Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 4 lipca 2018 r.

Sąd Okręgowy w Rzeszowie IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 4 lipca 2018 r.

sprawy D. G.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w R.

o podleganie ubezpieczeniu społecznemu

na skutek odwołania D. G.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w R.

z dnia 6 marca 2018

znak : (...)

I.  oddala odwołanie

II.  zasądza od wnioskodawcy D. G. na rzecz Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w R. kwotę 180 zł (sto osiemdziesiąt złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

Sygn. akt IV U 543/18

UZASADNIENIE

wyroku z dnia 4 lipca 2018 r.

Decyzją z dnia 6 marca 2018 r. znak: (...), nr (...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w R., powołując się na treść przepisów ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych oraz rozporządzeń Parlamentu Europejskiego i Rady nr 987/2009 i nr 883/2004, stwierdził, że (...) D. G. podlega ustawodawstwu p. w okresie od 1 września 2012r. do 30 stycznia 2014r.

W uzasadnieniu decyzji organ rentowy wskazał, że s. instytucja ubezpieczeniowa w dniu 09.04.2013r. wydała postanowienie znak: (...)- (...)-SK o wyłączeniu D. G. z ubezpieczeń w związku z zatrudnieniem u pracodawcy (...) D. P. od 01.09.2012r. Postanowienie uprawomocniło się 28 maja 2013r.

W odwołaniu D. G. zakwestionował stanowisko ZUS, wnosił o zmianę decyzji i ustalenie, że w okresie od 1 grudnia 2012r. oraz od 31 stycznia 2014r. jako osoba prowadząca pozarolniczą działalność gospodarczą nie podlega pod obowiązkowe ubezpieczenia emerytalne, rentowe i wypadkowe.

Zarzucił naruszenie art. 13 ust. 3 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) Nr 883/2004 z 29 kwietnia 2004 r. w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego przez jego niezastosowanie. Podnosił, że przepis ten odnoszący się do osób, które wykonują pracę najemną i pracę na własny rachunek jednoznacznie stanowi, że właściwym ustawodawstwem jest w takiej sytuacji ustawodawstwo kraju, w którym wykonywana jest praca najemna.

Zarzucił również naruszenie art. 16 ust. 3 i 4 rozporządzenia 987/2009 z 16 września 2009 r. dotyczącego wykonywania rozporządzenia nr 883/2004, przez brak nawiązania kontaktu przez polski organ rentowy z właściwymi instytucjami ubezpieczeniowymi, wobec występujących po stronie p. organu rentowego wątpliwości w kwestii określenia właściwego ustawodawstwa, w związku z informacją od wnioskodawcy, iż do chwili obecnej nie został wyłączony z ubezpieczenia na terenie S., czego potwierdzeniem ma być zaświadczenie o objęciu ubezpieczeniem społecznym w okresie od 1 grudnia 2012 r. do 31 stycznia 2014r.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w R. w odpowiedzi na złożone odwołanie wnosił o jego oddalenie i zasądzenie na swą rzecz kosztów zastępstwa procesowego. Podtrzymał stanowisko wyrażone w zaskarżonej decyzji.

Sąd ustalił, co następuje:

D. G. od 1 września 2010 r. prowadzi działalność gospodarczą pod nazwą Firma Usługowo Handlowa (...) G. D.. Zaprzestanie wykonywania działalności gospodarczej nastąpiło 18 maja 2017r.

W dniu 27 sierpnia 2012r. zawarł umowę o pracę na czas nieokreślony z D. P. (...) M. z siedzibą w Ś. od 1 września 2012r. Początkowo strony uzgodniły, że czas pracy wynosi cztery godziny w miesiącu za wynagrodzeniem 25 Euro, a następnie 12 godzin za wynagrodzeniem 32 Euro. Od 1 grudnia 2012r. D. G. pracował 40 godzin w miesiącu i z tego tytułu otrzymywał wynagrodzenie w wysokości 80 Euro.

W dniu 5 września 2012r. do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w R. wpłynęło oświadczenie D. G. dotyczące całkowitego wyrejestrowania z ubezpieczenia w ZUS w związku z podjęciem zatrudnienia w R. S. oraz wniosek o ustalenie właściwego ustawodawstwa.

Pismami z dnia 28 stycznia 2013r. skierowanymi zarówno do s. instytucji ubezpieczeniowej, jak też do wnioskodawcy, ZUS O/R. określił jako właściwe ustawodawstwo polskie w okresie od 01.09.2012r. do 30.11.2012r. z uwagi na fakt, iż praca na terytorium S. ma charakter marginalny, natomiast od 01.12.2012r. – ustawodawstwo s..

W odpowiedzi na powyższe Centrala Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w B. w piśmie z dnia 26 marca 2013r. poinformowała, że nie może zaakceptować tymczasowego określenia ustawodawstwa s. od 1 grudnia 2012r. z uwagi na podejrzenie naruszenia przepisów prawnych w zakresie zabezpieczenia społecznego i konieczności przeprowadzenia kontroli u pracodawcy D. P. (...) M.. O wynikach zobowiązała się poinformować (...) Oddział w R..

W postanowieniu z dnia 9 kwietnia 2013r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Ś. stwierdził, że D. G. jako pracownikowi D. P. (...) M. z dniem 1 września 2012r. zostaje zniesione obowiązkowe ubezpieczenie na wypadek choroby, obowiązkowe ubezpieczenie emerytalne i obowiązkowe ubezpieczenie z tytułu bezrobocia.

Powyższe postanowienie uprawomocniło się 28 maja 2013r.

Pismem z dnia 21 listopada 2017r. ZUS O/R. zawiadomił wnioskodawcę o wszczęciu postępowania administracyjnego w sprawie ustalenia ustawodawstwa właściwego od 01.12.2012r.

Po zakończeniu postępowania administracyjnego w dniu 28 grudnia 2017 r. organ rentowy wydał zaskarżoną w sprawie decyzję obejmując nią okres od 1 września 2012 r. do 30 stycznia 2014r.

Powyższych ustaleń Sąd dokonał w oparciu o dowody z dokumentów zawarte w aktach organu rentowego oraz w aktach niniejszej sprawy, których treść i forma pozostawały bez zastrzeżeń.

Strony nie zgłaszały dalszych wniosków dowodowych.

Sąd zważył:

Nie budzi wątpliwości, że Zakład Ubezpieczeń Społecznych posiadając informacje z (...) oraz informację s. instytucji ubezpieczeniowej, z której wynika jednoznacznie, iż z dniem 1 września 2013r. zostało zniesione obowiązkowe ubezpieczenie społeczne z tytułu wykonywania pracy najemnej na terytorium S. zasadnie uznał, że D. G., który w tym czasie prowadził działalność gospodarczą na terytoriumP., podlega z tego tytułu obowiązkowym ubezpieczeniom. Podleganie ubezpieczeniom społecznym w przypadku osób prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą jest obowiązkowe, o czym stanowi art. 6 ust. 1 pkt 5 i art. 12 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych ( Dz. U z 2017 r. poz. 1778 j.t.). Jedynym bowiem realizowanym w spornym czasokresie tytułem ubezpieczenia przez wnioskodawcę była prowadzona działalność gospodarcza wP.. Odmienne stanowisko prowadziłoby do sytuacji, w której wnioskodawca mimo posiadania niespornego tytułu do objęcia ubezpieczeniem społecznym, tj. prowadzenia działalności gospodarczej na terenieP., tym ubezpieczeniem nie byłby objęty.

W okolicznościach niniejszej sprawy z uwagi na podnoszenie przez wnioskodawcę faktu pozostawania od września 2012r. do stycznia 2014r. w formalnym stosunku pracy z pracodawcą s., odniesienia się wymaga stosowanie przepisów wspólnotowej koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego – rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) Nr 883/2004 z 29 kwietnia 2004 r. w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego (Dz. Urz. UE Nr L.04.166/1) a także rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) Nr 987/2009 z 16 września 2009 r. dotyczące wykonania rozporządzenia (WE) Nr 883/2004 (Dz. Urz. UE Nr L.09.284/1), które powinny być stosowane łącznie.

Koordynacja systemów zabezpieczenia społecznego należy do kluczowych kwestii związanych z realizacją swobody przemieszczania się w Unii Europejskiej oraz podejmowania aktywności zawodowej. P. status państwa członkowskiego Unii Europejskiej uzyskała z dniem 1 maja 2004 r., a zatem przepisy rozporządzeń dotyczących koordynacji krajowych systemów zabezpieczenia społecznego stosuje bezpośrednio. Już w preambule rozporządzenia Rady (EWG) nr 1408/71 wyraźnie zostało stwierdzone, że pracownicy najemni i osoby prowadzące działalność na własny rachunek przemieszczające się we wspólnocie powinny być objęte systemem zabezpieczenia społecznego tylko jednego państwa członkowskiego w celu uniknięcia zbiegu właściwych ustawodawstw i wynikających z tego komplikacji. Dlatego też zasada stosowania ustawodawstwa jednego państwa członkowskiego polega na podporządkowaniu ustawodawstwu tylko jednego państwa czyli stosowanie jego postanowień tak jakby zainteresowany realizował swą aktywność zawodową w całości na terytorium tego państwa.

W tym miejscu wyjaśnienia wymagają pewne definicje określeń wspólnotowych. Praca najemna oznacza formę zatrudnienia. Cechą charakterystyczną stosunku pracy jest to, że przez pewien okres jedna osoba wykonuje świadczenia na rzecz innej osoby pod jej kierownictwem, w zamian za co otrzymuje wynagrodzenie (por. wyroki: z dnia 3 lipca 1986 r. w sprawie 66/85, L. B. , a także z dnia 11 września 2008 r. w sprawie C-228/07, P. ). Natomiast pod pojęciem ustawodawstwa należy rozumieć, w odniesieniu do każdego państwa członkowskiego, przepisy ustawowe, wykonawcze i inne oraz obowiązujące środki wykonawcze odnoszące się do działów systemu zabezpieczenia społecznego, przepisy danego państwa członkowskiego, które tworzą system zabezpieczenia społecznego o charakterze prawa powszechnie obowiązującego w danym państwie. Treść tak określonej normy nie budzi wątpliwości. Status ubezpieczeniowy ustala się według miejsca wykonywania pracy najemnej. Procedura dotycząca stosowania art. 13 rozporządzenia, czyli poinformowanie przez osobę instytucji wyznaczonej przez właściwą władzę państwa członkowskiego, w którym ma miejsce zamieszkania, o wykonywaniu pracy w dwóch państwach, wymaga zastosowania procedury przestrzegającej właściwości i kompetencji instytucji ubezpieczeń społecznych przewidzianej w art. 16 rozporządzenia wykonawczego nr 987/2009.

Procedura ta przewiduje mianowicie, że po uzyskaniu informacji o wykonywaniu przez daną osobę pracy w dwóch lub więcej państwach członkowskich, wyznaczona instytucja państwa członkowskiego miejsca zamieszkania niezwłocznie ustala ustawodawstwo mające zastosowanie do zainteresowanego, uwzględniając art. 13 rozporządzenia podstawowego oraz art. 14 rozporządzenia wykonawczego. Takie wstępne określenie mającego zastosowanie ustawodawstwa ma charakter tymczasowy i o swoim tymczasowym określeniu instytucja ta informuje wyznaczone instytucje każdego państwa członkowskiego, w którym wykonywana jest praca (ust. 2). Tymczasowe określenie mającego zastosowanie ustawodawstwa, przewidziane w ust. 2, staje się ostateczne w terminie dwóch miesięcy od momentu poinformowania o nim instytucji wyznaczonych przez właściwe władze zainteresowanych państw członkowskich, zgodnie z ust. 2, o ile ustawodawstwo nie zostało już ostatecznie określone na podstawie ust. 4, lub przynajmniej jedna z zainteresowanych instytucji informuje instytucję wyznaczoną przez właściwą władzę państwa członkowskiego miejsca zamieszkania przed upływem tego dwumiesięcznego terminu o niemożności zaakceptowania określenia mającego zastosowanie ustawodawstwa lub o swojej odmiennej opinii w tej kwestii (ust. 3). W przypadku gdy z uwagi na brak pewności co do określenia mającego zastosowanie ustawodawstwa niezbędne jest nawiązanie kontaktów przez instytucje lub władze dwóch lub więcej państw członkowskich, na wniosek jednej lub więcej instytucji wyznaczonych przez właściwe władze zainteresowanych państw członkowskich lub na wniosek samych właściwych władz ustawodawstwo mające zastosowanie do zainteresowanego jest określane na mocy wspólnego porozumienia, z uwzględnieniem art. 13 rozporządzenia podstawowego i odpowiednich przepisów art. 14 rozporządzenia wykonawczego (ust. 4). W przypadku rozbieżności opinii między zainteresowanymi instytucjami lub właściwymi władzami podmioty te starają się dojść do porozumienia, zastosowanie ma art. 6 rozporządzenia wykonawczego (ust. 4). Instytucja właściwa państwa członkowskiego, którego ustawodawstwo zostało tymczasowo lub ostatecznie określone jako mające zastosowanie, niezwłocznie informuje o tym zainteresowanego (ust. 5).

W niniejszej sprawie, wbrew zarzutom zawartym w odwołaniu, organ rentowy podjął i właściwie przeprowadził czynności wynikające z formalnej procedury. Wiążące dla organu rentowego jest postanowienie s. instytucji ubezpieczeniowej o zniesieniu ubezpieczenia społecznego z tytułu zatrudnienia u pracodawcy D. P. (...) M..

Mając na uwadze poczynione w sprawie ustalenia oraz ich prawną ocenę uznać należy, że (...) Oddział w R. wydał prawidłową decyzję, w której stwierdził, że w okresie od 1 września 2012r. do 30 stycznia 2014r. D. G. podlega ustawodawstwu p.w zakresie ubezpieczenia społecznego. Dlatego wobec bezpodstawności odwołania, Sąd na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. orzekł o jego oddaleniu.