Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 5 marca 2014 r.

Sąd Okręgowy w Krakowie Wydział II Cywilny Odwoławczy

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 5 marca 2014 r. w Krakowie

na rozprawie sprawy z powództwa A. G. (1)

przeciwko Skarbowi Państwa - Zakładowi Karnemu w W.

o zapłatę

na skutek apelacji powoda

od wyroku Sądu Rejonowego w Wadowicach

z dnia 3 lipca 2013r., sygnatura akt I C 360/12

1.  oddala apelację;

2.  zasądza od powoda na rzecz strony pozwanej 1800 (tysiąc osiemset) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania odwoławczego.

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 3 lipca 2013 r. Sąd Rejonowy w Wadowicach, I Wydział Cywilny oddalił powództwo A. G. (1) o zapłatę zadośćuczynienia i odszkodowania z tytułu odpowiedzialności Skarbu Państwa za szkody wyrządzone przez funkcjonariuszy resortu sprawiedliwości, zasądzając od powoda na rzecz strony pozwanej Skarbu Państwa- Zakładu Karnego w W. koszty zastępstwa procesowego w kwocie 2 400 zł, kosztami opłaty sądowej obciążając Skarb Państwa.

Sąd Rejonowy ustalił, powód A. G. (2) przebywał w Zakładzie Karnym w W. od 22 lutego 2012 roku do 2 kwietnia 2012 r. Po przyjęciu do jednostki penitencjarnej w trakcie badania ambulatoryjnego zgłosił obecność zmian wypryskowych na skórze owłosionej głowy. Został zaterminowany do konsultacji dermatologicznej, która odbyła się w dniu 23 marca 2012 roku. Konsultujący lekarz stwierdził obecność zmian zapalnych- grzybiczych w pachwinach oraz grzybicę paznokci stopy prawej. W wywiadzie osadzony podał obecność zmian skórnych od wielu lat. Zalecono leczenie miejscowe, które zostało niezwłocznie wdrożone. Podczas pobytu w Zakładzie Karnym w W. nie odmawiano powodowi leczenia bądź udzielenia doraźnej pomocy lekarskiej. W okresie pobytu powód przebywał w celi nr 326, o powierzchni 11 m ² wraz z kącikiem sanitarnym, gdzie na jednego skazanego przypadało 3,5 m ². Cela wyposażona była w łóżka w ilości odpowiadającej osadzonym, oraz adekwatną ilość stołków, szafek, taboretów oraz środków do utrzymania czystości. Wyposażenie celi w sprzęt kwaterunkowy spełniało normy przewidziane w rozporządzeniu Ministra Sprawiedliwości z dnia 17 października 2003 r. w sprawie warunków bytowych osób osadzonych w zakładach karnych i resztach śledczych. W celi nr 326 nie stwierdzono obecności grzyba i pleśni na podłodze. Podłoga pokryta była wykładziną, ściany nie do końca zostały zamalowane w miejscach, gdzie powstały ubytki tynku po wymianie okna. Standard celi nie różnił się od pozostałych pomieszczeń mieszkalnych. Powód podczas pobytu korzystał z łaźni na oddziale III. Zgodnie z Porządkiem Wewnętrznym Zakładu Karnego w W., liczba osadzonych przypadających na jedno sitko prysznicowe nie może przekroczyć dwóch. W tym samym czasie z kąpieli na jednym stanowisku korzysta jeden osadzony, podczas gdy drugi dokonuje wymiany bielizny i pościeli. Kąpiel trwa indywidualnie dla każdego osadzonego 10 minut. Z inicjatywy powoda w Zakładzie Karnym została przeprowadzona kontrola przez Powiatowego Inspektora Sanitarnego. Podczas pobytu powód miał możliwość posiadania w celi dowolnych przedmiotów. Nie było takich sytuacji, ażeby odmawiano mu prawa do uzyskania obcinacza do paznokci, taśmy klejącej, bądź temperówki, a także uniemożliwiano posiadanie rzeczy, które należą mu się ustawowo. Rzeczy, które nie mogą być przetrzymywane przez osadzonych w celach znajdują się w magazynie, i przekazywane skazanemu, gdy opuszcza zakład karny. Ilość własnych przedmiotów, które może posiadać w celi osadzony uregulowana jest szczegółowo w porządku wewnętrznym zakładu. Powód w dniu 22 grudnia 2011 r. podczas pobytu w Zakładzie Karnym w P. otrzymał parę pantofli rannych, których okres używalności wynosi osiemnaście miesięcy zgodnie z rozporządzeniem Ministra Sprawiedliwości z dnia 17 października 2003 r. w sprawie warunków bytowych osób osadzonych w zakładach karnych i aresztach śledczych. Osadzeni są informowani o konieczności korzystania z klapek w trakcie kąpieli, oraz o możliwość ubiegania się o wydanie nowych klapek w przypadku zużycia poprzednich.

Powyższy stan faktyczny sąd ustalił na podstawie dokumentów prywatnych oraz zeznań świadków R. L. i B. O., ograniczając wiarę okolicznościom podniesionym w oświadczeniu powoda A. G. (1) z dnia 2 maja 2012 roku wyłącznie do braku złożenia podpisu pod kartą depozytu i pobrania przedmiotów.

Opierając rozstrzygnięcie na art. 417 § 1 k.c. Sąd Rejonowy nie znalazł podstaw do uwzględnienia roszczenia, wskazując, że Skarb Państwa- Zakład Karny w W. w stosunku do powoda w sposób prawidłowy realizował kompetencje władcze państwa w zakresie wykonywania kary pozbawienia wolności. Powód nie wykazał, że na terenie jednostki penitencjarnej doszło do zakażenia grzybicą, w szczególności miał na terenie zakładu zapewniona opiekę medyczną, natomiast zarzut braku właściwych warunków sanitarnych w łaźnie nie znalazł odzwierciedlenia w protokole kontroli inspekcji Sanitarnej,

Z wyrokiem tym nie zgodził się powód, który zaskarżając go w całości, zarzucił mu błąd ustaleń faktycznych, będący wynikiem wybiórczej oceny dowodów, oraz nieuwzględnienia w toku postępowania wniosku o przesłuchanie powoda, przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego dermatologa oraz wizji lokalnej łaźni więziennej. W opinii skarżącego ustalenia zostały błędnie poczynione na podstawie zeznań świadka D. B., który pomylił skarżącego z innym osadzonym, natomiast ocena stanu celi dokonana przez innego więźnia, nie powinna stanowić podstawy faktycznej. Nadto powód A. G. (2) zarzucił, że sąd I instancji nie przesłał na jego żądanie protokołów z rozpraw, które powód otrzymał dopiero wraz z wyrokiem. Rozstrzygnięciu zarzucił także, że suma przyznana pozwanemu tytułem poniesionych kosztów procesu jest niewłaściwa, gdyż korzystał on z pomocy osoby zatrudnionej.

Sąd Odwoławczy zważył, co następuje:

Apelacja nie zasługiwała na uwzględnienie.

Sąd Odwoławczy podziela ustalenia faktyczne sądu I instancji, uznając je za prawidłową podstawę rozstrzygnięcia.

Rozpoznając złożoną apelację w pierwszej kolejności należało stwierdzić, że Sąd Rejonowy ze zgromadzonego materiału dowodowego wyprowadził wnioski logiczne, znajdujące odzwierciedlenie w zasadach poprawnego rozumowania i doświadczenia życiowego. W tym zakresie zachowano normy procesowe, w szczególności ocena dowodów dokonana została na podstawie wszechstronnego rozważenia zebranego materiału dowodowego, z uwzględnieniem charakteru danego środka oraz towarzyszących mu okoliczności. Rezultat przeprowadzonej analizy znalazł należyte odzwierciedlenie w uzasadnieniu, które w pełni odpowiada rygorom art. 328 § 2 k.p.c. Zarzuty stawiane przez skarżącego w przedmiocie błędu ustaleń mają natomiast charakter polemicznym, niedopuszczalny na gruncie postępowania apelacyjnego.

Na kanwie niniejszej sprawy Sąd Odwoławczy nie uznał za uchybienie procesowe oddalenie wniosków skarżącego o przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego dermatologa oraz wizji lokalnej łaźni więziennej. Powód w toku postępowania w żaden sposób nie wykazał zgodnie z regułą ogólną z art. 6 k.c, że do zarażenia grzybicą doszło na terenie pozwanej jednostki penitencjarnej. W tym zakresie, w pozwie i pismach przygotowawczych skarżący zobowiązany był do przedstawienia faktów uzasadniających wniesione żądanie oraz dowodów na ich poparcie. Wskazany rygor odpowiada założeniu, że w procesie cywilnym strony mają obowiązek twierdzenia i dowodzenia faktów istotnych dla rozstrzygnięcia, zachowując przy tym określoną sekwencji. Fakt choroby grzybiczej powoda był w zasadzie okolicznością bezsporną w toku całego postępowania. Także on sam w żaden sposób nie kwestionował, że przedmiotową chorobę skóry nabył przed przybyciem do Zakładu Karnego w W.. Ze zgromadzonych w toku postępowania dokumentów wynika, że jednostka spełnia kryteria bytowe, ustawowo określone dla warunków izolacji karnej, co w szczególności potwierdziła kontrola inspekcji sanitarnej. Przeprowadzenie dowodu z oględzin było zatem zbędne, także przy uwzględnieniu, że upływ czasu w sposób naturalny i obiektywny nie pozwoliłby na odtworzenie warunków, w których powód odbywał kąpiel.

Zbędny dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy był także dowód z opinii biegłego. Jak wyżej zaznaczano, skarżący w żaden sposób nie wykazał, że do zakażenia grzybicą mogło dojść na terenie przedmiotowego zakładu karnego. Strona pozwana udowodniła natomiast, że osadzony otrzymał obuwie poranne, które według standardów posiadało 18- miesięczny okres zużycia. Skarżący został pouczony o konieczności ich użytkowania, a także możliwości wymiany. Potrzeby takiej jednak nie zgłaszał w administracji Zakładu Karnego. Odnotować należy, że grzybica jest chorobą powszechną, o charakterze rozwojowym. Powód w warunkach izolacji penitencjarnej był konsultowany medycznie, otrzymywał także odpowiednie środki lecznicze. W tym układzie nie można skuteczne twierdzić, że do rozwoju choroby doszło na skutek zaniedbań ze strony administracji Zakładu Karnego. Opinia biegłego, jako dowód na okoliczność zakresu choroby, bez uprzedniego wykazania przyczynienia się przez stronę pozwaną do jej rozwoju, był zatem zbędny dla rozstrzygnięcia.

Cela numer 326 spełniała normy techniczne ustanowione szczegółowymi rozporządzeniami. Warunki, w których przebywał powód wynikały z ogólnego stanu budynku, a nie negatywnego nastawienia strony pozwanej. Obecnie w judykaturze nie budzi wątpliwości, że o zaniedbaniach ze strony Zakładu Karnego nie można twierdzić wyłącznie na podstawie dostrzeżonych uciążliwości lub niedogodności związanych z samym pobytem w jednostce penitencjarnej. Istota kary pozbawienia wolności polega bowiem na ograniczeniu prywatności i swobody skazanego. Europejski Trybunał Praw Człowiek w swoich orzeczeniach wielokrotnie wskazywał, że pewien stopień cierpienia i upokorzenia jest wpisany w istotę kary pozbawienia wolności, a odpowiedzialność z tytułu naruszenia art. 3 Konwencji może powstać dopiero w przypadku stwierdzenia przekroczenie tego stopnia (por. wyrok ETPCZ z 29 kwietnia 2003 roku, nr 38812/97). Każda sankcja karna musi wiązać się z pewnym stopniem dolegliwości, w przeciwnym wypadku nie spełniałaby swoich celów z zakresu prewencji generalnej i indywidualnej, jak również nie byłaby karą adekwatną do wagi popełnionego przez skazanego czynu zabronionego.

Mając na względzie powyższe Sąd Odwoławczy złożoną apelację uznał za bezpodstawną. Zarzuty podnoszone przez skarżącego nie znalazły potwierdzenia w materiale sprawy, brak jest podstaw do twierdzenia, że powód został pozbawiony możności obrony swych praw. Był informowany o terminach posiedzeń, wszystkie doręczenia miały charakter prawidłowy. Sąd Rejonowy dokonał także trafnego rozstrzygnięcia o kosztach. Strona pozwana reprezentowana była przez profesjonalnego pełnomocnika, a koszt jego wynagrodzenia stanowi usprawiedliwiony wydatek poniesiony w toku procesu, podlegający zwrotowi od strony przegrywającej zgodnie z zasadą wyrażoną w art. 98 kpc.

Z tych wszystkich względów, na podstawie art. 385 k.p.c., orzeczono jak w pkt. I sentencji wyroku.

O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono na podstawie art. 98 k.p.c. zasądzając od powoda na rzecz strony pozwanej kwotę 1 800 zł tytułem wynagrodzenia pełnomocnika profesjonalnego obliczonego zgodnie z § 6 pkt. 6 w związku z § 13 ust.1 pkt. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz. U. z dnia 3 października 2002 r.).