Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 23 maja 2019 r.

Sąd Okręgowy w Legnicy V Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSO Mirosława Molenda-Migdalewicz (spr.)

Sędziowie: SSO Krzysztof Główczyński

SSO Regina Stępień

Protokolant: star. sekr. sądowy Ewa Sawiak

po rozpoznaniu w dniu 23 maja 2019 r. w Legnicy

na rozprawie

sprawy z odwołania A. B.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w L.

o świadczenie rehabilitacyjne

na skutek apelacji organu rentowego

od wyroku Sądu Rejonowego w Legnicy IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

z dnia 26 lutego 2019 r.

sygn. akt IV U 58/18

oddala apelację.

SSO Krzysztof Główczyński SSO Mirosława Molenda-Migdalewicz SSO Regina Stępień

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 26 lutego 2019r. – wydanym w sprawie IVP 58/18- Sąd Rejonowy w Legnicy zmienił decyzję Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w L. z dnia 07 lutego 2018r., znak (...) – w ten sposób, że przyznał ubezpieczonej A. B. prawo do świadczenia rehabilitacyjnego za okres od 5 stycznia 2018r. do 7 maja 2018r.

Sąd Rejonowy ustalił, że wnioskodawczyni A. B. ma obecnie(...)lat. Posiada wykształcenie podstawowe. W okresie aktywności zawodowej ubezpieczona nie zdobyła kwalifikacji w żadnym zawodzie.

W trakcie orzekania przez Sąd I instancji wnioskodawczyni pracowała w Zakładzie (...) jako porządkowa.

Ubezpieczona jest osobą o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności z symbolem schorzenia (...).

A. B. od wielu lat leczona jest z powodu migrenowych bólów głowy, a także dyskopatii lędźwiowej w okolicach L2-L5, objawiającej się bólem kręgosłupa lędźwiowego z promieniowaniem do kończyn dolnych. Z tego powodu A. B. leczyła się w poradni neurologicznej i korzystała z rehabilitacji.

Od 2003 r. wnioskodawczyni leczy się psychiatrycznie, pozostając pod opieką lekarską Poradni (...) w Z.. Rozpoznano u ubezpieczonej depresję, a także reakcję na ciężki stres, zaburzenia w stopniu znacznym oraz organiczne zaburzenia nastroju.

W okresie od lutego 2017 r. do marca 2018 r. wnioskodawczyni odbyła konsultacje w ramach wizyt lekarskich w Poradni (...) w Z.. Stosowano stałe leczenie farmakologiczne oraz psychoterapię podtrzymującą.

W dacie orzekania przez Sąd Rejonowy wnioskodawczyni cierpi na organiczne zaburzenia nastroju (afektywne) pod postacią niepokoju, lęku, obniżonej kontroli emocjonalnej, niskiej odporności na sytuacje trudne, stres,
co destabilizuje jej codzienne funkcjonowanie. Występują u niej zmiany w obrębie o.u.n.

Sąd Rejonowy ustalił, że ze względu na stan psychiczny A. B. była niezdolna do pracy po dniu 4 stycznia 2018 r. do 7 maja 2018 r. Jej dalsze leczenie rokowało odzyskanie zdrowia w terminie niezbędnym dla uzyskania zdolności do pracy zawodowej.

Do pracy wnioskodawczyni powróciła 8 maja 2018 r.

Od 18 czerwca 2018 r. wnioskodawczyni przebywała na zwolnieniu lekarskim z przyczyn psychiatrycznych.

W toku postępowania dowodowego Sąd I instancji ustalił ponadto, że A. B. pobierała zasiłek chorobowy w okresie od 6 lipca 2017 r. do 4 stycznia 2018 r. (182 dni).

Dnia 12 grudnia 2017 r. wnioskodawczyni złożyła w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w L. wniosek o świadczenie rehabilitacyjne. Orzeczeniem Lekarza Orzecznika ZUS z 5 stycznia 2018 r. ustalono, że ubezpieczona nie jest niezdolna do pracy i brak jest okoliczności uzasadniających ustalenie uprawnień do świadczenia rehabilitacyjnego.

Od powyższej decyzji ubezpieczona wniosła sprzeciw.

Orzeczeniem Komisji Lekarskiej ZUS z 30 stycznia 2018 r. także ustalono, że ubezpieczona nie jest niezdolna do pracy i brak jest okoliczności uzasadniających ustalenie uprawnień do świadczenia rehabilitacyjnego.

Decyzją Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w L. z 7 lutego 2018 r. odmówiono ubezpieczonej prawa do świadczenia rehabilitacyjnego.

Przy tak ustalony stanie faktycznym Sąd Rejonowy uznał, że odwołanie wnioskodawczyni zasługuje na uwzględnienie .

Sąd I instancji podzielił w całości wnioski ze sporządzonych w niniejszej sprawie opinii (głównej i trzech uzupełniających) biegłych sądowych z zakresu psychologii i psychiatrii, które ocenił jako rzetelne, spójne i sporządzone zgodnie ze wskazaniami wiedzy i doświadczenia zawodowego oraz dające odpowiedź na sformułowane w tezie dowodowej pytania.

Sąd Rejonowy stwierdził ponadto, że wnioski wynikające z przedmiotowych opinii (głównej i uzupełniających) znajdują swoje uzasadnienie zarówno w dokumentacji medycznej, jak i w orzeczonym wobec wnioskodawczyni umiarkowanym stopniu niepełnosprawności z uwagi na schorzenia psychiczne.

W ocenie Sądu Rejonowego, opinie biegłych z zakresu psychologii i psychiatrii zawierały właściwą na sporny okres ocenę stanu zdrowia A. B. tj. zarówno w chwili wydania zaskarżonej decyzji przez organ rentowy, a także w momencie wyrokowania przez Sąd I instancji. Z powyższych względów Sąd Rejonowy uznał przedmiotową opinię za wiarygodny dowód w sprawie, stanowiący podstawę ustaleń faktycznych.

Sąd Rejonowy zapoznał się także z wniesionymi przez organ rentowy zastrzeżeniami do sporządzonych w sprawie opinii. W ocenie tego Sądu, zarzuty do opinii miały charakter polemiczny, sprowadzający się głównie do wskazania, że niezdolność do pracy w okresie zasiłkowym dotyczyła schorzenia związanego ze schorzeniami kręgosłupa, nie zaś ze stanem zdrowia psychicznego.

Sąd Rejonowy ocenił również, że organ rentowy, mając wiedzę na
temat tego rodzaju schorzeń wnioskodawczyni, powinien także dokonać w tym zakresie oceny stanu zdrowia ubezpieczonej w związku ze złożonym wnioskiem o świadczenie rehabilitacyjne. Sąd Rejonowy wskazał, że pominięcie tej jednostki chorobowej i skupienie się – w toku całego postępowania - wyłącznie na schorzeniach neurologiczno-ortopedycznych, uniemożliwiło przeprowadzenia badań w tym obszarze, co z kolei, spowodowało uznanie za niepotwierdzone badaniami orzeczniczymi zarzuty wobec opinii biegłych z zakresu psychiatrii i psychologii.

Opierając się zatem na przedstawionych wnioskach w opracowanych w sprawie opiniach biegłych sądowych z zakresu psychiatrii i psychologii, Sąd Rejonowy uznał, że A. B. po 4 stycznia 2018 r. do 7 maja 2018 r. nie była zdolna do podjęcia pracy i w związku z tym zostały spełnione przesłanki z art. 18 ust. 1 przytoczonej ustawy i zasadne jest prawo do świadczenia rehabilitacyjnego w tym okresie.

Apelację od powyższego wyroku złożył Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w L., zaskarżając wyrok w całości.

Wyrokowi zarzucono naruszenie prawa materialnego przez błędną jego wykładnię w szczególności art. 18 ust. 1 ustawy z dnia 25 czerwca 1999r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa poprzez uznanie, że wnioskodawczyni przysługuje prawo do świadczenia rehabilitacyjnego za okres od 5 stycznia 2018r. do 7 maja 2018r., w sytuacji gdy zgodnie z treścią orzeczenia komisji lekarskiej organu rentowego wnioskodawczyni nie jest niezdolna do pracy, a jej stan zdrowia nie uzasadnia przyznania prawa do świadczenia rehabilitacyjnego .

W uzasadnieniu apelacji wskazano, że samo istnienie schorzeń powodujących konieczność pozostawania w stałym leczeniu, nie stanowi samodzielnej przyczyny uznania niezdolności do pracy, chociaż w pewnych okresach wymaga czasowych zwolnień lekarskich. Leczenie objawów chorobowych o niezbyt dużym nasileniu może bowiem odbywać się bez kolizji z pracą zawodową.

Ponadto organ rentowy wskazał, że wywiad przeprowadzony dla celów orzeczniczych ma znacznie ograniczona wartość i wymaga weryfikacji obiektywnymi dowodami, aby mógł być podstawą do decyzji skutkującej zapewnienie roszczeń, w niniejszej sprawie finansowych. Wskazano , że wnioskodawczyni zintensyfikowała leczenie w trakcie postępowania, podjętego w celu uzyskania świadczenia rehabilitacyjnego.

W konsekwencji organ rentowy wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku i oddalenie odwołania ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu .

Sąd Okręgowy zważył co następuje :

Apelacja strony pozwanej nie zasługuje na uwzględnienie.

Podniesione w niej zarzuty nie mogły doprowadzić do zmiany zaskarżonego wyroku w kierunku wnioskowanym przez stronę skarżącą .

Apelacja zawierała zarzuty naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. i poczynienia w rezultacie tego ustaleń faktycznych, że schorzenia psychiatryczne czyniły wnioskodawczynię osobą niezdolną do pracy w okresie od 05 stycznia 2018r. do 07 maja 2018r.

Zdaniem Sądu Okręgowego Sąd Rejonowy nie uchybił art. 233 § 1 k.p.c. przeprowadzając stosowne postępowanie dowodowe, a w swych ustaleniach i wnioskach nie wykroczył poza ramy swobodnej oceny wiarygodności i mocy dowodów wynikające z tego przepisu, nie popełnił też uchybień w zakresie zarówno ustalonych faktów, jak też ich kwalifikacji prawnej, uzasadniających ingerencję w treść zaskarżonego orzeczenia.

W konsekwencji Sąd Odwoławczy oceniając jako prawidłowe ustalenia faktyczne i rozważania prawne dokonane przez Sąd I instancji uznał je za własne.

W pierwszej kolejności należy wyeksponować fakt dla niniejszej sprawy najistotniejszy.

Wnioskodawczyni bowiem powróciła do pracy w dniu 08 maja 2018r. tj. po upływie 4 miesięcy i 03 dni od wyczerpania w dniu 04 stycznia 2018r. 182 - dniowego okresu zasiłkowego. Zastosowane zatem leczenie i rehabilitacja - w okresie niezdolności do pracy po okresie zasiłkowym - spowodowały odzyskanie zdolności do pracy.

Wprawdzie od dnia 18 czerwca 2018r. wnioskodawczyni z przyczyn psychiatrycznych stała się niezdolna do pracy, kontynuując zwolnienie lekarskie z powodu tej samej jednostki chorobowej to jednak fakt ten nie ma - w ocenie Sądu Okręgowego – znaczenia dla ustalenia prawa wnioskodawczyni do świadczenia rehabilitacyjnego w spornym okresie.

W niniejszej sprawie Sąd Rejonowy oceniając materiał dowody sprawy prawidłowo wskazał, że świadczenie rehabilitacyjne to rodzaj świadczenia przewidzianego dla tzw. zakończenia leczenia, którego celem jest zapewnienie pracownikom materialnego zabezpieczenia na czas leczenia i rehabilitacji.

Naruszenia tego celu leczenia strona pozwana nie wykazała ani w postępowaniu przed Sądem Rejonowym, ani w złożonej apelacji.

W apelacji organ rentowy natomiast podjął próbę zakwestionowania dokonanej przez Sąd Rejonowy oceny dowodów na podstawie zarzutu naruszenia przepisu art. 233 k.p.c. przez przyjęcie za podstawę rozstrzygnięcia opinii głównej i trzech opinii uzupełniających biegłych sądowych z zakresy psychologii i psychiatrii, do których za każdym razem zastrzeżenia zostały złożone przez organ rentowy.

Spór w sprawie dotyczył bowiem oceny, czy u wnioskodawczyni doszło do czasowej niezdolności do pracy z przyczyn psychiatryczno - psychologicznych w okresie od 05 stycznia do 07 maja 2018r.

Sąd Rejonowy, dążąc do wyjaśnienia spornej kwestii, przeprowadził wszechstronne postępowanie dowodowe, dopuszczając dowód z dwóch opinii głównych biegłych sądowych z zakresu neurologii oraz psychiatrii i psychologii, a także trzech opinii uzupełniających biegłych z zakresu psychiatrii i psychologii do opinii głównej z dnia 29 czerwca 2018r.

Ocena wydanych w sprawie opinii, jakiej dokonał Sąd pierwszej instancji zasługuje na pełną akceptację w realiach rozpoznawanej sprawy. Opinie psychiatryczno - psychologiczne w sposób fachowy i spójny opisują schorzenia występujące u wnioskodawczyni w związku z rozpoznanymi organicznymi zaburzeniami nastroju oraz wyczerpująco wyjaśniają, z jakich powodów specjaliści uznali, że skutkowały one stwierdzeniem u ubezpieczonej niezdolności do pracy w spornym okresie. Opinie zostały poprzedzone badaniem wnioskodawczyni, zebraniem wywiadu oraz szczegółową analizą historii choroby i dokumentacji lekarskiej dotyczącej przebiegu leczenia – czemu biegli sądowi dali wyraz w sporządzonych w niniejszej sprawie opiniach.

Wbrew twierdzeniom apelacji opinie te zawierają analizę dokumentacji lekarskiej i aktualnego badania ubezpieczonej w kierunku ustalenia spornej okoliczności.

Z opinii tych jednoznacznie wynika, że stan zdrowia wnioskodawczyni, która w okresie od 06 lipca 2017r. do 04 stycznia 2018r. przebywała na zwolnieniu chorobowym, czynił ją po 05 stycznia 2018r. do 07 maja 2018r. tj. do daty podjęcia zatrudnienia osobą niezdolną do pracy – z przyczyn psychiatryczno - psychologicznych - w wykonywanym zawodzie pracownika porządkowego w Zakładzie (...) .

Podkreślenia wymaga fakt, że wprawdzie Sąd nie jest związany opiniami biegłych i ocenia je jak każdy inny dowód w sprawie na podstawie art. 233 § 1 k.p.c., jednak ocena ta polega na tym, że nie chodzi tu o kwestię wiarygodności, jak przy dowodzie z zeznań świadków i stron, lecz o pozytywne lub negatywne uznanie wartości rozumowania zawartego w opinii i uzasadnienie, dlaczego pogląd biegłego trafił lub nie do przekonania sądu. Sąd może zatem ocenić opinię biegłego pod względem fachowości, rzetelności czy logiczności. Nie może jednak nie podzielać merytorycznych poglądów biegłego, czy zamiast nich wprowadzać własne stwierdzenia. Oceniając opinie biegłych według powyższych kryteriów, nie sposób odmówić im fachowości i rzetelności, a podniesione w apelacji zarzuty nie mogłyby zdyskredytować miarodajność opinii wydanych dla potrzeb rozstrzygnięcia sprawy.

Odnosząc się do zarzutów skarżącego, wskazać należy, że w przypadku wnioskodawczyni istotnym dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy było orzeczenie wydane przez (...)Zespół do Spraw Orzekania o Stopniu Niepełnosprawności w L. w dniu 21 lipca 2016r., na podstawie którego została ona zaliczona do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności – z przyczyn psychiatrycznych – od dnia 01 lutego 2015r. okresowo do dnia 30 czerwca 2018r.

Oceniając przydatność dla potrzeb niniejszej sprawy opinii biegłych sądowych z zakresu psychiatrii i psychologii Sąd Rejonowy prawidłowo zwrócił uwagę na treść tego orzeczenia oraz fakt, że wydane w sprawie opinie przez biegłych z wymienionych zakresów pozostają w logicznej spójności z jego treścią.

Dodatkowo wskazać należy, że organ rentowy składając zastrzeżenia do opinii biegłych w pismach z dnia 20 lipca 2018r. (k. 67-68), 17 września 2018r.(k. 91) i 13 listopada 2018r. (k.121) w ogóle nie odniósł się do stopnia niepełnosprawności wnioskodawczyni w spornym okresie i rodzaju schorzenia będącego przyczyną niepełnosprawności, które stwierdzone były prawomocną decyzją właściwego organu administracji już w dniu 21 lipca 2016r. i która to przyczyna niepełnosprawności była obowiązująca i w okresie zasiłkowym i od daty wyczerpania przez ubezpieczoną okresu pobierania zasiłku chorobowego (tj. od 04 stycznia 2018r. ) do daty podjęcia zatrudnienia tj. do 07 maja 2018r.

Zatem wbrew zarzutom apelacji nie tylko z treści opinii biegłych sądowych z zakresu psychologii i psychiatrii wynika i to wprost, że w spornym okresie stopień nasilenia zaburzeń psychicznych i psychologicznych u wnioskodawczyni skutkował jej niezdolnością do pracy czyli znacznym naruszeniem sprawności organizmu, co dodatkowo fakt ten potwierdzało wskazane orzeczenie o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności wnioskodawczyni z przyczyn psychiatrycznych.

Za chybiony Sąd Okręgowy uznał również zarzut apelacji, że Sąd Rejonowy przyjął za podstawę wydania zaskarżonego wyroku opinie wydane na podstawie wywiadów orzeczniczych , które mają ograniczoną wartość dowodową.

Zwrócić bowiem należy uwagę na fakt, że opinie biegłych sądowych z zakresu psychologii i psychiatrii wydane zostały nie tylko na podstawie wywiadu przeprowadzonego z ubezpieczona, ale również na podstawie kart wizyt w Poradni(...) w spornym okresie (k. 31, 34, 35 i 37), a także na podstawie badań klinicznych i metod testowych, na co wskazali biegli w opinii uzupełniającej z dnia 16 października 2018r. (k. 106).

Tym samym, wbrew zarzutom apelującego Sąd Rejonowy rozpoznając odwołanie ubezpieczonej od decyzji ZUS O/ L. z dnia 07 lutego 2018r. – oznaczonej w zaskarżonym wyroku – prawidłowo zastosował art. 18 ust. 1 ustawy z dnia 25 czerwca 1999r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa.

Reasumując Sąd Okręgowy na podstawie art. 385 kpc oddalił apelację.

SSO Krzysztof Główczyński SSO Mirosława Molenda-Migdalewicz SSO Regina Stępień