Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 22 czerwca 2018 r.

Sąd Okręgowy Warszawa - Praga w Warszawie VII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w dniu 22 czerwca 2018 r. w Warszawie

sprawy D. G.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W.

o wyrównanie emerytury

na skutek odwołania D. G.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...)Oddział w W.

z dnia 28 marca 2018 nr (...)

oddala odwołanie.

UZASADNIENIE

W dniu 20 kwietnia 2018 r. D. G. złożyła odwołanie od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. z dnia 28 marca 2018 r.
znak: (...) na podstawie której odmówiono jej prawa do wyrównania emerytury za okres od 31 października 1995 r. do 29 lutego 2002 r.

W uzasadnieniu odwołania ubezpieczona wskazała, że gdy składała wniosek o emeryturę w 1995 roku, przyjęto od niej jedynie część dokumentów dotyczących opłacenia przez nią składek za lata 1979-1989, nie przyjęto natomiast zaświadczeń o zatrudnieniu i zarobkach za lata 1955-1969 tłumacząc, że wedle nowej ustawy nie mają już wartości dla naliczania emerytury. Odwołująca wyjaśniła, że przeliczenie emerytury stało się możliwe dopiero teraz, gdy przyjęto od niej zaświadczenie za ww. okres, co wyraziło się wzrostem emerytury z 908 zł w 2011 roku do 1.936 zł w 2012 roku. Nie jest zdaniem odwołującej tematem jej roszczeń fakt, że na mocy ustawy od 2008 roku miała prawo do przeliczenia emerytury, z czego nie mogła skorzystać, gdyż w tym czasie mieszkała w Urugwaju, a organ rentowy nie zawiadomił jej o przysługujących jej prawach. Wskazała również, że z przeliczonej emerytury nie zawsze starcza jej na życie i pokrywanie zadłużenia (odwołanie k. 3-4 a.s.).

W odpowiedzi na odwołanie z dnia 14 maja 2018 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. wniósł o jego oddalenie, wskazując, że zaskarżona decyzja została wydana na podstawie art. 116 ust. 5 w zw. z art. 135 ust. 3 ustawy o emeryturach i rentach
z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych i jest w prawnie oraz faktycznie uzasadniona.

Uzasadniając swoje stanowisko w sprawie organ rentowy wyjaśnił, że w przedmiotowej sprawie odwołująca przedłożyła dokumenty skutkujące zwiększeniem świadczenia dopiero
z wnioskiem o przeliczenie świadczenia z dnia 2 marca 2012 r., w efekcie czego przeliczono świadczenie od pierwszego dnia miesiąca, w którym złożono wniosek. Wskazał również,
że w aktach sprawy brak jest dowodów wskazujących na fakt odmowy przyjęcia
od ubezpieczonej dokumentów na podstawie których dokonano przeliczenia świadczenia
w marcu 2012 roku. Jednocześnie organ rentowy zaznaczył, że zgodnie z art. 135 ust. 3 ustawy emerytalnej nie można żądać wyrównania świadczenia za okres dłuższy niż 3 lata (odpowiedź na odwołanie k. 5 a.s.).

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 12 września 1995 r. odwołująca D. G. złożyła w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddziale w W. wniosek o emeryturę. Organ rentowy na podstawie decyzji z dnia 10 października 1995 r. przyznał odwołującej prawo do emerytury od osiągnięcia wieku emerytalnego, tj. od dnia 31 października 1995 r., na podstawie ustawy z dnia 27 września 1973 r. o zaopatrzeniu emerytalnym twórców i ich rodzin. Do obliczenia wysokości emerytury organ rentowy uwzględnił:

- wskaźnik wysokości podstawy wymiaru emerytury w wysokości 68,67%

- 29 lat i 4 miesiące okresów składkowych,

- dochód z 6 najkorzystniejszych kolejnych lat kalendarzowych (1982-1987) wybranych z ostatnich 15 lat licząc wstecz od 1995 r.,

(wniosek o emeryturę z załącznikami k. 1-8 a.r., decyzja ZUS z 10.10.1995 r. k. 15v a.r.
- tom I a.r.).

W dniu 23 stycznia 1998 r. D. G. złożyła w ZUS (...)Oddziale w W. wniosek z prośbą o ponowne rozpatrzenie jej emerytury, wskazując, że przyznano jej emeryturę twórczą na podstawie wypłacanych przez nią składek i jest ona niekorzystna
w porównaniu z obliczeniem jej według lat przepracowanych pierwotnie w instytucjach państwowych. Do wniosku odwołująca załączyła zaświadczenia o zatrudnieniu
i wynagrodzeniu wystawione przez Instytut (...) za lata 1955-1960, Politechnikę (...) za lata 1961-1963 oraz Instytut (...) za lata 1963-1969 (wniosek z 23.01.1998 r. z załącznikami k. 1-7 a.r., tom II).

W odpowiedzi na powyższy wniosek organ rentowy pismem z dnia 2 lutego 1998 r. poinformował odwołującą, że zgodnie z art. 7 ustawy z dnia 17 października 1998 r.
o rewaloryzacji emerytur i rent, o zasadach ustalania emerytur i rent oraz zmianie niektórych ustaw podstawę wymiaru emerytury lub renty stanowi przeciętna zwaloryzowana kwota wynagrodzenia lub dochodu, która stanowiła podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne z kolejnych 9 lat kalendarzowych. Ponieważ odwołująca złożyła wniosek
o przyznanie emerytury w 1998 roku, to do ustalenia wysokości podstawy wymiaru należy przyjąć zarobki z lat 1980-1997, w związku z czym przeliczenie emerytury z lat 1955-1969 nie przysługuje (pismo ZUS z 02.0.21998 r. k. 7 a.r., tom II).

Powyższa decyzja została zakwestionowana przez D. G., która wniosła od niej odwołanie do Sądu Wojewódzkiego w Warszawie. Sprawa była rozpoznawana pod sygn. akt XIV U 693/98 i zakończyła się wyrokiem z dnia 6 maja 1998 r. na podstawie którego oddalono odwołanie (odpowiedź na odwołanie k. 10 a.r., wyrok Sądu Wojewódzkiego
w Warszawie z 06.05.1998 r. k. 11 a.r. – tom II).

W styczniu 2012 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...)Oddział w W. zawiadomił odwołującą o zmianie właściwości Oddziału w sprawie jej emerytury ze względu na zmianę jej miejsca zamieszkania (pismo ZUS z 02.01.2012 r. k. 1 a.r. tom III).

W dniu 2 marca 2012 r. D. G. powołując się na art. 110 ustawy z dnia
17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych złożyła
w ZUS (...) Oddział w W. wniosek o przeliczenie przysługującej jej emerytury, przyjmując do wyliczenia podstawy wymiaru obowiązującą aktualnie kwotę bazową oraz
20 lat ubezpieczenia z zatrudnienia i działalności twórczej, w tym za 2011 roku po przyznaniu świadczenia. Wskazała również, że przyjęcie podstawy ubezpieczenia za lata 1956-1969, 1980, 1985-1987, 1992 i 2011 spowoduje wzrost wskaźnika wysokości podstawy wymiaru
do poziomu 97,57% (wniosek o przeliczenie emerytury k. 8 a.r. tom III).

Po rozpoznaniu ww. wniosku organ rentowy wydał w dniu 8 maja 2012 r. decyzję
znak: (...) na podstawie której przeliczył emeryturę odwołującej od 1 marca 2012 r. uwzględniając dokumenty załączone do wniosku i przyjmując wskaźnik wysokości podstawy wymiaru wynoszący 106,29%. Wskazano również, że do ustalenia podstawy wymiaru emerytury przyjęto przeciętną podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne z 20 lat kalendarzowych wybranych z całego okresu ubezpieczenia (decyzja ZUS
z 08.05.2012 r. k. 36-42v a.r. tom III).

Pismem z dnia 1 marca 2018 r. D. G. zwróciła się do ZUS (...) Oddział
w W. z wnioskiem o wydanie decyzji w sprawie wyrównania poniesionych przez nią strat z tytułu nieprawidłowo naliczonej wysokości emerytury (wniosek z 01.03.2018 r.
k. 55 a.r. tom III).

W odpowiedzi na powyższe organ rentowy wydał w dniu 28 marca 2018 r. decyzję znak: (...) na podstawie której odmówił odwołującej prawa do wyrównania emerytury za okres od 31 października 1995 r. do 29 lutego 2012 r. W uzasadnieniu decyzji organ rentowy powołał się na treść art. 116 ust. 1 i 5 ustawy o emeryturach i rentach
z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych i wskazując, że przeliczenia emerytury dokonano
na mocy decyzji z dnia 8 maja 2012 r. (decyzja ZUS z 28.03.2018 r. k. 56 a.r. tom III).

Sąd Okręgowy ustalił powyższy stan faktyczny w oparciu o wymienione wyżej dowody z dokumentów załączonych do akt rentowych oraz akt sprawy. Stan faktyczny sprawy był bezsporny – strony nie kwestionowały waloru dowodowego załączonych do akt dokumentów, spór zaś dotyczył kwestii prawa odwołującej do wyrównania emerytury.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie D. G. było niezasadne.

Sąd Okręgowy rozpoznał niniejszą sprawę na posiedzeniu niejawnym zgodnie
z art. 148 ¹ § 1 k.p.c. W ocenie Sądu Okręgowego przeprowadzenie rozprawy w niniejszej sprawie nie było konieczne, gdyż z okoliczności prawnych i faktycznych niniejszej sprawy nie wynika żadna okoliczność uzasadniająca jej przeprowadzenie, w szczególności o podjęcie takiej czynności sądowej odwołujący nie wnosił w myśl art. 148 ¹ § 3 k.p.c. Postępowanie zostało przeprowadzone w oparciu o dowody z dokumentów zgromadzonych w aktach sprawy i aktach rentowych dotyczących odwołującej się w myśl postanowienia z dnia
28 grudnia 2017 r. (k. 20 a.s.).

Na wstępie wskazać należy, że w sprawie z odwołania od decyzji organu rentowego przedmiot i zakres rozpoznania oraz orzeczenia sądu pracy i ubezpieczeń społecznych wyznacza treść zaskarżonej organu rentowego, od której wniesiono odwołanie (art. 477 ⁹
i art. 477 ¹⁴ k.p.c.) i tylko w tym zakresie podlega ona kontroli sądu zarówno pod względem jej formalnej poprawności, jak i merytorycznej zasadności. Postępowanie sądowe zmierza
do kontroli prawidłowości lub zasadności zaskarżonej decyzji, a w związku z tym wykluczone jest rozstrzyganie przez sąd, niejako w zastępstwie organu rentowego, żądań zgłaszanych w toku postępowania odwoławczego, które nie były przedmiotem zaskarżonej decyzji (zob. orzeczenia Sądu Najwyższego: postanowienie z dnia 22 lutego 2012 r.,
II UK 275/11; wyrok z dnia 26 maja 2011 r., II UK 360/10).

D. G. zaskarżyła decyzję Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział
w W. z dnia 28 marca 2018 r. znak: (...) na podstawie której organ rentowy odmówił jej prawa do wyrównania emerytury za okres od 31 października 1995 r.
do 29 lutego 2012 r. Skarżona decyzja ZUS dotyczyła odmowy prawa do wyrównania emerytury za okres 1995-2012 i w tym też zakresie Sąd rozpoznawał wniesione przez D. G. odwołanie.

Zgodnie z art. 133 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach
z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz. U. z 2018 r. poz. 1270) w razie ponownego ustalenia przez organ rentowy prawa do świadczeń lub ich wysokości, przyznane lub podwyższone świadczenia wypłaca się, poczynając od miesiąca, w którym powstało prawo
do tych świadczeń lub do ich podwyższenia, jednak nie wcześniej niż:

1)  od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy lub wydano decyzję z urzędu, z zastrzeżeniem art. 107a ust. 3;

2)  za okres 3 lat poprzedzających bezpośrednio miesiąc, o którym mowa w pkt 1, jeżeli odmowa lub przyznanie niższych świadczeń były następstwem błędu organu rentowego lub odwoławczego.

Odwołująca złożyła wniosek o przeliczenie emerytury na podstawie art. 110 ustawy emerytalnej w dniu 2 marca 2018 r. przedkładając organowi rentowemu nowe dokumenty
w postaci zaświadczeń o zatrudnieniu i wynagrodzeniu za okresy zatrudnienia w Instytucie (...) w latach 1955-1960, w Politechnice (...) w latach
1961-1963 oraz w Instytucie (...) w latach 1963-1969. Były to nowe dokumenty, na podstawie których organ rentowy decyzją z dnia 8 maja 2012 r. dokonał przeliczenia wysokości przysługującej jej emerytury od 1 marca 2012 r., tj. od miesiąca,
w którym złożono wniosek o przeliczenia świadczenia, uwzględniając okresy zatrudnienia
w ww. instytucjach. Świadczenie w nowej wysokości wypłacono zatem od prawidłowej daty zgodnie z treścią cytowanego wyżej art. 133 ust. 1 ustawy emerytalnej.

Brak podstaw do wyrównania renty za okres, którego odwołująca się domaga.
Z załączonych do akt rentowych dokumentów, a także ich kopii przedłożonych przez odwołującą w toku postępowania wynika, że D. G. posiada prawo do emerytury
od 31 października 1995 r., które zostało jej przyznane na podstawie nieobowiązującej
już ustawy z dnia 27 września 1973 r. o zaopatrzeniu emerytalnym twórców i ich rodzin
(t.j. Dz. U. z 1983 r. nr 31 poz. 145). Sąd miał na względzie, że odwołująca złożyła w ZUS wymienione wyżej zaświadczenia o zatrudnieniu i wynagrodzeniu w instytucjach państwowych obejmujące okres zatrudnienia w latach 1955-1969 wraz z wnioskiem
o przyznanie emerytury pracowniczej ze stycznia 1998 roku, jednakże wykazane w tych dokumentach okresy zatrudnienia mogły zostać uwzględnione przez organ rentowy jedynie częściowo, co wynikało z przepisów ówcześnie obowiązującej ustawy z dnia 17 października 1998 r. o rewaloryzacji emerytur i rent, o zasadach ustalania emerytur i rent oraz zmianie niektórych ustaw (Dz. U. z 1991 r. nr 104 poz. 450), a konkretnie art. 7 ust. 1 pkt 7 tejże ustawy, w myśl którego podstawę wymiaru emerytury lub renty stanowi przeciętna zwaloryzowana kwota wynagrodzenia lub dochodu, która stanowiła podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne podstawie przepisów prawa polskiego, w okresie
z kolejnych 9 lat kalendarzowych wybranych przez zainteresowanego z ostatnich 18 lat kalendarzowych, jeżeli wniosek o świadczenie zostanie zgłoszony do dnia 31 grudnia 1998 r. Prawidłowość decyzji organu rentowego wydanej w przedmiocie ww. przeliczenia została potwierdzona przez Sąd Wojewódzki w wyroku z dnia 6 maja 1998 r., który oddalił wniesione od tej decyzji odwołanie.

Sąd zważył, że odwołująca złożyła wniosek o przeliczenie emerytury w oparciu
o zaświadczenia o zatrudnieniu i wynagrodzeniu obejmujące jej zatrudnienie w instytucjach państwowych w latach 1955-1969 dopiero w 2012 roku. Dokumentacja ta została uwzględniona do wyliczenia emerytury w oparciu o nowe przepisy wprowadzone ustawą
o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Z racji powyższego nie ma podstaw do wyrównania emerytury za okres od 1995 do 2012 r., gdyż odwołująca miała przyznaną i obliczoną emeryturę w oparciu o ówczesne przepisy. Zaznaczyć należy,
że gdyby odwołująca zwróciła się do ZUS z wnioskiem o przeliczenie emerytury w terminie wcześniejszym, to jest już po wejściu w życie ustawy emerytalnej (co miało miejsce
w dniu 1 stycznia 1999 r.), to wówczas taki wniosek mógłby zostać uwzględniony
i odwołująca uzyskiwałaby wyższe świadczenie już od wcześniejszego terminu. Organ rentowy nie miał możliwości dokonania takiego przeliczenia z urzędu, gdyż zgodnie
z art. 116 ust. 1 ustawy emerytalnej postępowanie w sprawach o świadczenia wszczyna się
na wniosek zainteresowanego.

Mając na uwadze powyższe, Sąd Okręgowy stwierdził brak podstaw do zmiany zaskarżonej decyzji i na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. odwołanie oddalił jako nieuzasadnione.

Zarządzenie: (...)

(...)