Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

WYROK ZAOCZNY

WOBEC B. R. (1)

Dnia 23 stycznia 2019 r.

Sąd Rejonowy w Kamiennej Górze I Wydział Cywilny w następującym składzie:

Przewodniczący: SSR Marek Dziwiński

Protokolant: Magdalena Mastej

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 23 stycznia 2019 r. w Kamiennej Górze

sprawy z powództwa B. R. (2)

przeciwko J. K., P. D. i B. R. (1)

o uzgodnienie treści księgi wieczystej z rzeczywistym stanem prawnym

powództwo oddala.

Sygn. akt I C 769/18

UZASADNIENIE

Powódka B. R. (2) wniosła o uzgodnienie treści księgi wieczystej prowadzonej przez Sąd Rejonowy w Kamiennej Górze numer (...) z rzeczywistym stanem prawnym i wpisanie powoda B. R. (2) jako współwłaściciela tej nieruchomości na zasadzie współwłasności łącznej wspólników spółki cywilnej w miejsce J. R..

Uzasadniając swoje stanowisko powódka podała, że J. R. wraz z pozwaną J. K. od 1994 r. byli współwłaścicielami podmiotu działającego pod firmą PPHU (...) spółka cywilna w K.. Powódka podniosła, że wobec postępującej choroby J. R. podjęli decyzję o wstąpienie do spółki (...) w miejsce J. R. i w związku z tym w 2017 r. przyjęte zostały dwie uchwały oraz aneksy do umowy spółki cywilnej.

Wezwana do udziału w sprawie w charakterze pozwanej P. D. w odpowiedzi na pozew wniosła o oddalenie powództwa. W uzasadnieniu pozwana P. D. zaprzeczyła, aby J. R. podpisał w lutym i marcu 2017 r. dokumenty związane ze spółką cywilną bowiem w tym czasie przebywał w (...)w S., gdzie leczył się z zaawansowanej choroby nowotworowej. W ocenie pozwanej J. R. znajdował się wówczas w stanie wyłączającym świadome i swobodne powzięcie decyzji i wyrażenie woli. Pozwana wskazała, że podpisy J. R. zostały sfałszowane.

Pozwana J. K. w piśmie z dnia 2.10.2018 r. k. 36 poparła stanowisko powódki wskazując, że B. R. (2) stała się współwłaścicielem nieruchomości na skutek podpisania uchwał wspólników.

Pozwany B. R. (1) nie zajął stanowiska w sprawie.

Sąd zważył, co następuje:

W pierwszej kolejności należy zaznaczyć, że B. R. (1) i P. D. zostali wezwani do udziału w sprawie w charakterze pozwanych z uwagi na to, że są osobami uprawnionymi do rozliczeń z majątku spółki. Regulacje przepisów z art. 871 k.c. znajdują bowiem zastosowanie w przypadku rozliczenia się ze spadkobiercami zmarłego wspólnika (tak Maciej Gutowski /red./ Kodeks cywilny, Tom II, Komentarz do art. 871, s. 1209). Zachodzi zatem współuczestnictwo konieczne w rozumieniu przepisu art. 72 § 2 k.p.c.

Zgodnie z przepisem art. 10 ust. 1 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o księgach wieczystych i hipotece w razie niezgodności między stanem prawnym nieruchomości ujawnionym w księdze wieczystej, a rzeczywistym stanem prawnym osoba, której prawo nie jest wpisane lub jest wpisane błędnie albo jest dotknięte wpisem nieistniejącego obciążenia lub ograniczenia, może żądać usunięcia niezgodności.

Konstrukcja z art. 10 KWU znajduje zastosowanie w razie istnienia rozbieżności między treścią wpisów w księdze wieczystej, a rzeczywistym stanem prawnym. Niezgodność ta sprowadza się zatem do różnicy między stanem prawnym ujawnionym w księdze, a stanem materialnoprawnym dotyczącym nieruchomości. Wspomniana rozbieżność może mieć różną przyczynę. Może dotyczyć zarówno aspektów podmiotowych (istnienie, nieistnienie prawa podmiotowego do nieruchomości, przypisanie w księdze prawa osobie nieuprawnionej albo nieujawnienie prawa osoby uprawnionej), jak i przedmiotowych (niezgodny przedmiot prawa lub błędnie wpisane w księdze cechy prawa podmiotowego) – ( zob. komentarz do art. 10 KWU red. Osajda 2017, wyd. 1/S. Kostecki, Legalis).

Z treści odpisu zwykłego księgi wieczystej prowadzonej przez Sąd Rejonowy w Kamiennej Górze nr (...) (stan na dzień 21.09.2018 r.) wynika, że własność nieruchomości - działki ewidencyjnej nr (...) położonej w K. przy ulicy (...) o powierzchni 0,0324 ha przysługuje J. K. i J. R. na prawach wspólności łącznej wspólników spółki cywilnej. Podstawą do wpisu wspólników spółki cywilnej była umowa sprzedaży z dnia 22.02.1999 r. zawarta w formie aktu notarialnego.

Przedłożone przez powódkę dokumenty w postaci uchwał i aneksów do umowy spółki cywilnej, w takiej formie w jakiej zostały podjęte, nie mogły doprowadzić do zmian właścicielskich nieruchomości należącej do spółki cywilnej. Dlatego też zbędne było rozstrzyganie podniesionej przez pozwaną P. D. kwestii fałszowania podpisów złożonych pod uchwałami spółki.

Sąd Najwyższy w uchwale z 9 lutego 2007 r. wskazał, że przystąpienie nowego wspólnika do spółki cywilnej, w której wspólnikom przysługuje współwłasność łączna nieruchomości, wymaga zachowania formy szczególnej obowiązującej przy przeniesieniu własności nieruchomości ( zob. uchwała Sądu Najwyższego z dnia 9 lutego 2007 r., III CZP 164/06, OSNC 2008/1/5, LEX). Jak zauważył Sąd Najwyższy w uzasadnieniu tej uchwały, odstąpienia od formy aktu notarialnego dla przeniesienia prawa własności nieruchomości nie można doszukiwać się w przepisie art. 860 § 2 k.c. Czynność prawna, której przedmiotem jest przeniesienie prawa własności nieruchomości powinna być oceniana przez pryzmat zasad ogólnych. Zgodnie z przepisem art. 155 § 1 k.c. umowa sprzedaży, zamiany, darowizny, przekazania nieruchomości lub inna umowa zobowiązująca do przeniesienia własności rzeczy co do tożsamości oznaczonej przenosi własność na nabywcę, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej albo że strony inaczej postanowiły. Umowa zobowiązująca do przeniesienia własności nieruchomości powinna być zawarta w formie aktu notarialnego. To samo dotyczy umowy przenoszącej własność, która zostaje zawarta w celu wykonania istniejącego uprzednio zobowiązania do przeniesienia własności nieruchomości; zobowiązanie powinno być w akcie wymienione (art. 158 k.c.). Przepisy prawne nakładają zatem obowiązek, by podjęcie czynności prawnej przeniesienia własności nieruchomości nastąpiło w formie aktu notarialnego. Konsekwencją uchybienia takiemu obowiązku jest nieważność czynności prawnej (art. 73 § 2 k.c.). Istotna jest również treść przepisów art. 77 § 1 i 3 k.c., według których uzupełnienie lub zmiana umowy wymaga zachowania takiej formy, jaką ustawa lub strony przewidziały w celu jej zawarcia. Jeżeli umowa została zawarta w innej formie szczególnej, jej rozwiązanie za zgodą obu stron wymaga zachowania takiej formy, jaką ustawa lub strony przewidziały w celu jej zawarcia; natomiast odstąpienie od umowy albo jej wypowiedzenie powinno być stwierdzone pismem.

W realiach sprawy uchwała z dnia 27.02.2017 r. (k.10) została podjęta przez wspólników J. K. i J. R. w zwykłej formie pisemnej, przy czym wspólnikom tym przysługiwała współwłasność nieruchomości. Do skuteczności przystąpienia B. R. (2) do spółki cywilnej wymagane natomiast było, aby uchwała przez dotychczasowych wspólników została podjęta w formie aktu notarialnego. Uchybienie to spowodowało, że ta czynność prawna jest nieważna. W tych okolicznościach nie dochodzi do sytuacji żeby stan prawny nieruchomości ujawniony w księdze wieczystej był niezgodny z rzeczywistym stanem prawnym. W konsekwencji należy stwierdzić, że powództwo B. R. (2) jako niezasadne podlegało oddaleniu, o czym orzeczono w sentencji wyroku.

W stosunku do B. R. (1) wydano wyrok zaoczny, gdyż nie stawił się on na posiedzenie i nie zajął stanowiska w sprawie.