Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 18 kwietnia 2019 roku

Sąd Rejonowy Szczecin – Centrum w Szczecinie, Wydział XI Gospodarczy

w składzie:

Przewodniczący: Sędzia Sądu Rejonowego Mariusz Zawicki

Protokolant: Angelika Sykut

po rozpoznaniu w dniu 4 kwietnia 2019 roku w Szczecinie

na rozprawie

sprawy z powództwa (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w T.

przeciwko (...) spółka akcyjna w W.

o zapłatę

1.  Oddala powództwo;

2.  Zasądza od powoda na rzecz pozwanego kwotę 917 (dziewięćset siedemnaście) złotych tytułem zwrotu kosztów procesu.

Sygnatura akt XI GC 257/19

Sprawa rozpoznana w postępowaniu zwykłym

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 20 sierpnia 2018 powód (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w T. złożyła przeciwko pozwanej (...) spółka akcyjna w W. o zapłatę kwoty 5.100 złotych wraz z ustawowymi odsetkami oraz kosztami procesu.

W piśmie wskazano, że doszło do zdarzenia drogowego w wyniku którego uszkodzony został pojazd, którym poruszał się poszkodowany M. K.

Sprawca szkody posiadał polisę obowiązkowego ubezpieczenia OC wykupioną w (...) spółka akcyjna w W.. W związku z niemożliwością korzystania przez poszkodowanego z uszkodzonego pojazdu poszkodowany zawarł z powodem umowy najmu pojazdu zastępczego, następnie zawarł umowę cesji wierzytelności.

Pismem z dnia 27 sierpnia 2018 roku (karta 26) powód cofnął częściowo, co do kwoty 3.517,80 złotych, wskazując, że domaga się zapłaty 1.582,20 złotych albowiem część roszczenia została przez pozwanego zaspokojona po wytoczeniu powództwa.

W sprawie wydano nakaz zapłaty (karta 38). W zakresie części żądania objętego wolą cofnięcia pozwu, wydano stosowne postanowienie (karta 39).

Pozwana wniosła sprzeciw od nakazu zapłaty (karta 42) zaskarżając go w całości, wnosząc o oddalenie powództwa oraz o zasądzenie na swoją rzecz kosztów procesu. W uzasadnieniu sprzeciwu pozwana wskazała, iż kwestionuje należność objętą pozwem co do wysokości. Zakwestionowała dzienną stawkę najmu, wskazała, że poszkodowany miał możliwość wynajęcia pojazdu u pozwanego, z niewiadomych przyczyn nie skorzystał z tej oferty, przyczynił się do zwiększenia szkody.

W toku postępowania strony podtrzymały swoje stanowiska w sprawie.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 6 lipca 2018 roku doszło do zdarzenia drogowego w wyniku którego uszkodzeniu uległ pojazd T. o numerze rejestracyjnym (...) należący do M. K.. Sprawca zdarzenia posiadał polisę obowiązkowego ubezpieczenia OC wykupioną w (...) spółka akcyjna w W.. Po zdarzeniu pojazd nie był jezdny.

Niesporne;

Poszkodowany zawarł w dniu 7 lipca 2018 roku umowę najmu pojazdu zastępczego z (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w T.. Wynajęty został pojazd P. (...). Pojazd został zwrócony w dniu 10 sierpnia 2018 roku. Najem trwał 34 dni. Koszt najmu wynajmujący ustalił na 7.276,68 złotych brutto, dobowa stawka najmu wynosiła 174 złotych netto.

Dowód:

- umowa najmu, karta 6;

- faktura, karta 7;

- potwierdzenie zwrotu, karta 8;

Pojazd uszkodzony poszkodowanemu potrzebny był do dojazdów do pracy, w tym na dojazdy do innych miast, ponieważ poszkodowany pracował jako ratownik medyczny. Po szkodzie pojazd znajdował się w warsztacie naprawczym. Poszkodowany uważał, że nie był w stanie naprawić samochodu za pieniądze otrzymane od ubezpieczyciela sprawcy zdarzenia.

Poszkodowanemu ubezpieczyciel (...) oferował pojazd zastępczy z czego nie skorzystał poszkodowany, ponieważ pewien czas temu poszkodowany korzystał z najmu, który miał być nieodpłatny a okazał się odpłatny.

Dowód:

- zeznania świadka M. K., protokół płyta CD karta 72;

- informacje o nieodpłatnym najmie, karta 58;

Poszkodowany M. K. zawarł z (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w T. umowę przelewu wierzytelności z tytułu najmu pojazdu zastępczego.

Dowód:

- umowa cesji, karta 5;

(...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w T. wzywała (...) do zapłaty. W ostatnim wezwaniu z dnia 17 sierpnia 2018 roku wyznaczono dłużnikowi ( (...)) termin 3 dni na zapłatę. Decyzją z dnia 22 sierpnia 2018 roku (...) tytułem odszkodowania za najem pojazdu zastępczego wypłacił kwotę 3.517,80 złotych. Ubezpieczyciel uznał za zasadny czas najmu 26 dni przy dobowej stawce 110 złotych netto (135,30 złotych brutto).

Dowód:

- wezwanie, karta 10;

- wezwanie karta 12;

- pismo, karta 27;

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo jest niezasadne.

Niespornym jest, iż sprawcę szkody i pozwaną łączyła umowa obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych, zgodna z treścią przepisów ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz. U. z 2003 r., Nr 124, poz. 1152 ze zm.).

Przepis art. 4 powyższej ustawy wskazuje, iż ubezpieczeniem obowiązkowym jest ubezpieczenie OC posiadaczy pojazdów mechanicznych za szkody powstałe w związku z ruchem tych pojazdów. Stosownie do treści art. 13 ust. 2 ustawy w obowiązkowych ubezpieczeniach OC odszkodowanie wypłaca się w granicach odpowiedzialności cywilnej podmiotów objętych ubezpieczeniem. Natomiast w sprawach nieuregulowanych w ustawie stosuje się przepisy Kodeksu cywilnego (art. 22 ust 1 ustawy).

Zgodnie z treścią art. 822 § 1 k.c. przez umowę ubezpieczenia OC ubezpieczyciel zobowiązuje się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, wobec których odpowiedzialność ponosi ubezpieczający albo ubezpieczony.

Zgodnie z treścią art. 822 § 4 k.c. uprawniony do odszkodowania w związku ze zdarzeniem objętym umową ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej może dochodzić roszczenia bezpośrednio od ubezpieczyciela.

W niniejszej sprawie powód dochodzi kwoty odszkodowania tytułem kosztów najmu pojazdu zastępczego w kwocie 1.582,20 złotych. Pozew pierwotnie dotyczył kwoty 5.100 złotych, przy czym faktura za najem opiewała na kwotę 7.276,68 złotych, nie dochodził zatem pełnej kwoty. Po uiszczeniu części kwoty objętej pozwem przez ubezpieczyciela (3.517,80 złotych) powód cofnął pozew i dochodził zapłaty kwoty 1.582,20 złotych. W pozostałym zakresie prawomocnym postanowieniem umorzono postępowanie w sprawie, pozwany nie żądał w trybie art. 203 § 2 i 3 k.p.c. O ile pozwany w istocie zapłacił wymienioną kwotę w dniu złożenia pozwu (zapłata i decyzja o zapłacie nastąpiły w dniu 22 sierpnia 2018 roku), to warto zauważyć, że powód nie wykazał aby pozwany dokonał zapłaty po terminie wyznaczonym przez powoda w wezwaniu do zapłaty z dnia 17 sierpnia 2017 roku. Wyznaczono termin 3 dni od dnia otrzymania wezwania (karta 12) nie przedstawiono dowodu doręczenia pisma stąd przyjąć należy, że zapłata nastąpiła w terminie a zatem pozwany nie dał podstawy do wytoczenia powództwa co do kwoty uiszczonej w dniu 22 sierpnia 2018 roku.

W rozpoznawanej sprawie pozwana nie kwestionowała okoliczności, iż co do zasady obciąża ją odpowiedzialność z tytułu kosztów likwidacji szkody oraz zwrotu kosztów wynajmu pojazdu zastępczego.

Poszkodowany zawarł z powodem skutecznie umowę cesji wierzytelności (karta 5). Sąd nie miał wątpliwości co do skuteczności zawartej pomiędzy powódka, a poszkodowanym umowy przelewu wierzytelności. Zgodnie z treścią art. 509 k.c. wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (§ 1), a wraz z wierzytelnością przechodzą na nabywcę wszelkie związane z nią prawa, w szczególności roszczenie o zaległe odsetki (§ 2). Celem i skutkiem przelewu jest przejście wierzytelności na nabywcę i utrata jej przez cedenta. Przelew powoduje utratę statusu wierzyciela przez cedenta i jego wyłączenie ze stosunku zobowiązaniowego łączącego go dotychczas z dłużnikiem. Wierzycielem staje się cesjonariusz, który nabywa wierzytelność w takim zakresie i stanie, w jakim znajdowała się ona w chwili dokonania przelewu.

Za wykonanie umowy najmu powódka nie miała otrzymać wynagrodzenia w formie świadczenia pieniężnego, a świadczeniem wzajemnym poszkodowanej było przeniesienie wierzytelności.

Sporna pozostawała wysokość stawki dziennej oraz zasadny okres najmu.

Rozpoznając niniejsza sprawę Sąd miał przede wszystkim na uwadze, że przedstawiona przez powódkę faktura VAT nie może zostać uznana za odzwierciedlającą wysokość należności, jaką za najem miałaby uiścić poszkodowany, a tym samym w myśl art. 6 k.c. nie może być miarodajnym środkiem dowodowym na tę okoliczność. Istotnym jest bowiem, że na gruncie niniejszej sprawy za wykonanie umowy najmu powódka nie miała otrzymać wynagrodzenia w formie świadczenia pieniężnego, a świadczeniem wzajemnym poszkodowanej było przeniesienie wierzytelności. W ocenie Sądu forma rozliczeń między poszkodowanym i wynajmującym nie pozwala zatem na ustalenie, by koszty wskazane przez powoda w fakturze VAT mogły być uznane za równowartość kosztów poniesionych przez poszkodowanego, czy też kosztów koniecznych do naprawienia poniesionej przez niego szkody. Podkreślić także należy, że w przyjętym przez powódkę modelu rozliczeń wartość wskazana w fakturze nie jest wartością kosztów obciążających poszkodowanego, co oznacza, że nie można uznać wyłącznie na podstawie faktury wystawianej w ramach opisanego wyżej modelu rozliczeń, że koszt wskazany na fakturze jest równoznaczny z wartością wydatków poniesionych przez poprzednika prawnego powoda lub choćby stanowi odwzorowanie wzrostu obciążeń (pasywów) poszkodowanego.

Co więcej kwota wskazana w fakturze właśnie ze względu na przyjęty system rozliczeń nie podlegała też weryfikacji według reguł rynkowych.

Powód mimo wezwania nie uiścił zaliczki na poczet opinii biegłego, stąd na rozprawie oddalono wniosek o opinię biegłego. Nie ustalono zatem w niniejszym procesie właściwej i akceptowalnej stawki najmu.

Stąd również nie udało się ustalić właściwego i zasadnego okresu najmu. Sąd przyjął jako zasadny okres najmu wskazany przez pozwanego, sąd nie ma wiadomości specjalnych aby ustalić zasadny okres najmu skorelowany z okresem technologicznej naprawy.

Dodatkowo sąd ustalił, że świadek (poszkodowany) otrzymał informację o możliwości nieodpłatnego najmu, nie skorzystał z tej możliwości. Pozwany był zwolniony z obowiązku przedstawienia kompletnej oferty najmu ponieważ świadek nie był w ogóle najmem zainteresowany, nie było zatem potrzeby i konieczności przekonywania świadka o zasadności skorzystania z tej możliwości. Świadek podał, że nie skorzystał z tej opcji, ponieważ pewien czas temu skorzystał z najmu, który miał być nieodpłatny a okazał się odpłatny, nie wyjaśnił z kim miał taką umowę zawrzeć (z pozwanym czy innym ubezpieczycielem), jak była ona skonstruowana, stąd jego obawy uznano za nieracjonalne.

Mając zatem na uwadze, że przedstawiona faktura nie była przedmiotem weryfikacji z uwagi na procesy rynkowe, nie mogła być także uznana za stwierdzającą istnienie zobowiązania pieniężnego do zapłaty wynagrodzenia między poszkodowanym, a powódką, albowiem stanowi ona w istocie jedynie odzwierciedlenie wyliczenia kosztów najmu dokonanego jednostronnie przez powódkę i jako taka nie może mieć wartości dowodowej w zakresie udokumentowania wysokości kosztów najmu. Uwzględniając jednocześnie, że poszkodowany nie może żądać zwrotu kosztów najmu w stawkach przewyższających stawki oferowane na lokalnym rynku (tylko i wyłącznie dlatego, że de facto kosztów tych osobiście nie poniesie), Sąd stwierdził, że takie żądanie pozostaje w sprzeczności z powinnością przeciwdziałania powiększeniu się rozmiarów szkody, tym bardziej, że do racjonalnie działającego poszkodowanego należy, aby dbał w identyczny sposób o interesy drugiej strony zobowiązania, jak o swoje własne. Przy najmie bezgotówkowym konieczne jest bowiem odwołanie się do rynkowych cen za danego rodzaju usługi przy założeniu, że sytuacja poszkodowanego nie powinna ulec pogorszeniu.

W tych okolicznościach, w celu wyjaśnienia wspomnianych, a dotyczących wysokości rynkowej stawki najmu pojazdu zastępczego, oraz zasadnego okresu najmu a w konsekwencji także wykazania wysokości roszczenia odszkodowawczego przysługującego powódce względem pozwanej (wysokości szkody) niezbędnym okazało się przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego sądowego, a wniosków tych z uwagi na bierność powoda nie udało zrealizować się.

Reasumując, Sąd stwierdził, że materiał dowodowy zaoferowany przez stronę powodową, a niepoparty opinią biegłego sadowego, nie jest wystarczający do ustalenia wysokości rzeczywiście poniesionej szkody (niniejsza konkluzja pozostaje w zgodzie z poglądem Sądu Okręgowego w Szczecinie, przedstawionym w uzasadnieniu wyroku z dnia 10 lutego 2012r w sprawie VIII Ga 320/11), a w konsekwencji mając na uwadze kontradyktoryjność procesu cywilnego powództwo, jako niedostatecznie wykazane musiało podlegać oddaleniu.

Dokonując ustaleń stanu faktycznego Sąd oparł się na przedstawionych do akt postępowania dokumentach oraz zeznaniu świadka, do których wiarygodności nie miał wątpliwości.

Rozstrzygnięcie o kosztach postępowania znajduje podstawę prawną w treści art. 98 § 1 k.p.c. Zgodnie z ogólną zasadą wyrażoną w art. 98 k.p.c. strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony (koszty procesu). Na koszty pozwanej złożyły się wynagrodzenie pełnomocnika w kwocie 900 zł ustalone w oparciu o przepis § 2 pkt. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz.U.2018 poz. 265) oraz kwota 17 zł tytułem opłaty skarbowej od pełnomocnictwa.

W tym stanie rzeczy orzeczono, jak na wstępie.

ZARZĄDZENIE

1.  (...)

2.  (...)

3.  (...)