Pełny tekst orzeczenia

WYROK ZAOCZNY

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 10 czerwca 2019 roku

Sąd Rejonowy w Grudziądzu Wydział I Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSR Marcin Kolasiński

Protokolant: straszy sekretarz sądowy Magdalena Hausman

po rozpoznaniu w dniu 10 czerwca 2019 roku w Grudziądzu

na rozprawie

sprawy z powództwa E. C. (...) z siedzibą w G.

przeciwko T. Z.

o zapłatę

I.  zasądza od pozwanej T. Z. na rzecz powoda E. C. (...) z siedzibą w G. kwotę 3.684,23 zł (trzy tysiące sześćset osiemdziesiąt cztery złote i 23/100) wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od 6 lutego 2019 roku do dnia zapłaty;

II.  oddala powództwo w pozostałej części;

III.  zasądza od pozwanej T. Z. na rzecz powoda E. C. (...) z siedzibą w G. kwotę 1.180,26 zł (jeden tysiąc sto osiemdziesiąt złotych i 26/100) tytułem zwrotu kosztów procesu;

IV.  nadaje wyrokowi rygor natychmiastowej wykonalności w punktach I. i III.

Sygn. akt I C 438/19

UZASADNIENIE

E. C. (...) z siedzibą w G. wniósł pozew przeciwko T. Z. o zapłatę kwoty 6.449,88 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty oraz o zasądzenie kosztów procesu. W uzasadnieniu pozwu strona powodowa podniosła, że wierzytelność dochodzona pozwem wynika z zawarcia przez pozwaną z (...) Spółka z o.o. w W. umowy pożyczki, z której warunków pozwana nie wywiązała się. Umowa została wypowiedziana, a kwota stała się wymagalna 16 września 2018 roku. Powód nabył przedmiotową wierzytelność od wierzyciela pierwotnego na podstawie umowy przelewu. Na sumę dochodzoną pozwem składały się następujące należności: 3.000 zł tytułem kapitału pożyczki, 449,88 zł tytułem odsetek umownych od przeterminowanych rat kapitałowych naliczonych w trakcie obowiązywania umowy i odsetek ustawowych za opóźnienie naliczonych od dnia następnego po wypowiedzeniu umowy do dnia sporządzenia pozwu oraz 3.000 zł tytułem opłaty przygotowawczej i opłaty administracyjnej.

Pozwana T. Z. nie stawiła się na rozprawie, będąc prawidłowo zawiadomioną o jej terminie poprzez dwukrotne awiza (k. 42, 52). Pozwana nie żądała przeprowadzenia rozprawy w swojej nieobecności ani nie złożyła żadnych wyjaśnień w sprawie. Spełnione zostały zatem przesłanki wyrokowania w trybie zaocznym (art. 339 i art. 340 k.p.c.).

Sąd rozpoznał sprawę w postępowaniu uproszczonym (k. 1).

Sąd ustalił, co następuje:

W dniu 4 kwietnia 2018 roku T. Z. zawarła z (...) Spółka z o.o. z siedzibą w W. umowę pożyczki. Na mocy umowy biorąca pożyczkę otrzymała kwotę 3.000 zł, a całkowita kwota do zapłaty wynosiła 6.652,35 zł. Pożyczka miała być spłacana w 48 miesięcznych ratach w wysokości 138,60 zł. Strony przewidziały oprocentowanie kapitału pożyczki według stałej stopy procentowej wynoszącej 10 % w skali roku. W przypadku zadłużenia przeterminowanego pożyczkodawca uprawniony był do naliczania odsetek za opóźnienie w wysokości odsetek maksymalnych za opóźnienie. Oprócz tego biorąca pożyczkę zobowiązana była do uiszczenia prowizji w wysokości 3.000 zł, w tym prowizji przygotowawczej stanowiącej 25 % całkowitej kwoty pożyczki i prowizji administracyjnej stanowiącej 30 % całkowitej kwoty pożyczki w skali roku. Prowizja administracyjna miała być naliczana proporcjonalnie do okresu rzeczywistego kredytowania.

T. Z. nie wywiązała się z warunków umowy, która została wypowiedziana ze skutkiem na 16 września 2018 roku.

E. C. (...) z siedzibą w G. nabył na podstawie umowy przelewu wierzytelność z tytułu przedmiotowej pożyczki. Na dzień wniesienia pozwu zaległość wyliczona przez wierzyciela wynosiła 6.449,88 zł, w tym 3.000 zł tytułem kapitału pożyczki, 449,88 zł tytułem odsetek umownych od przeterminowanych rat kapitałowych naliczonych w trakcie obowiązywania umowy i odsetek ustawowych za opóźnienie naliczonych od dnia następnego po wypowiedzeniu umowy do dnia sporządzenia pozwu oraz 3.000 zł tytułem opłaty przygotowawczej i opłaty administracyjnej.

Dowody: dokumenty dołączone do pozwu (k. 10-27) oraz do pisma powoda z 31.05.2019 r. (47-49).

Sąd zważył, co następuje:

Przedstawiony powyżej stan faktyczny ustalony został w oparciu o dokumenty przedłożone przez stronę powodową, które nie budziły uzasadnionych wątpliwości, w związku z czym stanowiły wiarygodną podstawę ustaleń faktycznych.

Strona powodowa swoje roszczenie wywodziła z tytułu nabycia wierzytelności wobec pozwanej na podstawie umowy cesji. W myśl art. 509 § 1 k.c., wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania. Wraz z wierzytelnością przechodzą na nabywcę wszelkie związane z nią prawa, w szczególności roszczenie o zaległe odsetki (art. 509 § 2 k.c.).

Strona powodowa dochodziła od pozwanej należności z tytułu umowy pożyczki. Zgodnie z art. 720 § 1 k.c., przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

W ocenie sądu, nie budziła uzasadnionych wątpliwości kwestia ponoszenia odpowiedzialności przez pozwaną z tytułu niewywiązania się z umowy pożyczki z 4 kwietnia 2018 roku (art. 339 § 2 k.p.c.). Zastrzeżenia budziła jednak wysokość roszczenia dochodzonego przez powoda.

Na pełną akceptację zasługiwało żądanie powoda dotyczące zwrotu należności głównej (kapitału pożyczki) w wysokości 3.000 zł.

Podobnie, nie budziło zastrzeżeń żądanie zasądzenia kwoty 449,88 zł tytułem sumy skapitalizowanych odsetek umownych od przeterminowanych rat kapitałowych naliczonych w trakcie obowiązywania umowy oraz odsetek ustawowych za opóźnienie naliczonych od dnia następnego po wypowiedzeniu umowy do dnia sporządzenia pozwu. Takie bowiem odsetki zwykłe i odsetki za opóźnienie strony przewidziały w umowie, a fakt braku ich zapłaty i opóźnienia pozwanej w zwrocie pożyczki nie budził wątpliwości.

Zastrzeżenia sądu z punktu widzenia art. 385 ¹ k.c. budziła natomiast wysokość roszczenia powódki o zapłatę prowizji w wysokości 3.000 zł.

Jeżeli chodzi o prowizję za udzielenie pożyczki, już prima facie wysokość tejże prowizji w stosunku do kwoty pożyczki uznać należało za wygórowaną i to w sposób rażący, gdyż stanowiła 25 % wypłaconej kwoty (750 zł). Zdaniem sądu, zaakceptowanie wysokości prowizji wskazanej w umowie, faktycznie stanowiłoby obejście przepisów o odsetkach maksymalnych (art. 359 § 2 ¹ k.c.), pełniąc funkcję dodatkowego, nienależnego wynagrodzenia dla dającego pożyczkę. Takie postanowienie umowne naruszało również zasady współżycia społecznego (art. 5 k.c.), albowiem pożyczkodawca miał otrzymać od pozwanej dodatkowe świadczenie bez ekwiwalentnego świadczenia ze swojej strony. Wynagrodzenie dla pożyczkodawcy za korzystanie z kapitału pożyczki zostało już bowiem przewidziane w formie odsetek kapitałowych, ustalonych do tego w wysokości maksymalnej. Nie kwestionując samej możliwości pobierania prowizji związanej z kosztami zawarcia umowy ponoszonymi przez podmioty udzielające pożyczek, na gruncie niniejszej sprawy powód nie przedstawił kalkulacji tychże kosztów w związku z zawarciem umowy z pozwaną. W ocenie sądu fakt, że pozaodsetkowe koszty kredytu mieszczą się w granicach przewidzianych w art. 36a ustawy z 12 maja 2011 roku o kredycie konsumenckim (tekst jedn. Dz. U. z 2019 r., poz. 1083), nie może oznaczać całkowitej dowolności w ustalaniu tychże kosztów i prowadzić do obejścia innych przepisów.

Podobnie, nie można było zgodzić się z wysokością roszczenia powoda o zapłatę prowizji administracyjnej, która – zgodnie z umową – stanowiła 30 % całkowitej kwoty pożyczki w skali roku. Ponadto, według umowy, prowizja ta miała być naliczana proporcjonalnie do okresu rzeczywistego kredytowania. Jej wysokość wynosić miała 46,87 zł miesięcznie przez cały czas trwania umowy (zgodnie z harmonogramem rat na k. 26). Skoro więc umowa została zakończona po 5 miesiącach (we wrześniu 2018 roku), to powodowi należała się prowizja administracyjna proporcjonalnie do czasu trwania umowy. W ocenie sądu, postanowienie umowne, według którego konsument miałby być zobowiązany do zapłaty całości należności za określoną usługę (administrowanie pożyczki), pomimo że druga strona jest zwolniona z dalszej części swojego świadczenia, pozostawały w sprzeczności z dobrymi obyczajami i rażąco naruszały interesy tego pierwszego (art. 385 ¹ § 1 k.c.). W konsekwencji, z tytułu prowizji administracyjnej powodowi należała się jedynie kwota 234,35 zł (5 miesięcy x 46,87 zł). Dodać można, że powód ani w pozwie, ani w dalszych pismach procesowych w żaden sposób nie uzasadnił naliczenia prowizji administracyjnej za cały okres umowy, pomimo zobowiązania nałożonego przez sąd (k. 43).

Mając powyższe na uwadze, na podstawie art. 720 § 1 k.c. oraz art. 509 k.c. i 481 § 1 i 2 k.c., orzeczono jak w punkcie I. sentencji wyroku zaocznego, zasądzając od pozwanej na rzecz powoda kwotę 3.684,23 zł (kapitał pożyczki 3.000 zł + odsetki 449,88 zł + prowizja administracyjna 234,35 zł).

W punkcie II. sentencji wyroku sąd oddalił powództwo w pozostałej części (nienależnej prowizji przygotowawczej i pozostałej części prowizji administracyjnej) jako niezasadne.

O kosztach procesu w punkcie III. wyroku orzeczono na zasadzie art. 100 k.p.c. Powód wygrał niniejszą sprawę w 57,1 %, ponosząc koszty procesu w łącznej wysokości 2.067 zł z tytułu opłaty sądowej od pozwu w kwocie 250 zł, wynagrodzenia pełnomocnika będącego radcą prawnym w wysokości 1.800 zł (§ 2 pkt 4 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych /Dz. U. z 2018 r., poz. 265/) oraz opłaty skarbowej od pełnomocnictwa w kwocie 17 zł. Należał mu się zatem od pozwanej zwrot kwoty 1.180,26 zł, stanowiącej 57,1 % poniesionych kosztów procesu.

Wobec wydania wyroku zaocznego, w myśl art. 333 § 1 pkt 3 k.p.c., w części uwzględniającej powództwo (punkty I. i III. sentencji) wyrokowi nadano z urzędu rygor natychmiastowej wykonalności, o czym orzeczono w punkcie IV. sentencji wyroku.