Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 22 stycznia 2019 r.

Sąd Okręgowy___________________ w Gliwicach Wydział IX

Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych Ośrodek Zamiejscowy w Rybniku

w składzie:

przy udziale ./.

po rozpoznaniu w dniu 15 stycznia 2019 r. w Rybniku

sprawy z odwołania J. C. ( J. C. )

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w R.

o ponowne ustalenie wysokości emerytury i kapitału początkowego

na skutek odwołania J. C.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w R.

z dnia 03 marca 2017r. nr (...)

z dnia 02 marca 2017r. nr (...)

1.zmienia zaskarżone decyzje częściowo, w ten sposób, że do ponownego obliczenia wysokości kapitału początkowego i podstawy wymiaru emerytury ubezpieczonego J. C. należy przyjąć wynagrodzenie w wysokości :

- 27.896,00 zł (dwadzieścia siedem tysięcy osiemset dziewięćdziesiąt sześć złotych 00/100) za rok 1968,

-29.472,00 zł ( dwadzieścia dziewięć tysięcy czterysta siedemdziesiąt dwa złote 00/100)

za rok 1969,

-30.208,00 zł (trzydzieści tysięcy dwieście osiem złotych 00/100 ) za rok 1970,

-33.833,00 zł ( trzydzieści trzy tysiące osiemset trzydzieści trzy złote 00/100 ) za rok 1971,

-39.132,00 zł ( trzydzieści dziewięć tysięcy sto trzydzieści dwa złote 00/100 ) za rok 1972,

-41.722,00 zł ( czterdzieści jeden tysięcy siedemset dwadzieścia dwa złote 00/100) za rok 1973,

-31.360,00 zł ( trzydzieści jeden tysięcy trzysta sześćdziesiąt złotych 00/100 ) za rok 1974,

-17.730,00 zł ( siedemnaście tysięcy siedemset trzydzieści złotych 00/100 ) za rok 1975,

2.oddala odwołanie w pozostałej części,

3.zasądza od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w R. na rzecz ubezpieczonego kwotę 180, 00 złotych ( sto osiemdziesiąt złotych 00/100 ) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

Sędzia

Sygn. akt IX U 585/17

UZASADNIENIE

Organ rentowy Zakład Ubezpieczeń Społecznych Odział w R. decyzjami wydanymi wobec ubezpieczonego J. C. (Czech):

- z 2 marca 2017 r. odmówił ponownego ustalenia wysokości kapitału początkowego, ponieważ kapitał początkowy ustalony decyzją z 18.06.2012r. jest korzystniejszy – najkorzystniejszym wariantem do ustalenia podstawy wymiaru pozostaje obecny, tj. przyjęcie wskaźnika wysokości podstawy wymiaru renty 58,17 z lat 1989-1997,

- z 3 marca 2017r., na podstawie art. 114 ustawy z 17.12.1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, odmówił przeliczenia emerytury, ponieważ nie zostały przedłożony żadne nowe dowody, które uzasadniałyby wszczęcie postępowania w sprawie.

Ubezpieczony wniósł odwołania od tych decyzji (odwołanie w zakresie decyzji z 02.03.2017r. sprecyzowane na rozprawie15 stycznia 2019r.). Domagał się uwzględnienia składek odprowadzonych za okres od 01.05.1991r. do 01.02.1993r. Precyzując odwołanie na rozprawie 26 października 2017r. pełnomocnik ubezpieczonego wniósł o przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego z zakresu emerytur i rent na okoliczność odtworzenia wynagrodzeń ubezpieczonego z KWK (...) i Przedsiębiorstwa (...)oraz w następnej kolejności ustalenie wwpw i wyliczenia emerytury dla ubezpieczonego w najkorzystniejszym wariancie z uwzględnieniem zarobków ubezpieczonego uzyskiwanych w latach 1968-1975.

Organ rentowy w odpowiedzi na odwołanie wniósł o jego oddalenie podtrzymując dotychczasowe stanowisko. Odnosząc się do zarzutów podnoszonych w odwołaniu organ rentowy wskazał, że w okresie od 01.05.1991r. do 29.02.1993r. ubezpieczony nie podlegał ubezpieczeniom społecznym z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej ze względu na zbieg tytułów do ubezpieczeń społecznych (zatrudnienie w Zakładzie (...) i spółka) – decyzja organu rentowego z 13.05.1999r. potwierdzona prawomocnym wyrokiem Sądu Okręgowego w Katowicach sygn. akt XVIII U 6826/99).

Rozpoznając ponownie sprawę Sąd ustalił, co następuje:

Ubezpieczony od 18 listopada 2011r. uprawniony jest do emerytury.

Wysokość świadczenia została ustalona zgodnie z art. 183 ustawy o emeryturach i rentach z FUS. Do obliczenia emerytury zgodnie z art. 53 ustawy o emeryturach i rentach... organ rentowy przyjął wskaźnik wysokości podstawy wymiaru obliczony z 20 lat kalendarzowych wybranych z całego okresu ubezpieczenia (1977-1997) - 48,53%.

Ubezpieczony (...) złożył w organie rentowym wniosek o przeliczenie świadczenia i nie przedłożył żadnych nowych dowodów wskazując, że prosi o doliczenie składek z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej odprowadzonych za okres od 01.05.1991r. do 01.02.1993r. w sytuacji, gdy równocześnie w tym okresie ubezpieczony pracował w Zakładzie (...).

W rozpoznaniu wniosku organ rentowy wydał zaskarżone decyzje omówione na wstępie.

Od 1998r. ubezpieczony uprawniony był do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy. Decyzją z 13.05.199r. organ rentowy stwierdził, że ubezpieczony od 01.05.1991r. do 01.02.1993r. nie podlegał ubezpieczeniom społecznym z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej wobec jednoczesnego zatrudnienia w Zakładzie (...). Prawomocnym wyrokiem Sądu Okręgowego z 13.03.2000r. sygn. akt XVIII U 6826/99 odwołanie od decyzji organu rentowego zostało oddalone W uzasadnieniu wyroku Sąd wskazał, że nie można domagać się zwrotu opłaconych składkę z uwagi na upływ 5 lat od daty ich opłacenia.

(dowód: akt organu rentowego, akta Sądu Okręgowego w Katowicach sygn. akt XVIII U 6826/99).

Ubezpieczony zatrudniony był w:

- KWK (...) w K. od 03.02.1968r do 29.06.1974r. kolejno na stanowiskach: od 03.02.1968r. do 31.05.1971r. – robotnika niewykwalifikowanego pod ziemią, od 01.06.1971r. do 30.04.1972r. – młodszego górnika pod ziemią, od 01.05.1972r. do 29.06.1974r. – górnika pod ziemią.

- Spółdzielni (...) w R. od 18.10.1974r. do 14.05.1975r. jako kierowca,

- Przedsiębiorstwie (...) w R. od 2.06.1975r. do 9.07.1975r. jako kierowca,

- Przedsiębiorstwie (...) w O. od 7.08.1975r. do 31.12.1975r. jako murarz –tynkarz.

W KWK (...) ubezpieczony miał ustalone wynagrodzenie za dniówkę. Otrzymywał też premie uzależnione od wydobycia w danym miesiącu oraz wynagrodzenie z Karty Górnika. Pracował w systemie zmianowym. Pracował też w niedziele.

W Spółdzielni (...) pracował od 18 października 1974r. do maja 1975r. jako kierowca. Miał stałe wynagrodzenie miesięczne w wysokości 3700 zł.

W Przedsiębiorstwie (...) pracował jako kierowca. Miał zarabiać 4500 zł ale tyle mu nie wyliczyli i dlatego się stamtąd zwolnił.

W firmie (...) pracował na kontrakcie jako kierowca, murarz , tynkarz.

(dowód: akta osobowe ubezpieczonego i dokumentacja płacowa z (...) w C., KWK (...) w K., Spółdzielni (...) w R., Przedsiębiorstwa (...) w R. i Przedsiębiorstwie (...) O., zeznania ubezpieczonego złożone na rozprawie 26 października 2017r., czas nagrania 00:07:41- 00:42:04).

Odtworzone wynagrodzenie ubezpieczonego za lata 1968-1975r. na podstawie dokumentacji akt ZUS, akt osobowych ubezpieczonego, zachowanej dokumentacji płacowej oraz z uwzględnieniem zeznań ubezpieczonego oraz przepisów branżowych obowiązujących w tych latach, wyniosło kolejno:

- 27.896,00 zł za rok 1968,

- 29.472,00 zł za rok 1969,

- 30.208,00 zł za rok 1970,

- 33.833,00 zł za rok 1971,

- 39.132,00 zł za rok 1972,

- 41.722,00 zł za rok 1973,

- 22.809,00zł + 8.551,00zł = 31.360,00zł za rok 1974r.,

- 17.730,00zł za rok 1975.

Wskaźnik wysokości podstawy wymiaru z 20 lat kalendarzowych wybranych z całego okresu podlegania ubezpieczeniu, tj. z lat 1968-1975, 1980, 1982, 1984-1987r., 1992-1997, wyniósł 76,53%.

(dowód: opinia biegłego do spraw emerytur i rent P. W. k. 81-106 a.s.).

Sąd uznał opinię biegłego za rzeczową i przekonywującą, gdyż została ona sporządzona w oparciu o specjalistyczną, fachową wiedzę, na podstawie zgromadzonej w sprawie dokumentacji oraz w oparciu o obowiązujące w tym okresie przepisy płacowe, uwzględniając jedynie stałe elementy wynagrodzenia ubezpieczonego oraz wynikające z zachowanej dokumentacji, korygując opinię jedynie w zakresie wynagrodzenia za rok 1975r., tj. z pominięciem dodatku tzw. rozłąkowego, który nie podległ oskładkowaniu w tych latach.

Mając na uwadze powyższe ustalenia Sąd zważył, co następuje:

Odwołanie ubezpieczonego zasługuje na częściowe uwzględnienie.

Ustalając wysokość wynagrodzenia, jakie ubezpieczony osiągał w okresie spornym Sąd podzielił wnioski wynikające z powołanej powyżej opinii biegłego sądowego, z korektą w zakresie roku 1975.

W ocenie Sądu opinia ta jest rzetelna, wydana w oparciu o fachową wiedzę na podstawie szczegółowej analizy dokumentacji emerytalnych ubezpieczonego z uwzględnieniem obowiązujących w powyższych latach przepisów płacowych, a także logicznie i przekonywująco uzasadniona.

Organ rentowy podnosił wprawdzie, że niezasadnie biegły uwzględnił wynagrodzenie za pracę w niedziele, ale Sąd zauważa, że biegły uwzględnił takie wynagrodzenie tylko za okres pracy na kopalni i wynagrodzenie to dotyczy tylko niedziel planowych, ściśle określonych , a z dokumentacji nie wynika, by ubezpieczony miał mieć nieobecności w pracy w tych dniach.

Ubezpieczony natomiast kwestionował wynagrodzenie ustalone przez biegłego za okres pracy w Przedsiębiorstwie (...) (k. pisma 122, 129), gdyż ubezpieczony wskazywał, że nie otrzymał kartoteki płacowej, na której oparł się biegły. Sąd zauważa, że oryginał tej kartoteki znajduje się w aktach osobowych ubezpieczonego. W kartotece tej odnotowano co prawda kwotę wynagrodzenia uzyskanego przez ubezpieczonego i jest to kwota przyjęta przez biegłego, tj.11.756 zł, ale stanowi ona dodatek „rozłąkowy” i wynagrodzenie za nadgodziny. Równocześnie też z akt osobowych ubezpieczonego za jego okres zatrudnienia na eksporcie w firmie (...) wynika, że ubezpieczony uzyskiwał wtedy wynagrodzenie w walucie niemieckiej (NRD) i w walucie polskiej. Wskazana przez biegłego za ten okres kwota nie może zostać uwzględniona do wyliczeń wwpw. Zgodnie bowiem z rozporządzeniem Ministra Płacy i Polityki Socjalnej z 13 grudnia 1976 r. w sprawie dostosowania niektórych przepisów o ubezpieczeniu społecznym i ubezpieczeniu rodzinnym do zasad określających składniki funduszu płac (Dz. U. nr 40, poz. 239 z późn. zm.) oraz uchwałą nr 157 Rady Ministrów z dnia 7. 12. 1976 r. w sprawie wynagrodzeń wypłacanych poza planowym funduszem płac (M. P. nr 43, poz. 211) i uchwałą nr 158 Rady Ministrów z dnia 7 grudnia 1976 r. w sprawie składników funduszu płac (M. P. nr 43, poz. 212), dodatek za rozłąkę nie podlegał wliczeniu do podstawy wymiaru składek, bowiem w latach 1974- 1985 nie był oskładkowany. Nadto skoro ubezpieczony świadczył pracę na eksporcie, to stosownie do §10 Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 01.04.1985r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru emerytur i rent ( t.j. Dz.U. z 1989r., Nr 11, poz.63 ze zm. ), jeżeli w okresie, z którego wynagrodzenie przyjmuje się do ustalenia podstawy wymiaru, pracownik był zatrudniony za granicą, do ustalenia podstawy wymiaru przyjmuje się za okresy tego zatrudnienia kwoty, od których za te okresy opłacono składkę na ubezpieczenie społeczne w kraju ( § 10 pkt 1 ), albo jeżeli okres zatrudnienia za granicą przypada przed dniem 01.01.1991r. – kwoty wynagrodzenia przysługujące w tych okresach pracownikowi zatrudnionemu w kraju w takim samym lub podobnym charakterze, w jakim pracownik był zatrudniony przed wyjazdem za granicę ( §10 pkt 2 ). Tym samym ubezpieczony musiałby wskazać pracownika porównawczego zatrudnionego w tym przedsiębiorstwie, który na tym samym , co ubezpieczony stanowisku, był zatrudniony w Polsce. Ubezpieczony, reprezentowany przez profesjonalnego pełnomocnika, w toku całego procesu takiego pracownika nie wskazał.

W tej sytuacji Sąd oddalił wniosek o przeprowadzenie dowodu z opinii uzupełniającej.

W sytuacji ustalenia wysokości wynagrodzeń za lata 1968-1975 wskaźnik wysokości podstawy wymiaru świadczenia jest wyższy niż dotychczas ustalony, co uprawnia ubezpieczonego do przeliczenia podstawy wymiaru emerytury w myśl przepisu art. 111 ustawy z dnia 17.12.1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (j.t. Dz.U. z 2018r., poz. 1270 ze zm.) oraz wysokość kapitału początkowego w myśl przepisu art. 174 powołanej ustawy o emeryturach i rentach….

Mając powyższe na uwadze Sąd, na podstawie wskazanych przepisów, a także art.114 ustawy o emeryturach i rentach…, z mocy art. 477 ¹⁴ § 2 kpc zmienił częściowo zaskarżone decyzje jak w pkt 1 wyroku zobowiązując organ rentowy do ponownego obliczenia wysokości kapitału początkowego i podstawy wymiaru emerytury ubezpieczonego J. C. z przyjęciem wynagrodzenia w wysokości :

- 27.896,00 zł za rok 1968,

- 29.472,00 zł za rok 1969,

- 30.208,00 zł za rok 1970,

- 33.833,00 zł za rok 1971,

- 39.132,00 zł za rok 1972,

- 41.722,00 zł za rok 1973,

- 31.360,00zł za rok 1974r.,

- 17.730,00zł za rok 1975,

Sąd uznał, iż w sprawie spełnione zostały przesłanki z art. 114 ustawy o emeryturach i rentach…, gdyż zostały przedłożone nowe dowodowy w postaci akt osobowych i płacowych ubezpieczonego dotyczące okresu spornego.

W pkt 2 wyroku Sąd, z mocy art. 477 ¹⁴ §1 kpc, oddalił odwołanie w pozostałej części, tj. w zakresie wynagrodzenia za rok 1975, nie znajdując podstaw do jego uwzględnienia.

W pkt 3 wyroku Sąd z mocy art.98 §1 i §3 kpc w zw. z §9 ust.2 Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz.U. z 2015, poz. 1804) zasądził od organu rentowego kwotę 180,00zł na rzecz ubezpieczonego tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

SSR del. Renata Stańczak