Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 28 lutego 2014 r.

Sąd Apelacyjny w Rzeszowie I Wydział Cywilny w składzie następującym

po rozpoznaniu w dniu 28 lutego 2014 r. na posiedzeniu niejawnym

sprawy z wniosku Dyrektora Zakładu Karnego w R.

z udziałem K. W.

przy udziale Prokuratora Okręgowego w Rzeszowie

o uznanie za osobę stwarzającą zagrożenie

na skutek zażalenia uczestnika K. W.

na postanowienie Sądu Okręgowego w Rzeszowie

z dnia 4 lutego 2014 r., sygn. akt I Ns 18/14

p o s t a n a w i a:

o d d a l i ć zażalenie .

UZASADNIENIE

Sąd Okręgowy w Rzeszowie postanowieniem z dnia 4 lutego 2014 r. zarządził obserwację uczestnika K. W. w Regionalnym Ośrodku Psychiatrii Sądowej w G. – Z. na okres do 4 tygodni, oznaczając datę rozpoczęcia obserwacji na dzień 19 lutego 2014 r.

W uzasadnieniu tego postanowienia stwierdzono, że zostało ono wydane w związku z wnioskiem Dyrektora Zakładu Karnego w R., który opierając się na treści art. 9 ustawy z dnia 22.11.2013 r. o postępowaniu wobec osób z zaburzeniami psychicznymi stwarzającymi zagrożenie życia, zdrowia lub wolności seksualnej innych osób ( Dz. U z 2014 r, poz. 24), domagał się uznania K. W. za osobę stwarzającą zagrożenie w rozumieniu tej ustawy . W toku postępowania wywołanego tym wnioskiem dopuszczono dowód z opinii biegłych psychiatrów i psychologa . Po przeprowadzeniu badań , dokonaniu analizy linii życiowej badanego, obserwacji zachowania w trakcie badania , rozmową z uczestnikiem, jak również w oparciu o wyniki aktualnego badania psychologicznego, biegli ustalili, że uczestnik jest osobą upośledzoną w stopniu lekkim, ma nierealne plany na przyszłość, obniżony krytycyzm ogólny oraz obniżone mechanizmy samokontroli. Uczestnik posiada zmniejszoną zdolność do refleksji, jest niedojrzały emocjonalnie, a nadto podatny na wpływy osób dominujących . Słabo kontroluje intelektem sferą emocjonalną . Jest skoncentrowany na zaspakajaniu potrzeb doraźnych, nie wyciąga wniosków ze swojego postępowania , nie uczy się na błędach . W sytuacjach emocjonalnie trudnych może podejmować działania pośpieszne , nieprzemyślane .

Mając na uwadze powyższe, a zwłaszcza ze względu na cechy upośledzenia umysłowego oraz zachowanie uczestnika prezentowane w zakładzie karnym , jak również w warunkach wolnościowych, K. W. – według biegłych – wymaga bardziej dogłębnej i dokładnej oceny, nie tylko sfery intelektualnej , ale także osobowości, sfery psychoseksualnej oraz zdolności do zachowania abstynencji alkoholowej. Zatem , dopiero przeprowadzona obserwacja szpitalna pozwoli odpowiedzieć na pytanie, czy charakter zaburzeń lub stopień ich nasilenia wskazuje , że zachodzi co najmniej wysokie prawdopodobieństwo popełnienia przez uczestnika czynu zabronionego z użyciem przemocy lub gróźb jej użycia przeciwko życiu, zdrowiu lub wolności seksualnej , zagrożonego karą pozbawienia wolności o górnej granicy co najmniej 10 lat .

Kierując się powyższym oraz opierając się na treści art. 13 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 22.11.2013 r. o postępowaniu wobec osób z zaburzeniami psychicznymi stanowiącymi zagrożenie dla życia , zdrowia lub wolności seksualnej innych osób ( Dz. U z 2014 r, poz. 24) , Sąd Okręgowy uwzględnił wniosek biegłych i zarządził obserwację K. W. w Regionalnym Ośrodku Psychiatrii Sądowej w G. – Z. na okres do 4 tygodni .

Postanowieniem z dnia 11 lutego 2014 r. Sąd Okręgowy zmienił przytoczone wyżej postanowienie o tyle, że oznaczył datę rozpoczęcia obserwacji uczestnika na dzień 4 marca 2014 r. W uzasadnieniu wskazał, że pierwotnie oznaczony termin rozpoczęcia obserwacji stał się mało realny i dlatego konieczne stało się wyznaczenie nowego terminu .

Postanowienie z dnia 4 lutego 2014 r. zaskarżył zażaleniem uczestnik zarzucając błąd w ustaleniach faktycznych poprzez wydanie w/w postanowienia w sytuacji , gdy biegli dysponowali wystarczającym materiałem do wydania końcowej opinii bez potrzeby zarządzenia obserwacji uczestnika .

W związku z powyższym zarzutem uczestnik wniósł o uchylenie zaskarżonego postanowienia w całości .

W uzasadnieniu zażalenia podniesiono , że obserwacja przewidziana w art. 13 ust. 1 ustawy z dnia 22 listopada 2013 r. o postępowaniu wobec osób z zaburzeniami psychicznymi stwarzających zagrożenie życia, zdrowia lub wolności seksualnej innych osób, nie ma charakteru obligatoryjnego . Uczestnik odbywał karę pozbawienia wolności w systemie leczenia terapeutycznego – będąc pod obserwacją psychiatry, psychologa oraz kierownika Działu Terapeutycznego ZK R. . Wydaje się zatem, że biegli dysponowali w dacie opiniowania stosownymi informacjami , by wydać opinię bez potrzeby izolowania uczestnika .

Na powyższej argumentacji skarżący oparł zarzut błędu w ustaleniach faktycznych poprzez zarządzenie obserwacji w zakładzie psychiatrycznym, w sytuacji, gdy biegli dysponowali wystarczającym materiałem do wydania opinii .

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje :

Zgodnie z treścią art. 13 ust. 1 ustawy o postępowaniu wobec osób z zaburzeniami psychicznymi stwarzających zagrożenie życia , zdrowia lub wolności seksualnej innych osób ( Dz. U z 2014 r., poz. 24 ), jeżeli biegli psychiatrzy zgłoszą taką konieczność, badanie psychiatryczne może być połączone z obserwacją w zakładzie psychiatrycznym .

Brzmienie cyt. wyżej przepisu wskazuje, iż obserwacja w zakładzie psychiatrycznym stanowi istotny element badania psychiatrycznego i służy wydaniu przez biegłych psychiatrów miarodajnej opinii co do okoliczności wypełniających przesłankę art. 1 ust. 3 ustawy ( por. również art. 14 ust. 2 i 3 ustawy), tj. czy względem osób, których dotyczy ustawa , stwierdzone u nich zaburzenia psychiczne mają taki charakter lub takie nasilenie, że zachodzi co najmniej wysokie prawdopodobieństwo popełnienia czynu zabronionego z użyciem przemocy lub groźbą jej użycia przeciwko życiu, zdrowiu lub wolności seksualnej , zagrożonego karą pozbawienia wolności , której górna granica wynosi co najmniej 10 lat .

Błąd w ustaleniach faktycznych ma miejsce wówczas , gdy Sąd orzeka wbrew materiałowi dowodowemu sprawy, naruszając przy tym przepisy Kodeksu postępowania cywilnego normujące zasady oceny dowodów ( art. 233 kpc). Tego rodzaju sytuacja w rozpoznawanej sprawie nie zachodzi , gdyż w aktach sprawy bezsprzecznie znajduje się wniosek biegłych lekarzy psychiatrów, o którym mowa w art. 13 ust. 1 i 2 cyt. ustawy, w którym biegli ci po zapoznaniu się z dostępną w sprawie dokumentacją stwierdzają, że odpowiedzi na pytanie sądu - czy charakter zaburzeń lub stopień ich nasilenia wskazuje, że zachodzi co najmniej wysokie prawdopodobieństwo popełnienia przez uczestnika czynu zabronionego z użyciem przemocy lub groźby jej użycia przeciwko życiu, zdrowiu lub wolności seksualnej zagrożonego karą pozbawienia wolności o górnej granicy co najmniej 10 lat - będą mogli udzielić jedynie po przeprowadzonej obserwacji psychologiczno – psychiatrycznej w warunkach szpitala psychiatrycznego ( zob. k. 62 akt sprawy ).

Pretensja skarżącego sprowadza się, zatem do tego, aby Sąd wcielił się w rolę biegłego i po analizie dostępnej w sprawie dokumentacji medycznej samodzielnie rozstrzygnął, czy dla wydania opinii o uczestniku konieczne jest badanie psychiatryczne połączone z obserwacją w zakładzie psychiatrycznym . Takie postawienie sprawy zaprzecza istocie opiniowania
( por. art. 278 § 1 kpc), jak również kłóci się z treścią przepisu art. 13 ust. 1 przedmiotowej ustawy.

Z tych względów – działając na podstawie art. 385 kpc w związku z art. 397 § 2 kpc w związku z art. 13 § 2 kpc i w związku z art. 2 ust. 3 ustawy z dnia 22 listopada 2013 r. o postępowaniu wobec osób z zaburzeniami psychicznymi stanowiących zagrożenie życia , zdrowia lub wolności seksualnej innych osób ( Dz. U z 2014 r. poz. 24) – zażalenie uczestnika K. W. oddalono, jako bezzasadne .

(...)

(...)

- (...)

- (...)

- (...)

(...).02.2014 r.

cs