Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 22 stycznia 2013 r.

Sąd Rejonowy w L. VII Wydział Cywilny

w składzie następującym:

po rozpoznaniu w dniu 08 stycznia 2013 r.

na rozprawie

sprawy z powództwa A. K. (1)

przeciwko Towarzystwu (...) Spółce Akcyjnej z siedzibą w W.

I.  zasądza od strony pozwanej Towarzystwa (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. na rzecz powoda A. K. (1) kwotę 31.074, 39 zł (słownie: trzydzieści jeden tysięcy siedemdziesiąt cztery złote i trzydzieści dziewięć gorszy) wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 26.11.2011r. do dnia zapłaty;

II.  dalej idące powództwo oddala;

III.  zasądza od strony pozwanej na rzecz powoda kwotę 1.428 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania.

Sygn. akt VII C 994/12

UZASADNIENIE

W pozwie wniesionym w dniu 13 lipca 2012 roku a skierowanym przeciwko Towarzystwu (...) S.A. z siedzibą w W. powód- A. K. (1) wniósł o zasadzenie od w/w pozwanego kwoty 71.704,72 złotych wraz z odsetkami ustawowymi liczonymi od dnia 23 listopada 2011 roku do dnia zapłaty. W uzasadnieniu żądania powód wskazał, że w wyniku kolizji, która miała miejsce w dniu 04 października 2011 roku uszkodzeniu uległ należący do niego samochód osobowy marki A. (...) o numerze rejestracyjnym (...). Odpowiedzialność odszkodowawcza za skutki tego zdarzenia ponosi Towarzystwo (...) S.A. z siedzibą w W.. Decyzja z dnia 19 kwietnia 2012 roku pozwana przyznała powodowi odszkodowanie w wysokości 42.095,83 złotych Na wypłaconą kwotę składały się: różnica pomiędzy wartością pojazdu przed szkodą a wartością pojazdu po szkodzie , t.j. 83.923,29 zł. – 51.793,85 zł.= 32.129,44 zł., koszty holowania pojazdu – 3.000 zł. oraz koszty sporządzenia niemieckiej kalkulacji naprawy 6.966,39 zł. Z decyzji pozwanej wynika, że przyjęła ona tzw. szkodę całkowitą, zaś przy wypłacie odszkodowania pozwana przyjęła kurs średni NBP z dnia 22 lutego 2012 roku, gdzie 1 euro =4.1857 zł. W ocenie powoda odszkodowanie zostało zaniżone dlatego też pismem z dnia 08 maja 2012 roku powód wezwał pozwaną do dopłaty. Powód nadto wskazał, że zgodnie z niemiecką kalkulacją naprawy z dnia 11 października 2011 roku koszty naprawy pojazdu wynoszą 22.306,88 euro, t.j. 93.369,91 zł. według kursu euro przyjętego w decyzji o przyznaniu odszkodowania. Zarazem z kalkulacji tej wynika, że koszty naprawy nie przekraczają wartości pojazdu sprzed szkody, która wyniosła 25.900 euro.

W odpowiedzi na pozew strona pozwana wniosła o oddalenie powództwa oraz o wydanie rozstrzygnięcia w zakresie kosztów procesu obciążających powódkę. W uzasadnieniu tak zaprezentowanego stanowiska pozwana podniosła, że w następstwie zdarzenia szkodowego doszło do tzw. szkody całkowitej, gdyż koszt przywrócenia pojazdu do stanu sprzed szkody przewyższa wartość pojazdu w dacie szkody. W tej sytuacji odpowiedzialność sprawy szkody ogranicza się do wypłacenia odszkodowania stanowiącego różnicę miedzy wartością auta bezpośrednio przed szkodą a wartością uszkodzonego pojazdu. – pozostałości. Z zebranych w sprawie materiałów pozwany ustalił, że wartość auta w dacie szkody wyniosła 20.050 euro. W konsekwencji wysokość należnego odszkodowania stanowi kwota 7.676 euro, która to została wypłacona powodowi.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 04 października 2011 roku doszło do kolizji drogowej, w następstwie której uległ uszkodzeniu pojazd A. K. (1), t.j. A. (...) o numerze rejestracyjnym (...). Sprawca zdarzenia – A. K. (2), kierujący pojazdem marki M. o numerze rejestracyjnym (...), był ubezpieczony w Towarzystwie (...) S.A. z siedzibą w W. od odpowiedzialności cywilnej za zdarzenia wywołane R. jego pojazdu.

dowód:

akta szkodowe (...)

W dacie zdarzenia wartość pojazdu powoda to kwota 86.931 zł.

W następstwie przedmiotowego zdarzenia w pojeździe powoda doszło do uszkodzenia: 1) części do wymiany w postaci zderzaka tylnego, osłony dolnej zderzaka tylnego, prowadnicy zderzaka tylnego- lewa i prawa, wspornika zderzaka tylnego, absorbera zderzaka tylnego, zestawu mocowań zderzaka tylnego( śruby i nakrętki), tablicy rejestracyjnej tylnej ze wzmocnieniem, ściany tylnej, wzmocnienia blachy zamykającej , ramy dachu składanego, pokrywy bagażnika wraz z uszczelką, zamka pokrywy tylnej z płyta zamykającą, emblematu tylnego , napis (...), napis : (...), lampy tylne, lampy tylne tablicy rejestracyjnej, rama dachu tylna, podłoga bagażnika, wykładzina podłogi bagażnika, tablica wskaźników, konsola środkowa z przednią osłoną , kondensator, wypełnienie podłogi tylnej – lewe i prawe , system nawigacji, zmieniarka CD, chłodnica wody, tłumik końcowy z blachą osłony termicznej; 2) części do naprawy: szkieletu drzwi lewych, szkieletu drzwi prawych, ściany bocznej tylnej lewej, ściany bocznej tylnej prawej, przedłużnica tylna lewa, przedłużnica tylna prawa, wzmocnienie wewnętrzne ściany tylnej lewej, wzmocnienie wewnętrznej ściany tylnej prawej; 3) części do lakierowania: pokrywa bagażnika, zderzak tylny, próg- lewy i prawy, słupek zawiasowy, ściana tylna- lewa i prawa, ściana tylna- lakierowanie wierzchnie, podłoga bagażnika- lakierowanie wierzchnie, przedłuż nice tylne- lewa i prawa , lakierowanie wierzchnie, poprzeczka ściany tylnej- lakierowanie wierzchnie.

Całkowity koszt naprawy samochodu powoda brutto wynosi60.303,83 złotych i odpowiada ona kosztom naprawy brutto tego samochodu. Wyliczenie kosztów naprawy dokonano w oparciu o kalkulację w eksperckim systemie A. według stanu na miesiąc powstania szkody- październik 2011 roku . W kalkulacji tej koszty naprawy pojazdu obejmującej wyżej wskazany zakres i kwalifikacje uszkodzeń zostały obliczone przy zastosowaniu cen nowych, oryginalnych części zamiennych i materiałów oraz ustalonych przez producenta norm czasowych operacji naprawczych, lakierniczych, dodatkowych i powiązanych . Koszty naprawy wyliczone zostały przy zastosowaniu średnich rynkowych stawek za roboczogodzinę pracy wynoszących odpowiednio 110 zł. netto z 1 rbg dla prac mechaniczno-blacharskich i 120 zł. netto z 1 rbg dla prac lakierniczych, stosowanych w październiku 2011 roku przez renomowane warsztaty naprawcze na rynku polskim

W następstwie zdarzenia doszło do utraty wartości rynkowej w/w pojazdu w wysokości 2.900 złotych

dowód:

- opinia biegłego L. S. k. 83-105

W dniu 26 października 2011 roku powód zgłosił pozwanemu szkodę.

W toku postępowania likwidacyjnego decyzją z dnia 19 kwietnia 2011 roku pozwany, przyjmując że doszło do tzw. szkody całkowitej, wypłacił powodowi łączna kwotę 42.095,83 zł., na która to składa się odszkodowanie w wysokości 32.129,44 złotych( różnica pomiędzy wartością pojazdu przed szkodą- 83.923,29 złotych a po szkodzie 51.793,83 zł.), zwrot kosztów holowania w kwocie 3.000 złotych oraz zwrot kosztów sporządzenia kalkulacji przez niemieckiego rzeczoznawcę w wysokości 6.966,39 zł.

dowód:

akta szkodowe (...)

Sąd zważył, co następuje :

Powództwo zasługuje na uwzględnienie w części.

Istota sporu sprowadzała się do ustalenia szkody w pojeździe powoda, w tym czy szkoda ta ma charakter szkody całkowitej. Z uwagi na to, że powód tak w pozwie złożonym w dniu 13 lipca 2012 roku jak i w dalszych pismach w toku posterowania( w ewentualnych zastrzeżeniach do opinii czy w kolejnym wniosku o przeprowadzenie opinii uzupełniającej) nie wnosił o przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego, w której to biegły ustalając wartość szkody miałby operować stawkami w warsztatach zagranicznych, sąd przyjął, że poza sporem pozostaje kwestia miejsca naprawy samochodu, a dalej stawek według których ta szkoda winna zostać naprawiona. Wobec tego i braku inicjatywy dowodowej w tym zakresie ze strony powoda, sąd przyjął, jak w opinii biegłego, że szkoda ta winna zostać likwidowana według stawek obowiązujących na terenie Polski. Żadna ze stron tych założeń tak Sąd a dalej i biegłego nie kwestionowała.

Sporne tak co do zasady jak i co do wysokości pozostawała także kwestia podstaw do wywodzenia roszczenia o zwrot utraconej w następstwie zdarzenia szkodowego wartości rynkowej samochodu powoda.

Z uwagi na powyższe na wstępie wskazać należy, że istota ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej wynikająca z art. 822 kc i nast. sprowadza się do tego, że zakład ubezpieczeń zobowiązuje się do zapłacenia odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, względem których odpowiedzialność za te szkody ponosi ubezpieczający albo osoba, na rzecz której zawarta została umowa ubezpieczenia. Szczegóły tej odpowiedzialności są unormowana w ustawie z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz.U. Nr 124, poz.1152). Według art. 36 ust. 1 tej ustawy odszkodowanie ustala się i wypłaca w granicach odpowiedzialności cywilnej posiadacza lub kierującego pojazdem, najwyżej jednak do ustalonej w umowie sumy gwarancyjnej. Zgodnie natomiast z art. 34 ust. 1 tej ustawy z ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych przysługuje odszkodowanie, jeżeli posiadacz lub kierujący pojazdem mechanicznym są obowiązani - na podstawie przepisów prawa cywilnego - do odszkodowania za wyrządzoną w związku z ruchem tego pojazdu szkodę, której następstwem jest śmierć, uszkodzenie ciała, rozstrój zdrowia bądź też utrata, zniszczenie lub uszkodzenie mienia. Odpowiedzialność tą reguluje również ustawa z dnia 22 maja 2003 r. działalności ubezpieczeniowej (Dz.U. Nr 124, poz. 1151).

Zgodnie z treścią art. 436 kc w zw. z art. 435 kc samoistny posiadacz mechanicznego środka komunikacji poruszanego za pomocą sił przyrody ponosi odpowiedzialność za szkodę na osobie lub mieniu, wyrządzoną komukolwiek chyba że szkoda nastąpiła wskutek siły wyższej albo wyłącznie z winy poszkodowanego lub osoby trzeciej, za którą nie ponosi odpowiedzialności. Według zaś art. 361 § 1 kc, zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania z którego szkoda wynikła. W myśl natomiast art. 361 § 2 kc naprawienie szkody obejmuje straty, które poszkodowany poniósł oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.

Szkoda majątkowa jest to różnica między stanem majątkowym poszkodowanego, który powstał po nastąpieniu zdarzenia powodującego uszczerbek, a stanem, jaki by istniał gdyby to zdarzenie nie nastąpiło. Chodzi o utratę lub zmniejszenie aktywów bądź powstanie lub zwiększenie pasywów osoby poszkodowanej. Z przepisu art. 361 § 2 kc wynika obowiązek pełnej kompensacji szkody.

W orzecznictwie i w doktrynie przyjęte jest, ze za szkodę powstałą w wyniku ruchu pojazdu mechanicznego odpowiadają in solidum posiadacz (kierowca) tego pojazd i ubezpieczyciel, przy czym poszkodowany może dochodzić roszczenia bezpośrednio od zakładu ubezpieczeń.

Podstawową funkcją odszkodowania jest kompensacja, co oznacza, iż odszkodowanie powinno przywrócić w majątku poszkodowanego stan naruszony zdarzeniem wyrządzającym szkodę. Odszkodowanie przysługujące od ubezpieczyciela odpowiedzialności cywilnej za uszkodzenie pojazdu mechanicznego obejmuje celowe, niezbędne i ekonomicznie uzasadnione koszty naprawy pojazdu, ustalone według cen występujących na lokalnym rynku (uchwała SN z dnia 13 czerwca 2003 r., III CZP (...), Biul. SN 2003, z. 6, poz. 4), przy czym poszkodowanemu należy się nie tylko zwrot poczynionych przez niego przy tej naprawie nakładów, ale i zwrot robocizny z uwzględnieniem przyjętych, z reguły w miejscu zamieszkania, stawek robocizny za tego rodzaju usługi (wyrok SN z dnia 11 grudnia 1997 r., I CKN (...), LEX nr 50530).

Nadto w judykaturze prezentowane jest stanowisko, że szkodę w rozumieniu art. 361 k.c. stanowi różnica między stanem majątkowym poszkodowanego, który powstał po nastąpieniu zdarzenia powodującego uszczerbek, a stanem, jaki by w jego majątku istniał, gdyby zdarzenie nie nastąpiło. Stwierdzenie to jest bezwzględnie trafne, tyle że logicznym wnioskiem byłoby przyjęcie, iż w sytuacji, gdy naprawa samochodu nie może doprowadzić do odtworzenia wartości jaką samochód miał przed wypadkiem, to różnica wartości jest elementem szkody. Stanowisko to znajduje odzwierciedlenie tak w orzecznictwie Sądu Najwyższego( w tym w uchwale z dnia 12 października 2001 roku, sygn. akt CZP (...), OSNC (...)jak i w orzecznictwie sądów powszechnych niższego szczebla, w tym w wyroku Sądu Okręgowego w L.z dnia 09 grudnia 2009 roku w sprawie o sygn. akt II Ca (...)czy w wyroku Sądu Rejonowego w L.z dnia 18 września 2009 roku w sprawie o sygn. akt I C(...).

Bezspornym jest, iż w wyniku kolizji z dnia 04 października 2011 roku uległ uszkodzeniu samochód powoda, zaś podmiotem zobowiązanym do naprawienia szkody jest strona pozwana, którą ze sprawcą szkody łączyła umowa ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej oraz to, że powodowi z tego tytułu należy się odszkodowanie. Pozwany wypłacił powodowi tytułem odszkodowania( różnica pomiędzy wartością pojazdu przed szkodą a po szkodzie) kwotę 32.129,44 zł. Sąd ma w tym miejscu na uwadze, że pozwany wypłacił powodowi łączna kwotę przeszło 42.000 złotych, ale kwota ta obejmująca nie tylko odszkodowanie lecz także koszty holowania oraz koszt niemieckiej kalkulacji nie może być w całości zaliczona na poczet dochodzonego w niniejszym postępowaniu odszkodowania.

W ocenie Sądu otrzymana przez powoda kwota tytułem odszkodowania nie rekompensuje w pełni doznanej przez niego szkody. Jak to wynika z ustaleń dokonanych przez powołanego w sprawie biegłego sądowy z zakresu techniki samochodowej i wyceny wartości pojazdów L. S. łączny koszt brutto naprawy samochodu powoda przy zastosowaniu nowych, oryginalnych części wyniesie 60.303,83 złotych, zaś wartość samochodu powoda przed szkodą wyniosła 86.931 złotych. Nadto w ocenie biegłego w następstwie zdarzenia szkodowego doszło do utraty wartości rynkowej pojazdu powoda w wysokości 2.900 złotych.

W ocenie Sądu opinia biegłego jest rzetelna, sporządzona zgodnie z zasadami kosztorysowania napraw pojazdów, stąd brak jest podstaw do jej podważenia. Żadna ze stron nie zakwestionowała zresztą wartości dowodowej przedmiotowej opinii, w tym szczególności powód nie zgłosił wniosku o przeprowadzenie ewentualnej opinii uzupełniającej na okoliczność wartości szkody przy zastosowaniu stawek w niemieckich warsztatach naprawczych. W tych okolicznościach Sąd przyjął, jak biegły w zleconej opinii, że szkoda winna zostać zlikwidowana poprzez zastosowanie stawek obowiązujących za robociznę w warsztatach naprawczych krajowych.

Sąd podziela także wyrażony przez biegłego pogląd, że z technicznego punktu widzenia właściwą jakość naprawy pozwalającą na optymalne przywrócenie samochodu do stanu poprzedniego gwarantuje jej wykonanie zgodnie z procedurami i technologią naprawy producenta. W ocenie Sądu biegły prawidłowo przyjął do obliczeń ceny nowych, oryginalnych części zamiennych i materiałów, ustalone przez producenta normy czasowe operacji naprawczych, lakierniczych, dodatkowych i powiązanych oraz stawki naprawy za roboczogodzinę w wysokości średnich stawek stosowanych w dacie powstania szkody przez renomowane warsztaty naprawcze na terenie kraju w kwocie 110 złotych dla prac blacharsko-mechanicznych i 120 złotych dla prac lakierniczych. Nie ulega wątpliwości, iż przywrócenie rzeczy uszkodzonej do stanu poprzedniego polega na doprowadzeniu jej do stanu używalności w takim zakresie, jaki istniał przed wyrządzeniem szkody. Jeżeli do osiągnięcia tego celu konieczne jest użycie nowych elementów, to poniesione na nie wydatki wchodzą w skład kosztów naprawienia szkody przez przywrócenie rzeczy do stanu poprzedniego. W konsekwencji powyższe wydatki obciążają osobę odpowiedzialną za szkodę (wyrok SN z dnia 5 listopada 1980 r., III CRN (...)OSNC 1981, z. 10, poz. 186). W ocenie Sądu zastosowanie do naprawy samochodu powoda w niniejszej sprawie nowych, oryginalnych części jest uzasadnione. Samochody, które brały udział w wypadku tracą na wartości mimo naprawy, a jako że celem jest pełne wyrównanie szkody w majątku poszkodowanego powoda, stąd jest on uprawniony do wyboru części zamiennych i ich producenta. Wybór oryginalnych części zamiennych w sposób pełniejszy przywraca rzecz do stanu poprzedniego, jako że zastosowanie nieoryginalnych zamienników w większym stopniu obniża wartość rynkową pojazdu po wypadku. Jedynie w przypadku gdyby koszt naprawy samochodu był wyższy od jego wartości przed uszkodzeniem, roszczenie poszkodowanego ograniczałoby się do kwoty odpowiadającej różnicy wartości samochodu sprzed i po wypadku (tak Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 20.02.2002 r., V CKN (...), OSNC (...)). Taka sytuacja jednak w niniejszej sprawie nie wystąpiła. Wskazać przy tym należy, że roszczenie o świadczenie należne od zakładu ubezpieczeń w ramach ubezpieczenia komunikacyjnego odpowiedzialności cywilnej z tytułu kosztów przywrócenia uszkodzonego pojazdu do stanu pierwotnego jest wymagalne niezależnie od tego, czy naprawa została dokonana (wyrok SN z dnia 16 maja 2002 r., V CKN (...) LEX nr 55515) oraz czy poszkodowany dokonał naprawy rzeczy i czy w ogóle zamierza tą rzecz naprawić (wyrok SN z dnia 7 sierpnia 2003 r., IV CKN (...), LEX nr 141410). Poszkodowany nie musi zatem naprawiać pojazdu, może sprzedać go zachowując wypłacone odszkodowanie, może go naprawić tylko częściowo, dokonać naprawy własnoręcznie bądź użyć do naprawy części używanych lub podróbek.

Nadto jak wskazano wyżej Sąd procedujący w sprawie podziela stanowisko dominujące w judykaturze, że skoro szkoda w pojeździe może obejmować także spadek wartości rynkowej tego pojazdu w następstwie zdarzenia szkodowego, ubezpieczyciel w ramach swej odpowiedzialności gwarancyjnej winien wypłacić tę części szkody. W przedmiotowej sprawie spadek tej wartości został ustalony przez biegłego w wysokości 2.900 złotych, a żadna ze stron ów ustaleń( w formie ewentualnych zastrzeżeń) nie zgłaszała.

Mając na względzie powyższe, nie tracąc z pola widzenia, że pozwany w toku postępowania likwidacyjnego wypłacił powodowi kwotę 32.129,44 zł. winien aktualnie wypłacić mu kwotę 31.074,39 zł. Kwota ta obejmuje sumę: różnicy pomiędzy wartością ustalonego i należnego odszkodowania( 60.303,83 zł.) a wypłaconego przez pozwanego( 32.129,44 zł.) oraz zwrot utraty wartości samochodu w następstwie kolizji( 2.900 złotych.

W tych okolicznościach Sąd orzekł jak w sentencji zasądzając kwotę 32.129,44 złotych oraz oddalając powództwo jako nieudowodnione( powyżej tej kwoty do 71.704,72 zł.)

Powodowi od zasądzonego świadczenia należą się również odsetki ustawowe liczone w sposób wskazany w art. 817 § 1 kc. W jego świetle ubezpieczyciel obowiązany jest spełnić świadczenie w terminie trzydziestu dni licząc od daty otrzymania zawiadomienia o zdarzeniu. Skoro powód o przedmiotowym zdarzeniu poinformował pozwanego w dniu 26 października 2011 roku pozwany winien do dnia 26 listopada 2011 roku wypłacić odszkodowanie w kwocie j.w.

Rozstrzygnięcie z pkt III sentencji wyroku znajduje oparcie w art. 100 k.p.c. w związku z art. 98 k.p.c. Powód uległ swojemu żądaniu w 57%( wygrał 43%) , zaś pozwany w 43%( wygrał w 57%).

Poniesione przez powoda koszty procesu to: opłata od pozwu w wysokości 3.586 złotych, opłata skarbowa za udzielone pełnomocnictwo 17 złotych, zaliczka na wynagrodzenie dla biegłego w wysokości 892 złotych( wykorzystana zgodie z postanowieniem z dnia 21 grudnia 2012 roku, kwota 3.600 złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego zgodnie z § 6 pkt 6 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 28 września 2002r w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu( Dz.U. z 2002 roku Nr 163, poz. 1349, łącznie 8.095,08 złotych. Pozwany poniósł koszty procesu w łącznej kwocie 3.600 złotych. Do stosunkowych rozdzieleniu( powodowi należne 3.480 złotych, pozwanemu należne 2.052 złotych) pozostaje kwota 1.428 złotych należna powodowi.

Z uwagi na powyższe Sąd orzekł jak w sentencji wyroku.

Sygn. akt VII C 994/12

Zarządzenie:

1.  Odnotować,

2.  odpis wyroku z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikowi pozwanego,

3.  kal. 14 dni,

4.  przedłożyć z wpływem lub po upływie terminu