Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 16 kwietnia 2019 r.

Sąd Rejonowy w Mrągowie, II Wydział Karny w składzie:

Przewodniczący: SSR Wojciech Szałachowski

Protokolant: p.o. sekr. sądowy K. S.

w obecności prokuratora Prok. Rej. Piotra Machula

po rozpoznaniu dnia 17/01/2019 r., 09/04/2019 r. sprawy

1. P. D. syna J. i H. z domu Backa,

ur. (...) w Ł.,

2. M. F. syna J. i S. z domu Ż.,

ur. (...) w Ł.,

oskarżonych o to, że:

I. W dniu 04 listopada 2017 roku w M. w Centrum Handlowym (...) przy ul. (...) w sklepie (...), działając wspólnie i w porozumieniu w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, poprzez wprowadzenie w błąd pracownicy sklepu (...) – E. K. podczas wydawania na stanowisku kasowym reszty za zakupiony towar, a następnie jej wymiany metodą na tzw. „przewalankę”, doprowadzili wymienioną do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w kwocie 100 zł, czym działali na szkodę E. K.,

tj. o przestępstwo z art. 286 § 1 k.k.

II. W dniu 04 listopada 2017 roku w M. w Centrum Handlowym (...) przy ul. (...) w sklepie (...), działając wspólnie i w porozumieniu w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, poprzez wprowadzenie w błąd pracownicy sklepu (...) – I. N. podczas wydawania na stanowisku kasowym reszty za zakupiony towar, a następnie jej wymiany metodą na tzw. „przewalankę”, doprowadzili wymienioną do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w kwocie 100 zł, czym działali na szkodę I. N.,

tj. o przestępstwo z art. 286 § 1 k.k.

O R Z E K A :

I. Oskarżonych P. D. i M. F. uznaje za winnych popełnienia zarzucanych im czynów, z tym jedynie ustaleniem, że stanowią one ciąg przestępstw określony w art. 91 § 1 k.k. i za to na podstawie art. 286 § 1 k.k., w związku z art. 91 § 1 k.k. skazuje ich, zaś na podstawie art. 286 § 1 k.k. i art. 33 § 1 i 2 k.k. wymierza im kary po 6 (sześć) miesięcy pozbawienia wolności i grzywny w wysokości po 40 (czterdzieści) stawek dziennych po 10 (dziesięć) złotych każda stawka;

II. Na podstawie art. 69 § 1 i 2 k.k., art. 70 § 1 k.k., art. 72 § 1 pkt 1 k.k. wykonanie orzeczonej wobec oskarżonego M. F. kary pozbawienia wolności warunkowo zawiesza na okres próby lat 2 (dwóch) oraz zobowiązuje go do osobistego informowania Sądu o przebiegu okresu próby co 6 (sześć) miesięcy;

II. Na podstawie art. 627 k.p.k. zasądza od oskarżonych na rzecz Skarbu Państwa po 200 złotych tytułem opłaty i obciąża ich pozostałymi kosztami procesu po ½ części.

Sygn. akt IIK 91/18

UZASADNIENIE

Sąd ustalił, co następuje:

W dniu 04 listopada 2017 roku oskarżeni P. D. oraz M. F., mieszkańcy Ł., przyjechali do miejscowości M. (bezsporne).

W godzinach popołudniowych udali się oni do Centrum Handlowego (...) mieszczącego się przy ulicy (...) w M., gdzie najpierw udali się do sklepu (...). Obaj mężczyźni po pewnym czasie pobytu w hali sprzedaży podeszli do kasy, stali obok siebie, przy czym pierwszy stał oskarżony M. F., który trzymał w ręku papier toaletowy, za nim zaś stał oskarżony P. D.. Oskarżony M. F. rozpoczął rozmowę ze sprzedawczynią E. K., w międzyczasie oskarżony P. D. zwrócił się do współoskarżonego „czy odda mu pieniądze” i w odpowiedzi usłyszał, że rozliczą się po dokonaniu płatności, pieniędzmi z reszty dwustuzłotowego banknotu, który oskarżony F. wręczył sprzedawcy. Sprzedawczyni wydała oskarżonemu F. resztę tj. 192 złote (vide jej zeznania k. 12). Wtedy też oskarżony F. przekazał współoskarżonemu 90 złotych z reszty i jednocześnie oskarżony D. poprosił o sprzedaż batona, za który zapłacił pieniędzmi, jednakże nie tymi które otrzymał od M. F. (zeznania E. K. k. 200) – lecz pieniędzmi wyciągniętymi z kieszeni, przy czym wydaną resztę za zakup schował do portfela. Jednocześnie poprosił o zamianę drobnych banknotów na jeden banknot 100 złotowy przekazując E. K. 90 złotych w drobnych banknotach (wcześniej otrzymanych od współoskarżonego). Sprzedawczyni najpierw wydała oskarżonemu D. banknot 100 złotowy, lecz po przeliczeniu okazało się, że dostała 90 złotych tj. o 10 złotych za mało – wobec czego upomniała się o te 10 złotych. W tym momencie oskarżony P. D. wrzucił do otwartej kasety kasy banknot 100 złotowy i poprosił o zamianę tych pieniędzy na jeden banknot 200 złotowy – co też pokrzywdzona E. K. uczyniła. Oskarżeni od razu wyszli ze sklepu (zeznania E. K. k.13).

E. K. już po kilku minutach zorientowała się, że wprowadzono ją w błąd i wydała o 100 złotych za dużo (zeznania E. K. k.13).

Tożsama sytuacja miała miejsce w sklepie (...) (położonym w bliskiej odległości od sklepu (...)). Oskarżeni weszli do sklepu, nawiązali rozmowę z I. N., podobnie jak poprzednio oskarżeni M. F. trzymał w ręku papier toaletowy, obaj oskarżeni podeszli do kasy, w jej pobliżu oskarżony F. przyniósł opakowanie trzech piłeczek do prania w cenie 9 złotych (zeznania I. N. k. 6), z tym, że już odłożył papier toaletowy. Oskarżony F. wręczył sprzedawczyni jeden banknot 200 złotowy i w momencie wydawania reszty tj. 191 złotych, współoskarżony D. zwrócił się do niego zapytaniem „czy odda mu pieniądze”. Po otrzymaniu reszty pieniądze lub ich części oskarżony F. przekazał D. i skierował się do wyjścia. Oskarżony D. pokazując banknoty 20 złotowe poprosił o zamianę na wyższy nominał. Pokrzywdzona wyciągnęła z kasetki banknot o nominale 100 złotych, wydała oskarżonymi, a on jednocześnie wręczył jej banknoty o różnych nominałach, przy czym był to banknot 50 złotowy, 3 banknoty 20 złotowe i jedne banknot 10 złotowy. Sprzedawczyni zorientowała się, że oskarżony przekazał jej o 20 złotych za dużo, zwróciła mu na to uwagę, mówiąc, że się pomylił i oddała oskarżonemu banknot 20 złotowy. W tym czasie oskarżony D. szybko zaproponował, że „dorzuci” jeszcze banknot 100 złotowy (vide zeznania I. N. k. 6), prosząc by sprzedawczyni wydała mu jednak banknot o nominale 200 złotych „ten banknot, co dał kolega”. Sprzedawczyni wzięła banknot 100 złotowy, zapominając przy tym, że wcześniej był on przedmiotem zamiany, banknot ten schowała do kasety, zaś oskarżonemu wydała banknot 200 złotowy.

Oskarżony szybko wyszedł ze sklepu, zaś pokrzywdzona dopiero na koniec dnia przy rozliczaniu gotówki zorientowała się, że jest manko.

Oskarżony P. D. zwrócił E. K. i I. N. pieniądze w kwotach po 100 złotych (bezsporne).

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie powołanych wyżej dowodów oraz pozostałych dowodów ujawnionych w sprawie oraz nagrań z monitoringu (vide k. 45, 80)

Oskarżony P. D. nie przyznał się do popełnienia zarzucanego mu czynu. Wyjaśnił, że nie pamięta tego zdarzenia. Tego dnia był po alkoholu, brał również leki psychotropowe. Nie pamięta czy był w sklepach (...). Był wtedy przejazdem w M.. Jechał z M. F., jechali prosto za granicę, nie mieli przestojów. Dodał, nadto, że pomimo, że nie pamiętał tego zdarzenia to oddał pieniądze. Chciał kupić samochód marki V. (...) z Ogrodnik, jednak osoba która chciała go sprzedać nie pojawiła się na spotkaniu. (d. wyjaśnienia oskarżonego P. D. k. 109, 197-198)

Oskarżony M. F. nie przyznał się do popełnienia zarzucanych mu czynów. Wyjaśnił, iż P. D. zna z Ł.. P. D. poprosił go o to, by pojechał on z nim do Ogrodnik obejrzeć samochód. Obiecał zapłacić mu 200 złotych oraz zwrócić kjoszty jedzenia i paliwa. Dodał, że stanęli w Centrum Handlowym. Kupował coś w sklepie jedzenie albo picie. Uważa, że nie jest niczemu winien. Wpłacić wraz z kolegą pieniądze, by nie było żadnych niejasności. Dodał nadto, że nie zna się na tzw. przewalankach, jest na emeryturze, tego dnia był trzeźwy. Wyjaśnił nadto, że on robił zakupy pierwszy. Kolega D. był za nim (d. wyjaśnienia oskarżonego k. M. F. 198-199).

Wina oskarżonych nie budzi wątpliwości i znajduje pełne odzwierciedlenie w zgromadzony w sprawie materiale dowodowym. Sąd nie dał wiary wyjaśnieniom oskarżonych, uznając je tylko i wyłącznie za przyjętą linię obrony.

Wskazać należy, że przestępstwo z art. 286 § 1 k.k. jest przestępstwem umyślnym, zaliczanym do celowościowej odmiany przestępstw kierunkowych. Konieczne jest istnienie zamiaru bezpośredniego, przy czym zamiar ten obejmuje zarówno cel działania sprawcy jak i sam sposób.

W przedmiotowej sprawie, zachowanie oskarżonych było oczywiście ukierunkowane na osiągnięcie korzyści majątkowej, zaś oskarżeni podjęli działanie, przy czym swoboda ich działania świadczy oczywiście o tym, że mieli wyobrażenie pożądanej dla nich sytuacji, która stanowiła rezultat ich zachowania. Oskarżeni, działając wspólnie i w porozumieniu, wprowadzili w błąd sprzedawczynie dwóch sklepów, w ten sposób, że stosowali podstępne zabiegi, w tym prowokowali sytuację, rzekomej chęci zamiany banknotów, zagadywali sprzedawczynię, pozorowali pomyłki w liczeniu i w ten właśnie sposób doprowadzili je do niekorzystnego rozporządzenia mieniem. Z uwagi na nietypową sytuację, w trakcie przestępnych manipulacji sprzedawczynie nie zorientowały się w oszukańczych zabiegach oskarżonych – jakkolwiek pokrzywdzona E. K. po kilku minutach uświadomiła sobie mechanizm tego działania.

Oskarżeni obejmowali swoją świadomością i zamiarem bezpośrednim kierunkowym nie tylko to, że wprowadzą w błąd sprzedawczynie oraz to że doprowadzą je w ten sposób do niekorzystnego rozporządzenia mieniem. K. działania oskarżonych wprost świadczą o tym, że wprost chcieli oni wypełnienia tych znamion.

W ocenie Sądu z uwagi na ugruntowane w tym zakresie orzecznictwo oskarżeni działaniem swym wypełniali znamiona art. 286 § 1 k.k., w tym jedynie odmiennym ustaleniem, że stanowiły one ciąg przestępstw z art. 91 § 1 k.k. albowiem oskarżeni popełnili dwa przestępstwa w krótkich odstępcach czasu z wykorzystaniem takiej samej sposobności.

Sąd uznał za wiarygodne dowody z dokumentów zgromadzonych w sprawie, albowiem uzupełniają się wzajemnie tworząc dokładny i spójny obraz zaistniałego zdarzenia. Podczas postępowania dowodowego nie pojawiły się żadne okoliczności mogące podważyć wiarygodność któregokolwiek z tych dowodów.

Oskarżeni są dorośli, znają normy prawne i konsekwencje ich nieprzestrzegania.

Co do P. D. wskazać należy, że był on wielokrotnie karany za oszustwa (vide k. 88-89)

Wymierzając karę oskarżonym Sąd kierował się dyrektywami określonymi w art. 53 k.k., przy czym okolicznością mogącą łagodzić ocenę czynu P. D. jest stosunkowo niska wartość szkody, natomiast co do M. F. nie był on dotychczas karany (d. k. 122) i z tego powodu wykonanie kary pozbawienia wolności warunkowo zawieszono na okres próby.

Wymierzone oskarżonym kary grzywny, w dolnych granicach zagrożenia są adekwatne do stopnia winy i społecznej szkodliwości.

Sąd nie orzekał o obowiązku naprawienie szkody – wobec jej naprawienia.

O kosztach orzeczono jak w punkcie III.