Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

K., dnia 6 lutego 2014 r.

Sąd Okręgowy w Kaliszu II Wydział Cywilny Odwoławczy

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 6 lutego 2014 r. w Kaliszu

na rozprawie

sprawy z powództwa S. M.

przeciwko M. M. (1)

o alimenty

na skutek apelacji pozwanego

od wyroku Sądu Rejonowego w Kaliszu

z dnia 6 czerwca 2013r. sygn. akt III RC 642/12

I.  oddala apelację,

II.  zasądza od pozwanego na rzecz powódki kwotę 300zł. tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym.

II Ca 593/13

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 6 czerwca 2013 r. Sąd Rejonowy w Kaliszu zasądził od pozwanego M. M. (1) na rzecz powódki S. M. alimenty w kwocie po 400 zł. miesięcznie poczynając od 12 października 2012 r. płatne z góry do dnia 10 – go każdego miesiąca z ustawowymi odsetkami w razie zwłoki w płatności którejkolwiek z rat, w pozostałym zakresie oddalił powództwo, orzekł o kosztach postępowania i o rygorze natychmiastowej wykonalności.

Rozstrzygnięcie swoje sąd pierwszej instancji oparł na następujących ustaleniach: powódka S. M. jest dzieckiem pozwanego M. M. (1) i M. M. (2). Jej rodzice pozostają od września 2012 r. w faktycznej separacji.

Pozwany pracuje w firmie (...). J. jako kierownik magazynu, za wynagrodzeniem netto około 3.700 zł. miesięcznie. Nie posiada innych źródeł utrzymania. Od kilku lat leczy się u kardiologa, był też hospitalizowany na Oddziale Kardiologicznym, gdzie przeszedł zabieg kardiowersji elektrycznej i w stanie dobrym został wypisany do domu. Pozwany podał, że jego aktualny stan zdrowia nie ma żadnego wpływu na jego zdolność do wykonywania pracy zawodowej. Na wydatki związane z leczeniem pozwany przeznacza około 150 zł. miesięcznie. Syn pozwanego T. M. mieszka razem z pozwanym, jest dorosły i pracuje. Koszty utrzymania domu ponosi w zasadzie pozwany, w kosztach prowadzenia gospodarstwa domowego uczestniczy też T.. Udowodnione miesięczne koszty utrzymania domu, na które składają się: podatek od nieruchomości, koszty ubezpieczenia domu, woda, kanalizacja, gaz, prąd, śmieci, oplata za samochód oraz spłata kredytu wynoszą łącznie około 2.767 zł., z czego kwotę 1.800 zł. stanowi miesięczna rata kredytu zaciągniętego przez małżonków M. na zakup zabudowanej nieruchomości.

Powódka S. M. jest obecnie studentką Wydziału Tkaniny i Ubioru (...) w Ł. w trybie niestacjonarnym. Zaliczyła pomyślnie I semestr nauki i jest słuchaczka II semestru.

Powódka mieszka w Ł. ze swoim przyjacielem – studentem w jego mieszkaniu, które kupili mu rodzice. Powódka nie ponosi żadnych opłat za zamieszkiwanie, dokłada jednak połowę bieżących kosztów utrzymania tego mieszkania przeznaczając na to po 250 zł. miesięcznie. Przyjaciel powódki nie partycypuje w jej utrzymaniu – sam jest na całkowitym utrzymaniu swoich rodziców. Powódka podjęła pracę na ½ etatu (umowa na czas określony)w firmie H (...) w Ł., gdzie zarabia netto po 742 zł. miesięcznie. Ponadto od swojej matki otrzymuje co miesiąc po 250 zł. na pokrycie kosztów utrzymania mieszkania.

Matka powódki zatrudniona jest w firmie (...). J. jako specjalista ds. ubezpieczeń. Zarabia netto około 1.853 zł. miesięcznie. Za wynajęcie i czynsz za mieszkanie, za prąd i gaz płaci łącznie 1.000 zł. miesięcznie, powódce daje miesięcznie 250 zł.

Sąd ustalił, że miesięczny koszt utrzymania powódki na studiach wynosi co najmniej 1.400 – 1.500 zł. Składają się na niego: czesne – 461 zł. miesięcznie, wyżywienie – 300 zł. miesięcznie, dopłata na koszt utrzymania mieszkania – 250 zł. miesięcznie, koszt materiałów do prac plastycznych i technicznych – 100 zł. miesięcznie, wydatki na ubranie, środki higieny i czystości – 200 zł. miesięcznie, przejazdy – 120 zł. miesięcznie, wydatki na kulturę – 75 zł. miesięcznie.

Po dokonaniu powyższych ustaleń sąd pierwszej instancji stwierdził, że biorąc pod uwagę uzasadnione potrzeby powódki a także mając na uwadze możliwości majątkowe i zarobkowe pozwanego zasadną kwotą z tytułu należnych powódce alimentów będzie kwota 400 zł. miesięcznie.

Apelację od powyższego wyroku wniósł pozwany zarzucając sprzeczność istotnych ustaleń sądu z zebranym w sprawie materiałem dowodowym oraz naruszenie zasady swobodnej oceny dowodów. Skarżący wniósł również o przeprowadzenie dowodów z załączonych dokumentów PIT dotyczących dodatkowych zarobków matki powódki oraz z opinii o postępach powódki na studiach a także dowodu na okoliczność osobowości i zachowania powódki w domu rodzinnym. W konsekwencji pozwany wniósł o zmianęzaskarżonego wyroku i oddalenie powództwa ewentualnie o obniżenie alimentów do kwoty po 200 zł. miesięcznie.

Powódka wniosła o oddalenie apelacji i zasądzenie na jej rzecz od pozwanego kosztów postępowania apelacyjnego.

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Apelacja nie jest zasadna.

Zgodnie z art. 133 . § 1 k.r.o. rodzice obowiązani są do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, chyba że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania a jak stanowi § 3 cytowanego artykułu rodzice tylko wtedy mogą uchylić się od świadczeń alimentacyjnych względem dziecka pełnoletniego, jeżeli są one połączone z nadmiernym dla nich uszczerbkiem lub jeżeli dziecko nie dokłada starań w celu uzyskania możności samodzielnego utrzymania się.

W przedmiotowej sprawie powódka jest wprawdzie osobą pełnoletnią ale nadal się uczy – studiuje na Wydziale Tkaniny i Ubioru (...) w Ł. w trybie niestacjonarnym. Zaliczyła pomyślnie I semestr nauki i jest słuchaczką II semestru. Pozwany przyznał, że przed rozstaniem z żoną, deklarował deklarował finansowanie płatnych studiów córki, obecne wycofanie się z tej deklaracji uzasadnił nie tylko zwiększonymi wydatkami ale także popsuciem się relacji z córką, którą, jak podał w piśmie z dnia 27 listopada 2013 r., jego żona a matka powódki, „zrobiła narzędziem przy pomocy, którego może uda się go zniszczyć” i jak podał słuchany informacyjnie – wyprowadziła się od niego razem z żoną i stanęła po stronie matki w konflikcie między rodzicami.

W tym miejscu należy stwierdzić, że nawet jeżeli pełnoletnie dziecko zdobyło wykształcenie umożliwiające podjęcie pracy zawodowej, ( co w niniejszej sprawie nie ma miejsca – powódka ukończyła liceum i nie ma zawodu ) pozwalającej na samodzielne utrzymanie, nie traci uprawnień do alimentów, jeżeli np. chce kontynuować naukę i zamiar ten znajduje uzasadnienie w dotychczas osiąganych wynikach (por. wyrok S.N. z dnia 24 marca 2000 r. I CKN 1538/99). Jak była mowa wyżej, powódka studiuje i nie ma podstaw do kwestionowania

zaświadczenia z (...) w Ł. z dnia 15 maja 2013 r. o kontynuowaniu studiów przez powódkę. W tym miejscu stwierdzić należy, ze zarzut podniesiony w apelacji, że sąd nie przeprowadził z urzędu dowodu z opinii dotyczących osiągnięć i postępów córki na studiach jest całkowicie nieuzasadniony, gdyż okoliczność powyższa nie ma znaczenia dla sprawy, skoro z zaświadczenia z uczelni, którego treści pozwany nie zaprzecza, wynika, że powódka kontynuuje i to terminowo studia. Z tych też powodów wniosek zgłoszony w apelacji o przeprowadzenie dowodu na powyższe okoliczności (pomijając fakt, że jest to wniosek spóźniony) należało oddalić. Stwierdzone wyżej okoliczności wskazują, że powódka nie jest w stanie utrzymać się samodzielnie i nie można jej zarzucić, że nie dokłada starań do usamodzielnienia się, ponadto podkreślić należy, że w miarę możliwości stara się samodzielnie zaspokoić choć część swoich potrzeb podejmując pracę na ½ etatu. Oddalony został również zgłoszony w apelacji wniosek o przeprowadzeniedowodu na okoliczność cech osobowości charakterologicznych zachowań powódki jako nie mający znaczenia dla sprawy i zarazem spóźniony w świetle artykułu 381 k.p.c.

Ponadto nie jest uzasadnione twierdzenie pozwanego, że powódka winna być utrzymywana przez M. M. (4). Przede wszystkim pozwany nie wykazał, że córkę jego łączy konkubinat, a więc trwały choć nieformalny związek i nie wykazał, że powódka pozostaje na utrzymaniu M. M. (4), który też jest studentem i utrzymują go rodzice. Wobec powyższego podnieść należy, że pozwany nie wykazał, iż powódka posiada inne źródło utrzymania i jak była mowa wyżej nie udowodnił, że powódka jest w stanie utrzymać się samodzielnie i nie udowodnił, że nie dokłada starań w celu uzyskania możności samodzielnego utrzymania się.

Zakres świadczeń alimentacyjnych, zgodnie z art. 135 § 1 k.r.o. zależy od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego oraz od zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego.

Ustalenia sądu pierwszej instancji nie budzą w tym zakresie wątpliwości. Sąd ten dokonał ocenywiarygodności i mocyprzeprowadzonych dowodów według własnego przekonania, na podstawie wszechstronnego rozważenia zebranego materiału, a więc zgodnie z art. 233 § 1 k.p.c. Wysokość usprawiedliwionych potrzeb powódki ustalona na kwotę około 1.500 zł. nie budzi zastrzeżeń (samo czesne wynosi 461 zł. miesięcznie). Powódka na ½ etatu zarabia netto 742 zł. Pozostają więc niezaspokojone usprawiedliwione potrzeby w kwocie około 760 zł.

Pozwany zarabia netto 3.700 zł. miesięcznie. Nie może budzić więc wątpliwości, że jego możliwości zarobkowe pozwalają na płacenie alimentów w wysokości 400 zł. miesięcznie. Okoliczność, że matka powódki zarabia rocznie 2.000 zł. więcej (t.j. o około 167 zł. więcej miesięcznie) niżustalił to sąd pierwszej instancji – 1853 zł. miesięcznie, nie ma wpływu na rozstrzygnięcie i tym samym nie jest uzasadniane przeprowadzenie dowodów na tę okoliczność.

Okoliczność, że pozwany sam spłaca kredyt zaciągnięty wspólnie z żoną na zakup zabudowanej nieruchomości nie może mieć wpływu na konieczność partycypowania w utrzymaniu dziecka, które nie jest jeszcze samodzielne. Tym bardziej, że co jest niesporne dług ten obciąża nie tylko pozwanego ale też drugiego kredytobiorcę.

Jak stwierdził to już Sąd Najwyższy w swym orzeczeniu z dnia 24 marca 2000 r. I CKN 1538/99 trudna sytuacja materialna rodziców nie zwalnia ich od obowiązku świadczenia na potrzeby dzieci. Zmuszeni są oni dzielić się z dziećmi nawet bardzo szczupłymi dochodami, chyba że takiej możliwości są pozbawieni w ogóle. W sytuacjach skrajnych, zwłaszcza o charakterze przejściowym, sprostanie obowiązkowi alimentacyjnemu wymagać nawet będzie poświęcenia części składników majątkowych.

Z okoliczności sprawy wynika, że możliwości zarobkowe pozwanego i jego sytuacja majątkowa uzasadniają zasądzenie alimentów w kwocie po 400 zł. miesięcznie.

Stwierdzić także należy, że również zarzut sprzeczności ustaleń sądu z treścią zebranego w sprawie materiału dowodowego, zgłoszony przez pozwanego w apelacji, nie jest uzasadniony, zastrzeżenia pozwanego stanowią jedynie polemikę z ustaleniami sądu.

Z powyższego wynika, że apelacja nie jest zasadna i jako taka winna zostać oddalona.

W tym stanie rzeczy i na zasadzie art. 385 k.p.c. orzeczono jak w wyroku.

Z/

1)  (...)

2)  (...)

3)  (...)

4)  (...) w K..

K., dnia 28 lutego 2014 r.