Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 6 czerwca 2013 r.

Sąd Apelacyjny w Katowicach III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przy udziale –

po rozpoznaniu w dniu 29 maja 2013r. w Katowicach

sprawy z odwołania B. P. (B. P. )

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w R.

o wysokość świadczenia

na skutek apelacji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w R.

od wyroku Sądu Okręgowego - Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Gliwicach Ośrodka Zamiejscowego w Rybniku

z dnia 26 czerwca 2012r. sygn. akt IX U 387/12

zmienia zaskarżony wyrok i oddala odwołanie.

/-/ SSA M. Małek-Bujak /-/ SSA W. Nowakowski /-/ SSA A. Kolonko

Sędzia Przewodniczący Sędzia

Sygn. akt III AUa 1654/12

UZASADNIENIE

Zaskarżoną decyzją Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w R. przyznał ubezpieczonemu B. P. od 1 grudnia 2011r. prawo do emerytury, stwierdzając równocześnie brak podstaw prawnych do zastosowania 24 % kwoty bazowej obowiązującej w dacie powstania prawa do tego świadczenia, bowiem gdy ubezpieczony nie podlegał, co najmniej 30 miesięcznemu ubezpieczeniu społecznemu lub ubezpieczeniom emerytalnym i rentowym po nabyciu uprawnień do emerytury przyznanej decyzją z dnia 6 kwietnia 2009r. z zawieszeniem wypłaty tego świadczenia oznaczonego (KGE 2), z uwagi na wypłatę wcześniejszej, korzystniejszej emerytury KGE 1. Do ustalenia podstawy wymiaru tej emerytury organ rentowy przyjął podstawę wcześniej przyznanej emerytury, wskaźnik wysokości podstawy wymiaru 397,61 % został ograniczony do 250 %.

W odwołaniu B. P. domagał się zmiany zaskarżonej decyzji
przez zastosowanie 24 % kwoty bazowej z daty wniosku o emeryturę, tj. 2.822,66 zł, podnosząc, iż decyzją z dnia 6 kwietnia 2009r. nie przyznano mu nowego świadczenia, bo wypłacane jest nadal świadczenie przyznane decyzją z dnia 7 lipca 2006r., po którego przyznaniu podlegał (do dnia wydania zaskarżonej decyzji) przez co najmniej 30 miesięcy ubezpieczeniom społecznym.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie z przyczyn, które stanowiły podstawę wydania zaskarżonej decyzji.

Sąd Okręgowy w Gliwicach Ośrodek Zamiejscowy w Rybniku stwierdził,
iż bezspornie organ rentowy przyznał ubezpieczonemu:

1.  decyzją z dnia 19 marca 1985r., od dnia 15 września 1984r. z mocy art. 10 ustawy z dnia 1 lutego 1983r. o zaopatrzeniu emerytalnym górników i ich rodzin,
tj. emeryturę górniczą bez względu na wiek, przyjmując do ustalenia podstawy wymiaru świadczenia wynagrodzenie od grudnia 1984r. do listopada 1985r. przy wskaźniku wysokości podstawy wymiaru wynoszącym 397,61 %,

2.  decyzją z dnia 7 lipca 2006r., od dnia 1 maja 2006r. z mocy art. 34 ustawy
z 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych,
tj. emeryturę górniczą, przyjmując tę samą podstawę wymiaru świadczenia,
z zastosowaniem 24 % nowej kwoty bazowej wobec podlegania, co najmniej przez
30 miesięcy ubezpieczeniu społecznemu i ubezpieczeniom emerytalno-rentowym
po przyznaniu prawa do emerytury od 15 września 1984r.,

3.  decyzją z dnia 6 kwietnia 2009r., od dnia 1 marca 2009r. z mocy art. 32 ustawy z 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych emeryturę „nie górniczą”, przyjmując poprzednią podstawę wymiaru świadczenia,
bez zastosowania 24 % nowej kwoty bazowej, wobec niepodlegania przez,
co najmniej 30 miesięcy ubezpieczeniom po przyznaniu prawa do emerytury
od 1 maja 2006r.,

4.  zaskarżoną decyzją z dnia 13 stycznia 2012r., od dnia 1 grudnia 2011r.
z mocy art. 27 ustawy z 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych ustawy, jak w pkt 2, tj. emeryturę „nie górniczą” (w istocie jednak górniczą), przyjmując dotychczasową podstawę wymiaru świadczenia,
bez zastosowania 24 % nowej kwoty bazowej wobec niepodlegania przez,
co najmniej 30 miesięcy ubezpieczeniom po przyznaniu prawa do emerytury
od 1 marca 2009r.

Ubezpieczonemu faktycznie wypłacana jest emerytura górnicza przyznana
od dnia 1 maja 2006r. decyzją z dnia 7 lipca 2006r. z mocy art. 34 ustawy z 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, jako najkorzystniejsza. Pozostałe świadczenia są zawieszone, z wyjątkiem pierwotnie przyznanej emerytury górniczej bez względu na wiek, której wypłata została wstrzymana.

B. P. przez ponad 31 miesięcy, od dnia 20 czerwca 2006r. do dnia
30 listopada 2011r. podlegał ubezpieczeniu społecznemu.

Mając na uwadze powyższe okoliczności, Sąd Okręgowy wskazał dyspozycje art. 53 ust. 3 i 4 ustawy z 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych i stwierdził, że skoro podstawą emerytury przyznanej ubezpieczonemu w zaskarżonej decyzji, podobnie jak w stosunku do emerytury przyznanej decyzją z dnia 6 kwietnia 2009r. (również o znaku KGE 2) była emerytura górnicza przyznana pierwotnie o znaku KGE, to zdaniem Sądu Okręgowego, okres
30 miesięcy powinien być liczony w odniesieniu do tejże emerytury (o znaku KGE),
a nie którejkolwiek dalszej, gdy ich podstawę stanowiła również ta emerytura
(o znaku KGE). Inaczej, ocena spełnienia wymogu posiadania 30 miesięcznego okresu ubezpieczenia, przy przyznaniu kolejnych świadczeń, powinna być zawsze odniesiona do świadczenia pierwotnego, o ile ono jest podstawą danego przyznanego
z pominięciem świadczeń późniejszych. W takim rozumieniu oceny tej nie można dokonywać, jak w twierdzeniach organu rentowego, w odniesieniu do świadczenia przyznanego decyzją z dnia 6 kwietnia 2009r.

Z tych przyczyn, Sąd Okręgowy zmienił zaskarżoną decyzję w ten sposób,
że zobowiązał organ rentowy do obliczenia wysokości emerytury ubezpieczonego
z zastosowaniem do składnika 24 % kwoty bazowej w wysokości 2.822,66 zł.

Apelację od wyroku Sądu Okręgowego wniósł organ rentowy, zarzucając naruszenie przepisów prawa materialnego - art. 53 ust. 4 ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. Nr 162, poz. 1118), przez niewłaściwą interpretację i przyjęcie, że okres 30 miesięcy podlegania ubezpieczeniom należy liczyć od przyznania prawa do pierwszego świadczenia oznaczonego symbolem KGE, a nie od ostatniej decyzji emerytalnej
z dnia 13 stycznia 2012r. oraz zobowiązanie organu rentowego do obliczenia wysokości emerytury ubezpieczonego z zastosowaniem do składnika 24 % kwoty bazowej w wysokości 2.822,66 zł.

Skarżący wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku i oddalenie odwołania albo
o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania.

Na uzasadnienie organ rentowy podniósł, iż Sąd I instancji błędnie przyjął,
że termin początkowy okresu, od którego należy liczyć przepracowanie 30 miesięcy, biegnie od dnia 19 marca 1985r., tj. od daty przyznającej świadczenie, a nie od dat kolejnych decyzji emerytalno-rentowych. Zdaniem organu rentowego, ocenie powinien podlegać okres pomiędzy przedostatnią decyzją z dnia 6 kwietnia 2009r.,
a decyzją zaskarżoną, czy w tym okresie ubezpieczony przepracował 30 miesięcy uprawniających go do zastosowania 24 % aktualnej kwoty bazowej. W okresie tym ubezpieczony podlegał ubezpieczeniom społecznym, lecz okres tego ubezpieczenia był krótszy niż 30 miesięcy, wobec czego należało wydać decyzję odmawiającą przeliczenia świadczenia z zastosowaniem nowej kwoty bazowej.

Swoje stanowisko organ rentowy opiera na brzmieniu art. 53 ust. 4 ustawy
o emeryturach i rentach z FUS, z którego wynika, że jeżeli po nabyciu uprawnień do świadczenia ubezpieczony podlegał przez 30 miesięcy ubezpieczeniom społecznym, zastosowanie ma nowa kwota bazowa. Na mocy art. 32 ustawy o emeryturach
i rentach z FUS ubezpieczony nabył w dniu 1 marca 2009r. prawo do przeliczenia wysokości świadczenia pod warunkiem, że posiada, co najmniej 30 miesięcy podlegania ubezpieczeniom. Przedostatnią decyzją była decyzja z dnia „31.-1.2011r.”, zatem po tej dacie ubezpieczony powinien wykazać podleganie, co najmniej przez
30 miesięcy ubezpieczeniom społecznym. Wobec niewykazania takiego okresu, organ rentowy wydał zaskarżoną decyzję.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja jest zasadna.

W ocenie Sądu Apelacyjnego, a także (co wynika z apelacji) organu rentowego, co do zasady dopuścić należy sytuację, w której ubezpieczony, po raz kolejny, może skorzystać z dobrodziejstwa art. 53 ust. 4 ustawy z 17 grudnia 1998r. o emeryturach
i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, a zatem obliczenia tzw. socjalnej części świadczenia od nowej kwoty bazowej.

Niemniej jednak, pogląd Sądu Okręgowego, iż fakt obliczania kolejnych emerytur od pierwotnej podstawy wymiaru pozwala na sumowanie okresów ubezpieczenia, poczynając od przyznania najwcześniejszego świadczenia, nie jest trafny. Omawiany przepis stanowi, iż przepisu ust. 3 nie stosuje się, jeżeli zainteresowany po nabyciu uprawnień do świadczenia, którego podstawę wymiaru wskazał za podstawę wymiaru emerytury, podlegał, co najmniej przez 30 miesięcy ubezpieczeniu społecznemu lub ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym. Podzielić należy pogląd organu rentowego, iż z normy tej wynika, że 30 miesięcy podlegania ubezpieczeniu społecznemu lub ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym każdorazowo ma przypadać po nabyciu uprawnień do kolejnego świadczenia.
Art. 53 ust. 4 cytowanej ustawy jest przepisem o charakterze szczególnym, zatem należy go wykładać ściśle. Z tego punktu widzenia, za niedopuszczalną należy uznać sytuację, w której ubezpieczony mógłby się domagać zastosowania do części socjalnej świadczenia nowej kwoty bazowej, nawet wówczas, gdyby po nabyciu uprawnień
do kolejnego świadczenia nie podlegał przez 30 miesięcy ubezpieczeniu społecznemu lub ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym.

Poza sporem winno pozostawać, że skoro w okresie po nabyciu uprawnień
do poprzedniego świadczenia (od 1 marca 2009r.), B. P. podlegał ubezpieczeniu jedynie od 1 września 2010r. do 30 listopada 2011r., a zatem,
łącznie jedynie przez 15 miesięcy nie może skutecznie ubiegać się o zastosowanie cytowanego przepisu ustawy.

Mając na uwadze powyższe, z mocy art. 386 § 1 kpc orzeczono, jak
w sentencji.

/-/ SSA M. Małek-Bujak /-/ SSA W. Nowakowski /-/ SSA A. Kolonko

Sędzia Przewodniczący Sędzia

JR