Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 14 maja 2019 r.

Sąd Okręgowy - Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Legnicy

w składzie:

Przewodniczący: SSO Krzysztof Główczyński

Protokolant: star. sekr. sądowy Magdalena Teteruk

po rozpoznaniu w dniu 14 maja 2019 r. w Legnicy

sprawy z wniosku Z. M.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w L.

o ponowne ustalenie kapitału początkowego

na skutek odwołania Z. M.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w L.

z dnia 21 listopada 2018 r.

znak (...)

oddala odwołanie

SSO Krzysztof Główczyński

Sygn. akt VU 2/19

UZASADNIENIE

Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w L. decyzją z dnia 21 listopada 2018 r., znak: (...), po rozpatrzeniu wniosku o zwiększenie stażu i zmianę podstawy wymiaru ponownie ustalił wartość kapitału początkowego Z. M. na dzień 01 stycznia 1999 r. Wskazał, iż wynagrodzenie za lata 1979-1989 ustalono na podstawie dostarczonych kart wynagrodzeń i że przy wyliczaniu kwoty wynagrodzenia przyjęto tylko składniki opisane, za które był obowiązek odprowadzania składek. Nie przyjęto wynagrodzenia na podstawie kart wynagrodzeń za okres od 01 stycznia 1978 r. do 28 lutego 1979 r., ponieważ została wykazana „płaca razem”, bez wyszczególnienia składników wynagrodzenia. Za wskazany okres przyjęto wynagrodzenie minimalne. Za okresy zatrudnienia, z których zarobki nie zostały udokumentowane zaświadczeniami wydanymi przez zakład pracy lub innymi dokumentami zostały przyjęte kwoty minimalnego wynagrodzenia (12 stycznia 1976 r. do 31 grudnia 1997 r., od 12 czerwca 1989 r. do 31 grudnia1990 r.). Za okres od 01 stycznia 1991 r. do 09 stycznia 1993 r. (budowa eksportowa w Czechach) przyjęto przeciętne wynagrodzenie w gospodarce uspołecznionej, obowiązujące w okresie wykonywania pracy.

W odwołaniu od powyższej decyzji Z. M. wskazał pominięte przez organ rentowy wykazane w kartotekach zarobkowych kwoty wynagrodzeń za okresy:

- 01 stycznia 1978 r. - 28 lutego 1979 r. (wykazane „płace razem”, bez wyszczególnienia składników wynagrodzeń);

- 12 stycznia 1976 r. - 31 grudnia 1977 r. i od 12 czerwca 1989 r. do 31 grudnia 1990 r. (przyjęto kwoty minimalne z powodu nieudokumentowanych zarobków),

- 01 stycznia 1991 r. - 31 grudnia 1993 r. (okres pracy na budowie eksportowej w Czechach, na które wnioskodawca złożył oryginał karty osobowej – zaświadczenie).

W odpowiedzi na odwołanie Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w L. wniósł o jego oddalenie. W uzasadnieniu odpowiedzi na odwołanie podał udokumentowane okresy pracy wnioskodawcy:

- od 12 stycznia 1976 r. do 31 marca 1992 r., w tym urlop bezpłatny od 15 czerwca 1989 r. do 31 marca 1992 r., w (...) Przedsiębiorstwie(...) w G.;

- od 12 czerwca 1989 r. do 09 stycznia 1993 r. w (...)sp. z o.o., na budowie eksportowej w Czechach.

Stwierdził także, że wynagrodzenie za okres zatrudnienia w (...) ubezpieczony przedłożył kartoteki zarobkowe za lata 1978, I-II. 1979, 1980-1988 i I-VI.1989 i że w związku z zatrudnieniem w (...) na budowie eksportowej w Czechach nie przedłożył żadnych dokumentów dotyczących wynagrodzenia. Do ustalenia podstawy wymiaru kapitału początkowego, za podstawę podstawy wymiaru składek:

1) w okresie, za który nie udokumentowano wynagrodzenia, od 12 stycznia 1976 r. do 31 grudnia 1977 r. - zgodnie z art. 15 ust. 2a ustawy emerytalnej – przyjęto minimalne wynagrodzenie;

2) w okresie, za który wynagrodzenie dokumentowano kartotekami wynagrodzeń ustalono wynagrodzenie osiągnięte w latach 1980 – 1989 (I-VI), przyjmując tylko te składniki wynagrodzenia opisane w kartotekach, za które był obowiązek odprowadzania składek na ubezpieczenie społeczne. Nie przyjęto wynagrodzenia na podstawie kartoteki dotyczącej 1978 r. i 1979 r. (I-II), ponieważ w tych kartotekach brak jest wpisów dotyczących poszczególnych składników wynagrodzenia, a jedynie wykazana jest w kol. „Płaca razem”. Zatem za okres od 01 stycznia 1978 r. do 28 lutego 1979 r. - zgodnie z art. 15 ust. 2a ustawy emerytalne – przyjęto minimalne wynagrodzenie;

3) w okresie, za który nie udokumentowano wynagrodzenia, za okresy pracy na budowie eksportowej od 12 czerwca 1989 r. do 31 grudnia 1990 r., zgodnie z § 10 pkt 2 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 01 kwietnia 1985 r. w związku z art. 15 ust. 2a ustawy emerytalnej przyjęto minimalne wynagrodzenie. Za okres od 01 stycznia 1991 r. do 09 stycznia 1993 r., zgodnie z § 10 pkt 1 tego rozporządzenia przyjęto przeciętne wynagrodzenie obowiązujące w tym okresie.

W związku ze złożeniem załączonej do odwołania Karty osobowej pracownika z 12 stycznia 1993 r. z okresu zatrudnienia od 12 czerwca 1989 r. do 09 stycznia 1993 r. O/ZUS stwierdził, że pozostaje ona bez wpływu na wartość kapitału początkowego. W tej kwestii organ rentowy powołał się na § 10 rozporządzenia z dnia 01 kwietnia 1985 r.

Sąd ustalił co następuje:

Z. M. był zatrudniony od 12 stycznia 1976 r. do 31 marca 1992 r.(...) Przedsiębiorstwie (...) w G. i w czasie tego zatrudnienia korzystał z urlopu bezpłatnego od 15 czerwca 1989 r. do 31 marca 1992 r. W okresie tego urlopu i nadal po rozwiązaniu wskazanego wyżej stosunku pracy wnioskodawca, w ramach zatrudnienia w (...)sp. z o.o. wykonywał pracę na budowie eksportowej w Czechach.

D o w ó d: w aktach emerytalnych świadectwa pracy, k. 13 i 15 (poza sporem)

Ustalając wartość kapitału początkowego organ rentowy pominął wykazane w kartotekach zarobkowych kwoty wynagrodzenia ubezpieczonego za okres od 01 stycznia 1978 r. - 28 lutego 1979 r. bowiem wykazano w nich tylko kwoty wynagrodzeń w rubryce „płace razem”; bez wyszczególnienia składników tych wynagrodzeń. Istotnie bowiem, kartoteka zarobkowa za wskazany wyżej okres poza wykazaniem kwot płacy razem nie określa ich składników.

Z. M. nie udokumentował kwot wynagrodzeń za okresy od początku zatrudnienia w (...) Przedsiębiorstwie (...), od 12 stycznia 1976 r. do 31 grudnia 1977 r. i od 12 czerwca 1989 r. do 31 grudnia 1990 r. Z tego powodu za te okresy organ rentowy do ustalenia wartości kapitału początkowego przyjął minimalne kwoty wynagrodzeń. We wskazanym wyżej okresie od 12 czerwca 1989 r. do 31 grudnia 1990 r. wnioskodawca, w czasie udzielonego mu przez (...) urlopu bezpłatnego świadczył już pracę na budowie eksportowej w Czechach. Pracę na tej budowie wnioskodawca świadczył do 31 grudnia 1993 r. Na okres pracy na budowie eksportowej od 01 stycznia 1991 r. do 31 grudnia 1993 r. Z. M. załączył do odwołania Kartę osobową pracownika – zaświadczenie określające kwoty wynagrodzenia walutowego za lata okres zatrudnienia na budowie eksportowej w latach 1989 – 1993.

d o w ó d: w aktach emerytalnych: kartoteki zarobkowe, k. 14 i 50-62,

karta osobowa pracownika, k. 4.

Sąd zważył co następuje:

Odwołanie okazało się nieuzasadnione.

W świetle treści odwołania i ustaleń zaskarżonej decyzji istota sprawy wymagała ustalenia, czy:

1) pomimo braku w kartotekach zarobkowych za okres od 01 stycznia 1978 r. do 28 lutego 1979 r. wyszczególnienia poszczególnych składników wykazanych w nich „płaca razem”, te płace razem organ rentowy powinien uwzględnić do ustalenia wartości kapitału początkowego, czy też prawidłowo za wskazany okres uwzględnił minimalne wynagrodzenie;

2) za okresy od 12 stycznia 1976 r. do 31 grudnia 1977 r. i od 12 czerwca 1989 r. do 31 grudnia 1990 r., za które wnioskodawca nie udokumentował wysokości wynagrodzeń za pracę możliwe jest przyjęcie wyższych od uwzględnionych przez organ rentowy kwot minimalnego wynagrodzenia;

3) za wskazany w odwołaniu okres pracy na budowie eksportowej w Czechach od 01 stycznia 1991 r. do 31 grudnia 1993 r. do ustalenia wartości kapitału początkowego należy uwzględnić wykazane w załączonej do odwołania Karcie osobowej pracownika – zaświadczeniu kwoty wynagrodzeń walutowych.

Zgodnie z art. 174 ust. 3 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U. z 2018 r., poz. 1270 ze zm.) podstawę wymiaru kapitału początkowego ustala się na zasadach określonych w art. 15, 16, 17 ust. 1 i 3 oraz art. 18, z tym że okres kolejnych 10 lat kalendarzowych ustala się z okresu przed dniem 01 stycznia 1999 r. Z mocy art. 15 ust. 1 wskazanej ustawy, podstawę tę stanowi przeciętna podstawa wymiaru składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe lub na ubezpieczenie społeczne na podstawie przepisów prawa polskiego. Podstawę wymiaru świadczeń emerytalno-rentowych stanowią kwoty wynagrodzeń z osobowego funduszu płac. Podstawy takiej nie stanowią natomiast kwoty wypłacone pracownikowi z bezosobowego funduszu płac. Do podstawy wymiaru wskazanych świadczeń uwzględnia się te tylko składniki wynagrodzenia, od których zostały uiszczone składki na ubezpieczenia społeczne. Powyższe nie pozostawia wątpliwości, że do ustalenia podstawy wymiaru kapitału początkowego mogą być uwzględnione tylko te wykazane kwoty „płacy razem”, których poszczególne składniki są również wykazane. Przedłożone za okres od 01 stycznia 1978 r. do 28 lutego 1979 r. kartoteki zarobkowe określają wyłącznie kwoty „płacy razem.” Ze względu na brak określenia składników wynagrodzenia składającego się na te „Płace razem” nie jest na ich podstawie możliwe ustalenie podstawy wymiaru kapitału początkowego. Nie jest bowiem możliwe ustalenie, czy wszystkie składniki „płacy razem” wypłacono z osobowego funduszu płac i wszystkie były objęte składką na ubezpieczenia społeczne. Sąd podziela zatem stanowisko organu rentowego, który ustalając wartość tego kapitału zasadnie pominął za wskazany wyżej okres kwoty „płacy razem.” W takiej sytuacji prawidłowo organ rentowy zastosował uregulowanie art. 15 ust 2a ustawy emerytalnej. Przepis ten stanowi, iż jeżeli nie można ustalić podstawy wymiaru składek w okresie pozostawania w stosunku pracy wskazanym do ustalenia podstawy wymiaru emerytury lub renty, za podstawę wymiaru składek przyjmuje się kwotę obowiązującego w tym okresie minimalnego wynagrodzenia, proporcjonalnie do okresu podlegania ubezpieczeniu i wymiaru czasu pracy. Wobec spełnienia wynikających z tego przepisu przesłanek, organ rentowy ustalając wartość kapitału początkowego, do ustalenia jego podstawy wymiary prawidłowo przyjął za okres od 01 stycznia 1978 r. do 28 lutego 1979 r. kwoty minimalnego wynagrodzenia.

Wskazany wyżej przepis należy zastosować także w odniesieniu do okresów od 12 stycznia 1976 r. do 31 grudnia 1977 r. i od 12 czerwca 1989 r. do 31 grudnia 1990 r. Z. M. nie wykazał bowiem osiągniętych w tych okresach kwot wynagrodzeń.

Sąd w pełni podziela stanowisko organu rentowego odnoszące się okresu pracy ubezpieczonego na budowie eksportowej. Przedłożona przez niego, określająca osiągnięte na budowie eksportowej wynagrodzenie walutowe Karta osobowa pracownika – zaświadczenie nie może mieć wpływu na ustalenia zaskarżonej decyzji. Wnioskodawca nie wykazał bowiem w trybie wskazanego w odpowiedzi na odwołanie § 10 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 01 kwietnia 1985 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru emerytur i rent kwot wynagrodzenia przysługującego pracownikowi zatrudnionemu w kraju, w takim samym lub podobnym charakterze, w jakim wnioskodawca był zatrudniony przed wyjazdem za granicę.

Zaskarżona decyzja jest w świetle zgromadzonego materiału dowodowego i powyższych rozważań prawidłowa, i w związku z tym Sąd na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. pozbawione uzasadnionych podstaw odwołanie oddalił.