatkowe określono na kwotę 1.029.906,26 zł i wynagrodzenie takie pozwany powodom wypłacił.

Końcowy odbiór robót nastąpił w dniach 6 czerwca i 29 czerwca 2007r.

W dniu 4 stycznia 2008r. powodowie zwrócili się do pozwanego o zwiększenie wynagrodzenia za wykonanie umowy z tytułu znacznego i niemożliwego do przewidzenia wzrostu cen środków produkcji oraz z tytułu bezpodstawnego wzbogacenia, w tym o sumę 480.184 zł z tytułu wykonania dodatkowej przekładki c.o. i o sumę 48.375,44 zł za wykonanie dodatkowych robót w wymiennikowni ciepła.

Mając na względzie powyższe ustalenia faktyczne Sąd Okręgowy uznał, że powództwo nie może być uwzględnione. Zdaniem Sądu nie może być mowy o ocenie zasadności roszczenia w oparciu o przepisy dotyczące bezpodstawnego wzbogacenia, gdyż między stronami istniał pierwotny stosunek umowny wyłączający stosownie art. 405 i nast. kc.

Stosunek ten regulowany był przepisami ustawy z 29 stycznia 2004r. Prawo zamówień publicznych (tj. Dz. U. z 2010r., Nr 113 poz. 759 ze zm.). Istotne znaczenie mają przepisy art. 140 i 144 ust. 1 tej ustawy.

W ocenie Sądu Okręgowego zebrane dowody nie potwierdziły tezy powodów jakoby konieczności dokonania przekładki c.o. oraz robót modernizacyjnych w wymiennikowni ciepła nie można było przewidzieć.

Zdaniem Sądu istotne znaczenie w tym zakresie ma treść dokumentów dostarczonych powodom przed zawarciem umowy oraz opinia biegłej z zakresu wykonawstwa i kosztorysowania w budownictwie lądowym mgr inż. M. L..

Z mapy dołączonej do pisma P.E.C. z dnia 27 kwietnia 2005r., jaką powodowie otrzymali przed złożeniem oferty, jednocześnie wynika, jaki był przebieg sieci ciepłowniczej na działce oraz, że sieć ta przebiegała przez teren gdzie miał się znajdować podziemny garaż. Kolizja ta wymagała więc jakiegoś rozwiązania. Mimo to powodowie nie zwrócili się do P.E.C. z propozycjami dotyczącymi planowanego przebiegu ciepłociągu.

Bezsporna między stronami okoliczność, że na planach błędnie wytyczono granice działki NIK (budynek był o 70 cm dalej od ulicy (...)) nie miała znaczenia dla konieczności opracowania rozwiązania w jaki sposób ciepło będzie dostarczone do budynku NIK po jego rozbudowie.

Zebrane dowody wskazują na to, że powodowie rozważali kilka wariantów przebiegu sieci: po sąsiedniej działce, pod posadzką podziemnego garażu a ostatecznie nad garażem. Skutkowało to koniecznością wytworzenia „bypassu” na czas budowy. Za ciepłociąg tymczasowy powodowie otrzymali zapłatę.

Sąd za nieudowodnione uznał twierdzenia powodów, że ostateczny przebieg ciepłociągu wynikał z tego, że pozwany i P.E.C. nie wyrażali zgody na przeprowadzenie ciepłociągu wewnątrz garażu.

Za dodatkowe wydatki związane z obudową ciepłociągu, w części przebiegającej nad garażem, pozwany wypłacił powodom dodatkowe wynagrodzenie uzgodnione aneksem nr (...) do umowy z dnia 4 października 2005r.

Wyrok został zaskarżony apelacją przez Przedsiębiorstwo (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w G. w części oddalającej powództwo co do kwoty 291.772,37 zł.

Skarżący zarzucił:

-

naruszenie przepisów art. 405 i nast. k.c., poprzez uznanie, że nie znajdują one zastosowania w niniejszej sprawie,

-

naruszenie przepisów postępowania tj. art. 217 § 2 i 233 § 1 k.p.c. poprzez przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów, błędne ustalenia stanu faktycznego oraz nie wyjaśnienie istotnych okoliczności,

-

sprzeczność istotnych ustaleń z treścią zebranego w sprawie materiału dowodowego.

Powołując się na powyższe wnosił o zmianę zaskarżonego wyroku i zasądzenie na rzecz powodów kwoty 291.772,37 zł z odsetkami od dnia wydania wyroku do dnia zapłaty oraz oddalenia powództwa w pozostałej części, zasądzenia na rzecz powoda kosztów postępowania za obie instancje.

Ponadto wnosił o przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego ds. budownictwa celem ustalenia czy z dokumentów przedstawionych powodom na etapie składania oferty można było przewidzieć konieczność wykonania przekładki sieci c.o. biegnącej wzdłuż planowanego budynku oraz jaka jest wartość robót związanych z wykonaniem tej przekładki.

W uzasadnieniu apelacji podkreślono, że roboty związane z docelową przekładką sieci c.o. winny być odrębnie zapłacone w oparciu o przepisy o bezpodstawnym wzbogaceniu, gdyż zostały wykonane mimo, że nie były objęte umową zawartą przez strony.

Robót tych nie można było przewiedzieć w oparciu o materiały dostarczone powodom przed zawarciem umowy, gdyż zgodnie z nimi ciepłociąg przebiegał wzdłuż ścian projektowanego obiektu.

Skarżący negował twierdzenie zawarte w opinii biegłej mgr inż. M. L. jakoby istniał wymóg umiejscowienia ciepłociągu co najmniej 3 metry od ścian wznoszonego budynku.

Pozwany wnosił o oddalenie apelacji i o zasądzenie kosztów.

Sąd Apelacyjny w Katowicach uwzględniając wniosek powoda uzupełnił materiał dowodowy przez przeprowadzenie dowodu z pisemnej, a następnie ustnej opinii biegłego z zakresu budownictwa, architektury i konserwacji zabytków i zieleni mgr inż. arch. R. W. (1).

W opinii pisemnej tego biegłego podkreślono, że opis przedmiotu zamówienia opracowany przez pozwanego nie jest jednoznaczny i wyczerpujący. Nie wynika bowiem z niego konieczność dokonania przekładki instalacji c.o. Na dołączonym do materiałów przetargowych projekcie koncepcyjnym nie zaznaczono kolizji ciepłociągu z projektowanym budynkiem, mimo że wspomniano o wiele mniej istotnej przekładce gazociągu. Ponadto na rysunku błędnie oznakowano jedną z osi.

Roboty związane z dokonaniem docelowej przekładki c.o. biegły wyszacował na kwotę 212.000 złotych.

W opinii ustnej biegły podtrzymał swe stanowisko przedstawione w opinii pisemnej, w której stwierdzono, że powodowie nie powinni przy składaniu oferty przewidywać wydatków związanych z dokonaniem przekładki sieci c.o. ze względu na wspomniane mankamenty materiałów przetargowych oraz ograniczenie czasowe uniemożliwiające ich stwierdzenie.

Zdaniem biegłego konieczność przewidzenia robót tego rodzaju mogła być ustalona przez powodów jedynie w sprzyjających warunkach. Ze względu na brak zaznaczenia kolizji między budynkiem a ciepłociągiem na rysunku koncepcyjnym konieczności dokonania przekładki nie można było przewidzieć. Roboty te były niezbędne zgodnie z koncepcją projektu i winny być wcześniej uzgodnione ze Wspólnotą Mieszkaniową i P.E.C.

Biegły wyjaśnił nadto, że nie istnieje norma prawna uniemożliwiająca usytuowanie przebiegu sieci ciepłowniczych w odległości mniejszej niż 3 metry od budynków. Sieć taka może być usytuowana nawet wewnątrz budynków. Wymaga to jednak uzgodnienia z Przedsiębiorstwem (...) i zabezpieczenia na wypadek awarii. W przypadku usytuowania sieci na zewnątrz obiektów z reguły Przedsiębiorstwo (...), jako jej właściciel, wymaga aby sieć była usytuowana około 3 metrów od ścian, co umożliwia zastosowanie sprzętu do remontów i napraw awarii.

Sąd Apelacyjny w Katowicach zważył co następuje:

Apelacja powoda nie jest zasadna.

Za chybiony należy mieć zarzut naruszenia przepisu art. 405 kc.

Jest on konsekwencją koncepcji powoda polegającej na utrzymywaniu, że skoro w ofercie przetargowej oraz umowie zawartej przez strony nie ma postanowień odnoszących się do konieczności dokonania przekładki sieci c.o. to znaczy, że roboty te zostały wykonane bezumownie. Twierdzenia powoda w tym zakresie jedynie pozornie są trafne. Zebrany materiał dowodowy pozwala na ustalenia, że w specyfikacji istotnych warunków zamówienia jak i w projekcie koncepcyjnym nie przewidywania konieczności dokonywania przekładki istniejącej sieci c.o. Także umowa stron nie zawiera szczególnych postanowień odnoszących się do tego rodzaju przekładki. Mimo to należy uznać, że zaprojektowanie i dokonanie podłączenia budynku do sieci ciepłowniczej było zadaniem umownym.

W tym zakresie za trafną należy uznać opinię biegłej M. L., która podkreślała, że istotne znaczenie ma okoliczność, iż przedmiotem umowy było zaprojektowanie i wykonanie określonej inwestycji „pod klucz”.

Rzeczą powodów było więc rozważenie w jaki sposób zrealizowany obiekt będzie zasilany w energię cieplną.

Analiza zebranych dowodów, w tym także opinii uzupełniającej biegłego A. W. pozwala na przyjęcie, że powód kierując się projektem koncepcyjnym przyjął, iż obiekt będzie zasilany przez sieć c.o. biegnącą dotychczasowym śladem tuż przy ścianie obiektu wzdłuż ul. (...) a następnie w poprzek działki i z drugiej strony budynku do dotychczasowego pomieszczenia wymiennikowni ciepła.

To, iż ostatecznie taki wariant przebiegu sieci c.o. nie mógł być zrealizowany nie oznacza, że roboty związane z zaprojektowaniem i przyłączeniem budynku do sieci c.o. nie były objęte ofertą powodów.

Trafnie Sąd Okręgowy uznał, że sporny problem sprowadza się do odpowiedzi na pytanie czy powodowi przysługuje dalsze wynagrodzenie za dodatkowe roboty, których strony nie przewidziały na etapie zawierania umowy.

W tym zakresie decydujące znaczenie mają przywołane w motywach orzeczenia Sądu pierwszej instancji przepisy ustawy Prawo zamówień publicznych, w jej brzmieniu z daty wykonania robót.

Z treści tych przepisów wynika, że zakres świadczenia wykonawcy wynikający z umowy jest tożsamy z jego zobowiązaniem zawartym w ofercie. W szczególnie uzasadnionych przypadkach dopuszczalna jest zmiana sposobu spełnienia świadczenia przed zawarciem umowy na skutek okoliczności, których nie można było przewidzieć w chwili wyboru najkorzystniejszej oferty.

Z umowy jednoznacznie wynika, że powodowie zobowiązali się zaprojektować i wykonać rozbudowę siedziby NIK.

Prace projektowe winny dotyczyć m.in. wykonania przekładek sieci uzbrojenia podziemnego ( § 1 pkt 3 ust 2 umowy), a roboty budowlane zawierać wszystkie elementy, które są w sposób oczywisty potrzebne do tego aby przedmiot umowy osiągał wymagane cele i był zrealizowany w całości – pod klucz ( § 16 pkt 3 umowy).

Mając na względzie te postanowienia umowy nie sposób uznać, że zapewnienie sieci c.o. do dostawy ciepła do danego obiektu nie było objęte umową.

Art. 144 ust 1 wspomnianej ustawy zakazuje zmian w zawartej umowie w stosunku do treści oferty, na podstawie której dokonano wyboru wykonawcy, chyba że konieczność wprowadzenia takich zmian wynika z okoliczności, których nie można było przewidzieć w chwili zawarcia umowy lub zmiany te są korzystne dla zamawiającego.

Uregulowania te skutkują koniecznością ustalenia czy powodom przysługuje wynagrodzenie wyższe od umownego ze względu na konieczność wykonania robót, których nie można było przewidzieć w chwili zawarcia umowy.

Po zapoznaniu się z materiałem dowodowym biegli opiniujący w sprawie wyrazili przeciwstawne opinie na temat możliwości przewidzenia przez powodów robót związanych z przekładką sieci c.o.

W ocenie Sądu Apelacyjnego bardziej miarodajna i przekonywująca jest opinia opracowana przez biegłą M. L..

Biegła ta podkreśliła dwie istotne okoliczności a mianowicie już wspomnianą, że powodowie zobowiązali się do zaprojektowania i wykonania obiektu „pod klucz” oraz że zapoznanie się powodów z rysunkiem P.E.C. stanowiącym załącznik do pisma tego Przedsiębiorstwa z dnia 27.04.2005r., które skierowane było do pozwanego, a przedstawiało szkic przebiegu dotychczasowej sieci c.o., winno prowadzić do nieuchronnej konkluzji, iż sieć ta koliduje z projektowanym budynkiem. Rozumowanie to jest poprawne logicznie skoro ta część sieci c.o., która biegła prostopadle do ulicy (...) usytuowana była w miejscu, gdzie miał znajdować się podziemny garaż, który miał scalać dwa budynki NIK.

Biegły R. W. (1) utrzymywał, że błędy w rysunkach dołączonych do projektu koncepcyjnego, czy niewyraźne zaznaczenie na rysunkach tego projektu przebiegu sieci c.o. uniemożliwiały przewidzenie konieczności przekładki. Inne okoliczności sprzeciwiają się jednak przyjęciu takiej tezy.

Strona powodowa, co było bezsporne, dysponowała przed zawarciem umowy nie tylko projektem koncepcyjnym ale także wspomnianym pismem P.E.C. z 27.04.2005r. wraz ze szkicem dotychczasowego przebiegu sieci. Miała ona przebiegać wzdłuż planowanego obiektu, a następnie w poprzek budynku, co zostało podkreślone w opinii pisemnej biegłego R. W. (1) zieloną linią (k. 535 – 536 i 538).

Z opinii uzupełniającej biegłego R. W. (1) wynika, że usytuowanie przebiegu sieci wzdłuż ścian planowanego obiektu w odległości mniejszej niż 3 metry wymaga uzgodnienia z P.E.C.

Powodowie nie dokonali takiego uzgodnienia, chociaż projekt koncepcyjny przewidywał przebieg dotychczasowej sieci c.o. po obrysie podziemnego garażu wzdłuż ul. (...). Jeśli rysunki nie pozwalały na poczynienie stanowczych ustaleń odnośnie możliwości wykorzystania dotychczasowej sieci lub jej przebiegu umowa umożliwiała powodom skierowanie zapytań ofertowych do pozwanego.

Powodowie nie skorzystali z takiej możliwości błędnie zakładając, że do ogrzewania realizowanego obiektu wykorzystają dotychczasową sieć. Wbrew temu co sugeruje biegły R. W. (2) niezbędnych ustaleń nie uniemożliwiał stres czy pośpiech wynikający ze zbyt małej ilości czasu.

Z akt wynika, że przetarg ogłoszono w sierpniu 2005 roku, a umowę strony podpisały w dniu 4 października 2005 roku.

Treść pism P.E.C. kierowanych do pozwanego i powodów (k. 35 – 38) wskazuje na to, że Przedsiębiorstwo to na kierowane do niego zapytania odpowiadało w ciągu kilku-kilkunastu dni.

Sąd Apelacyjny za nieprzekonującą uznał opinię biegłego R. W. (1) w części, w której wykluczył on możliwość przewidzenia przez powodów konieczności przeprowadzenia dodatkowych robót związanych z przekładką sieci c.o.

Opinia w tym zakresie jest wewnętrznie sprzeczna. Biegły utrzymuje, że powodowie ze względu na wady projektu koncepcyjnego nie powinni liczyć się z takimi robotami a z drugiej strony utrzymuje, że przy sprzyjających okolicznościach mogli je przewidzieć. Podkreśla, że on jako doświadczony profesjonalista upewniłby się czy nie zachodzi konieczność dokonania przekładki sieci (opinia uzupełniająca). W pisemnej opinii roboty związane z przekładką biegły ten uznaje za niezbędne. Nie wyjaśnia dlaczego powodowie nie uzgodnili z P.E.C. pozostawienia dotychczasowej sieci c.o. bezpośrednio przy ścianie garażu mimo przyznania, że w takim przypadku byłoby to konieczne, gdyż P.E.C. narzuca wymóg zachowania odległości 3 metrów sieci od budynków. Biegły ten nie odnosi się do kluczowej kwestii jak powodowie mogli planować wykorzystanie dotychczasowej sieci c.o. skoro znaczna jej część usytuowana była w poprzek planowanego podziemnego garażu.

Mając na względzie te wszystkie okoliczności za bardziej miarodajną należy uznać opinię biegłej M. L., która utrzymywała, że konieczność wykonania robót związanych z przekładką sieci c.o. można było przewidzieć i która powoływała się na przytoczone już argumenty, którym nie sposób odmówić zgodności z zasadami logicznego rozumowania. Dlatego nie zasługują na uwzględnienie także pozostałe zarzuty apelacji dotyczące niewłaściwej oceny zebranych dowodów czy błędów w ustaleniach.

Z opinii biegłego R. W. (1) wynika, że koszt robót określonych przez powoda jako koszty dodatkowych robót związanych z przekładką sieci c.o. to 212.000 złotych.

Wykonanie tych robót niewątpliwie wiązało się z pracami projektowymi dotyczącymi przekładki. Umowę z pozwanym zawarło konsorcjum firm: Przedsiębiorstwa (...) oraz (...) Pracowni (...) należącej do D. P..

Powódka D. P. nie zaskarżyła wyroku oddalającego powództwo. Umowa łącząca strony odrębnie ustalała wynagrodzenie za prace projektowe, za nadzór autorski oraz za roboty budowlane.

Nie zostało wykazane w jakiej części, z kwoty wyliczonej przez biegłego R. W. (1), świadczenie winno przypaść skarżącemu. Roszczenie nie zostało więc udowodnione także co do wysokości.

Z tej przyczyny apelacja nie mogła odnieść zamierzonego skutku.

Mając powyższe na względzie Sąd Apelacyjny na mocy art. 385 kpc w związku z art. 98 kpc i art. 113 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych orzekł jak w sentencji wyroku.

Z/

1.  (...)

2.  (...)

K., dnia 24.09.2012r. Sędzia: