Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 28 grudnia 2018 roku

Sąd Okręgowy w Warszawie I Wydział Cywilny

w następującym składzie:

Przewodniczący: – Sędzia SO Bożena Chłopecka

Protokolant: – Protokolant sądowy Katarzyna Stosio

po rozpoznaniu w dniu 27 listopada 2018 roku w Warszawie na rozprawie

sprawy z powództwa Krajowej Izby Gospodarczej z siedzibą w W.

przeciwko Skarbowi Państwa reprezentowanemu przez Ministra Gospodarki

o zapłatę i ustalenie

I. oddala powództwo w całości;

II. zasądza od Krajowej Izby Gospodarczej z siedzibą w W. na rzecz Skarbu Państwa-Prokuratorii Generalnej Rzeczypospolitej Polskiej kwotę 7 200 zł (siedem tysięcy dwieście złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

Sygn. akt I C 429/14

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 23 kwietnia 2014 r. (data prezentaty k. 2) powódka Krajowa Izba Gospodarcza wniosła o zasądzenie od pozwanego Skarbu Państwa-Ministra Gospodarki kwoty 4 709 530,46 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty oraz odsetkami ustawowym od środków przekazanych przez powoda na rachunek Ministra Gospodarki od dnia ich przekazania (odsetki sprecyzowane w piśmie na k. 1071 t. VI) oraz o ustalenie, że kwota 12 431 916,32 zł wydatków przedstawionych przez powoda pozwanemu – w czym mieści się kwota objęta żądaniem pozwu – do rozliczenia zgodnie z umową partnerską jest kwalifikowalna tj. wydatki spełniają warunki kwalifikowalności zgodnie z Wytycznymi Ministra Rozwoju Regionalnego w zakresie kwalifikowania wydatków w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki.

W uzasadnieniu pozwu wskazała, że w dniu 22 grudnia 2009 r. podpisała z pozwanym umowę partnerską na wykonanie zadań w projekcie „Uproszczenie procedur związanych z podejmowaniem i prowadzeniem działalności gospodarczej poprzez ich elektronizację i wdrożenie idei jednego okienka (dalej: (...)) realizowanym w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki’’. Dodała, iż w dniu 15 lutego 2013 r. wypowiedziała umowę partnerską z winy pozwanego. Do dnia zakończenia umowy powódka zgodnie z jej zapisami wykonywała powierzone zadania, poniosła, że udokumentowała i przedłożyła pozwanemu wydatki związane bezpośrednio z realizacją projektu (...) spełniające kryteria kwalifikowalności w projekcie na kwotę 12 431 916,32 zł. Pozwany w trakcie trwania umowy przekazał powodowi w kolejnych transzach dofinansowania kwotę 9 084 312 zł z czego następnie wymusił zwrot kwoty 1 361 926,14 zł.

Powódka wskazała, iż domaga się zapłaty poniesionych wydatków, stanowiących różnicę pomiędzy wysokością środków wydatkowanych przez stronę powodową, a środkami otrzymanymi od pozwanego. Wskazała, że pozwany nie wywiązywał się z obowiązku przekazywania zaliczek dofinansowania oraz zatwierdzania składanych mu przez powódkę zestawień wydatków. Jednocześnie pozwany na podstawie otrzymanych od powódki zestawień występował ze zbiorczym wnioskiem o płatność do Instytucji Zarządzającej celem uzyskania zatwierdzenia wydatków poniesionych w projekcie (...), co zdaniem powódki świadczy o braku konsekwencji.

To wywołało u powódki niepewność co do realizowania przez pozwanego umowy. W konsekwencji powódka w lutym 2013 roku wypowiedziała umowę partnerską. Na dochodzoną pozwem kwotę składają się wydatki w kwocie:

a) 3 347 604,32 zł:

- wynagrodzenie dla (...) sp. z o.o. za wykonanie usługi – realizacja szkoleń dla urzędników administracji publicznej i sądownictwa wraz z wydrukiem dedykowanych materiałów szkoleniowych w kwocie 2 460 138,59 zł,

- wynagrodzenie personelu KIG (koszty bezpośrednie) w kwocie 732 477,97 zł,

- wynagrodzenie personelu obsługowego KIG (koszty pośrednie) w kwocie 99.581,31 zł,

- wynagrodzenie dla (...) za wykonanie pakietu usług promocyjnych w kwocie 6 027 zł,

- delegacje personelu zapłacone w kwocie 8 248,25 zł

b) 1 361 926,14 zł zwrócone przez powoda pozwanemu z uwagi na ich rzekomy brak kwalifikacji mimo wcześniejszej akceptacji /pozew k. 2-36, pismo k. 1071/.

Pozwany Skarb Państwa-Minister Gospodarki reprezentowany przez Prokuratorię Generalną Skarbu Państwa wniósł o oddalenie powództwa w całości oraz zasądzenie od powódki na swoją rzecz zwrotu kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych, a także oznaczenie jako reprezentanta Skarbu Państwa Ministra Infrastruktury i Rozwoju (poprzednio Minister Rozwoju Regionalnego), gdyż jest to organ państwowej jednostki organizacyjnej, z której działalnością wiąże się dochodzone roszczenie. Pozwany wskazał, że powództwo winno ulec oddaleniu jako nieuzasadnione oraz przedwczesne. Przyznał, że strony łączyła umowa partnerska z 22 grudnia 2009 r. Na podstawie tej umowy strony zobowiązały się do poddania się kontroli w zakresie prawidłowości realizacji zadań w Projekcie (...) realizowanej przez Lidera Partnerstwa, Instytucję Zarządzającą Programem Operacyjnym Kapitał Ludzki oraz inne uprawnione do kontroli podmioty (§ 5 ust. 1 pkt 7 umowy). Zgodnie z § 8 ust. 1 umowy środki finansowe przekazywane partnerowi przez Lidera Partnerstwa stanowią finansowanie kosztów ponoszonych przez partnera w związku z wykonaniem zadań określonych w umowie, a nie świadczenie usług na rzecz Lidera Partnerstwa. Na podstawie §8 ust. 13 umowy Lider Partnerstwa może wstrzymać przekazywanie płatności w razie stwierdzenia lub powzięcia uzasadnionego podejrzenia zaistnienia nieprawidłowości w realizowaniu zadań. Zgodnie z załącznikiem nr 3 do umowy powód miał otrzymać dofinansowanie w kwocie 21 361 189 zł. Pozwany przekazał powodowi 9 084 312 zł.

Pozwany podniósł, że podczas kontroli przeprowadzonej w styczniu 2011 r. stwierdzono nieprawidłowości szeregu wydatków rozliczonych przez powoda, co wskazano w Zaleceniach pokontrolnych nr (...). Instytucja Zarządzającą – Minister Rozwoju Regionalnego uznała za niekwalifikowalne wydatki powoda związane m.in. ze znacznym zawyżeniem wynagrodzeń personelu Projektu (...), z finansowaniem ze środków Projektu (...) wynagrodzenia Zastępcy (...) powoda, nieefektywnym wykonywaniem zadań przez personel Projektu (...). W tych zaleceniach pozwany, jako Lider Partnerstwa, został zobowiązany do przygotowania i przekazania do Instytucji Zarządzającej planu naprawczego wraz z tabelą zmian oraz projektem zmienionego wniosku o dofinansowanie realizacji Projektu (...) oraz do dokonania wyliczenia kwoty wydatków niekwalifikowalnych i zobowiązania partnerów do zwrotu przedmiotowych środków. W wyniku tego pozwany wezwał powoda do zwrotu, a powód zwrócił mu kwotę 1 362 123,55 zł.

Potwierdził, że powód pismem z dnia 14 lutego 2013 r. wypowiedział umowę partnerską z zachowaniem trzymiesięcznego okresu wypowiedzenia. Między stronami nie dokonano ostatecznego rozliczenia umowy partnerskiej. Dopiero w dniu 27 czerwca 2014 r. powód przesłał do Ministerstwa Gospodarki protokół zdawczo-odbiorczy do umowy partnerskiej, w której przenosi na Skarb Państwa – Ministra Gospodarki autorskie prawa majątkowe do utworów powstałych w trakcie realizacji projektu.

Dodał, iż w chwili obecnej Instytucja Zarządzająca weryfikuje wnioski o płatność, a opóźnienie w rozliczeniu wydatków związane jest z wstrzymaniem płatności w Projekcie (...) w związku ze stwierdzonymi w 2011 r. nieprawidłowościami. Dopiero pełna weryfikacja wniosków o płatność pozwoli jednoznacznie ocenić charakter wydatków partnerów i określić kwoty ich refundacji. W związku z tym żądanie zapłaty jest przedwczesne. Pozwany podniósł także, że powód nie ma interesu prawnego w żądaniu ustalenia, że kwota 12 431 916,32 zł spełnia warunki kwalifikowalności. Wskazał, że wbrew twierdzeniom pozwu właściwie wypełnił swoje obowiązku umowne. Budżet oraz wniosek o dofinansowanie mają natomiast charakter jedynie planistyczny, wskazujący maksymalny poziom przyznanego dofinansowania, tak więc zarzut powoda, iż realizacja zaleceń pokontrolnych uniemożliwiała realizację budżetu i wniosku jest bezpodstawny.

Pozwany zakwestionował także pozostałe zarzuty postawione w pozwie, a także żądanie odsetek od dnia wniesienia pozwu / odpowiedź na pozew k. 1081-1091/.

W dalszym toku postępowania strony podtrzymywały swoje stanowiska w sprawie / pismo procesowe powoda k. 1537-1556, pismo procesowe pozwanego k. 1907-1911, protokół rozpraw k. 2903-2903v./.

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 22 grudnia 2009 r. Krajowa Izba Gospodarcza, Instytut (...) z siedzibą w P. (dalej jako (...)) – Partnerzy i Minister Gospodarski zawarli umowę partnerską na realizację projektu „Uproszczenie procedur związanych z podejmowaniem i prowadzeniem działalności gospodarczej poprzez ich elektronizację i wdrożenie idei jednego okienka” (dalej: (...)) w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki. Opis projektu został zawarty we wniosku o dofinansowanie stanowiącym załącznik nr 1 do umowy (§1 ust.2 ).

Przedmiotowa umowa partnerska określała w szczególności zasady funkcjonowania partnerstwa, zasady współpracy Lidera i Partnerów oraz współpracy między Partnerami.

Każda ze stron umowy ponosiła odpowiedzialność za niewykonanie lub nienależyte wykonanie umowy (§ 2 ust. 1 umowy). Minister Gospodarki pełnił funkcję Lidera Partnerstwa. Do jego zadań należało m.in. reprezentowanie Partnerów przed Instytucją Zarządzającą, koordynowanie w tym monitorowanie i nadzorowanie prawidłowości działań Partnerów przy realizacji zdań, wsparcie Partnerów, zapewnienie prawidłowości operacji finansowych, przedkładanie wniosków o płatność do Instytucji Zarządzającej celem rozliczenia wydatków w Projekcie oraz otrzymania środków na dofinansowanie zadań Lidera Partnerstwa i Partnerów, opracowanie wniosku o dofinansowanie Projektu, przygotowanie i podpisanie umowy o dofinansowanie, monitorowanie wskaźników realizacji zadań (§ 3 ust. 1 oraz § 4 ust. 2 pkt 1). Partnerzy upoważnili Lidera Partnerstwa do reprezentowania ich wobec osób trzecich w działaniach związanych z realizacją Projektu w tym do zawarcia w ich imieniu i na ich rzecz umowy o dofinansowanie Projektu z Instytucją Zarządzającą (§ 3 ust. 2).

Krajowa Izba Gospodarcza (Partner) była odpowiedzialna za (§4 ust. 2 pkt 2):

- szkolenia pracowników administracji publicznej w zakresie nowych procedur administracyjnych związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej, funkcjonowania CEIDG, PPK i ich współpracy z ePUAP, przekazywania danych między podmiotami oraz form uwierzytelniania i autoryzacji stosowanych w e-administracji, przygotowanie, realizację i monitorowanie szkoleń stacjonarnych w tym w szczególności: przygotowanie założeń do szkoleń i wybór wykonawcy, opracowanie modułów szkoleniowych, przygotowanie materiałów szkoleniowych, zakup narzędzi informatycznych do realizacji szkoleń, przeprowadzenie szkoleń stacjonarnych i certyfikacji,

- wsparcie (...) w zakresie analizy, mapowania, uproszczenia i elektronizacji procedur związanych z podejmowaniem i prowadzeniem działalności gospodarczej w celu ich wdrożenia w administracji publicznej,

- realizację działania w zakresie przeprowadzenia kampanii informacyjnej dotyczącej nowych zasad rejestracji i prowadzenia działalności gospodarczej, funkcjonowania CEIDG, PPK i ich współpracy z ePUAP oraz form uwierzytelniania i autoryzacji stosowanych w e-administracji w tym w szczególności: opracowanie planów kampanii informacyjnej, koordynowanie kolportażu materiałów informacyjnych, prowadzenie prezentacji dotyczących rezultatów i celów Projektu podczas spotkań, przygotowywanie i prezentowanie informacji na temat celów i rezultatów projektu, budowa i zarządzenie Portalu (...) w części informacyjnej oraz dotyczącej H., uaktualnienie informacji na Portalu (...) w części wynikającej z kampanii informacyjnej, udzielanie odpowiedzi i wyjaśnień na pytania związane z Projektem,

- realizację działania dotyczącego utworzenia i zapewnienia funkcjonowania H. dla informacji o procedurach elektronicznych rejestracji i prowadzenia działalności gospodarczej,

- realizację działania dotyczącego przygotowania, realizacji i monitorowania przebiegu działań promujących Projekt,

- wsparcie realizacji zadań Komitetu Sterującego.

Strony zobowiązały się także do współpracy w działaniach Partnerstwa, informowania celem uzyskania akceptacji Lidera o planowanych zmianach w zadaniach, udzielanie na wniosek Komitetu Sterującego informacji i wyjaśnień co do zadań, poddania się kontroli w zakresie prawidłowej realizacji zadań w Projekcie realizowanej przez Lidera, Instytucję Zarządzającą oraz inne uprawnione do kontroli podmioty, prowadzenie wyodrębnionej ewidencji wydatków Projektu w sposób przejrzysty zgodnie z zasadami określonymi w Programie Operacyjnym Kapitał Ludzki 2007-2013 tak aby możliwa była identyfikacja poszczególnych operacji związanych z Projektem, wydatkowania przez Krajową Izbę Gospodarczą środków zgodnie z zasadą konkurencyjności, przedstawiania Liderowi informacji finansowych i sprawozdawczych w terminach i formie umożliwiającej przygotowanie wniosków o płatność wymaganych w umowie o dofinansowanie projektu (§ 5).

Partnerzy oraz Lider zobowiązali się zapewnić w realizacji zadań udział personelu o odpowiednich kwalifikacjach. Zwiększone koszty realizacji zadań wynikających z umowy związane z ewentualnymi sporami dotyczącymi bezpośrednio lub pośrednio zmiany personelu zgodnie z umową nie stanowiły kosztów kwalifikowalnych Projektu (§ 6 ust. 1 i 5).

Organem decyzyjnym Partnerstwa był Komitet Sterujący, składający się z reprezentantów stron (§ 7 ust. 1). Partnerzy i Lider mieli brać udział w przygotowaniu wniosku o dofinansowanie Projektu i zapoznać się z jego treścią przed złożeniem kompletnej dokumentacji projektu Instytucji Zarządzającej. Wyłącznie za pisemną zgodą obu Partnerów możliwa była zmiana umowy o dofinansowanie w zakresie w jakim zmiana miała dotyczyć praw i obowiązków Partnerów (§ 7 ust. 5 pkt 1) / dowód: umowa partnerska z dnia 22 grudnia 2009 r. z załącznikami i Wnioskiem o dofinansowanie k. 43-116, zeznania świadka J. B. k. 2031-2034, zeznania świadka M. K. (1) k. 2060-2068 /.

Środki finansowe przekazywane Partnerowi przez Lidera stanowiły finansowanie kosztów ponoszonych przez Partnera w związku z wykonaniem zadań określonych w umowie, a nie świadczenie usług na rzecz Lidera (§ 8 ust. 1). Uzgodniono, że na realizację Projektu zostaną przeznaczone środki w ramach kwoty dofinansowania nie większej niż 43 698 548,00 zł i stanowiącej nie więcej niż 100 % wydatków kwalifikowalnych Projektu (§ 8 ust. 2):

- na realizację zadań Lidera w łącznej kwocie nie większej niż 4 022 316,00 zł,

- na realizację zadań Partnera 1 – Krajowej Izby Gospodarczej w łącznej kwocie nie większej niż 21 361 189,00 zł,

- na realizację zadań Partnera 2 – (...) w łącznej kwocie nie większej niż 18 315 043,00 zł.

Szczegółowy budżet stanowił załącznik nr 3 do umowy (k. 60). Wskazano w nim kwoty jak wyżej.

Lider miał przekazywać Partnerom środki na finansowanie kosztów realizacji zadań dla pierwszej transzy w formie refundacji, dla kolejnych transz w formie zaliczki (§ 8 ust. 4). Harmonogram płatności stanowił załącznik nr 4 do umowy. Jego aktualizacja nie wymagała formy aneksu do umowy, natomiast wymagała akceptacji Komitetu Sterującego (§8 ust. 6) / dowód: umowa k. 43-116, harmonogram k. 61, zeznania świadka M. K. (1) k. 2060-2068 /.

Przy wydatkowaniu środków w ramach Projektu obowiązywały aktualne „Wytyczne w zakresie kwalifikowania wydatków w ramach PO Kapitał Ludzki” (§ 8 ust. 7). Podstawą wypłaty Partnerom środków finansowych przez Lidera było wykonanie poszczególnych zadań opisanych w sprawozdaniu przygotowanym przez Partnerów i zaakceptowane przez Lidera sprawozdania (§ 8 ust. 9).

W § 8 ust. 10 strony ustaliły następujące warunki przekazania kolejnych transz środków w formie zaliczki:

1. złożenie przez Partnera do Lidera zestawień poniesionych wydatków w ramach poprzednio otrzymanej zaliczki zgodnie z wzorem stanowiącym załącznik nr 5 do niniejszej umowy, wraz z kserokopiami poświadczonymi za zgodność z oryginałem dokumentów księgowych wskazanych w zestawieniu oraz wszelkich dowodów zapłaty, w terminie do 20 dni roboczych od zakończenia okresu rozliczeniowego, na podstawie których Lider składa wniosek o płatność do Instytucji Zarządzającej,

2. złożenie informacji o wszystkich uczestnikach zadania realizowanego przez Partnera,

3. zatwierdzenia zestawienia z pkt 1 przez Lidera,

4. dostępność środków na wyodrębnionym rachunku bankowym Projektu Lidera

Na podstawie zatwierdzonych sprawozdań oraz zestawień Lider miał występować do Instytucji Zarządzającej (dalej także jako IZ) z wnioskiem o płatność celem otrzymania środków na dofinansowanie Projektu . W przypadku wątpliwości ze strony Instytucji Zarządzającej do dokumentów Partnerów mieli oni udzielać – za pośrednictwem Lidera – odpowiednich wyjaśnień umożliwiających zatwierdzenie wydatków w ramach danego wniosku o płatność (§ 8 ust. 11). Lider mógł wstrzymać przekazywanie płatności na rzecz Partnerów w przypadku stwierdzenia lub powzięcia uzasadnionego podejrzenia zaistnienia nieprawidłowości w realizowaniu postanowień umowy lub w realizacji zadań (§ 8 ust. 13). W przypadku stwierdzenia nieprawidłowego wydatkowania środków przez Partnera, środki podlegały zwrotowi wraz z odsetkami w wysokości określonej jak dla zaległości podatkowych (§ 8 ust. 15).

We Wniosku o dofinansowanie wskazano, że 12 500 osób miało zostać objętych Projektem – szkoleniami które miała przeprowadzić KIG. Budżet projektu przewidywał na kolejne lata następujące kwoty:

- rok 2009: 1 862 296,48 zł

- rok 2010: 9 683 023,56 zł

- rok 2011: 12 524 226,68 zł

- rok 2012: 11 790 894,68 zł

- rok 2013: 7 838 106,60 zł

/ dowód: pierwotny wniosek o dofinansowanie k. 68-116, zeznania świadka E. N. k. 2001-2009, zeznania świadka M. K. (1) k. 2060-2068/.

W dniu 16 marca 2010 r. Ministerstwo Gospodarki w imieniu partnerstwa zawarło ze Skarbem Państwa-Ministrem Rozwoju Regionalnego pełniącym funkcję Instytucji Zarządzającej umowę o dofinansowanie w/w projektu. Na podstawie tej umowy Instytucja Zarządzająca zatwierdziła do realizacji Projekt w łącznej kwocie nieprzekraczającej 43 698 548 zł w tym dofinansowanie pochodzące:

- ze środków europejskich w łącznej kwocie nieprzekraczającej 37 143 765,80 zł

- ze środków budżetu państwa w łącznej kwocie nieprzekraczającej 6 554 782,20 zł.

Lider zobowiązał się do stosowania się do „Wytycznych w zakresie kwalifikowania wydatków w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki”, zamieszczonymi na stronie internetowej Instytucji Zarządzającej: (...) (§ 3 ust. 2 w zw. z § 1 pkt 7).

Umowa o dofinansowanie określała procedurę sporządzania wniosków o płatność, które miały być składane zgodnie z harmonogramem stanowiącym załącznik nr 5 do umowy. Instytucja Zarządzająca miała uprawnienie do weryfikowania pod względem formalno-rachunkowym i merytorycznym wniosków o płatność w terminie do 20 dni roboczych od daty jego otrzymania (§ 8). Po pozytywnym zweryfikowaniu wniosku IZ miała sporządzać informację o zatwierdzeniu całości lub części wniosku o płatność, zawierającą w szczególności:

1)  kwotę wydatków, które zostały uznane za niekwalifikowalne wraz z uzasadnieniem

2)  zatwierdzoną kwotę rozliczenia wydatków wynikającą z pomniejszenia kwoty wydatków rozliczanych we wniosku o płatność o wydatki niekwalifikowalne.

Lider zobowiązał się poddać kontroli dokonywanej przez IZ oraz inne uprawnione podmioty (§ 11) / dowód: Umowa o dofinansowanie z dnia 16 marca 2010 r. z załącznikami k. 303-325, zeznania świadka E. N. k. 2001-2009, zeznania świadka J. D. k. 2035-2038, k. 2054-2060, zeznania świadka A. S. k. 2117-2129, zeznania świadka J. M. k. 2341-2346v. /.

W okresie od 1.05.2009 roku do 31.12.2009 roku KIG poniosła wydatki w kwocie 806 177,00 zł. Wydatki kształtowały się następująco:

- zadanie 1 analiza mapowanie i in: 0,00 zł,

- zadanie 2 szkolenia: 65 122,83 zł (przygotowanie organizacyjno-techniczne, materiały biurowe, delegacje),

- zadanie 3 kampania informacyjna: 213 393,17 zł (wynagrodzenia),

- zadanie 4 utworzenie i funkcjonowanie H.: 469 471,30 zł (wynagrodzenia),

- zadanie 5 promocja obiektu: 7 789,70 zł,

- zadanie 6 zarządzanie projektem – wynagrodzenie specjalisty ds. wsparcia zdań grupy sterującej: 50 400 zł / dowód: zestawienie wydatków k. 66-672/.

W okresie od 1.01.2010 roku do 31.03.2010 roku KIG poniosła wydatki w kwocie razem 278 463,20 zł. Wydatki kształtowały się następująco:

- zadanie 1 analiza mapowanie i in: 0,00 zł,

- zadanie 2 szkolenia: 111 158,40 zł (wynagrodzenia pracowników) ,

- zadanie 3 kampania informacyjna: 64 351,47 zł (wynagrodzenia pracowników),

- zadanie 4 utworzenie i funkcjonowanie H.: 83 244,12 zł (wynagrodzenia pracowników H.),

- zadanie 5 promocja obiektu: 0,00 zł,

- zadanie 6 zarządzanie projektem – wynagrodzenie specjalisty ds. wsparcia zdań grupy sterującej: 19 709,21 zł / dowód: zestawienie wydatków k. 674-677/.

Za okres od 1.04.2010 roku do 30.06.2010 roku KIG poniosła wydatki w kwocie 521 232,10 zł. Na kwotę tę składały się :

- zadanie 1 analiza, mapowanie i in: 0,00 zł,

- zadanie 2 szkolenia: 185 194,96 zł (koszty organizacji i wynagrodzenia pracowników)

- zadanie 3 kampania informacyjna: 122 463,85 zł (koszty organizacji i wynagrodzenia pracowników)

- zadanie 4 utworzenie i funkcjonowanie H.: 175 498,81 zł (koszty organizacyjne wynagrodzenia pracowników H.)

- zadanie 5 promocja obiektu: 0,00 zł

- zadanie 6 zarządzanie projektem – wynagrodzenie specjalisty ds. wsparcia zdań grupy sterującej: 38 074,48 zł / dowód: zestawienie wydatków k. 679-685/.

Kolejny wniosek KIG o płatność za okres od 1.07.2010 do 30.09.2010 roku opiewał na kwotę 783 222,30 zł. Na wydatki te składały się:

- zadanie 1 analiza, mapowanie i in: 0,00 zł,

- zadanie 2 szkolenia: 168 643,13 zł (w tym 163 643,13 zł wydatków personelu)

- zadanie 3 kampania informacyjna: 83 376,05 zł (w tym 80 844,05 zł wydatków personelu)

- zadanie 4 utworzenie i funkcjonowanie H.: 498 575,44 zł (w tym 201 278,00 zł wydatków personelu)

- zadanie 5 promocja obiektu: 0,00 zł

- zadanie 6 zarządzanie projektem – 32 627,68 zł (w tym 32 627,68 zł wydatków personelu) / dowód: zestawienie wydatków k. 688-700/.

Za okres od 1.10.2010 do 31.10.2010 roku KIG poniosła wydatki w kwocie 126 502,98 zł. Na tę kwotę składają się :

- zadanie 1 analiza, mapowanie i in: 0,00 zł,

- zadanie 2 szkolenia: 53 629,59 zł (w tym 53 629,59 zł wydatków personelu)

- zadanie 3 kampania informacyjna: 20 133,67 zł (w tym 20 133,67 zł wydatków personelu)

- zadanie 4 utworzenie i funkcjonowanie H.: 41 863,82 zł (w tym 41 863,82 zł wydatków personelu)

- zadanie 5 promocja obiektu: 0,00 zł

- zadanie 6 zarządzanie projektem – 10 875,90 zł (w tym 10 875,90 zł wydatków personelu) /zestawienie wydatków k. 702-712/.

Wydatki KIG za okres 1.11.2010 do 30.11.2010 wynosiły razem 113 760,75 zł . Na tę kwotę składały się:

- zadanie 1 analiza, mapowanie i in: 0,00 zł,

- zadanie 2 szkolenia: 49 588,38 zł

- zadanie 3 kampania informacyjna: 19 893,75 zł

- zadanie 4 utworzenie i funkcjonowanie H.: 34 820,73 zł

- zadanie 5 promocja obiektu: 0,00 zł

- zadanie 6 zarządzanie projektem – 9 457,89 zł / dowód: zestawienie wydatków k. 714-715/.

Wniosek o płatność nr (...) (...)za IV kwartał 2009 r. w całości został zatwierdzony przez Instytucję Zarządzającą – Ministerstwo Rozwoju Regionalnego tj. 100 % wydatków w kwocie 1 659 664,42 zł wskazanych we wniosku zostało uznane za kwalifikowalne. Zatwierdzone w całości zostały także:

- wniosek o płatność nr (...) (...) za I kwartał 2010 r. na kwotę 527 686,87 zł,

- wniosek o płatność nr (...) (...) za II kwartał 2010 r. na kwotę 995 333,82 zł,

- wniosek o płatność nr (...) (...)za III kwartał 2010 r. na kwotę 1 597 663,39 zł / dowody: pismo z 7 czerwca 2010 r. k. 340; pismo z 11 czerwca 2010 r. k. 342-343; pismo z 7 września 2010 r. k. 345; pismo z 22 listopada 2010 r. k. 348, zeznania świadka J. D. k. 2035-2038, k. 2054-2060, zeznania świadka M. K. (1) k. 2060-2068, zeznania świadka M. S. k. 2068-2071, zeznania świadka J. M. k. 2341-2346v. /.

W dniu 4.01.2010 roku zwarta została przez KIG umowa zlecenia z J. C. na wykonywanie czynności Specjalisty ds. (...) Grupy Sterującej w (...) na okres od 01.01.2010 do 31.01.2010 za wynagrodzeniem brutto 12 600 zł / dowód: umowa k. 735-736/.

Od 1 lutego 2010 r. J. C. został zatrudniony w KIG na stanowisku Zastępcy (...) ds. Innowacyjnej (...) za wynagrodzeniem zasadniczym 10 500 zł / dowód: umowa k. 738/. Za przedmiot umowy o dzieło zawartej z J. C. (będącym jednocześnie Zastępcą (...) KIG) – Studium wykonalności budowy portalu KIG wydatkowała kwotę 50 400 zł / dowody: rachunek k. 727-731, potwierdzenie przelewu tej kwoty k. 733, zeznania świadka J. C. k. 2009-2015, k. 2024-2031, zeznania świadka J. B. k. 2031-2034, zeznania świadka M. K. (1) k. 2060-2068 /.

Pismem z 15.06.2010 r. KIG zwróciła się z prośbą do Ministerstwa Gospodarki o zmianę określonych pozycji we wniosku o dofinansowanie / dowód: pismo k. 717-722, zeznania świadka J. C. k. 2009-2015, k. 2024-2031/.

W związku z potrzebą doprecyzowania zadań które w trybie przetargowym zlecone miały być kilku/kilkunastu podmiotom zewnętrznym J. C. reprezentujący KIG wysłał w dniu 15.07.2010 r. maila do przedstawicieli Lidera pani M. K. (2), S. C. i J. M. / dowód: mail k. 724-725, zeznania świadka J. C. k. 2009-2015, k. 2024-2031/.

Ministerstwo Gospodarki prowadziło korespondencję z Instytucją Zarządzającą (IZ) w sprawie zmian we wniosku o dofinansowanie poprzez zmiany liczby etatów po stronie KIG / dowody: pisma k. 740-742, zeznania świadka E. N. k. 2001-2009, zeznania świadka J. C. k. 2009-2015, k. 2024-2031/.

W piśmie z 23.11.2010 r. IZ zaakceptowała zaproponowane zmiany w zakresie zmniejszenia liczby etatów po stronie KIG w Zadaniu 2 jak i przeniesienie ich do Zadania 3 / dowód: pismo k. 740/.

W dniu 22 marca 2010 roku odbyło się spotkanie przedstawicieli KIG z przedstawicielami Lidera dot. propozycji rozliczania wydatków, głównie związanych z kosztami organizacyjno-technicznymi / dowody: e –mail z załącznikami k. 753-757, zeznania świadka E. N. k. 201-2009, zeznania świadka A. S. k. 2117-2129/.

W dniu 23 sierpnia 2010 r.: IZ wystosowała do dyrektora w Ministerstwie Gospodarki S. C. w sprawie zmian w projekcie wskazując na zawyżone koszty personelu ds. realizacji szkoleń w KIG z uwagi na przekazanie większości zadań podwykonawcy, brak wskazania konkretnych etatów w kosztach personelu co uniemożliwia rozliczenie ich obowiązków / dowód: pismo k. 767/.

W dniu 24 sierpnia 2010 r. KIG odniosła się do zmian w projekcie wskazując min. na nieuzasadnione pozostawienie kosztów personelu na niezmienionym poziomie / dowód: pismo k. 878-881, zeznania świadka E. N. k. 2001-2009/.

W § 5 ust. 1 pkt 7 umowy partnerskiej z dnia 22 grudnia 2009 roku Strony zobowiązały się do poddania kontroli w zakresie prawidłowości realizacji zadań w projekcie (...) realizowanej przez Lidera Partnerstwa, Instytucję Zarządzającą Programem Operacyjny Kapitał Ludzki (IZ PO KL) oraz inne uprawnione do kontroli podmioty.

W dniach 19-21 stycznia 2011 r. Instytucja Zarządzająca-Ministerstwo Rozwoju Regionalnego przeprowadziła kontrolę Projektu. W ramach kontroli zweryfikowano poprawność realizacji działań, zgodność realizowanych działań z wnioskiem o dofinansowanie, prawidłowość rozliczeń finansowych, poprawność zatrudniania personelu, sposób przetwarzania i gromadzenia danych osobowych, poprawność stosowania zasady konkurencyjności, sposób realizacji działań promocyjnych oraz sposób prowadzenia i archiwizacji dokumentacji projektu. Zespół kontrolujący zweryfikował dokumentację Projektu, w tym umowy, wniosek o dofinansowanie, dokumentację związaną z zatrudnieniem personelu projektu. Dokumentację finansową projektu. Stwierdzono następujące uchybienia:

- brak należytej koordynacji projektu przez Lidera-Ministerstwo Gospodarki,

- brak należytego nadzoru ze strony Lidera nad działaniami merytorycznymi oraz wydatkami Partnerów, co przejawiało się w zatwierdzaniu wydatków Partnerów wyłącznie w oparciu o formalno-księgową weryfikację zgodności kserokopii dowodów księgowych Partnerów z ich zestawieniem, brak śladów potwierdzających dokonanie weryfikacji merytoryczno-finansowej sprawozdań Partnerów przez pracowników Ministerstwa Gospodarki,

- niską efektywność działań zrealizowanych w ramach projektu do dnia kontroli w związku z: brakiem weryfikacji odpowiedniego potencjału i zaplecza technicznego potencjalnego Partnera co w konsekwencji skutkowało wyłonieniem do realizacji projektu Partnera – Krajową Izbę Gospodarczą – który nie posiada zaplecza niezbędnego do przeprowadzenia szkoleń dla 12 500 uczestników i w rezultacie niezbędne było wyłonienie przez tego Partnera podwykonawcy co doprowadziło do opóźnień w realizacji Projektu ; nierzetelnym i nieterminowym procedowaniem MG w prawie zmian we wniosku do dofinansowania, który do dnia kontroli nie został przygotowany w formie umożliwiającej jego zatwierdzenie przez IZ; 6-miesięcznym opóźnieniem w realizacji szkoleń dla 12 500 zł oraz 10-miesięcznym opóźnieniem w realizacji działań informacyjno-promocyjnych . U Krajowej Izby Gospodarczej stwierdzono:

- brak zachowania ścieżki audytu w przypadku rekrutacji personelu Projektu oraz stosowania zasady należytego zarządzania finansowego – znaczne zawyżenie wynagrodzeń personelu Projektu wobec stawek przyjętych w KIG, uznano za niekwalifikowalne 40 % wysokości wynagrodzenia od dnia zatrudnienia poszczególnej osoby na danym stanowisku pracy ,

- finansowanie ze środków Projektu wynagrodzenia Zastępcy (...) KIG J. C., który został oddelegowany na stanowisko specjalisty ds. (...) – uznano za niekwalifikowalne 50 % wydatków rozliczonych na jego wynagrodzenie jako specjalisty od stycznia 2010 r.

- nieefektywne wykonywanie zadań przez personel – zarekomendowano reedukację liczby etatów do Zadania 2 z 8 etatów do 4 etatów,

- nałożono także 6 % korektę wydatków poniesionych na wynagrodzenia osób związanych z wykonaniem Zadań 3 i 5 z uwagi na ok. 10-miesięczne opóźnienia oraz brak informowania Lidera i IZ o przyczynach opóźnień – za okres od kwietnia 2010 r. do dnia kontroli

- brak weryfikacji merytorycznej składanych wniosków o płatność przez Lidera, brak u Partnera KIG osoby weryfikującej pod względem merytorycznym całości dokumentów księgowych, których zestawienie i kopie są przekazywane do Lidera,

- uznano za niekwalifikowalne 100 % kosztów poniesionych przez KIG na sporządzenie Stadium wykonalności, umowa o dzieło nr (...) – 50 400 zł,

- uznano za niekwalifikowalne 100 % kosztów poniesionych na wydatki KIG poniesione na delegacje – 5 804,37 zł,

- uznano za niekwalifikowalne 100 % wydatków poniesionych na opłaty eksploatacyjne (...) 22 374,08 zł

- brak zastosowania się do zasady konkurencyjności w przypadku „Opracowania, wykonania i wdrożenia modułu elektronicznego Punktu Kontrolnego zarządzającego kontem (..)” – uznano za niekwalifikowalną kwotę 61 000 zł

- przekroczenie budżetu zaplanowanego na realizację szkoleń

/dowód: Informacja pokontrolna nr (...) k. 350-429, zeznania świadka J. C. k. 2009-2015, k. 2024-2031, zeznania świadka J. D. k. 2035-2038, k. 2054-2060, zeznania świadka D. K. k. 2078-2085, zeznania świadka B. B. k. 2085-2088, zeznania świadka A. S. k. 2117-2129, zeznania świadka J. M. k. 2341-2346v /.

KIG wystosowała do Ministerstwa Rozwoju Regionalnego odpowiedź na Informację pokontrolną / dowód: wyjaśnienia k. 482-664, zeznania świadka J. C. k. 2009-2015, k. 2024-2031, zeznania świadka M. K. (1) k. 2060-2068, zeznania świadka D. K. k. 2078-2085/.

W zaleceniach pokontrolnych wskazano na konieczność wzmocnienia koordynacji Projektu przez Lidera, wdrożenie mechanizmów usprawniających terminową realizację działań, zapewnienie ścisłego nadzoru nad działaniami merytorycznymi oraz wydatkami ponoszonymi przez Partnerów. IZ uznała za niekwalifikowalne 50 % wynagrodzeń osób przypisanych do Zadania 2 w okresie od lipca 2010 r. do dnia przeprowadzenia kontroli w związku z nieefektywnym wykonywaniem zadań. Zobowiązano Lidera do stworzenia mechanizmów kontrolnych zapewniających weryfikację merytoryczną wniosków o płatność składanych przez Partnerów. IZ poleciła także Liderowi wyliczenie kwoty wydatków niekwalifikowalnych oraz zobowiązanie Partnera projektu do zwrotu przedmiotowych środków / dowód: zalecenia pokontrolne nr (...) k. 432-445, zeznania świadka M. S. k. 2068-2071, zeznania świadka D. K. k. 2078-2085 /.

W wykonaniu powyższego przygotowano dokument-Plan Naprawczy dotyczący projektu pn. Uproszczenie procedur związanych z podejmowaniem i prowadzeniem działalności gospodarczej przez ich elektronizację i wdrożenie idei ,,jednego okienka’’ ( (...)) podpisany przez Ministra Gospodarki-Lidera Partnerstwa oraz Partnerów: Krajową Izbę Gospodarczą oraz Instytut (...) z siedzibą w P.. Strony prowadziły również korespondencję w sprawie nowych wniosków o dofinansowanie / dowód: plan naprawczy wraz z załącznikami k. 1247-1335, korespondencja mailowa k. 763-765, zeznania świadka E. N. k. 2001-2009/.

W związku z zaleceniami pokontrolnymi i zweryfikowaniem wydatków Lider w dniu 9 września 2011 roku wezwał KIG do zwrotu wypłaconego dofinansowania w wysokości 709 219,61 zł wraz z odsetkami liczonymi jak dla zaległości podatkowych / dowód: wezwanie do zapłaty nr (...) z załącznikami k. 1336-1375, zeznania świadka M. S. k. 2068-2071, zeznania świadka D. K. k. 2078-2085/.

Powyższe wezwanie ponowiono wezwaniem z dnia 17 października 2011 roku / dowód: wezwanie k. 1376/.

W dniu 2 lutego 2012 roku wezwaniem do zapłaty nr 2, Minister Gospodarki-Lider Partnerstwa wezwał KIG do zwrotu kwoty 450.011,53 zł wraz z odsetkami liczonymi jak dla zaległości podatkowych / dowód: wezwanie nr 2 k. 1377-1411, zeznania świadka M. S. k. 2068-2071 /.

Krajowa Izba Gospodarcza dokonała zwrotu kwoty 709.219,61 zł wraz z odsetkami w wysokości: 131.161,41 zł w dniach 10 listopada 2011 roku (840.186,61 zł) oraz 1 grudnia 2011 roku (197,41 zł). W dniu 5 marca 2012 roku Krajowa Izba Gospodarcza dokonała zwrotu kwoty 521.742,53 zł (450.011,53 zł należności głównej i 71,73 zł odsetek) /okoliczności bezsporne, dowód: zeznania świadka J. B. k. 2031-2034, zeznania świadka J. D. k. 2035-2038, k. 2054-2060, zeznania świadka M. S. k. 2068-2071/.

W ramach planu naprawczego – realizacji zaleceń pokontrolnych – Lider opracował nowy wniosek o dofinansowanie, procedurę monitorowania realizacji projektu oraz aneks do umowy partnerskiej.

W dniu 26 kwietnia 2012 r. został podpisany Aneks nr (...) do umowy partnerskiej. Strony umowy partnerskiej postanowiły zmienić umowę m. in. w zakresie § 8 w ten sposób, że:

- ust. 2 otrzymał brzmienie: „Szczegółowy podział środków finansowych przeznaczonych na realizację Projektu, w ramach kwoty dofinansowania Projektu, stanowiącej nie więcej niż 100 % wydatków kwalifikowalnych, określa wniosek o dofinansowanie Projektu”

- skreślono ust. 3,

- ust. 11 otrzymał brzmienie: „na podstawie zatwierdzonych sprawozdań, o których mowa w ust. 9 oraz zestawień, o których mowa w ust. 10 pkt 1, Lider Partnerstwa występuje do Instytucji Zarządzającej z wnioskiem o płatność celem otrzymania środków na dofinansowanie Projektu. W przypadku uwag ze strony Instytucji Zarządzającej w odniesieniu do dokumentów Partnerów, Partnerzy mają prawo wraz z liderem Partnerstwa udzielać odpowiednich wyjaśnień umożliwiających zatwierdzenie wydatków w ramach wniosku o płatność”.

Dodano także załącznik nr 9 do umowy, określający procedurę monitorowania realizacji projektu w tym procedurę przedstawiania dokumentacji projektowej z wnioskiem o płatność. Do każdej pozycji przedstawionej w Zestawieniu wydatków Partnerzy byli zobowiązani dołączyć kopie dokumentów potwierdzających kwalifikowalność wydatku - w dwóch egzemplarzach potwierdzonych za zgodność z oryginałem. Przekazana Liderowi dokumentacja miała podlegać weryfikacji przez zespół projektowy w Ministerstwie Gospodarki, zgodnie z zakresem obowiązków i w terminach wskazanych w Wykazie Dokumentacji Projektowej. Zweryfikowana przez członków zespołu projektowego i zaakceptowana przez kierownika projektu dokumentacja stanowiła podstawę do opracowania wniosku o płatność przedstawianego IZ PO KL. Przed przekazaniem wniosku do IZ, Lider przekazuje dokument do akceptacji Partnerów. Informacja o zaakceptowaniu wniosku o płatność Partnerzy mieli przekazać Liderowi nie później niż na 1 dzień roboczy przed upływem terminu złożenia wniosku o płatność do IZ.

Ustalono, że dokumentowanie pracy personelu polegać będzie na wskazywaniu w kartach ewidencji czasu pracy osób zatrudnionych do realizacji Projektu szczegółowych informacji na temat realizowanych przez nie zadań. Monitorowanie pracy personelu miało odbywać się poprzez weryfikację i akceptację tych kart ewidencji, wypełnianych i przekazywanych przez Partnerów (pkt 16-18 załącznika nr 9).

Określono także wykaz dokumentacji projektowej podlegającej złożeniu, w tym harmonogram jej składania / dowody: plan naprawczy z załącznikami k. 159-301,wniosek o dofinansowanie k. 264-301; aneks z dnia 26 kwietnia 2012 r. k. 118-150; pełnomocnictwa k. 151-158, zeznania świadka E. N. k. 2001-2009, zeznania świadka J. C. k. 2009-2015, k. 2024-2031, zeznania świadka J. B. k. 2031-2034, zeznania świadka J. D. k. 2035-2038, k. 2054-2060, zeznania świadka M. K. (1) k. 2060-2068, zeznania świadka M. S. k. 2068-2071, zeznania świadka D. K. k. 2078-2085, zeznania świadka A. S. k. 2117-2129, zeznania świadka J. M. k. 2341-2346 v., zeznania świadka P. R. k. 2768v.- (...).

W nowym Wniosku o dofinansowanie budżet projektu przewidywał na kolejne lata niższe kwoty w porównaniu do pierwotnego wniosku:

- rok 2009: 1 438 526,15 zł

- rok 2010: 4 937 205,79 zł

- rok 2011: 8 788 128,78 zł

- rok 2012: 13 414 832,99 zł

- rok 2013: 13 076 221,26 zł.

Krajowa Izba Gospodarcza miała według budżetu otrzymać 19 653 865,81 zł. Według pierwotnego wniosku o dofinansowanie kwota przeznaczona dla tego Partnera wynosiła 21 361 197,00 zł / dowody: pierwotny wniosek o dofinansowanie k. 68-116; wniosek o dofinansowanie k. 264-301; zestawienie porównawcze k. 335-338; pierwotny wniosek o dofinansowanie k. 68-116/.

W piśmie z dnia 24.12.2012 roku KIG zgłosiła Liderowi problemy w realizacji projektu i tempem realizacji szkoleń wskazując na brak ciągłości w finansowaniu / dowód: pismo k. 858-860, zeznania świadka J. C. k. 2009-2015, k. 2024-2031/.

Pismem z dnia 14 lutego 2013 r. Krajowa Izba Gospodarcza złożyła Ministerstwu Gospodarki oświadczenie w przedmiocie wypowiedzenia umowy z zachowaniem trzymiesięcznego okresu wypowiedzenia, wskazując jako podstawę § 15 ust. 2 umowy i rażące naruszenie przez Lidera Partnerstwa obowiązków wynikających z umowy partnerskiej / dowód: wypowiedzenie umowy partnerskiej k. 327-333, zeznania świadka J. C. k. 2009-2015, k. 2024-2031/.

W dniach 19-20 marca 2013 roku Ministerstwo Gospodarki przeprowadziło kolejną kontrolę. Organ kontrolujący wskazał, iż KIG realizowała czynności wskazane w budżecie Projektu wniosku o dofinansowanie niezgodnie z wnioskiem o dofinansowanie, KIG nie posiadała procedury stosowania zasad konkurencyjności, KIG nie rozpowszechnia informacji odnośnie szkoleń stacjonarnych, KIG nie wypełnia § 11 ust. 1 i § 5 pkt 18 umowy partnerskiej, nie posiada metodyki przeprowadzania szkoleń dla trenerów ani procedury zatrudniania trenerów szkoleń stacjonarnych, nie posiada zaakceptowanego wzoru zaświadczenia potwierdzającego udział w szkoleniu stacjonarnym itp. Krajowa Izba Gospodarcza w dniu 11 kwietnia 2013 roku ustosunkowała się do informacji pokontrolnej / dowód: informacja pokontrolna k. 2329-2335, ustosunkowanie się do informacji pokontrolnej k. 775-807, zeznania świadka J. C. k. 2009-2015, k. 2024-2031, zeznania świadka B. B. k. 2085-2088, zeznania świadka A. S. k. 2117-2129 /.

Wydatki KIG za okres 1.04.2013 roku do 12.06.2013 roku wynosiły razem 2.643.396,60 zł / dowody: zestawienie wydatków k. 809, k. 811, zestawienie k. 1046-1068/.

W dniu 15 października 2013 roku Minister Gospodarki- Lider partnerstwa wystosował do powódki Krajowej Izby Gospodarczej wezwanie do zapłaty nr (...), w którym wezwał KIG do zwrotu kwoty 1.442.197,10 zł wraz z odsetkami liczonymi jak dla zaległości podatkowych. Kwota powyższa nie została zwrócona przez KIG.

Łącznie Minister Gospodarki w ramach realizacji projektu (...) przekazał Krajowej Izbie Gospodarczej kwotę 9.084.312 zł z czego powódka w wyniku wezwań do zapłaty z dnia 9 września 2011 roku oraz 2 lutego 2012 roku dokonała zwrotu kwoty 1.362.123,35 zł (1.159.231,14 należności głównych i 202.892,41 tytułem odsetek).

Do dnia wpływu sprawy do Sądu pomiędzy stronami postępowania tj. pomiędzy Krajową Izbą Gospodarczą i Ministrem Gospodarki nie dokonano ostatecznego rozliczenia umowy partnerskiej. W związku z zakończeniem realizacji Projektu w dniu 27 czerwca 2014 roku Krajowa Izba Gospodarcza przesłała do Ministra Gospodarki protokół zdawczo- odbiorczy do umowy partnerskiej z dnia 22 grudnia 2009 roku. W protokole tym Krajowa Izba Gospodarcza przeniosła na Skarb Państwa-Ministra Gospodarki autorskie prawa majątkowe do utworów powstałych w trakcie realizacji projektu (...) / dowód: protokół zdawczo-odbiorczy (...)- (...).

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie złożonych do akt sprawy dokumentów w postaci umowy z załącznikami, aneksów do umowy, wniosków o refundację z załącznikami, protokołu z kontroli i wyniku kontroli, korespondencji pomiędzy stronami, zeznań świadków: E. N. (k. 2001-2009), J. C. (k. 2009-2015 i k. 2024-2034), J. B. (k. 2031-2034), J. D. (k.2035-2038 i k. 2054-2060), M. K. (1) (k. 2060-2068), M. S. (k. 2068-2071), D. K. (k. 2078-2085), B. B. (k. 2085-2088), A. S. (k. 2117-2129), J. M. (k. 2341-2346v.), konfrontacji świadków J. C. i J. M. (k. 2794-2798).

Powyższy stan faktyczny w zakresie niezbędnym do rozstrzygnięcia sprawy był pomiędzy stronami niesporny. Sąd przydał walor wiarygodności wszystkim dowodom z dokumentów zgromadzonych w sprawie nie znajdując podstaw do ich zanegowania. Zgromadzone dokumenty i ich odpisy nie były kwestionowane co do autentyczności i wiarygodności, przez żadną ze stron postępowania.

Sąd uznał, iż dowody z dokumentów stanowiące podstawę ustaleń faktycznych są wiarygodne i wzajemnie się uzupełniają, tworząc spójny stan faktyczny, będący jednocześnie wystarczającym dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy, a Sąd nie znalazł podstaw do ich podważenia z urzędu.

Sąd oddalił wniosek powoda o dopuszczenia dowodu z opinii biegłego z uwagi, iż nie był on istotny do rozstrzygnięcia niniejszej sprawy.

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Powództwo nie zasługiwało na uwzględnienie i jako takie podlegało oddaleniu.

W niniejszej sprawie powódka Krajowa Izba Gospodarcza w W. domagała się zasądzenia na jej rzecz od pozwanego Skarbu Państwa-Ministra Gospodarki kwoty 4.709.530,46 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty oraz ustalenia, że kwota 12.431.916,32 zł wydatków przedstawionych przez powódkę pozwanemu do rozliczenia zgodnie z umową partnerską jest kwalifikowalna tj. wydatki spełniaj warunki kwalifikowalności, zgodnie z wytycznymi Ministra Rozwoju Regionalnego w ramach kwalifikowania wydatków w ramach PO KL.

Podstawą faktyczną dochodzonego przez powódkę żądania była umowa partnerska zawarta pomiędzy stronami niniejszego postępowania w dniu 22 grudnia 2009 roku na rzecz realizacji Projektu pn. ,,Uproszczenie procedur związanych z podejmowaniem i prowadzeniem działalności gospodarczej poprzez ich elektronizację i wdrożenie idei ,,jednego okienka’’, zmieniona aneksem nr (...) z dnia 26 kwietnia 2012 roku.

Mając tak określone żądania i wskazaną podstawę faktyczną odnieść się należy do poszczególnych żądań zgłoszonych w pozwie.

W pierwszej kolejności Sąd odniesie się do żądania ustalenia, że kwota 12.431.916,32 zł wydatków przedstawionych przez powódkę pozwanemu Skarbowi Państwa (w tym mieści się kwota 4.506.835,46 zł) do rozliczenia jest kwalifikowana, tj. wydatki spełniają warunki kwalifikowalności zgodnie z wytycznymi Ministra Rozwoju Regionalnego w zakresie kwalifikowania wydatków w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki (PO KL).

Należy w tym miejscu zaznaczyć, że podstawę prawną dochodzonego roszczenia stanowił przepis art. 189 k.p.c..

Zgodnie z art. 189 k.p.c. powód może żądać ustalenia przez sąd istnienia lub nieistnienia stosunku prawnego lub prawa, gdy ma w tym interes prawny. Pomimo, że zacytowany przepis umieszczony jest w kodeksie postępowania cywilnego to ma charakter materialnoprawny, gdyż stanowi podstawę dochodzenia roszczeń.

Niewątpliwie uwzględnienie powództwa opartego na przepisie art. 189 k.p.c. wymaga łącznego spełnienia dwóch przesłanek, a więc istnienia interesu prawnego w żądaniu udzielenia ochrony prawnej przez wydanie wyroku ustalającego oraz ustalenia istnienia albo nieistnienia danego stosunku prawnego lub prawa. Obie przesłanki muszą być spełnione łącznie w dniu zamknięcia rozprawy, nie zaś w dniu wytoczenia powództwa.

Zgodnie z utrwalonym orzecznictwem i poglądami doktryny interes prawny jest to interes dotyczący szeroko rozumianych praw i stosunków prawnych wówczas, gdy istnieje niepewność tego prawa lub stosunku prawnego zarówno z przyczyn faktycznych jak i prawnych. Zgodnie z wyrokiem Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 5 kwietnia 2007 roku, sygn.. akt III AUa 1518/05 (publik. LEX nr 257445) „ interes prawny zachodzi, jeżeli sam skutek, jaki wywoła uprawomocnienie się wyroku ustalającego, zapewni powodowi ochronę jego prawnie chronionych interesów, czyli definitywnie zakończy spór istniejący lub prewencyjnie zapobiegnie powstaniu takiego sporu w przyszłości”.

Brak interesu prawnego w rozumieniu przepisu art. 189 k.p.c. zachodzi wówczas gdy stan niepewności może być usunięty w drodze dalej idącego powództwa o świadczenie lub innego powództwa albo w drodze podjęcia obrony w toku wytoczonej przez pozwanego odrębnej sprawy o świadczenie. Wówczas ustalenie stosunku prawnego lub prawa następuje przesłankowo.

Strona powodowa w niniejszym procesie w pierwszej kolejności powinna wykazać, że ma interes prawny w ustaleniu kwalifikowalności wydatków. Mając na uwadze ustalony stan faktyczny oraz powyższe rozważania Sąd doszedł do przekonania, że strona powodowa nie wykazała, iż ma interes prawny w dochodzeniu udzielenia ochrony prawnej poprzez wydanie wyroku ustalającego o treści określonej w żądaniu pozwu. Wynika to z tego, że co do kwoty 7.722.385,86 zł uznano wydatki za kwalifikowane i zostały one zwrócone powódce. Natomiast odnośnie kwoty 4.709.530,46 zł wskazać należy, iż powódka dochodzi tej kwoty w powództwie o zapłatę. W takiej sytuacji ewentualne uwzględnienie powództwa zgodnie z żądaniem pozwu nie zakończyłby w definitywny sposób sporu jaki istnieje pomiędzy stronami.

Przechodząc zatem do żądania zapłaty kwoty 4.709.530,46 zł wraz z ustawowymi odsetkami należy wskazać na przedwczesność wniesionego powództwa. Sąd ma na uwadze fakt, iż w dacie wniesienia pozwu pomiędzy stronami Ministrem Gospodarki-Liderem Partnerstwa a Krajową Izbą Gospodarczą – Partnerem nie dokonano ostatecznego rozliczenia umowy partnerskiej. Dopiero po wniesieniu niniejszego powództwa w dniu 27 czerwca 2014 roku powódka przesłała pozwanemu protokół zdawczo-odbiorczy do umowy partnerskiej z dnia 22 grudnia 2009 roku. Instytucja Zarządzająca Programem Operacyjnym Kapitał Ludzki (IZ PO KL) weryfikowała szczegółowo wnioski o płatność w okresie od I kwartału 2011 roku do I kwartału 2014 roku, z uwagi na stwierdzone nieprawidłowości w trakcie kontroli przeprowadzonej w 2011 roku. Właśnie ta kontrola, a właściwie jej zalecenia pokontrolne stały się ogniskiem sporu powstałego pomiędzy stronami. W zaleceniach pokontrolnych wskazano na nieprawidłowość wielu wydatków rozliczonych przez Krajową Izbę Gospodarczą w ramach realizacji programu (...). Pozwany jako Lider Partnerstwa zgodnie z § 3 ust. 1 pkt 2 i 6 , § 4 ust. 2 lit. G umowy partnerskiej przystąpił do egzekwowania przez Partnerów zaleceń pokontrolnych i sformułowania planu naprawczego, co znajduje potwierdzenie w ustalonym stanie faktycznym. Jak zwracała uwagę IZ PO KL charakter stosowania zaleceń pokontrolnych wskazywał na konieczność ich przestrzegania w ramach całej realizacji projektu, a nie jak twierdziła powódka w okresie, który podlegał kontroli.

Nie sposób również zgodzić się z zarzutem powódki dotyczącym niewłaściwej reprezentacji interesów powódki -Partnera przez Lidera –Ministra Gospodarki przed IZ PO KL. Tutaj należy wskazać, iż to pozwany wpłynął na zmianę stanowiska IZ PO KL dotyczącego nie kwalifikowalności wydatków powoda związanych ze zleceniem przez KIG przeprowadzenia szkoleń w projekcie (...) przez podwykonawcę. Na początku te wydatki zostały jednoznacznie uznane za niekwalifikowalne. Po licznych interwencjach pozwanego IZ PO KL zmieniła zdanie i uznała, że ,,tylko częściowo wydatki są niekwalifikowalne’’.

Powódka nie do końca zgadzała się z zaleceniami pokontrolnymi IZ PO KL. Powódce trudno było również podporządkować się tym zaleceniom. To wszystko uniemożliwiało zakończenie sporu i rozliczenie poniesionych wydatków poprzez ponowne uruchomienie płatności. Ponieść również należy, iż mimo że powódka miała zastrzeżenia do zaleceń pokontrolnych to jednak podpisała plan naprawczy, który miał realizować zalecenia pokontrolne i projekt aneksu do wniosku o dofinansowanie uznających niekwalifikowalność niektórych wydatków. Ponadto zwróciła częściowo kwoty dofinansowania zakwestionowane podczas kontroli. Tym samym zdaniem Sąd było to uznanie przez stronę powodową, że umowa była wykonywana nieprawidłowo.

Mając to na uwadze, że umowa zawarta pomiędzy stronami była wykonywana nieprawidłowo, co potwierdzili zeznający w sprawie świadkowie, Sąd uznał, że powódce nie przysługuje roszczenie o zapłatę kwoty 4.709.530,46 zł . Zdaniem Sądu świadczenia, których powódka domaga się są nienależne i nie można żądać ich wykonania.

Rozstrzygnięcie o kosztach znajduje swoje uzasadnienie w treści art. 98 k.p.c. Powódka jako strona przegrywająca spór była zobowiązana do zwrotu Skarbowi Państwa-Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa poniesionych przez nią kosztów postępowania w tym: kosztów zastępstwa procesowego w wysokości wynikającej z § 6 pkt 7 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenie przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu, w wysokości 7200 zł.