Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 18 kwietnia 2019 roku

Sąd Rejonowy dla Łodzi – Śródmieścia w Łodzi, I Wydział Cywilny, w składzie:

Przewodniczący: S.S.R. Bartosz Kasielski

Protokolant: aplikant aplikacji sędziowskiej M. S.

po rozpoznaniu w dniu 18 kwietnia 2019 roku w Łodzi

na rozprawie

sprawy z powództwa Ł. M.

przeciwko Towarzystwu (...) Spółce Akcyjnej z siedzibą w W.

o zapłatę

1.  oddala powództwo;

2.  zasądza od Ł. M. na rzecz Towarzystwa (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. kwotę 1.097,37 zł (jeden tysiąc dziewięćdziesiąt siedem złotych 37/100) tytułem kosztów procesu;

3.  nakazuje zwrócić ze Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego dla Łodzi – Śródmieścia w Łodzi na rzecz Towarzystwa (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. kwotę 219,63 zł (dwieście dziewiętnaście złotych 63/100) tytułem niewykorzystanej części zaliczki uiszczonej w dniu 26 czerwca 2018 roku.

Sygn. akt I C 436/18

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 12 marca 2018 roku Ł. M. wystąpił przeciwko Towarzystwu (...) Spółce Akcyjnej z siedzibą w W. o zasądzenie na jego rzecz kwoty 2.306,23 złotych z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 20 lutego 2017 roku do dnia zapłaty tytułem odszkodowania związanego z następstwami kolizji drogowej z dnia 20 stycznia 2017 roku oraz przyznanie kosztów procesu według norm przepisanych.

(pozew k.3-6)

Nakazem zapłaty z dnia 18 kwietnia 2018 roku Sąd Rejonowy dla Łodzi – Śródmieścia w Łodzi orzekł zgodnie z żądaniem pozwu.

(nakaz zapłaty k. 23)

W sprzeciwie od nakazu zapłaty z dnia 30 kwietnia 2018 roku Towarzystwo (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W. wniosła o oddalenie powództwa oraz przyznanie kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Nie kwestionując zasady swojej odpowiedzialności pozwany zaznaczył, że wypłacona w toku postępowania likwidacyjnego na rzecz Ł. M. kwota 7.693,77 złotych w pełni rekompensuje szkodę związaną ze zdarzeniem drogowym z dnia 20 stycznia 2017 roku.

(sprzeciw od nakazu zapłaty k. 27 – 29)

Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 20 stycznia 2017 roku Ł. M., poruszający się pojazdem marki O. (...) o numerze rejestracyjnym (...), uczestniczył w kolizji drogowej, której sprawcą był kierowca autobusu Miejskiego Przedsiębiorstwa (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w Ł..

Sprawca zdarzenia legitymował się ubezpieczeniem odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych w Towarzystwie (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W..

(akta likwidacji szkody płyta CD k. 33)

Samochód marki O. (...) został wyprodukowany w 2004 roku, a jego pierwsza rejestracja miała miejsce w dniu 30 czerwca 2004 roku. W wyniku kolizji drogowej z dnia 20 stycznia 2017 roku w pojeździe uległy uszkodzeniu drzwi boczne przednie, pokrywa przednia, wzmocnienie boczne z podłużnicą, wzmocnienie czołowe, błotnik przedni, zderzak przedni, reflektor, światła przeciwmgielne przednie oraz filtr powietrza.

(akta likwidacji szkody płyta CD k.33, dokumentacja fotograficzna płyta CD k.33, dowód z opinii biegłego z zakresu techniki samochodowej k.51 – 64)

Przeciętny, ekonomicznie uzasadniony koszt naprawy samochodu marki O. (...) wynosiłby 13.532,72 złotych. Wartość pojazdu w stanie przed szkodą na dzień 20 stycznia 2017 roku wynosiła 8.400 złotych, zaś rynkowa wartość pozostałości obejmowała kwotę 2.000 złotych.

(opinia biegłego z zakresu techniki samochodowej k.51 - 64)

Ł. M. zgłosił szkodę Towarzystwu (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W. w dniu 20 stycznia 2017 roku.

(druk zgłoszenia szkody akta likwidacji szkody płyta CD k.33)

W dniu 10 kwietnia 2017 roku Ł. M. sprzedał pojazd O. (...) za kwotę 2.000 złotych.

(umowa sprzedaży k.9)

Na podstawie zgromadzonej dokumentacji ubezpieczyciel dokonał kalkulacji naprawy pojazdu i ustalił jej koszty w łącznej wysokości 7.693,77 złotych, która została wypłacona na rzecz Ł. M. na podstawie decyzji z dnia 11 maja 2017 roku. Ubezpieczyciel określił nadto wartość pojazdu w stanie przed i po zdarzeniu na kwoty odpowiednio : 8.600 złotych i 2.000 złotych. Ostateczna wartość samochodu w stanie nieuszkodzonym została ustalona z uwzględnieniem stosownego potrącenia (zniżka) wobec przystosowania pojazdu do ruchu lewostronnego (położenie kierownicy).

(akta likwidacji szkody płyta CD k.33)

Stan faktyczny w niniejszej sprawie został ustalony na podstawie całokształtu zgromadzonego materiału dowodowego, w szczególności złożonych przez strony dokumentów, w tym zawartych w aktach likwidacji szkody, jak również opinii biegłego z zakresu techniki samochodowej.

Przeprowadzona w toku procesu ekspertyza, jako wiarygodna, konsekwentna, logiczna i wyczerpująca stanowiła pełnoprawną podstawę ustaleń faktycznych istotnych dla rozstrzygnięcia, w tym okoliczności spornych między stronami, a związanych z określeniem wysokości szkody przy uwzględnieniu metody różnicowej tzw. szkody całkowitej. Mając na względzie treść opinii, która nie była kwestionowana przez żadną ze stron, wiedzę specjalną biegłego z zakresu powierzonej mu dziedziny, a także jego wieloletnie doświadczenie w sporządzaniu opinii na potrzeby postępowań sądowych o zbliżonej tematyce nie ujawniły się jakiekolwiek okoliczności deprecjonujące jej wartość dowodową.

Sąd Rejonowy zważył, co następuje:

Powództwo podlegało oddaleniu w całości.

Przechodząc do merytorycznej oceny zgłoszonego roszczenia należy zaznaczyć, że na żadnym etapie postępowania nie była kwestionowana zasada odpowiedzialności pozwanego wynikająca z umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej sprawcy szkody łączącej go z pozwanym zakładem ubezpieczeń. W myśl art. 822 § 1 k.c. przez umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej ubezpieczyciel zobowiązuje się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, wobec których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający albo ubezpieczony. Jednocześnie w myśl art. 34 ustawy z dnia 22 maja 2003 roku o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz.U.2016, poz. 2060 j.t.) z ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych przysługuje odszkodowanie, jeżeli posiadacz lub kierujący pojazdem mechanicznym są obowiązani do odszkodowania za wyrządzoną w związku z ruchem tego pojazdu szkodę, będącą następstwem śmierci, uszkodzenia ciała, rozstroju zdrowia bądź też utraty, zniszczenia lub uszkodzenia mienia. Spór między stronami sprowadzał się zaś jedynie do wysokości odszkodowania należnego powodowi, które w ocenie Ł. M. pozostawało zaniżone.

Zgodnie z dyspozycją art. 361 § 1 k.c. zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła. Odszkodowanie należy się przy tym jedynie w granicach normalnego związku przyczynowego między działaniem lub zaniechaniem zobowiązanego a powstałym skutkiem w postaci szkody jako konieczną przesłankę odpowiedzialności odszkodowawczej. Związek przyczynowy, o którym mowa w art. 361 § 1 k.c. pełni więc podwójną rolę: z jednej strony decyduje o tym czy dana osoba w ogóle odpowiada za wyrządzoną szkodę (zasada odpowiedzialności nie jest kwestionowana), z drugiej zaś – zakreśla granice tej odpowiedzialności. Wskazana dyspozycja statuuje zasadę pełnego odszkodowania i obejmuje wszelkie poniesione straty (utracone korzyści pozostają poza sferą zainteresowania w niniejszym sporze). Wynika to jednoznacznie ze sformułowania art. 361 § 2 k.c. – „w powyższych granicach”, czyli w granicach określonych w § 1 art. 361 k.c. „naprawienie szkody obejmuje straty, które poszkodowany poniósł, oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby szkody mu nie wyrządzono”. Zawarte w nim unormowanie opiera się na założeniach teorii przyczynowości adekwatnej i przyjmuje, iż naprawienie szkody powinno nastąpić poprzez przywrócenie stanu poprzedniego bądź też zapłatę odszkodowania pieniężnego – zależnie od wyboru poszkodowanego.

W niniejszej sprawie szkoda powstała w pojeździe powoda na skutek zdarzenia z dnia 20 stycznia 2017 roku miała charakter tzw. szkody całkowitej. Brak jest w obowiązującym systemie prawa definicji szkody całkowitej. Trafnie pojęcie to opisał w wyroku z dnia 12 lutego 1992 roku (sygn. akt I ACr 30/92, OSA 1993, nr 5, poz. 32) Sąd Apelacyjny w Katowicach podnosząc, że szkoda całkowita występuje wówczas, gdy pojazd uległ zniszczeniu w takim stopniu, że nie nadaje się do naprawy albo gdy koszty naprawy przekroczyłyby wartość pojazdu w dniu likwidacji szkody. Teza ta stanowi pochodną ostatecznych konkluzji biegłego z zakresu techniki samochodowej, który określił uzasadnione ekonomicznie koszty naprawy na kwotę 13.532,72 złotych, a więc znacząco przekraczających wartość pojazdu w stanie nieuszkodzonym – 8.400 złotych.

Kompensacja szkody całkowitej następuje w oparciu o art. 363 § 1 k.c., zgodnie z którego treścią naprawienie szkody powinno nastąpić według wyboru poszkodowanego, bądź przez przywrócenie stanu poprzedniego, bądź przez zapłatę odpowiedniej sumy pieniężnej. Wyjątkiem od tej zasady jest sytuacja, w której przywrócenie do stanu poprzedniego byłoby niemożliwe albo gdyby pociągało za sobą dla zobowiązanego nadmierne trudności lub koszty - wówczas roszczenie poszkodowanego ogranicza się do świadczenia w pieniądzu. Z takim wyjątkiem mamy do czynienia w przypadku szkody całkowitej.

W przypadku wystąpienia przesłanek do stwierdzenia w pojeździe szkody całkowitej odszkodowanie wypłacane w ramach ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych ustalane jest metodą dyferencyjną, która polega ona na ustaleniu wysokości odszkodowania poprzez pomniejszenie wartości pojazdu w stanie przed uszkodzeniem - o wartość pojazdu po uszkodzeniu (pozostałości, wrak pojazdu).

Mając na względzie powyższe Sąd odwołał się do konkluzji niekwestionowanej w żadnej mierze opinii biegłego z zakresu techniki samochodowej, zgodnie z którymi wartości pojazdu w stanie sprzed i po wystąpieniu zdarzenia szkodzącego wynosiły odpowiednio 8.400 złotych oraz 2.000 złotych. Warto w tym miejscu zwrócić uwagę na kilka podstawowych okoliczności.

Po pierwsze, ustalenie obu wartości wymagało zasięgnięcia wiedzy specjalnej (art. 278 k.p.c.). Wobec rozbieżnych stanowisk procesowych stron, złożone przez nie kalkulacje nie mogły stanowić podstawy ustaleń faktycznych jako dokumenty o walorze jedynie prywatnym (art. 245 k.p.c.). Koniecznym zatem pozostawało odwołanie się do wiedzy osoby, będącej ekspertem z danej dziedziny.

Po wtóre, w ramach przygotowanej ekspertyzy biegły przedstawił kalkulację kosztów naprawy, a także wartość pojazdu w stanie przed i po wystąpieniu zdarzenia szkodzącego odwołując się do aktualnych cen katalogowych robocizny i materiałów, przy zastosowaniu systemu powszechnie używanego w wyliczeniach tego rodzaju. Wskazana wycena nie została w żaden sposób podważona, w szczególności co do przyjętej metody, wykorzystanych wartości, a także końcowej konkluzji. Należy zatem przyjąć, że ma ona charakter obiektywny, rzeczywisty i odwołujący się do rzeczywistego stanu rzeczy.

Po trzecie faktyczna, rynkowa weryfikacja wartości uszkodzonego samochodu O. (...) została dokonana poprzez jego sprzedaż za kwotę 2.000 złotych. Należy uznać, że jest to wartość odpowiadająca cenie, jaką potencjalny nabywca mógł zaoferować za zakup tzw. pozostałości.

Uwzględniając treść powyższych rozważań wysokość odszkodowania należnego powodowi obejmowała kwotę 6.400 złotych (8.400 złotych – 2.000 złotych). Skoro jednak w toku postępowania likwidacyjnego ubezpieczyciel wypłacił na rzecz Ł. M. kwotę 7.693,77 złotych to dochodzenie przez powoda dalszych roszczeń z tego tytułu nie znajdowało większego uzasadnienia. W konsekwencji powództwo podlegało oddaleniu w całości z uwagi na uprzednie zrekompensowanie poniesionej przez Ł. M. szkody.

Jedynie marginalnie koniecznym jest wyjaśnienie, że różnica między kwotą wypłaconą przez pozwanego, a wysokością szkody przyjętą przez Sąd wynika tylko i wyłącznie z różnych metod przyjętych dla ustalenia jej rozmiaru. W toku postępowania likwidacyjnego wysokość kosztów naprawy przedstawiona przez ubezpieczyciela nie wykraczała ponad wartość pojazdu w stanie nieuszkodzonym, dlatego też przyjęto metodę kosztorysową. W ramach zaś toczącego się procesu ustalone zostały dane przemawiające za stwierdzeniem, że zachodzi przypadek tzw. szkody całkowitej.

O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art. 98 § 1 k.p.c. statuującego zasadę odpowiedzialności za wynik procesu. Ł. M. przegrał proces w całości w związku z czym winien zwrócić na rzecz pozwanego poniesione przez niego koszty, który objęły kwotę 1.097,37 złotych (900 złotych tytułem kosztów zastępstwa procesowego - § 2 pkt 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych, 17 złotych tytułem opłaty skarbowej od udzielonego pełnomocnictwa oraz 180,37 złotych tytułem kosztów wynagrodzenia biegłego – art. 5 ust. 1 pkt 3 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych

Rozstrzygnięcie w przedmiocie zwrotu na rzecz strony pozwanej niewykorzystanej części zaliczki na poczet wynagrodzenia biegłego (400 złotych – 180,37 złotych = 219,63 złotych) zostało oparte na treści art. 84 ust. 1 i 2 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych.