Pełny tekst orzeczenia

WYROK ZAOCZNY

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 4 marca 2019 r.

Sąd Rejonowy w Legionowie I Wydział Cywilny

w składzie:

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 4 marca 2019 r. w Legionowie

sprawy z powództwa (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością spółki komandytowo-akcyjnej z siedzibą w W.

przeciwko R. S.

o zapłatę

oddala powództwo.

sygn. akt I C 33/19 upr.

UZASADNIENIE

Pozwem wniesionym w dniu 10 grudnia 2018 roku, strona powodowa (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością spółka komandytowo – akcyjna z siedzibą w W., wniosła o zasądzenie od pozwanego R. S. kwoty 2.902,12 zł zł wraz z odsetkami umownymi za opóźnienie liczonymi od kwoty 2.500 zł w wysokości czterokrotności stopy kredytu lombardowego NBP, jednak nie wyższej, niż dwukrotność odsetek ustawowych za opóźnienie od dnia 18 listopada 2015 roku do dnia zapłaty oraz zasądzenie od pozwanego na rzecz strony powodowej zwrotu kosztów procesu. (k. 1-3v pozew).

Sąd ustalił następujący stan faktyczny.

(...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. (pożyczkodawca) zawarła z R. S. (pożyczkobiorcą) umowę pożyczki nr (...), na podstawie której udzieliła pozwanemu pożyczki w kwocie 2.500 zł na okres 30 dni.

Umowa zawarta została drogą elektroniczną. Pożyczkobiorca dokonał rejestracji na stronie internetowej spółki ( (...) podając, m.in. swoje imię, nazwisko, numer PESEL, numer dowodu osobistego, miejsce zamieszkania, potwierdził zapoznanie się z warunkami umowy pożyczki, a także dokonał przelewu opłaty rejestracyjnej na rachunek bankowy pożyczkodawcy.

Pozwany złożył wniosek o udzielenie pożyczki poprzez formularz umieszczony na stronie internetowej spółki, wskazując kwotę pożyczki, okres, na który ma zostać udzielona oraz termin jej spłaty.

W wykonaniu umowy pożyczki (...) sp. z o.o. z siedzibą w W. w dniu 28 marca 2014 roku przelała kwotę 2.500 zł na rachunek bankowy prowadzony dla pozwanego.

Pozwany zobowiązał się do zwrotu na rzecz pożyczkodawcy kwoty 2.500 zł, powiększonej o prowizję za udzielenie pożyczki (552,20 zł) w terminie do dnia 27 kwietnia 2014 roku.

(twierdzenia powoda zawarte w pozwie)

W dniu 17 listopada 2015 r. pozwany dokonał wpłaty na rzecz powoda w wysokości 594,76 zł, która została rozksięgowana w następujący sposób: 444,38 zł – odsetki umowne naliczone za okres od dnia 28 maja 2014 roku do dnia 17 listopada 2015 roku od kwoty 2.500 zł, 150,38 zł – część prowizji za udzielenie pożyczki.

(twierdzenia powoda zawarte w pozwie, k. 17 potwierdzenie wpłaty)

(...) sp. z o.o. z siedzibą w W. zbyła przysługującą jej względem R. S. z tytułu umowy pożyczki nr (...) z dnia 28 marca 2014 roku wierzytelność na rzecz (...) sp. z o.o. S.K.A. z siedzibą w W..

(twierdzenia powoda zawarte w pozwie)

Ustalając stan faktyczny, sąd oparł się na twierdzeniach powoda zawartych w pozwie, jak również na potwierdzeniu przelewu z dnia 17 listopada 2015 roku.

Sąd zważył, co następuje.

Pozwany nie wdał się w spór. Zawiadomiony prawidłowo przez dwukrotne awizo nie stawił się na posiedzenie wyznaczone na rozprawę i jednocześnie nie żądał przeprowadzenia rozprawy w swej nieobecności, ani nie złożył odpowiedzi na pozew. Powyższe dało podstawy do wydania w sprawie wyroku zaocznego na podstawie art. 339 k.p.c.

W przypadku zaistnienia podstaw do wydania wyroku zaocznego, Sąd przyjmuje za prawdziwe twierdzenie powoda o okolicznościach faktycznych przytoczonych w pozwie lub w pismach procesowych doręczonych pozwanemu przed rozprawą, chyba że budzą one uzasadnione wątpliwości albo zostały przytoczone w celu obejścia prawa. W niniejszej sprawie Sąd uznał za prawdziwe twierdzenia co do okoliczności faktycznych zawarte w pozwie.

Uznanie za prawdziwe twierdzeń podniesionych przez powoda nie zwalnia jednak sądu od oceny zasadności żądania opartego na tych twierdzeniach. Sąd rozpoznający sprawę w warunkach zaoczności ma obowiązek rozważyć, czy w świetle przepisów prawa materialnego twierdzenia powoda uzasadniają uwzględnienie żądania.

Powództwo okazało się niezasadne.

Zgodnie z art. 720 § 1 k.c. przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

Na stronie powodowej spoczywał ciężar wykazania istnienia roszczenia względem pozwanego z tytułu pożyczki gotówkowej. Zdaniem Sądu strona powodowa wykazała istnienie ww. roszczenia względem pozwanego, albowiem z ustalonego stanu faktycznego wynika, że pozwany zawarł umowę pożyczki nr (...) i dokonał jedynie częściowej spłaty zobowiązania – w wysokości 594,76 zł.

Powództwo nie mogło zostać jednak uwzględnione z uwagi na przedawnienie roszczenia powoda.

W myśl art. 117 § 2 ¹ k.c., który wszedł w życie w dniu 9 lipca 2018 r., po upływie terminu przedawnienia nie można domagać się zaspokojenia roszczenia przysługującego przeciwko konsumentowi. W niniejszej sprawie nie ma wątpliwości, że strona powodowa jest przedsiębiorcą, który występuje przeciwko konsumentowi.

Z zastrzeżeniem wyjątków w ustawie przewidzianych, roszczenia majątkowe ulegają przedawnieniu. Roszczenie pieniężne zgłoszone w pozwie podlega przedawnieniu. Bieg przedawnienia rozpoczyna się od dnia, w którym roszczenie stało się wymagalne.

Zgodnie z treścią przepisu art. 118 k.c. w brzmieniu obowiązującym od dnia 9 lipca 2018 r., jeżeli przepis szczególny nie stanowi inaczej, termin przedawnienia wynosi sześć lat, a dla roszczeń o świadczenia okresowe oraz roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej - trzy lata. Jednakże koniec terminu przedawnienia przypada na ostatni dzień roku kalendarzowego, chyba że termin przedawnienia jest krótszy niż dwa lata. W niniejszej sprawie zastosowanie ma jednak przepis art. 118 w brzmieniu dotychczasowym, gdyż roszczenie przedawniło się przed dniem wejścia w życie nowelizacji (art. 5 ust. 2 ustawy nowelizującej z dnia z dnia 13 kwietnia 2018 r.).

Pozwany zawarł umowę pożyczki jako konsument. (...) sp. z o.o. prowadzi działalność gospodarczą polegającą m.in. na udzielaniu pożyczek. W okolicznościach niniejszej sprawy z uwagi na prowadzoną działalność gospodarczą wierzyciela pierwotnego oraz obecnego i jej charakter, który pozostaje w związku z łączącym strony umowy pożyczki, nie ulega wątpliwości, że termin przedawnienia roszczenia powoda wynosi trzy lata. O związku roszczenia z prowadzeniem działalności gospodarczej decydują okoliczności istniejące w chwili powstania roszczenia, przy czym bez znaczenia dla tej kwalifikacji pozostaje, czy roszczenie powstało w relacji obustronnie profesjonalnej, czy też profesjonalista (przedsiębiorca) występuje tylko po jednej stronie stosunku prawnego, wystarczy bowiem, iż podmiotem gospodarczym jest osoba występująca z roszczeniem ( tak w uzasadnieniu uchwały Sądu Najwyższego z dnia 25 listopada 2011 roku w sprawie o sygn akt III CZP 67/11)

W niniejszej sprawie pozwany zawarł z pierwotnym wierzycielem umowę pożyczki, której termin spłaty przypadał na dzień 27 kwietnia 2014 roku, zatem od dnia następnego, tj. 28 kwietnia 2014 roku zaczęło biec przedawnienie roszczenia strony powodowej (wynoszące 3 lata), którego termin upłynął w dniu 28 kwietnia 2017 roku. Tymczasem czynność, którą można by uznać za czynność przerywającą bieg przedawnienia roszczenia w rozumieniu art. 123 § 1 pkt 1 k.c., tj. wniesienie pozwu do sądu, strona powodowa dokonała dopiero w dniu 10 grudnia 2018 roku, co do przerwania biegu przedawnienia doprowadzić nie mogło, wobec wcześniejszego upływu jego terminu.

Sprawę wszczęto po dniu 9 lipca 2018 roku (pozew wniesiony w dniu 10 grudnia 2018 roku), czyli po dniu wejścia w życie nowelizacji przepisów o przedawnieniu roszczeń, zatem należy zastosować znowelizowane przepisy art. 117 i 117 ¹ k.c. Zgodnie z art. 5 ust. 4 ustawy nowelizującej z dnia z dnia 13 kwietnia 2018 roku (Dz.U. z 2018 r. poz. 1104), roszczenia przedawnione przysługujące przeciwko konsumentowi, co do których do dnia wejścia w życie niniejszej ustawy nie podniesiono zarzutu przedawnienia, podlegają z tym dniem skutkom przedawnienia określonym Kodeksie cywilnym w brzmieniu nadanym ustawą zmieniającą. Sąd miał zatem obowiązek wziąć z urzędu pod uwagę skutki przedawnienia roszczenia zgłoszonego w pozwie.

Wymaga podkreślenia, że w ocenie Sądu w sprawie nie istnieją żadne okoliczności, które pozwalałyby, w myśl art. 117 ¹ k.c., nie uwzględnić upływu terminu przedawnienia roszczenia przysługującego przeciwko konsumentowi i nie wymagają tego względy słuszności.

Nie wykazano także, aby doszło do przerwania lub zawieszenia biegu terminu przedawnienia. Nie sposób zgodzić się z twierdzeniem powoda, iż każda wpłata dłużnika stanowi uznanie roszczenia w całości, a tym samym przerwanie biegu przedawnienia. Zgodnie z brzmieniem art. 123 § 1 pkt 2 k.c. bieg przedawnienia przerywa się poprzez uznanie roszczenia przez osobę, przeciwko której roszczenie przysługuje. W niniejszej sprawie pozwany dokonał w dni 17 listopada 2015 r. wpłaty w wysokości jedynie 594,76 zł. Nie ma podstaw, by potraktować to zachowanie dłużnika jako niewłaściwe uznanie całości roszczenia. Samo spełnienie świadczenia w części oznacza nie mniej, nie więcej jako to, że uznaje on roszczenia wierzyciela w zakresie, w którym je spełnia. Dla przyjęcia skutku uznania roszczenia w całości konieczne jest zaistnienie dodatkowych okoliczności (w szczególności zawarcie w tytule przelewu sformułowania wskazującego na to, że dłużnik ma świadomość tego, że dokonuje częściowego spełnienia świadczeniu, np. „I rata” itp.) lub czynności dłużnika (np. podpisanie harmonogramu spłat kolejnych rat pożyczki). Takich okoliczności czy zachowań dłużnika nie wykazano. Tytuł przelewu kwoty 594,76 zł wskazuje jedynie na dane pozwanego i numer pożyczki ( k. 17).

Uznanie niewłaściwe polega na tym, że dłużnik nie składa wprawdzie wyraźnego oświadczenia o uznaniu roszczenia, lecz na podstawie objawów jego zachowania kontrahent może zasadnie przyjmować, że dłużnik ma świadomość ciążącego na nim zobowiązania i ma zamiar dobrowolnego spełnienia świadczenia. Uznanie roszczenia stanowi zatem wyraz świadomości zobowiązanego, której oczywiście nie musi towarzyszyć zamiar wywołania skutku prawnego w postaci przerwania biegu przedawnienia. Należy powtórzyć, że w niniejszej sprawie powód bezpodstawnie przypisuje zachowaniu pozwanego znaczenie w postaci uznania całości dochodzonego roszczenia, a w konsekwencji wywodzi dla siebie korzystny skutek w postaci przerwania biegu terminu przedawnienia. Przyjmując rozumowanie powoda, dłużnik nie mógłby spełnić części roszczenia, której nie kwestionuje bez narażenia się na przerwanie biegu terminu przedawnienia co do pozostałej, kwestionowanej części.

Na marginesie wskazać należy, iż Sąd przyjął datę wymagalności roszczenia na dzień następujący po dniu 27 kwietnia 2014 roku, nie zaś jak wskazał powód na datę – 27 maja 2014 roku. Strona powodowa wskazała, iż pozwany dokonał przedłużenia terminu spłaty pożyczki do dnia 27 maja 2014 roku, jednak okoliczność ta nie wynika z dokumentów załączonych do pozwu. Zgodnie z ogólną regułą dowodową wynikającą z art. 6 k.c. powód winien udowodnić fakty dla siebie korzystne poprzez przedstawienie dowodów na okoliczności wskazane w pozwie. Po wejściu w życie w dniu 9 lipca 2018 r. przepisów nakładających na Sąd obowiązek badania z urzędu kwestii przedawnienia roszczenia nie jest wystarczające jedynie wskazanie w treści uzasadnienia pozwu, że „na wniosek pozwanego przedłużono termin spłaty pożyczki do dnia ....”. Uznawanie przez Sąd takich twierdzeń, niepopartych jakimkolwiek wnioskiem dowodowym, za niebudzące wątpliwości z pewnością doprowadziłoby niestety do masowego wskazywania w treści pozwów nieprawdziwych informacji o „przedłużeniu terminu spłaty pożyczki” mających na celu manipulowanie terminem wymagalności roszczenia, a w konsekwencji upływem terminu przedawnienia roszczenia. Należy jednak zauważyć, że w niniejszej sprawie nawet gdyby przyjąć wymagalność roszczenia zgodnie z twierdzeniami powoda co do przedłużenia terminu spłaty pożyczki i tak doszłoby do przedawnienia roszczenia przed dniem wniesienia pozwu (z dniem 28 maja 2017 roku).

Z tych wszystkich względów powództwo podlegało oddaleniu, o czym orzeczono w sentencji wyroku zaocznego.