Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 20 grudnia 2018 r.

Sąd Okręgowy Warszawa - Praga w Warszawie VII Wydział Pracy
i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSO Monika Rosłan - Karasińska

Protokolant: sekr. sądowy Anna Bańcerowska

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 17 grudnia 2018 r. w Warszawie

sprawy G. B. (1)

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych(...) Oddział w W.

o wysokość emerytury

na skutek odwołania G. B. (1)

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych(...)Oddział w W.

z dnia 2 sierpnia 2017 r. znak: (...)

oddala odwołanie.

UZASADNIENIE

G. B. (2) w dniu 31 sierpnia 2017 roku wniosła o przywrócenie terminu do złożenia odwołania od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych(...)Oddział w W. z dnia 7 kwietnia 2016 r., znak: (...) oraz złożyła odwołanie od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...)Oddział w W. z dnia 2 sierpnia 2017 r. znak: ENP/20/045105123. Zaskarżonej decyzji odwołująca zarzuciła błędne wyliczenie wysokości jej emerytury poprzez przyjęcie niekorzystnego algorytmu, pomimo, że nie przeszła jeszcze na emeryturę i nadal pracuje (odwołanie k. 2 oraz 5 a.s.).

Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...)Oddział w W. wniósł o odrzucenie odwołania od decyzji z dnia 7 kwietnia 2016 r., znak: (...) na podstawie której organ rentowy przyznał wnioskodawczyni prawo do emerytury, jako złożone z przekroczeniem 30 – dniowego terminu (odpowiedź na odwołanie k. 6 a.s.).

Na rozprawie w dniu 29 października 2018 roku G. B. (2) sprecyzowała, że odwołuje się od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych(...)Oddział w W. z dnia 2 sierpnia 2017 r. znak: (...) oraz wskazała, że wnosi o to aby składki były prawidłowo kumulowane od marca 2016 roku do obecnej chwili, rok po roku waloryzowane według wskaźnika z komunikatów. Ubezpieczona oświadczyła również, że chciałaby wycofać swój wniosek o emeryturę z kwietnia 2016 r. i złożyć go ponownie po ustaniu stosunku pracy (protokół z rozprawy z dnia 29 października 2018 roku k. 71 – 73 a.s.).

W piśmie procesowym z dnia 9 listopada 2018 roku odwołująca doprecyzowała, że nie zgadza się z wyliczoną przez ZUS wartością kapitału początkowego wraz z coroczną rewaloryzacją. Ponadto przy wyliczeniu emerytury nie wykazano pełnej wartości składek emerytalnych przekazywanych wraz z coroczną rewaloryzacją, natomiast wyliczona kwota emerytury na dzień 26 lipca 2017 roku powinna wynosić 5 017,27 zł lub 5 158,08 zł. Odwołująca nie zgodziła się również z zastosowaną wobec niej średnią długością trwania życia według tabeli z 2016 roku (pismo procesowe z dnia 9 listopada 2018 r. k. 75 – 78 a.s.).

W odpowiedzi na pismo procesowe z dnia 9 listopada 2018 roku organ rentowy wniósł o oddalenie odwołania. W uzasadnieniu swego stanowiska Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...)Oddział w W. zaznaczył, że skarżona decyzja została wydana prawidłowo. Organ rentowy wyjaśnił, że postępowanie w sprawie przyznania świadczenia rozpoczęto na podstawie wniosku z dnia 21 marca 2016 roku, na podstawie którego wydano decyzję o przyznaniu emerytury od dnia 1 marca 2016 roku bez podjęcia wypłaty z uwagi na nierozwiązany stosunek pracy. W decyzji z dnia 7 kwietnia 2016 roku zawarto informację o zawieszeniu wypłaty świadczenia zgodnie z art. 103a ustawy emerytalnej, a przedłożenie świadectwa pracy jest niezbędne w celu wznowienia wypłaty, ponadto zamieszczono informację, że ostateczne ustalenie wysokości emerytury nastąpi z chwilą podjęcia wypłaty świadczenia. Ponadto Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...)Oddział w W. zwrócił uwagę, że ostateczne obliczenie wysokości emerytury zgodnie z art. 25 i 26 ustawy następuje najwcześniej po zgłoszeniu wniosku o podjęcie wypłaty emerytury w związku z rozwiązaniem stosunku pracy umożliwiającego ustalenie miesiąca, od którego przysługuje wypłata emerytury, a więc po zgłoszeniu wniosku o wypłatę świadczenia organ rentowy ponownie ustala podstawę obliczenia emerytury i oblicza ją dzieląc podstawę obliczenia przez średnie dalsze trwanie życia obowiązujące w dniu zgłoszenia wniosku o podjęcie wypłaty emerytury lub na dzień osiągnięcia wieku emerytalnego (pismo procesowe z dnia 29 listopada 2018 roku wraz ze stanowiskiem komórki merytorycznej z 26 listopada 2018 roku k. 81 – 84 a.s.).

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

G. B. (2) urodzona w dniu (...) pozostaje nadal zatrudniona w Centrum (...) S.A. W dniu 21 marca 2016 roku złożyła do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...)Oddział w W. wniosek o emeryturę (wniosek o emeryturę - k. 1 – 4 tom II akt emerytalnych).

Decyzją z dnia 7 kwietnia 2016 r., znak: (...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. przyznał G. B. (2) emeryturę od 1 marca 2016 r. tj. od miesiąca w którym złożono wniosek w wysokości 4 052,28 zł. W decyzji zawarto informację o zawieszeniu wypłaty świadczenia zgodnie z art. 103a ustawy emerytalnej, a przedłożenie świadectwa pracy jest niezbędne w celu wznowienia wypłaty, ponadto zamieszczono informację, że ostateczne ustalenie wysokości emerytury nastąpi z chwilą podjęcia wypłaty świadczenia (decyzja z dnia 7 kwietnia 2016 r. - k. 5 - 6 tom II akt emerytalnych).

W piśmie z dnia 18 maja 2016 roku G. B. (2) wniosła o objaśnienie i ewentualną korektę wartości „średniego dalszego trwania życia” podanego w miesiącach (pismo z dnia 18 maja 2016 roku - k. 7 tom II akt emerytalnych).

W odpowiedzi na ww. pismo organ rentowy poinformował, że w decyzji z dnia 7 kwietnia 2016 roku, zastosowano średnie dalsze trwanie życia na podstawie Komunikatu Prezesa Głównego U. Statystycznego z dnia 26 marca 2015 roku w sprawie tablicy dalszego trwania życia kobiet i mężczyzn (M. P. z dnia 30 marca 2015 roku) wynoszące 248,00 dla kobiet mających 61 lat 6 miesięcy (pismo ZUS z dnia 7 czerwca 2016 roku - k. 8 tom II akt emerytalnych).

W dniu 26 lipca 2017 roku G. B. (2) złożyła do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych(...) Oddział w W. wniosek o ponowne ustalenie wysokości świadczenia emerytalnego (wniosek o ponowne ustalenie wysokości świadczenia emerytalnego - k. 9 – 10 tom II akt emerytalnych).

Decyzją z dnia 2 sierpnia 2017 roku znak: (...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. dokonał przeliczenia emerytury od 1 lipca 2017 roku. Ustalona w ten sposób wysokość emerytury G. B. (1) wyniosła 4 259,13 zł (decyzja z dnia 2 sierpnia 2017 roku – k. 11 tom II akt emerytalnych).

G. B. (2) złożyła odwołanie od powyższej decyzji z dnia 2 sierpnia 2017 roku inicjując niniejsze postepowanie (odwołanie k. 2 oraz 5 a.s.).

Powyższy stan faktyczny Sąd Okręgowy ustalił na podstawie dokumentów złożonych do akt sprawy oraz znajdujących się w aktach emerytalnych odwołującej.

Strony nie wnosiły o uzupełnienie materiału dowodowego, toteż Sąd uznał zebrane w sprawie dowody za wystarczające do rozstrzygnięcia sprawy.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie G. B. (1) od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych(...)Oddział w W. z dnia 2 sierpnia 2017 roku znak: (...) jest niezasadne i nie zasługuje na uwzględnienie.

W pierwszej kolejności Sąd zwraca uwagę, że decyzja z dnia 7 kwietnia 2016 r., znak: (...) wydana przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. na podstawie której organ rentowy przyznał G. B. (2) emeryturę od 1 marca 2016 r. tj. od miesiąca w którym złożono wniosek w wysokości 4 052,28 zł jest prawomocna, a zatem nie ma możliwości wycofania wniosku o emeryturę, na podstawie którego została wydana prawomocna decyzja.

Istota sporu w rozpatrywanej sprawie koncentrowała się wokół zaskarżonej decyzji organu rentowego z dnia 2 sierpnia 2017 roku znak: (...), wydanej w przedmiocie ponownego przeliczenia wysokości świadczenia emerytalnego odwołującej z uwzględnieniem waloryzacji składek zewidencjonowanych na koncie. G. B. (2) nie zgodziła się z wyliczonymi przez ZUS kwotami emerytury wskazując, że organ rentowy błędnie ponownie ustalił wysokość jej emerytury oraz nie wykazano pełnej wartości jej kapitału początkowego wraz z coroczną rewaloryzacją. Stanowisko ubezpieczonej zakwestionował organ rentowy, w ocenie którego skarżona decyzja została wydana zgodnie z przepisami ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz.U. z 2016 r., poz. 887 ze zm.), zwanej dalej ustawą emerytalną.

W tym miejscu podkreślenia wymaga, że podstawą prawną zaskarżonej decyzji z dnia 2 sierpnia 2017 roku jest art. 114 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, na zasadach określonych w tym przepisie. Powołany przepis stanowi więc podstawę pozwalającą na zmianę prawomocnej decyzji tak z urzędu jak i na wniosek osoby zainteresowanej, jeżeli po uprawomocnieniu się decyzji w sprawie świadczeń zostaną przedłożone nowe dowody lub ujawniono okoliczności istniejące przed wydaniem tej decyzji, które mają wpływ na prawo do świadczeń lub na ich wysokość. O ile pojęcie „nowych dowodów” nie budzi żadnych wątpliwości interpretacyjnych, o tyle użyty w art. 114 ust. 1 termin „ujawnienia okoliczności” takie kontrowersje już wywołuje. Wystarczającą wskazówkę dla rozstrzygnięcia tego rodzaju sporu zawiera uchwała Sądu Najwyższego podjęta w składzie 7 sędziów z dnia 05 czerwca 2003 r., sygn. III UZP 5/03, w której uzasadnieniu wskazano, że warunkiem ponownego ustalenia prawa do świadczeń na podstawie art. 114 ust. 1 nie jest ujawnienie nowych okoliczności, lecz takich, które istniały przed wydaniem decyzji, a - jako nieznane - nie zostały przez organ rentowy uwzględnione. Ujawnione zatem okoliczności, o których mowa w omawianym przepisie, powinny być okolicznościami nieznanymi organowi rentowemu, ale istniejącymi przed wydaniem decyzji. Wszakże ujawnić można tylko to, co do tej pory nie było znane. Na marginesie tylko należy wskazać, że podobne zapatrywanie, jakie prezentuje Sąd Apelacyjny w Łodzi, zajął Sąd Apelacyjny w Katowicach w wyroku z dnia 01 sierpnia 2013 r. sygn. III AUa 2065/12 i Sąd Apelacyjny w Szczecinie w postanowieniu z dnia 05 września 2012 r. sygn. III AUz 83/12.

Wobec tego rozpoznając odwołanie wnioskodawczyni obowiązkiem tut. Sądu było sprawdzenie, czy w sprawie rzeczywiście zaistniały podstawy do wznowienia postępowania przez organ rentowy. Przepis art. 114 ust. 1 o emeryturach i rentach z FUS stanowi, że prawo do świadczeń lub ich wysokość ulega ponownemu ustaleniu na wniosek osoby zainteresowanej lub z urzędu, jeżeli po uprawomocnieniu się decyzji w sprawie świadczeń zostaną przedłożone nowe dowody lub ujawniono okoliczności istniejące przed wydaniem tej decyzji, które mają wpływ na prawo do świadczeń lub na ich wysokość. Na podstawie tego przepisu postępowanie o ponowne ustalenie prawa do świadczeń może zostać wszczęte tylko w dwóch przypadkach - przedłożenia nowych dowodów, czyli dowodów, którymi organ rentowy nie dysponował w poprzednim postępowaniu, oraz ujawnienie okoliczności istniejących przed wydaniem decyzji, a nieuwzględnionych przez organ rentowy. Jeżeli nie pojawią się nowe dowody lub nie ujawnią się nowe okoliczności, nie jest dopuszczalne wszczęcie postępowania na podstawie art. 114 ust. 1. Ponadto zgodnie z powołaną wyżej uchwałą składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z dnia 05 czerwca 2003 r., III UZP 5/03 odmienna ocena dowodów dołączonych do wniosku o emeryturę lub rentę przeprowadzona przez organ rentowy po uprawomocnieniu się decyzji przyznającej świadczenie, nie jest okolicznością uzasadniającą wszczęcie z urzędu postępowania o ponowne ustalenie prawa do świadczeń. W świetle tej uchwały nie jest dopuszczalne ponowne ustalenie prawa do świadczeń tylko z tej przyczyny, że organ rentowy w wyniku ponownej oceny dowodu uzna go za niewiarygodny, lub też poweźmie wątpliwości, co do jego wiarygodności i przeprowadzi postępowanie dowodowe w celu ponownego sprawdzenia stwierdzonych tym dowodem okoliczności.

W treści odwołania G. B. (2) podniosła wobec skarżonej decyzji zastrzeżenia, które dotyczyły między innymi nieuwzględnienia przez organ rentowy pełnej wartości kapitału początkowego wraz z coroczną rewaloryzacją na dzień 26 lipca 2017 r.

Przeprowadzone przez Sąd postępowanie dowodowe nie dało podstaw do stwierdzenia wskazywanych przez ubezpieczoną nieprawidłowości po stronie Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, które prowadziłyby do błędnego wyliczenia wartości kapitału początkowego ubezpieczonej, a następnie wysokości przysługującego jej świadczenia emerytalnego. Sąd miał na uwadze, że organ rentowy do obliczenia emerytury przyjął kwotę składek na ubezpieczenie emerytalne oraz kapitału początkowego z uwzględnieniem waloryzacji składek i kapitału początkowego zewidencjonowanych na koncie do końca miesiąca poprzedzającego miesiąc, od którego przyznano emeryturę tj. do końca lutego 2016 roku, a następnie emerytura została zwiększona o kwotę wynikającą z podzielenia składek zewidencjonowanych na koncie po dniu ponownego ustalenia wysokości emerytury do końca miesiąca poprzedzającego miesiąc zgłoszenia wniosku o ponowne ustalenie wysokości emerytury, z uwzględnieniem ich waloryzacji, przez średnie dalsze trwanie życia ustalone dla wieku ubezpieczonej w dniu złożenia wniosku tj. w dniu 26 lipca 2017 r.

Sąd podzielił ustalenia organu rentowego, bowiem w przypadku, gdy z wnioskiem o emeryturę na podstawie art. 24 ustawy emerytalnej wystąpiła osoba kontynuująca zatrudnienie u dotychczasowego pracodawcy bez uprzedniego rozwiązania stosunku pracy, do której ma zastosowanie art. 103a tej ustawy – w podstawie obliczenia świadczenia uwzględnia się kwotę składek na ubezpieczenie emerytalne (z uwzględnieniem ich waloryzacji), zewidencjonowanych na koncie ubezpieczonego do końca miesiąca kalendarzowego poprzedzającego miesiąc, od którego została przyznana emerytura, oraz kwotę zwaloryzowanego kapitału początkowego. Natomiast obliczenie emerytury w ten sposób nie jest ostateczne i ma charakter zaliczkowy zgodnie z art. 25 i 26 ustawy emerytalnej.

Ostateczne obliczenie wysokości emerytury zgodnie z art. 25 i 26 ustawy emerytalnej następuje najwcześniej po zgłoszeniu wniosku o podjęcie wypłaty emerytury w związku z rozwiązaniem stosunku pracy umożliwiającego ustalenie miesiąca, od którego przysługuje wypłata emerytury.

G. B. (2) nadal pozostaje w zatrudnieniu, zatem ostateczne ustalenie wysokości jej emerytury nastąpi z chwilą podjęcia wypłaty świadczenia, a więc po rozwiązaniu stosunku pracy.

Mając na uwadze powyższe Sąd Okręgowy, na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c., orzekł jak w sentencji wyroku.