Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 28 lutego 2019 roku

Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim, Wydział I Cywilny w składzie następującym:

po rozpoznaniu w dniu 14 lutego 2019 roku w Piotrkowie Trybunalskim

na rozprawie

sprawy z powództwa (...) Bank (...) S.A. z siedzibą we W.

przeciwko A. P.

o zapłatę

1.  zasądza od pozwanej A. P. na rzecz powoda (...) Bank (...) S.A. z siedzibą we W. kwotę 53.977,86 (pięćdziesiąt trzy tysiące dziewięćset siedemdziesiąt siedem 86/100) złotych z dalszymi odsetkami naliczanymi od dnia 28 lutego 2019 roku od kwoty 46.803,27 (czterdzieści sześć tysięcy osiemset trzy 27/100) złotych według czterokrotności stopy kredytu lombardowego NBP w skali roku nieprzekraczającej maksymalnej wysokości odsetek za opóźnienie do dnia zapłaty

2.  umarza postępowanie w pozostałym zakresie;

3.  zasądza od pozwanej A. P. na rzecz powoda (...) Bank (...) S.A. z siedzibą we W. kwotę 4.023,00 (cztery tysiące dwadzieścia trzy 00/100) złotych tytułem zwrotu kosztów procesu.

Sygn. akt I C 1413/18

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 18 maja 2018 r. powód (...) Bank (...) S.A. z siedzibą we W., reprezentowany przez pełnomocnika, wniósł do Sądu Rejonowego Lublin – Zachód w Lublinie w elektronicznym postępowaniu upominawczym o zasądzenie od pozwanej A. P. kwoty 80.447,36 zł wraz z odsetkami umownymi za opóźnienie w wysokości czterokrotność stopy kredytu lombardowego Narodowego Banku Polskiego w stosunku rocznym, nieprzekraczającej maksymalnej wysokości odsetek za opóźnienie liczonymi od kwoty 69.149,00 zł za okres od dnia 12 maja 2018 roku do dnia zapłaty oraz o zasądzenie kosztów sądowych w wysokości 1.006 zł. W uzasadnieniu pozwu wskazał, że kwota dochodzona pozwem wynika z braku przez pozwaną spłat wynikających z umowy pożyczki nr (...) z dnia 2 lipca 2015 r., którą następnie powód wypowiedział. Powód wskazał, iż na dochodzoną pozwem kwotę składają się kwoty: 69.149,00 zł tytułem należności głównej (niespłacony kapitał), 10.603,36 zł tytułem odsetek, przy czym kwota ta stanowi różnicę pomiędzy sumą odsetek umownych (0.00 zł )naliczonych od dnia zawarcia umowy tj. 02.07.2015 i odsetek karnych (1.897,97 zł) naliczonych od dnia 20.08.2015 a sumą odsetek zapłaconych przez pozwaną (10.779 zł) oraz 695 zł tytułem kosztów, opłat i prowizji.

Postanowieniem z dnia 19 czerwca 2018 r. wydanym w sprawie sygn. akt VI Nc-e 914083/18 Sąd Rejonowy Lublin – Zachód w Lublinie przekazał sprawę do tut. Sądu.

W dniu 17 sierpnia 2018 r. Sąd wydał nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym zgodnie z żądaniem pozwu.

W dniu 18 października 2018 r. od powyższego nakazu zapłaty pozwana wniosła sprzeciw, w którym wniosła o oddalenie powództwa w całości, ponadto wniosła o zasądzenie na swoją rzecz kosztów postępowania. W sprzeciwie podniosła, iż wezwanie do zapłaty oraz wypowiedzenie umowy pożyczki nie zostały jej doręczone pomimo posiadania przez powoda adresu, pod którym wówczas przebywała. Ponadto pozwana wskazała, iż brak spłat pożyczki wynika z wszczęcia wobec niej postępowania egzekucyjnego na kwotę 384.118,88 zł wraz z kosztami na rzecz innego banku, gdzie była poręczycielem, a także z uwagi na sytuację rodzinną, na skutek której musi obecnie regulować zobowiązania swoich rodziców. Pozwana zadeklarowała chęć ugodowego zakończenia sporu, jednocześnie wskazując, że w dniu 18 października 2018 r. dokonała wpłaty kwoty 8.000 zł na poczet dochodzonej zależności.

Pismem z dnia 29 listopada 2018 r. pozwana wskazała, iż w dniu 28 listopada 2018 r. dokonała na rzecz powoda kolejnej wpłaty kwoty 8.000 zł.

Pismem z dnia 21 grudnia 2018 r. powód podtrzymał żądanie co do zasady, wskazując iż Poczta Polska zwróciła nadane pisma z adnotacją „nie podjęto w terminie", a zatem pozwana miała możliwość zapoznania się z treścią przesłanych pism, ale nie uczyniła tego z własnej woli. Powód zmodyfikował roszczenie co do wysokości, cofając powództwo wraz ze zrzeczeniem się roszczenia w zakresie kwoty 27.623,58 zł, na którą składają się dwie wpłaty pozwanej na łączną kwotę 16.000 zł oraz zwrot składki ubezpieczeniowej za niewykorzystaną ochronę ubezpieczenia w związku z wypowiedzeniem umowy w wysokości 11.623,58 zł, wnosząc o umorzenie postępowania w tym zakresie. Powód podał, iż na aktualny stan zadłużenia składa się należność główna w kwocie 49.803,27 zł, odsetki za okres od dnia 02.07.2015r. do dnia 21.12.2018 r. w kwocie 5.582,30 zł, dalsze odsetki naliczane od dnia 22.12.2018r. do dnia zapłaty, obliczane od kwoty kapitału 49.803,27 zł według czterokrotności stopy kredytu lombardowego NBP w skali roku z zastrzeżeniem, że od dnia 01.01.2016 r. wysokość tych odsetek nie może przekraczać w stosunku rocznym wysokości odsetek maksymalnych za opóźnienie oraz koszty opłat i prowizji w kwocie 695,00 zł. Powód ponadto wskazał, iż poniesione przez niego koszty procesu wynoszą obecnie 4.043,69 zł.

Pismem z dnia 4 lutego 2019 r. pozwana podała, iż w dniu 19 stycznia 2019 r. wpłaciła na rzecz powoda kwotę 3.000 zł.

Pismem z dnia 27 lutego 2019 r. powód zmodyfikował żądanie i wniósł o zasądzenie kwoty 53.977,86 zł z dalszymi odsetkami od kwoty 46.803,27 zł w wysokości czterokrotności stopy kredytu lombardowego NBP w skali roku nieprzekraczającymi maksymalnej wysokości odsetek za opóźnienie od dnia 28.02.2019 r. do dnia zapłaty.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 2 lipca 2015 r. pozwana A. P. zawarła z powodowym bankiem (...) S.A. z siedzibą we W. umowę pożyczki nr (...) z dnia 2 lipca 2015 r. Pozwana przystąpiła jednocześnie do ubezpieczenia oferowanego przez Bank jako ubezpieczającego w ramach umowy grupowego ubezpieczenia pożyczkobiorców.

Całkowita kwota objęta umową pożyczki wyniosła 84.100 zł stanowiąca kwotę pożyczki – 50.000 zł, prowizję od udzielonej pożyczki gotówkowej w kwocie 12.500 zł, składkę ubezpieczeniową w kwocie 21.600 zł. (§ 1 ust. 1-3 umowy).

Oprocentowanie nominalne pożyczki wynosi 9.99 % w stosunku rocznym i jest stałe w okresie obowiązywania umowy (§ 1 ust. 4 umowy).

Pozwana zobowiązała się do terminowej spłaty pożyczki wraz z odsetkami w 72 ratach miesięcznych, płatnych do dnia: 20 każdego kolejnego miesiąca, począwszy od: 2015-08-20, wysokość raty określona została na kwotę 1.565,74 zł (§ 1 ust. 8, 9 umowy).

Zgodnie z umową za okres opóźnienia w spłacie raty lub jej części Bank nalicza odsetki od zadłużenia przeterminowanego (odsetki karne). Stopa odsetek karnych jest zmienna, na dzień zawarcia umowy wynosi 10,00% i jest równa czterokrotności aktualnej na dany dzień wysokości stopy kredytu lombardowego NBP. Zmiana stopy odsetek karnych następuje w razie zmiany stopy kredytu lombardowego NBP, proporcjonalnie do tej zmiany. Zmiana wysokości odsetek karnych nie wymaga indywidualnego zawiadomienia Pożyczkobiorcy o tej zmianie, informacja o aktualnej wysokości odsetek karnych jest udostępniania Pożyczkobiorcy na stronach internetowych Banku: (...) oraz za pośrednictwem serwisu telefonicznego. Pożyczkobiorca został poinformowany, że zmienna stopa odsetek od zadłużenia przeterminowanego wpływa na wysokość spłacanych odsetek karnych, a w rezultacie na wysokość zobowiązania Pożyczkobiorcy wobec Banku z tytułu udzielonej pożyczki (§ 1 ust. 15 umowy).

Zawierając umowę, pozwana podała adres zamieszkania i adres do korespondencji: ul. (...), (...)-(...) B.

/dowód: umowa pożyczki wraz z załącznikiem k.18-20v/

Pismem z dnia 13 lutego 2018 r. powód wypowiedział umowę pożyczki z zachowaniem 30-dniowego okresu wypowiedzenia. Powód wskazał, iż należności banku na dzień 13 lutego wynoszą 78.761,27 zł, w tym 69.149 zł tytułem kapitału głównego. Pismo zostało nadane na adres ul. (...), (...)-(...) B..

Pismo po podwójnym awizowaniu zostało zwrócone powodowi.

/dowód: pismo k.26, wydruk ze strony Poczty Polskiej „śledzenie przesyłek” k.28-28v/

Zadłużenie pozwanej z tytułu umowy pożyczki na dzień 11 maja 2018 r. wyniosło łącznie 80.447,36 zł, na co składa się kwota 69.149 zł tytułem należności głównej (niespłacony kapitał), 10.603,36 zł tytułem odsetek za okres od dnia 2 lipca 2015 r. do 11 maja 2018 r. oraz 695 zł tytułem kosztów, opłat i prowizji.

/dowód: wyciąg z ksiąg banku k.16-17/

Pozwana w związku z powstałym zadłużeniem dokonała wpłat: w dniu 18 października 2018 r. kwoty 8.000 zł, w dniu 28 listopada 2018 r. kwoty 8.000 zł oraz w dniu 19 stycznia 2019 r. kwoty 3.000 zł.

/dowód: potwierdzenia wpłaty k.44, k.49, k.62/

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo zasługiwało na uwzględnienie w całości.

W niniejszej sprawie powód dochodził zapłaty z tytułu zawartej z pozwaną umowy pożyczki, zaś pozwana podniosła zarzut nieskuteczności wypowiedzenia umowy.

Zgodnie z art. 720 § 1 kc przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

Umowa pożyczki jest umową dwustronnie zobowiązującą – pożyczkodawca zobowiązuje się do przeniesienia własności przedmiotu pożyczki w zamian za zobowiązanie pożyczkobiorcy do przeniesienia własności takiego samego przedmiotu na pożyczkodawcę.

Okoliczność zawarcia umowy pożyczki była między stronami bezsporna. Kwestią sporną była natomiast skuteczność wypowiedzenia umowy przez powoda.

Z ustalonego stanu faktycznego wynika, iż pozwana zobowiązała się do zwrotu kwoty pożyczki wraz z wynikającymi z jej korzystania dodatkowymi zobowiązaniami. Pozwana zaprzestała płacenia rat, nie dotrzymując tym obowiązku zapłaty wynikającego z umowy. Powodowy bank wypowiedział umowę z 30-dniowym okresem wypowiedzenia. Pismo zostało wysłane na adres zgodny z adresem wskazanym przez pozwaną w umowie, a po dwukrotnym awizowaniu zostało zwrócone do nadawcy.

Z treści art. 61 kc wynika jednoznacznie że ustawodawca, wyznaczając chwilę, w której następuje skuteczne złożenie oświadczenia woli innej osobie, opowiedział się za teorią doręczenia i przyjął, że oświadczenie woli, które ma być złożone innej osobie, jest złożone z chwilą, gdy doszło do niej w taki sposób, że mogła zapoznać się z jego treścią. Przy czym możliwość zapoznania się z oświadczeniem woli złożonym w formie pisemnej i przesłanej listem poleconym wiązać należy nie z datą samego awizowania przesyłki (jak chce powód), a z upływem terminu do jej odbioru tj. z upływem okresu awizacji analogiczne do doręczania pisma sądowego w trybie art. 139 § 1 kpc. Wyznaczony w awizie termin służy urealnieniu możliwości odbioru, a przyjęcie, że musi to nastąpić albo w dniu awizowania albo najpóźniej dnia następnego funkcje tę całkowicie niweczy. To z terminem awizacji wiązać należy realną, a nie abstrakcyjną możliwość odbioru przesyłki. Dopiero więc z jego upływem można wiązać skutek określony w art. 61 kc (np. wyrok Sądu Apelacyjnego w Szczecinie z dnia 24 maja 2017 r., I ACa 1018/16 wraz z powołanym tam orzecznictwem). Dwukrotne awizowanie przesyłki poleconej stwarza domniemanie faktyczne, że adresat miał możliwość zapoznania się z treścią takiego oświadczenia, które może być obalone przez przeprowadzenie dowodu na okoliczność braku możliwości zapoznania się z treścią oświadczenia przed upływem terminu na podjęcie przesyłki poleconej zawierającej to oświadczenie (np. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 5 października 2005 r., I PK 37/05, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 18 stycznia 2005 r., II PK 124/04). A zatem autor oświadczenia musi wykazać, że do złożenia oświadczenia doszło w warunkach umożliwiających zapoznanie się z nim w normalnym toku czynności, zaś na adresacie oświadczenia ciąży ewentualne dowodzenie, że nie miał możliwości zapoznania się z oświadczeniem.

Przedstawienie przez stronę dowodu w celu wykazania określonych twierdzeń o faktach sprawy, z których wywodzi ona korzystne dla siebie skutki, jest jej ciężarem procesowym, wynikającym i zagwarantowanym przepisami prawa, przede wszystkim w jej własnym interesie. To interes strony, jakim jest wygranie procesu, nakazuje jej podjąć wszelkie możliwe czynności procesowe w celu udowodnienia przedstawionych twierdzeń o faktach.

W niniejszej sprawie powód przedstawił materiał dowodowy wykazujący, iż wypowiedzenie zostało wysłane na prawidłowy adres pozwanej. Pozwana z kolei nie wykazała, iż w czasie przewidzianym na podjęcie korespondencji nie zamieszkiwała pod wskazanym adresem, co stanowiłoby w ocenie Sądu o braku realnej możliwość zapoznania się z treścią oświadczenia. Co prawda obecnie pozwana zamieszkuje pod innym adresem, lecz, jak wynika z pisma powoda, o zmianie swojego adresu poinformowała go dopiero w dniu 28 sierpnia 2018 r., a więc już po skutecznym wypowiedzeniu umowy przez powoda. Tym samym przyjąć należy, iż wobec pozwanej nastąpiło skuteczne doręczenie oświadczenia o wypowiedzeniu.

Skuteczne wypowiedzenie umowy pożyczki skutkuje wymagalnością roszczenia banku obejmującego niespłacone raty pożyczki oraz odsetki kapitałowe i odsetki za opóźnienie. Wypowiedzenie umowy nie zwalnia pożyczkobiorcy z obowiązku zwrotu otrzymanej pożyczki w wysokości określonej w umowie wraz z należnymi odsetkami, a jedynie zmienia termin wymagalności tego roszczenia.

W konsekwencji Sąd zasądził od pozwanej na rzecz powoda kwotę 53.977,86 zł, zgodnie z żądaniem sprecyzowanym w piśmie z dnia 27 lutego 2019 r.

Na podstawie art. 481 kc Sąd zasądził od powyższej kwoty dalsze odsetki umowne za opóźnienie naliczane od dnia 28 lutego 2019 roku od kwoty 46.803,27 zł według czterokrotności stopy kredytu lombardowego NBP w skali roku nieprzekraczającej maksymalnej wysokości odsetek za opóźnienie do dnia zapłaty zgodnie z żądaniem pozwu z uwzględnieniem późniejszego stanowiska powoda.

Wobec tego, iż powód cofnął żądanie co do kwoty 26.469,50 zł z uwagi na częściową spłatę przez pozwaną dochodzonej pozwem kwoty oraz zwrot składki ubezpieczeniowej, Sąd na podstawie art. 355 kpc umorzył postępowanie w tym zakresie.

O kosztach Sąd orzekł na podstawie art. 98 kpc, zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik procesu, zasądzając od pozwanej na rzecz powoda kwotę 4.023 zł tytułem zwrotu kosztów procesu, na którą składa się opłata od pozwu.