Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 22 stycznia 2015 roku

Sąd Okręgowy w Piotrkowie Tryb. Wydział II Cywilny Odwoławczy w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 22 stycznia 2015 roku w Piotrkowie Trybunalskim

na rozprawie sprawy z powództwa R. G. właściciela Firmy Usługowo - Handlowej (...) z siedzibą w T.

przeciwko M. G.

o zapłatę

na skutek apelacji pozwanej

od wyroku Sądu Rejonowego w Tomaszowie Mazowieckim

z dnia 18 lipca 2014 roku, sygn. akt I C 481/12

oddala apelację i zasądza od pozwanej M. G. na rzecz powoda R. G. właściciela Firmy Usługowo - Handlowej (...) z siedzibą w T. kwotę 1.200 ( jeden tysiąc dwieście) złotych tytułem zwrotu kosztów procesu za instancję odwoławczą.

Na oryginale właściwe podpisy

Sygn. akt II Ca 799/14

UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 18 lipca 2014r. Sąd Rejonowy w Tomaszowie Mazowieckim cytuję:

„1. zasądził od pozwanej M. G. na rzecz powoda R. G. - Firma Usługowo-Handlowa (...) w T. kwotę 20.694,35 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 14 lutego 2012 roku do dnia zapłaty;

2. oddalił powództwo w pozostałej części;

3. zasądził od pozwanej M. G. na rzecz powoda R. G. - Firma Usługowo-Handlowa (...) w T. kwotę 1.905,00 zł tytułem zwrotu kosztów procesu po stosunkowym ich rozdzieleniu;

4. nakazał ściągnąć na rzecz Skarbu Państwa - Sądu Rejonowego w Tomaszowie Mazowieckim tytułem wydatków na opinie biegłych wyłożonych przez Skarb Państwa po stosunkowym rozdzieleniu:

a) od powoda R. G. - Firma Usługowo-Handlowa (...)

w T. kwotę 330,86 zł

b) od pozwanej M. G. kwotę 850,80 zł – koniec cytatu”.

Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny:

M. G. zawarła z R. G. prowadzącym działalność gospodarczą pod nazwą Firma Usługowo - Handlowa (...) R. G. z siedzibą w T. ustną umowę na wykonanie prac remontowych w budynku położonym przy ul. (...) w T.

Inwestor M. G. zdała się na wiedzę, doświadczenie i fachowość wykonawcy R. G. prowadzącego działalność gospodarczą pod nazwą Firma Usługowo - Handlowa (...) R. G. z siedzibą w T. Strony umowy nie sporządzili projektu i szczegółowego zakresu prac remontowych, kosztorysu i przedmiaru robót.

Zakres prac remontowych w przedmiotowym budynku o wymiarach 11.3 mx 9,20 m był bardzo duży i skomplikowany.

Powód wykonał następujące roboty budowlane i instalacyjne:

Korytarz - przełożenie istniejących drzwi wejściowych, wykonanie wyłazu na strych, roboty tynkarskie, szpachlowanie i malowanie ścian i sufitu, montaż instalacji elektrycznej oświetleniowej, ułożenie posadzki z płytek ceramicznych podłogowych;

Pokój nr 1- wymiana okna i parapetu, wymiana drzwi wejściowych do pokoju, wymurowanie wnęki, zamurowanie poprzedniego otworu drzwiowego, wyburzenie starej ściany i wykonanie nowej, roboty tynkarsko-malarskie (szpachlowanie, gipsowanie -gładź gipsowa), malowanie emulsją ścian i sufitu, montaż instalacji elektrycznej oświetleniowej, położenie paneli podłogowych;

Pokój nr 2 - wymiana okna i parapetu, zamurowanie starego otworu drzwiowego, wyburzenie fragmentu starej ściany i wykonanie nowej ukośnej ściany z otworem drzwiowym i z zamontowaniem nowych drzwi, roboty tynkarsko-malarskie (usunięcie starej farby kredowej, szpachlowanie, gipsowanie-gładź gipsowa), malowanie emulsją ścian i sufitu, montaż instalacji elektrycznej oświetleniowej, montaż paneli podłogowych.;

Pokój nr 3 - wymiana okna i parapetu, rozbiórka starego pieca kaflowego i fragmentu ściany, wykonanie ścianki działowej z zabudową z płyt gipsowo-kartonowych, zabudowa płytami gipsowo - kartonowymi kominka z ułożeniem ocieplenia z wełny mineralnej i folii aluminiowej, ułożenie płytek ceramicznych podłogowych wokół kominka, montaż paneli podłogowych, roboty tynkarsko-malarskie (usunięcie starych powłok malarskich, szpachlowanie, gipsowanie-gładź gipsowa, malowanie emulsją ścian i sufitu), montaż instalacji elektrycznej oświetleniowej;

Kuchnia - wymiana okna bez parapetu, wyburzenie starej kuchni węglowej, zerwanie starej podłogi drewnianej z usunięciem naddatku piasku, ułożenie nowych warstw podłogi, zamurowanie otworu drzwiowego, wykucie nowego otworu drzwiowego, sufit podwieszany z płyt gipsowo -kartonowych, ułożenie posadzki z płytek ceramicznych podłogowych, ułożenie płytek ściennych na fragmencie ściany kuchni, instalacja elektryczna oświetleniowa, instalacja wodnokanalizacyjna (punkt hydrauliczny do zlewozmywaka i polewaczki), nowy odpływ kanalizacyjny do szamba, roboty tynkarsko-malarskie (szpachlowanie, gipsowanie -gładź gipsowa), malowanie emulsją ścian i sufitu.;

Łazienka - wykonanie nowych ścianek działowych, montaż nowych drzwi, ułożenie płytek ceramicznych ściennych i podłogowych, gipsowanie i gładź gipsowa oraz malowanie emulsją sufitu, instalacja elektryczna oświetleniowa, instalacja wodno-kanalizacyjna (umywalka, prysznic, sedes, pralka);

Ganek - wykonanie fundamentu, posadzki, ściany parteru i okrągłego filarka o przekroju 25 cm, w związku z wnioskiem strony pozwanej o odliczenie od kosztorysu wykonania dachu nad gankiem, biegły uwzględnił ten wniosek i opracował nowy kosztorys;

Elewacje budynku - ocieplenie styropianem ścian zewnętrznych budynku mieszkalnego (ściany fundamentowe grub. 8 cm, pozostałe ściany grub. 10 cm), ułożenie tynku silikatowego C. na kleju i siatce w kolorze piaskowym, na podmurówce ułożenie tynku mozaikowego w kolorze szarym, rozebranie starego komina i wymurowanie nowego komina z cegły klinkierowej 60 cm ponad kalenicą dachu, montaż zewnętrznych parapetów okiennych z blachy stalowej powlekanej.

Budynek wyremontowany w okresie od 09.2010 roku do 05.2011 roku jest bez wad a wszystkie instalacje działają sprawnie. Część wykonanych robót jest zakrytych i nie ma możliwości ich sprawdzenia jak np. rozbiórki ścian, rozbiórka posadzek, okien, drzwi, warstwy ocieplenia ścian, warstwy posadzek w części podłogi gdzie występuje ogrzewanie podłogowe na pow. ok. 23 m .

Wymiary budynku na zewnątrz po obwodzie wynoszą 11,3 mx 9,20 m, powierzchnia zabudowy: 103,96 m, powierzchnia użytkowa : 78 m ( 23 m płytki + 56 m panele podłogowe), wysokość pomieszczeń 2,83 m ( wysokość pomieszczeń wyższa niż typowa 2,5 m - 2,6 m ma wpływ na wyższą cenę za robociznę i materiały ), obwód budynku : (9,20 m + 11,30 m ) x 2 = 41 m, powierzchnia ścian fundamentowych : 1,4 m x 41 m = 57,4 m, powierzchnia ścian zewnętrznych : (3,95 mxi 1,30 m) x 2 + ( 4,55 m x 9,20 m ) x 2 = 89,28 m 2 + 83,72 m 2 = 173 m 2, 3 szt drzwi wewnętrzne 80 x 200, 2 szt okien 135 cm x 156 cm, 2 szt okien 203 cm x 156 cm, ściana ganku ma długość 180 cm, dach ganku ma wymiary 210 cm x 310 cm.

Przedmiotowe prace remontowo-naprawcze były wykonywane przez powoda oraz jego pracowników, tj. M. M., R. W., G. K. oraz C. P.. Za wykonanie przedmiotowych prac powód wystawił fakturę VAT na kwotę 81.116,64 zł. z terminem płatności do dnia 1 listopada 2011 roku.

Łączna powód otrzymał od pozwanej w związku z zawartą umową sumę 38.298,89 zł. (23.000 zł + 2.000 zł + 9.298,89 zł + 4.000 zł). Jak wspomniano wcześniej kwota ta zawiera kwotę 9.298,89 zł. przelaną na konto (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w T., w której powód również zaopatrywał się w materiały budowlane dla wykonania prac remontowych w domu pozwanej.

Wycena robót budowlanych i remontowych wykonanych przez powoda wynosi 85 130,08 zł. brutto w tym koszty pośrednie w kwocie 14 780,48 zł., wartość materiałów zakupionych przez pozwaną wynosi 25111,41 zł., wartość robocizny wykonanej przez powoda wyliczono na kwotę brutto 41 963,00 zł. Wartość wbudowanych materiałów wyliczono na kwotę 40 525,56 brutto. Wartość sprzętu wyniosła 2 640,76 zł. Ogółem wartość kosztorysu po odliczeniu ceny materiałów zakupionych przez pozwaną wynosi 60 018,67 zł.

Za w pełni wiarygodne, rzetelne i uwzględniające aktualną technikę budowlaną Sąd Rejonowy uznał opinie biegłych: z zakresu budownictwa, wyceny nieruchomości i wartości przedsiębiorstw mgr inż. J. S. i mgr J. J. (1) - uprawnionego projektanta sprawdzającego prawidłowość rozwiązań projektowych w specjalności architektonicznej i konstrukcyjno - budowlanej.

Opinia biegłego J. S. była kwestionowana przez stronę pozwaną dlatego też Sąd dopuścił dowód z opinii biegłego J. J. (1) który potwierdził ustalenia zerwane w opinii biegłego J. S., tj. że „ jakość wykonanych prac remontowych jest prawidłowa i bez zastrzeżeń we wszystkich zleconych wykonawcy rodzajach robót" - za wyjątkiem wyliczenia szacunkowej wartości robót wykończeniowych, obliczonych metodą wskaźnikową na kwotę 84 240,00 zł.

W trakcie oględzin dokonanych przez biegłego J. S. pozwana oświadczyła, że do wykonanych prac remontowych co do ich jakości nie ma uwag.

Mając tak poczynione ustalenia faktyczne Sąd Rejonowy uznał , iż powództwo jest uzasadnione jedynie w części.

Z zebranych dokumentów i ustaleń poczynionych w sprawie wynika bezspornie, że wszystkie prace remontowe wykonane przez R. G. prowadzącego działalność gospodarczą pod nazwą Firma Usługowo - Handlowa (...) R. G. z siedzibą w T. w okresie 09.2010 - 05.2011 w parterowym budynku jednorodzinnym przy ul. (...) w T. zostały wykonane bez wad i bezusterkowo.

W tym przypadku zakres robót remontowych wykonanych przez powoda był znacznie większy niż zwykłe wykończenie budynku.

Wszystkie stawki cen za robociznę podane w specyfikacji przez Wykonawcę - R. G. są podane prawidłowo i należą do cen rynkowych minimalnych stosowanych na lokalnym rynku robót budowlanych.

Po dokonaniu oględzin budynku mieszkalnego pozwanej biegły J. J. (1) potwierdził ustalenia zawarte w opinii biegłego sądowego - J. S.. Jakość wykonanych prac remontowych przy ul. (...) w latach 2010/2011 jest prawidłowa i bez zastrzeżeń na dzień 6 maja 2013 roku" - we wszystkich zleconych wykonawcy rodzajach robót.

Wykonawca robót (powód) został uprzedzony przez zamawiającą (pozwaną) poprzez zawarcie ustnej urnowy o obowiązku ich wykonania z zachowaniem szczególnej staranności w zakresie wysokiej ich jakości i nie kwestionowanego efektu końcowego.

Oceniając stan przedstawionych w opinii i wykonanych przez R. G. prowadzącego działalność gospodarczą pod nazwą Firma Usługowo - Handlowa (...) R. G. z siedzibą w T. robót wykończeniowych biegły J. J. (1) stwierdził, iż określona i wymagana przez pozwaną wysoka jakość robót została należycie wykonana przez powoda.

Powód podejmując się wykonania prac objętych ustną umową miał możliwość obliczenia wynagrodzenia na podstawie przedmiaru robót biorąc pod uwagę stan budynku mieszkalnego i określony przez pozwaną zakres robót.

Za podstawę do wykonania robót remontowych i wykończeniowych bezwzględnie powinien stanowić opracowany kompletny projekt przebudowy i aranżacji wnętrz. W przedmiotowej sprawie nie przedstawiono takiego projektu. Przedstawiane przez pozwaną w trakcie oględzin biegłego J. J. (1) informacje i różne szkice okazane przez powoda niektórych rozwiązań nie spełniały wymogu projektu przebudowy i aranżacji wnętrz i nie mogły być wystarczającymi do sporządzenia przez wykonawcę robót (powoda) szczegółowej wyceny, która stanowiłaby podstawę ustalenia wynagrodzenia wykonawcy.

Przed rozpoczęciem jakichkolwiek prac, należało wykonać dokładny wstępny kosztorys robót remontowych i wykończenia budynku mieszkalnego.

Stan budynku mieszkalnego pozwalał jednak na etapie zawierania ustnej umowy na precyzyjne określenie zakresu rzeczowego i kosztów robocizny.

Wszystkie najbardziej istotne rzeczy i fakty dotyczące przedmiotowych prac remontowo-wykończeniowych w budynku mieszkalnym pozwanej obrazują załączniki do opinii biegłego sądowego - J. J. (1)

Kosztorys biegły J. J. (2) opracował zgodnie z rozporządzeniem Ministra Rozwoju Regionalnego i Budownictwa z dnia 13 lipca 2001 roku w sprawie metod kosztorysowania obiektów i robót budowlanych (Dz. U. z dnia 2 sierpnia 2001 r. z późniejszymi zmianami).

Na podstawie zgromadzonych materiałów i dokumentów w sprawie biegły dokonał wyceny robót budowlanych i remontowych wykonanych przez powoda w budynku mieszkalnym pozwanej, z uwzględnieniem wyceny kosztów robocizny oraz ilości i wartości zużytych materiałów. Wartość ta wynosi brutto 85 130,08 zł. Wartość materiałów zakupionych przez pozwaną wynosi brutto 25111,41 zł.

Ogółem wartość kosztorysu po odliczeniu ceny materiałów zakupionych przez pozwaną wynosi 60 018, 67 zł. Skoro pozwana zapłaciła powodowi 38298,89 zł. to należy od tej kwoty odjąć kwotę 9 298,89 zł. która to kwota została zapłacona przez pozwaną za materiały zakupione w Galerii (...) Sp. z o.o. z siedzibą w T. zatem 38 298,89 zł. - 9 298,89 zł. = 29 000 zł. - / 60 018,67 zł. - 29 000 zł. = 31 018,67 zł. -10 324,32 zł. / kwota uznana i zasądzona nakazem / = 20 694,35 zł. /.

Mając powyższe na uwadze Sąd Rejonowy zasądził od pozwanej na rzecz powoda kwotę 20 694,35 zł. z ustawowymi odsetkami od dnia 14 lutego 2012 roku do dnia zapłaty oddalając powództwo w pozostałym zakresie.

O odsetkach orzekł na podstawie art. 481 § 1 i 2 k.c.

O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art. 100 k.p.c.

Pozwana zaskarżyła wyrok w części zasadzającej kwotę 14.780,48 zł tj. (pkt I sentencji wyroku) oraz w części orzekającej o kosztach procesu (pkt III i IV lit. b sentencji wyroku), zarzucając:

- sprzeczność istotnych ustaleń Sądu z treścią zebranego w sprawie materiału dowodowego wskutek naruszenia przepisów postępowania, które mogło mieć wpływ na wnyk sprawy a mianowicie:

- art. 233 § 1 kpc poprzez dokonanie oceny dowodów w sposób niewszechstronny bowiem z pominięciem „Specyfikacji prac — M. G." wystawionej przez (...) G. R., w której powód nie uwzględnił nakładów z tytułu „kosztów pośrednich" oraz przyjęcie, że powód poniósł nakłady ponad określone w kosztorysie koszty robocizny, materiałów' i użycia sprzętu określone w zasadzonych „kosztach pośrednich", co nie wynika z zebranego w sprawie materiału dowodowego, oraz poprzez przyjęcie wyliczonych przez biegłego „kosztów pośrednich" z kalkulacji sporządzonej w oparciu o uchylone z dniem 11.12.2002r. Rozporządzenie Ministra Rozwoju Regionalnego i budownictwa z dn. 13.07.2001 r w sprawie metod kosztorysowania obiektów i robót budowlanych (Dz. U. z 2.08.20011- Nr 80 poz. 867 ze zm.),

- naruszenie art. 328 § 2 KPC poprzez niewyjaśnienie podstawy prawnej wyroku w części zasądzającej na rzecz powoda kwoty objętej zaskarżeniem oraz nieprzytoczenie przepisów prawa stanowiących podstawę tego zasądzenia,

naruszenie prawa materialnego art. 628 § 1 oraz art. 629 KC poprzez ich błędną wykładnie polegającą na uznaniu, ze w skład wynagrodzenia kosztorysowego wchodzą kwoty nie związane z kosztami wykonania robót remontowych w sytuacji, gdy zebrany w sprawie materiał dowodowy nie daje podstaw- do przyjęcia, ze powód poniósł koszty pośrednie, poza kosztami bezpośrednimi, co w konsekwencji doprowadziło do zasadzenia na rzecz powoda wynagrodzenia w wysokości naruszającej ekwiwalentność świadczeń.

Wskazując na powyższe wnosiła o: zmianę wyroku w zaskarżonej części poprzez obniżenie zasądzonej kwoty 20 694,35 zł do kwoty 5.913,87 zł i oddalenie powództwa co do kwoty 14.780,48 zł oraz obniżenie zasądzonych od pozwanej na rzecz powoda kosztów procesu do kwoty po stosownym ich rozdzieleniu zgodnie z wynikiem sporu, zasądzenie od pozwanego na rzecz powódki kosztów postępowania apelacyjnego według norm przepisanych,

ewentualnie o: uchylenie wyroku w zaskarżonej części i przekazanie sprawy w tym zakresie Sądowi pierwszej instancji do ponownego rozpoznania i rozstrzygnięcia o kosztach postępowania apelacyjnego.

Pełnomocnik powoda w odpowiedzi na apelację wnosił o jej oddalenie i zasadzenie od pozwanej na rzecz powoda kosztów procesu za instancję odwoławczą.

Sąd Okręgowy zważył , co następuje: apelacja nie jest uzasadniona.

Zarzuty autora apelacji zmierzają do wykazania, że biegły sądowy z zakresu budownictwa lądowego niewłaściwie wycenił wartość robót budowlanych wykonanych przez powoda na nieruchomości pozwanej.

Z poczynionych przez Sąd Rejonowy ustaleń faktycznych wynika, że prace remontowe wykonane przez powoda w budynku mieszkalnym pozwanej zostały zrobione prawidłowo, bez jakichkolwiek wad i usterek. Podane zaś przez powoda w sporządzonej specyfikacji stawki cen za robociznę są prawidłowe i zostały ustalone na poziomie cen rynkowych minimalnych.

W związku z kwestionowaniem przez pozwaną wynagrodzenia żądanego przez powoda Sąd I instancji zmuszony był przeprowadzić w sprawie dowód z dwóch opinii biegłych z zakresu budownictwa lądowego. Biegły J. S. ustalił wynagrodzenie za wykonane przez powoda prace budowlane na kwotę 84240,00 zł, zaś biegły J. J. (1) na kwotę 85130,08 zł. Opinia biegłego J. nie została przed Sądem I instancji zakwestionowana. Zatem zasadnie za podstawę ustaleń faktycznych w sprawie ta opinia została przez Sąd Rejonowy przyjęta.

Sąd Okręgowy pragnie zauważyć, że wynagrodzenie żądane przez powoda za wykonane prace zostało ustalone poniżej wyceny dokonanej przez biegłych S. i J..

W tym stanie rzeczy podnoszony dopiero w apelacji zarzut kwestionowania wskazanej w opinii biegłego J. pozycji „koszty pośrednie i koszty bezpośrednie’ nie może odnieść zamierzonego przez apelującego skutku. Dodatkowo podnieść należy, że powód prowadzi działalność gospodarczą w zakresie usług budowlanych. Oczywistym zatem jest, że w sporządzonej przez powoda specyfikacji zostały także ujęte koszty pośrednie. Trafnie zauważa w odpowiedzi na apelację pełnomocnik powoda, że wyłącznie w sytuacji kiedy powód nie prowadziłby działalności gospodarczej można byłoby rozważać trafność zarzutu podniesionego w apelacji.

W sytuacji kiedy powód nie zawyżył wynagrodzenia za wykonane dla pozwanej prace remontowe, to nie można zarzucać Sądowi I instancji, że zasądzona kwota narusza zasadę ekwiwalentności świadczeń.

Zarzutu apelującego obrazy przepisów prawa materialnego tj. art. 628 i art. 629 k.c. w świetle powyższego Sąd Okręgowy również nie podziela.

Skoro zarzuty apelacji nie są zasadne dlatego na podstawie art. 385 k.p.c. Sąd Okręgowy orzekł jak w sentencji. O kosztach procesu za instancję odwoławczą orzeczono stosownie do wyniku tego postępowania na podstawie art. 98 k.p.c.

Na oryginale właściwe podpisy