Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 19 marca 2019 r.

Sąd Rejonowy w Tychach Wydział VI Gospodarczy

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSR Jolanta Brzęk

Protokolant: sekretarz sądowy Monika Kucharczyk

po rozpoznaniu w dniu 19 marca 2019 r. w Tychach

na rozprawie

sprawy z powództwa:

(...) Spółka z o.o. w K.

przeciwko:

(...) S.A. w S.

o zapłatę

1)  zasądza od pozwanego (...) S.A. w S. na rzecz powoda (...) Spółka z o.o. w K. kwotę 2 025,00 zł (dwa tysiące dwadzieścia pięć złotych) z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od dnia 2 stycznia 2017 roku do dnia zapłaty;

2)  w pozostałym zakresie powództwo oddala;

3)  zasądza od pozwanego na rzecz powoda kwotę 538,14 zł (pięćset trzydzieści osiem złotych czternaście groszy) tytułem zwrotu kosztów procesu;

4)  nakazuje pobrać od powoda na rzecz Skarbu Państwa - Kasy Sądu Rejonowego w Tychach kwotę 72,20 zł (siedemdziesiąt dwa złote dwadzieścia groszy) tytułem wydatków poniesionych tymczasowo przez Skarb Państwa;

5)  nakazuje pobrać od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa - Kasy Sądu Rejonowego w Tychach kwotę 352,52 zł (trzysta pięćdziesiąt dwa złote pięćdziesiąt dwa grosze) tytułem wydatków poniesionych tymczasowo przez Skarb Państwa;

SSR Jolanta Brzęk

Sygn. akt VI GC 1089/17/3

UZASADNIENIE

Powódka (...) sp. z o.o. w K. pozwem z dnia 2 stycznia 2017 roku wystąpiła przeciwko (...) S.A. z siedzibą w S. z pozwem o zapłatę kwoty 2 461,50 zł z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od dnia 2 stycznia 2017 r. do dnia zapłaty oraz kosztów procesu.

W uzasadnieniu powódka wskazała, że w skutek kolizji drogowej z dnia 6 marca 2016 r. uszkodzony został pojazd marki H. (...) o nr rej. (...) należący do V. C.. Ubezpieczycielem odpowiedzialności cywilnej sprawcy szkody jest pozwana. Poszkodowany wynajął od powódki pojazd zastępczy marki H. (...) za dobowa stawkę wynosząca 184,50 zł. Okres najmu trwał od 5 września 2016 r. do 26 września 2016 r. Łączny koszt najmu pojazdu zastępczego wyniósł 3 136,50 zł. Powódka nabyła od poszkodowanego w drodze umowy cesji wierzytelności, wierzytelność przysługującą mu z tytułu zwrotu kosztów wynajmu samochodu zastępczego. Pozwana ustaliła wysokość odszkodowania na kwotę 675 zł w związku z weryfikacją okresu najmu do 5 dni oraz dobowej stawki najmu do kwoty 135 zł brutto. Powódka wezwała pozwaną do zapłaty pozostałej kwoty 2 461,50 zł, pozwana jednak nie zmieniła swego stanowiska w sprawie.

W dniu 12 czerwca 2017 roku Sąd Rejonowy w Tychach Wydział VI Gospodarczy wydał w sprawie VI GNc 817/17 nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym.

Pozwana (...) S.A. z siedzibą w S. wniosła sprzeciw od nakazu zapłaty, wnosząc o oddalenie powództwa w całości oraz o zasądzenie kosztów postępowania.

W uzasadnieniu pozwana podniosła, że wyrażała chęć bezgotówkowego, niezwłocznego zorganizowania pojazdu zastępczego za stawkę 86 zł. Zatem poszkodowany korzystając z droższej oferty powódki postąpił wbrew zasadzie współdziałania i obowiązkowi minimalizacji szkody. Pozwana zakwestionowała również czasookres najmu pojazdu oraz dobową stawkę najmu uznając ją za rażąco zawyżoną. Pozwana wskazała, że ostatecznie uznała za uzasadniona stawkę 135 zł brutto za dobę.

Sąd ustalił, następujący stan faktyczny:

Dnia 6 marca 2016 r. uszkodzony został pojazd marki H. (...) o nr rej. (...) należący do V. C.. Ubezpieczycielem odpowiedzialności cywilnej sprawcy szkody jest pozwana.

Dowód: akta szkody (k. 79), zeznania świadka V. C. (k. 115-116).

Pozwana poinformowała poszkodowanego o możliwości zorganizowania najmu pojazdu zastępczego klasy B za cenę 86 zł brutto za dobę oraz, że w przypadku skorzystania z oferty innego podmiotu koszt najmu będzie podlegał weryfikacji.

Dowód: mail pozwanej (k. 78).

Poszkodowany na podstawie umowy najmu z dnia 5 września 2016 r. wynajął od strony powodowej samochód zastępczy klasy B. Strony dobową stawkę za wynajmem ustaliły na kwotę 184,50 zł brutto.

Dowód: umowa najmu (k. 12-13), zeznania świadka zeznania świadka V. C. (k. 115-116).

W dniu 26 września 2016 r. poszkodowany i powódka zawarli umowę cesji wierzytelności zgodnie, z którą cedent przelał na cesjonariusza swoją wierzytelność – prawo do uzyskania zwrotu kosztów najmu samochodu zastępczego w związku ze szkodą z dnia 13 lipca 2016 r.

Dowód: umowa cesji wierzytelności (k. 14-15).

W dniu 6 października 2016 r. powódka wystawiła na rzecz poszkodowanej fakturę VAT na kwotę 2 550 zł brutto tytułem wynajmu samochodu zastępczego klasy B przez okres 17 dni.

Dowód: faktury VAT (k. 16).

Pozwana po przeprowadzeniu postepowania likwidacyjnego uznała za uzasadnioną dobową stawkę najmu pojazdu zastępczego w wysokości 135 zł brutto oraz 5 dniowy okres najmu pojazdu zastępczego.

Wezwaniem do zapłaty z dnia 16 listopada 2016 r. powódka wezwała pozwaną do zapłaty kwoty 2 461,50 zł.

Dowód: pismo powódki (k. 17), potwierdzenie odbioru (k. 18-19, 26-27), pisma pozwanej (k. 20-21, 22-25), akta szkody (k. 79).

Powołany w toku postepowania biegły sądowy uznał, że niezbędny i ekonomicznie uzasadniony czas naprawy uszkodzeń powstałych w pojeździe marki H. (...) o nr rej. (...) w następstwie zdarzenia z dnia 13 lipca 2016 r., a jednocześnie czas uzasadnionego wynajmu pojazdu zastępczego mając na względzie przebieg likwidacji szkody i względy technologiczne nie powinien przekroczyć 15 dni. Średnia rynkowa dobowa stawka najmu pojazdu zastępczego należącego do segmentu B wynosiła około 105 zł brutto. Uznana przez pozwaną dobowa stawka najmu pojazdu zastępczego w kwocie 135 zł była stawką wyższą niż przeciętna stawka z rynku lokowanego i mieściła się w przedziale stosowanych stawek na rynku górnośląskiemu.

Dowód: opinia biegłego sądowego M. K. (k. 120-156) uzupełniająca opinia biegłego sądowego M. K. (k. 182-190), historia naprawy (k. 11).

Poczynione w sprawie ustalenia faktyczne oparto o dokumenty które pod względem treści i formy nie budziły wątpliwości, a moc dowodowa dokumentów nie była przez strony kwestionowana.

Ustalając stan faktyczny sprawy Sąd uwzględnił treść opinii biegłego sądowego M. K. uznając, iż wnioski opinii pozostawały rzetelne, logiczne i odpowiedziały na przedstawione biegłemu zagadnienia.

Sąd przyznał atrybut wiarygodności zeznaniom świadka V. C. bowiem są one logiczne i rzeczowe.

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo wytoczone w niniejszej sprawie zasługiwało na uwzględnienie w części.

W niniejszym postępowaniu zastosowanie znajdują przepisy odpowiedzialności deliktowej z art. 415 k.c., do której przesłanek należą zdarzenie, z którym system prawny wiąże odpowiedzialność na określonej zasadzie, oraz szkoda i związek przyczynowy między owym zdarzeniem a szkodą. Przy ustalaniu odpowiedzialności z tytułu czynów niedozwolonych znajdują zastosowanie przepisy ogólne dotyczące związku przyczynowego, szkody i sposobów jej naprawienia (art. 361-363 k.c.).

Zgodnie z art. 436 § 2 k.c. w razie zderzenia się mechanicznych środków komunikacji poruszanych za pomocą sił przyrody wymienione osoby mogą wzajemnie żądać naprawienia poniesionych szkód tylko na zasadach ogólnych.

Podnieść należy, że w myśl obowiązujących przepisów kodeksu cywilnego wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba, że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania (art. 509 § 1 k.c.). Wraz z wierzytelnością przechodzą na nabywcę wszelkie związane z nią prawa, w szczególności roszczenie o zaległe odsetki (art. 509 § 2 k.c.). Celem i skutkiem przelewu wierzytelności jest przejście na nabywcę ogółu uprawnień przysługujących dotychczasowemu wierzycielowi, który zostaje wyłączony ze stosunku zobowiązaniowego, jaki go wiązał z dłużnikiem. W takim wypadku stosunek zobowiązaniowy nie ulega zmianie, a zmienia się osoba uczestnicząca w nim po stronie wierzyciela. W razie podjęcia kroków celem wyegzekwowania należności, warunkiem otrzymania należności przez nabywcę wierzytelności jest udowodnienie, że takie prawo przysługiwało pierwotnemu wierzycielowi.

W ocenie Sądu powódka w należyty sposób wykazała, iż skutecznie nabyła przedmiotową wierzytelność od poszkodowanej.

Zgodnie z art. 822 §1 k.c., przez umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej zakład ubezpieczeń zobowiązuje się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, względem, których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający albo osoba, na rzecz której została zawarta umowa ubezpieczenia. Przy tym §4 cytowanego przepisu przewiduje, że uprawniony do odszkodowania może dochodzić roszczenia bezpośrednio od zakładu ubezpieczeń.

Z art. 361 § 1 i 2 k.c. wynika zasada pełnego odszkodowania w granicach adekwatnego związku przyczynowego. Zobowiązany do naprawienia szkody ponosi więc odpowiedzialność za wszystkie normalne następstwa zdarzenia, pozostające z tym zdarzeniem w adekwatnym związku przyczynowym. Niewątpliwie normalnym następstwem w rozumieniu art. 361 § 1 k.c. jest niemożność korzystania z samochodu przez poszkodowanego, w sytuacji jego uszkodzenia lub zniszczenia. Jeżeli więc poszkodowany poniósł w związku z tym koszty, które były konieczne, na wynajem pojazdu zastępczego, to mieszczą się one w granicach skutków szkodowych podlegających wyrównaniu. Co ważne nie ulega wątpliwości, że poszkodowana niewątpliwie poniosłaby szkodę w majątku, gdyby musiał opłacić wynajem pojazdu zastępczego w dniu wynajmu, lub w chwili zdania pojazdu.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003 roku o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz. U. 2013.392 ze zm.), umowa ubezpieczenia obowiązkowego odpowiedzialności cywilnej obejmuje odpowiedzialność cywilną podmiotu objętego obowiązkiem ubezpieczenia za szkody wyrządzone czynem niedozwolonym oraz wynikłe z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania, o ile nie sprzeciwia się to ustawie lub właściwości (naturze) danego rodzaju stosunków.

Na podstawie art. 34 ust. 1 powołanej ustawy można ustalić, że z ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych przysługuje odszkodowanie, jeżeli posiadacz lub kierujący pojazdem mechanicznym są obowiązani do odszkodowania za wyrządzoną w związku z ruchem tego pojazdu szkodę, będącą następstwem śmierci, uszkodzenia ciała, rozstroju zdrowia bądź też utraty, zniszczenia lub uszkodzenia mienia. Podobnie jak w przypadku wszystkich rodzajów ubezpieczeń OC, zakres odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń za powstałą szkodę jest uzależniony od zakresu odpowiedzialności ubezpieczonego - posiadacza lub kierującego pojazdem. Zakład ubezpieczeń zamiast niego naprawia wyrządzone szkody. Odszkodowanie ubezpieczeniowe ustala się i wypłaca w granicach odpowiedzialności cywilnej posiadacza lub kierującego pojazdem. Jego wysokość (o ile nie przekracza kwoty sumy gwarancyjnej) winna odpowiadać wysokości odszkodowania należnego od ubezpieczonego na podstawie ogólnych zasad odpowiedzialności, zgodnie z zasadą pełnego odszkodowania. Poszkodowany jest uprawniony do odszkodowania w pełni pokrywającego szkodę wyrządzoną ruchem pojazdu mechanicznego. Obejmuje ono zarówno straty, jak i korzyści, które poszkodowany mógłby osiągnąć, gdyby nie wyrządzono mu szkody. Nie ma również znaczenia, czy jest to wywołana wypadkiem pojazdu mechanicznego szkoda na osobie (uszkodzenie ciała, rozstrój zdrowia lub śmierć) czy też szkoda na mieniu (utrata, zniszczenie lub uszkodzenie mienia).

Poszkodowany wynajął pojazd klasy B za dobową stawkę 184,50 zł brutto, podczas gdy stawka wynajmu oferowana przez pozwaną wynosiła dla pojazdu klasy B 86,00 zł brutto. Powódka w toku procesu nie wykazała aby zaistniały racjonalnej i uzasadnionej przyczyny, dla której korzystniejsze było skorzystanie z oferty powódki.

Zakres zwrotu celowych i ekonomicznie uzasadnionych wydatków na najem pojazdu zastępczego zgodnie z treścią art. 354 § 1 k.c. , jest determinowany zobowiązaniem poszkodowanego do minimalizacji szkody. Oczywiście poszkodowany nie ma obowiązku dokonać najmu pojazdu zastępczego według cen najniższych, czy też nawet średnich, przeciętnych na danym rynku, bowiem trudno oczekiwać od poszkodowanego dokładnego zapoznawania się z cenami rynkowymi przed dokonaniem wynajmu pojazdu. Jednakże nie może to oznaczać akceptowania roszczeń o zwrot każdych poniesionych faktycznie kosztów najmu w sytuacji, gdy istniała realna możliwość najmu po stawkach znacznie niższych oraz pouczenia poszkodowanego, iż przysługiwać będzie mu zwrot kosztów najmu pojazdu w wysokości do określonych stawek.

Jak przyjął Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 24 sierpnia 2017r. sygn. akt III CZP 20/17 „ wydatki na najem pojazdu zastępczego poniesione przez poszkodowanego, przekraczające koszty zaproponowanego przez ubezpieczyciela skorzystania z takiego pojazdu są objęte odpowiedzialnością z tytułu umowy obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych, jeżeli ich poniesienie było celowe i ekonomicznie uzasadnione” Również Sąd Okręgowy w Katowicach w wyroku z dnia 1 sierpnia 2017r. sygn. akt XIX Ga 60/17 wskazał, iż należy uznać za sprzeczne z obowiązkiem minimalizacji szkody zachowanie poszkodowanego, który nie zainteresował się bliżej propozycją pozwanej mimo, że nie wymagało to żadnego wysiłku, tylko od razu skorzystał ze znacznie droższych usług powódki. Oczywiście poszkodowana nie ma obowiązku poszukiwania najtańszej oferty, jednakże powinna przynajmniej podjąć próbę poznania szczegółowych warunków oferty pozwanej. Podobnie wypowiedział się Sąd Okręgowy w Katowicach w wyroku z dnia 30 stycznia 2018r. sygn. akt XIX Ga 155/17, podnosząc, iż jeżeli ubezpieczyciel proponuje poszkodowanemu – we współpracy z przedsiębiorcą trudniącym się wynajmowaniem pojazdów – skorzystanie z pojazdu zastępczego równorzędnego pod istotnymi względami pojazdowi uszkodzonemu albo zniszczonemu (zwłaszcza co do klasy i stanu pojazdu), zapewniając pełne pokrycie kosztów jego udostępnienia, a mimo to poszkodowany decyduje się na poniesienie wyższych kosztów najmu innego pojazdu, koszty te – w zakresie nadwyżki – będą podlegały indeminizacji tylko wtedy, gdy wykaże szczególne racje, przemawiające za uznaniem ich za celowe i ekonomicznie uzasadnione. Jeżeli istotne warunki najmu proponowanego przez ubezpieczyciela, czynią zadość potrzebie ochrony uzasadnionych potrzeb poszkodowanego, nie ma podstaw, by obciążać osoby zobowiązane do naprawienia szkody wyższymi kosztami związanymi ze skorzystaniem przez poszkodowanego z droższej oferty. Odstępstwa od tej reguły nie uzasadniają drobne niedogodności o charakterze niemajątkowym, które mogą wiązać się na przykład z koniecznością nieznacznie dłuższego oczekiwania na podstawienie pojazdu zastępczego proponowanego przez ubezpieczyciela . Poniesienia wyższych kosztów nie uzasadnia również sama przez się prostota skorzystania z oferty najmu złożonej przez przedsiębiorcę prowadzącego warsztat naprawczy, w którym uszkodzony pojazd ma być naprawiany. Konieczność dodatkowego kontaktu z ubezpieczycielem lub wskazaną przez ubezpieczyciela wypożyczalnią pojazdów nie może być uznana za niedogodność, która uzasadnia poniesienie wyższych kosztów najmu.

Powołany w sprawie biegły stwierdził, że średnia rynkowa dobowa stawka najmu pojazdu zastępczego należącego do segmentu B wynosiła około 105 zł brutto. Zdaniem biegłego uznana przez pozwaną dobowa stawka najmu pojazdu zastępczego w kwocie 135 zł była stawką wyższą niż przeciętna stawka z rynku lokowanego i mieściła się w przedziale stosowanych stawek na rynku górnośląskiemu. Sąd w całości przychyla się do stanowiska biegłego sądowego

W ocenie Sądu w niniejszej sprawie brak było przesłanek, by uznać, że koszt najmu samochodu zastępczego przewyższający stawkę uznaną przez pozwaną w kwocie 135 zł był celowy i ekonomicznie uzasadniony. Należy przy tym wskazać, że uznana przez pozwaną stawka, była wyższa niż stawka oferowana pierwotnie przez pozwaną w trakcie likwidacji szkody.

Powołany w sprawie biegły sądowy stwierdził ponadto, że niezbędny i ekonomicznie uzasadniony czas naprawy uszkodzeń powstałych w pojeździe marki H. (...) o nr rej. (...) w następstwie zdarzenia z dnia 13 lipca 2016 r., a jednocześnie czas uzasadnionego wynajmu pojazdu zastępczego mając na względzie przebieg likwidacji szkody i względy technologiczne nie powinien przekroczyć 15 dni. Sąd w całości przychyla się do stanowiska biegłego sądowego. Zdaniem Sądu uzasadniony okres najmu pojazdu zastępczego wyniósł 15 dni.

Biorąc pod uwagę wyżej poczynione rozważania, Sąd uznał dochodzone przez powódkę roszczenie za zasadne w części w związku z tym w punkcie 1 sentencji wyroku zasądzono od pozwanej na rzecz powódki kwotę 2 025 złotych.

O odsetkach Sąd orzekł na podstawie art. 481 k.c. w zw. z art. 14 ust. 1 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (t.j. Dz. U. 2018.473) . Zgodnie z art. 14 ww ustawy, Zakład ubezpieczeń wypłaca odszkodowanie w terminie 30 dni licząc od dnia złożenia przez poszkodowanego lub uprawnionego zawiadomienia o szkodzie. W przypadku gdyby wyjaśnienie w terminie, o którym mowa w ust. 1, okoliczności niezbędnych do ustalenia odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń albo wysokości odszkodowania okazało się niemożliwe, odszkodowanie wypłaca się w terminie 14 dni od dnia, w którym przy zachowaniu należytej staranności wyjaśnienie tych okoliczności było możliwe, nie później jednak niż w terminie 90 dni od dnia złożenia zawiadomienia o szkodzie, chyba że ustalenie odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń albo wysokości odszkodowania zależy od toczącego się postępowania karnego lub cywilnego. W terminie, o którym mowa w ust. 1, zakład ubezpieczeń zawiadamia na piśmie uprawnionego o przyczynach niemożności zaspokojenia jego roszczeń w całości lub w części, jak również o przypuszczalnym terminie zajęcia ostatecznego stanowiska względem roszczeń uprawnionego, a także wypłaca bezsporną część odszkodowania. Mając powyższe na uwadze Sąd zasądził zgodnie z roszczeniem pozwu odsetek ustawowych za opóźnienie od dnia 2 stycznia 2017 r. do dnia zapłaty.

W związku z uznaniem przez Sąd dochodzonego roszczenia w części tj. w kwocie 2025 złotych, Sąd oddalił powództwo w zakresie pozostałej kwoty, tj. 436,50 złotych oraz dochodzonych od tej kwoty odsetek orzekając o tym w punkcie 2 sentencji wyroku.

Zgodnie z art. 100 k.p.c. w razie częściowego tylko uwzględnienia żądań koszty będą wzajemnie zniesione lub stosunkowo rozdzielone. Sąd może jednak włożyć na jedną ze stron obowiązek zwrotu wszystkich kosztów, jeżeli jej przeciwnik uległ tylko co do nieznacznej części swego żądania albo gdy określenie należnej mu sumy zależało od wzajemnego obrachunku lub oceny sądu. Na koszty procesu pozwanej składały się kwoty 17,00 zł z tytułu uiszczonej opłaty skarbowej od pełnomocnictwa, 1000 zł uiszczonej zaliczki na poczet sporządzenia opinii przez biegłego sądowego, oraz koszt zastępstwa procesowego strony pozwanej w kwocie 900 zł, co dało łączną kwotę 1 917 zł. Na koszty procesu powódki składały się kwota 124 zł z tytułu uiszczonej opłaty sądowej, kwota 17 zł z tytułu uiszczonej opłaty skarbowej od pełnomocnictwa, oraz koszt zastępstwa procesowego strony powodowej w kwocie 900 zł, co dało łączną kwotę 1 041 zł. W związku z powyższym łączny koszt procesu wyniósł 2 958 zł. Powódka utrzymała się ze swoim stanowiskiem w 83 % zatem 17 % powinno obciążyć powódkę (2 958 x 17 % = 502,86 zł) Powódka poniosła koszt w wysokości 1 041 zł a zatem różnicę (1 041 zł – 502,86 zł = 538 zł) powinna zwrócić mu pozwana o czym orzeczono w 3 punkcie sentencji wyroku.

W orzeczeniu kończącym postępowanie w sprawie sąd orzeka o poniesionych tymczasowo przez Skarb Państwa wydatkach, stosując odpowiednio przepisy art. 113. Mając na uwadze powyższe oraz uwzględnienie powództwa w części, Sąd nakazał pobrać od powódki kwotę 72,20 zł a od pozwanej kwotę 352,52 zł tytułem kosztów sądowych wyłożonych tymczasowo przez Skarb Państwa na sporządzenie opinii przez biegłego sądowego, o czym orzeczono w punkcie 4 i 5 sentencji wyroku, mając na uwadze stosunek wyniku procesu pomiędzy stronami.

SSR Jolanta Brzęk