Pełny tekst orzeczenia

WYROK

1  W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 01 sierpnia 2018 r.

Sąd Rejonowy w Tczewie I Wydział Cywilny w składzie:

Przewodniczący Sędzia Sądu Rejonowego Anna Ściepuro

Protokolant starszy sekretarz sądowy Anna Kordecka

po rozpoznaniu w dniu 01 sierpnia 2018 r. w Tczewie

na rozprawie

sprawy z powództwa W. S.

przeciwko (...) A. Towarzystwu (...) Spółce Akcyjnej z siedzibą w P.

o zapłatę

I. umarza postępowanie co do kwoty 6034,90 zł (sześć tysięcy trzydzieści cztery złote i dziewięćdziesiąt groszy),

II. w pozostałym zakresie oddala powództwo,

III. nie obciąża powoda kosztami postępowania.

Sygn. akt I C 766/17

1  U Z A S A D N I E N I E

Powód W. S. złożył pozew przeciwko (...) A. Towarzystwu (...) Spółce Akcyjnej z siedzibą w P. o zapłatę kwoty 28.764,52 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty. Nadto wniósł o zasądzenie od pozwanego kosztów procesu według norm przepisanych i zwolnienie od kosztów sądowych.

W uzasadnieniu powód wskazał, że zawarł umowę o kredyt z Bankiem (...) S.A. Oddział w T.. W związku z tą umową powód został również ubezpieczony na życie u pozwanego w zakresie ubezpieczenia śmierci powoda, trwałej i całkowitej niezdolności do pracy powoda. W trakcie spłacania kredytu powstała u powoda trwała i całkowita niezdolność do pracy. Pozwany odmówił wypłaty świadczenia i nie uwzględnił odwołania powoda. Skarga powoda do Rzecznika Ubezpieczonych nie została uwzględniona. Wskazano, że niezdolność do jakiejkolwiek pracy zarobkowej wystąpiła u pozwanego dopiero w 2010 r.

Postanowieniem z dnia 06 czerwca 2017 r. Sąd zwolnił powoda od kosztów sądowych.

W piśmie procesowym z dnia 11 maja 2018 r. pełnomocnik powoda – żona M. S. wskazała, że w chwili zawarcia umowy kredytu powód nie był w pełni świadomy swego postępowania i nie miał zdolności kredytowej i jedyni3 przy pomocą rodziny spłacił tytułem przedmiotowego kredytu kwotę 6.034,90 zł.

W odpowiedzi na pozew pozwany wniósł o oddalenie powództwa i zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów procesu według norm przepisanych, w tym kosztów zastępstwa procesowego. Pozwany podniósł zarzut przedawnienia roszczenia i niewłaściwego ustalenia wartości przedmiotu sporu. W uzasadnieniu wskazał, że ostatnie pismo odmawiające powodowi świadczenia skierowane zostało do niego w dniu 13 stycznia 2011 r., zatem upłynął już trzyletni termin przedawnienia dochodzonego roszczenia. Z ostrożności procesowej wskazał, że maksymalna kwota roszczenia powoda wynosi 18.000,00 zł. Tym samym wysokość roszczenia w pozwie jest niezgodna z treścią stosunku ubezpieczenia. Pozwany wyjaśnił, że odmówił powodowi świadczenia, gdyż występujące u powoda schorzenia zostały u niego rozpoznane przed przystąpieniem do ubezpieczenia. Powód jest całkowicie niezdolny do pracy i samodzielnej egzystencji od 1995 r., czyli od 14 lat przed objęciem ochroną ubezpieczeniową. Zdarzeniem ubezpieczeniowym w niniejszej sprawie jest trwała i całkowita niezdolność do pracy powstała w okresie ochrony ubezpieczeniowej. Tym samym odpowiedzialność pozwanego w tym zakresie jest wyłączona.

W piśmie z dnia 05 czerwca 2018 r. pełnomocnik powoda zakwestionowała zarzut przedawnienia wskazując, że powód od maja 2010 r. do 25 kwietnia 2017 r. dochodził przedmiotowego świadczenia. Ponadto zmieniła żądanie pozwu, ostatecznie dochodząc od powoda kwoty 22.729,00 zł, uwzględniającej wpłaty dokonane przez powoda. Cofnęła pozew co do kwoty 6.034,90 zł. Pełnomocnik powoda podtrzymała, że trwała i całkowita niezdolność do pracy powstała u powoda dopiero z dniem 26 kwietnia 2010 r.

Pozwany w piśmie z dnia 11 czerwca 2018 r. podtrzymał stanowisko zawarte w odpowiedzi na pozew wskazując, że zarzuty podniesione w piśmie z dnia 11 maja 2018 r. są chybione, bowiem dotyczą zawarcia i wykonywania umowy kredytu gotówkowego, którego stroną nie jest pozwany. Z ostrożności procesowej wskazał, że skoro od lipca 2009 r. do sierpnia 2010 r. powód spłacał kredyt, to był świadomy zawarcia umowy i obowiązków z tego wynikających.

W piśmie z dnia 10 lipca 2018 r. pozwany podkreślił, że dochodzenie roszczeń przeciwko podmiotom innym niż pozwany, nie przerywa biegu terminu przedawnienia roszczenia przeciwko pozwanemu.

Na rozprawie w dniu 01 sierpnia 2018 r. pełnomocnik pozwanego wyraził zgodę na cofnięcie powództwa w zakresie wskazanym przez pełnomocnika powoda, przy jednoczesnym zwrocie kosztów procesu w tym zakresie.

Stanowiska stron do czasu zamknięcia rozprawy nie uległy zmianie.

S ąd ustalił następujący stan faktyczny:

Powód W. S. w dniu 19 czerwca 2009 r. zawarł umowę o kredyt gotówkowy nr (...) z Bankiem (...) S.A. z siedzibą we W.. Mocą tej umowy w/w Bank udzielił powodowi kredytu w kwocie 18.000,00 zł. Spłata miała nastąpić w sześćdziesięciu ratach w kwocie po 479,58 zł (ostatnia w kwocie 469,30 zł).

W dniu zawarcia powyższej umowy kredytu powód został objęty grupowym ubezpieczeniem na życie, na podstawie umowy zawartej z pozwanym (...) A. Towarzystwem (...) Spółką Akcyjną z siedzibą w P.. Ochrona ubezpieczeniowa obejmowała m.in. ryzyko śmierci ubezpieczonego w trakcie okresu ubezpieczenia oraz powstania w trakcie trwania okresu ubezpieczenia trwałej i całkowitej niezdolności do pracy ubezpieczonego. Zgodnie z warunkami ubezpieczenia świadczenie z tytułu trwałej i całkowitej niezdolności do pracy nie zostanie wypłacone, jeżeli trwała i całkowita niezdolność do pracy ubezpieczonego powstanie jako bezpośredni lub pośredni skutek innych stanów chorobowych rozpoznanych lub leczonych u ubezpieczonego w okresie sześciu miesięcy poprzedzających dzień rozpoczęcia ochrony ubezpieczeniowej. Maksymalna Suma (...) przysługująca powodowi przy uznaniu, że doszło do zdarzenia ubezpieczeniowego w postaci trwałej i całkowitej niezdolności do pracy ubezpieczonego wynosiła aktualne saldo zadłużenia, maksymalnie wartość udzielonego kredytu.

(dowody: umowa o kredyt got ówkowy nr (...) – k. 5-7, certyfikat – k. 8, harmonogram spłat – k. 9-10, warunki ubezpieczenia na życie – k. 103-104)

Powód w okresie od 16 września 2009 r. do 11 sierpnia 2010 r. spłacił kredytodawcy tytułem przedmiotowego kredytu łącznie kwotę 6.034,90 zł. Wobec braku dalszych spłat, Bank (...) S.A. wypowiedział powodowi umowę kredytu.

(dowody: potwierdzenia wp łaty – k. 73-78, wypowiedzenie umowy – k. 15)

Następnie powód wystąpił do pozwanego o wypłatę świadczenia w związku z powstaniem trwałej i całkowitej niezdolności do pracy ubezpieczonego.

Decyzją z dnia 06 lipca 2010 r. pozwany odmówił wypłaty świadczenia z uwagi na powstanie trwałej i całkowitej niezdolności do pracy u W. S. przed objęciem go ochroną ubezpieczeniową - w 1995 r..

Odwołanie powoda, złożone w dniu 09 sierpnia 2010 r., nie zostało przez pozwanego uwzględnione, o czym powód został powiadomiony pismem z dnia 31 sierpnia 2010 r.

(dowody: odwo łanie – k. 11-11v, pismo pozwanego z dnia 31 sierpnia 2010 r. – k. 14-14v)

W dniu 28 października 2010 r. powód skierował do Rzecznika Ubezpieczonych skargę, w której domagał się uchylenia decyzji pozwanego, odmawiającej wypłaty przedmiotowego świadczenia.

W piśmie z dnia 28 lutego 2011 r. Rzecznik Ubezpieczonych, po otrzymaniu wyjaśnień ubezpieczyciela wskazał, że nie posiada władczych uprawnień do zmiany stanowiska zakładu ubezpieczeń w sprawie indywidulanej.

(dowody: skarga – k. 16-19,pismo pozwanego z dnia 13 stycznia 2011 r. – k. 21, pismo Rzecznika Ubezpieczonych z dnia 28 lutego 2011 r. – k. 22-24)

W dniu 27 czerwca 2014 r. powód wniósł do Sądu Rejonowego w Tczewie pozew przeciwko Prokurze Niestandaryzowanemu Sekurytyzacyjnemu Funduszowi Inwestycyjnemu Zamkniętemu z siedzibą we W. o wypłatę świadczenia z tytułu w/w umowy ubezpieczenia.

Wyrokiem z dnia 22 kwietnia 2016 r., w sprawie sygn. akt I C 2360/14, Sąd Rejonowy w Tczewie powództwo oddalił. Apelacja powoda od powyższego wyroku została oddalona przez Sąd Okręgowy w Gdańsku, wyrokiem z dnia 04 listopada 2016 r. w sprawie sygn. akt XVI Ca 557/16.

Do dnia złożenia pozwu, powód nie dochodził na drodze sądowej od pozwanego towarzystwa ubezpieczeń roszczenia z tytułu umowy ubezpieczenia.

(dow ód: pozew – k. 115-117, wyrok z dnia 22 kwietnia 2016 r. z uzasadnieniem – k. 118-121v, wyrok z dnia 04 listopada 2016 r. z uzasadnieniem – k. 122-126v)

Powód W. S. w dniu 22 maja 1996 r. został zaliczony do pierwszej grupy inwalidzkiej. Z orzeczenia Komisji Lekarskiej ds. Inwalidztwa i Zatrudnienia wynika iż od 01 grudnia 1995 r. z uwagi na ogólny stan zdrowia powód został uznany za osobę niezdolną do samodzielnej egzystencji i wymaga opieki osoby drugiej. Powód cierpi na schorzenia w postaci encefalopatii pourazowej, oligofrenii, choroby zwyrodnieniowej stawów biodrowych i kręgosłupa oraz nadciśnienie tętnicze.

W dniu 06 lutego 2014 r. powód został zaliczony przez (...) ds. Orzekania o Niepełnosprawności w T. do grona osób o znacznym stopniu niepełnosprawności, które to orzeczenie zostało wydane na stałe. W orzeczeniu wskazano, że powód wymaga stałej i długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji. Wskazano też na konieczność korzystania z systemu środowiskowego wsparcia w samodzielnej egzystencji oraz konieczność zaopatrzenia w przedmioty ortopedyczne, środki pomocnicze lub pomoce techniczne, ułatwiające mu funkcjonowanie.

Powód otrzymuje rentę w wysokości 1.063,59 zł miesięcznie. Jego żona M. S. otrzymuje emeryturę w kwocie 672,05 zł miesięcznie. Powód uzyskuje dochód z czynszu w wysokości 800,00 zł miesięcznie. Jest zadłużony w instytucjach finansowych i u rodziny. Jego opiekunem i osobą umożliwiający mu normalną egzystencję , jest jego żona M. S., występująca jako pełnomocnik w niniejszej sprawie.

Z uwagi na to, iż w postępowaniu zostały wyjaśnione wszystkie istotne fakty dla rozstrzygnięcia sprawy, mając również na względzie stan zdrowia powoda, potwierdzony przedkładanymi zaświadczeniami lekarskim, Sąd w myśl art. 299 kpc uznał, iż nie jest koniecznym jego przesłuchanie.

(dowody: wypis z orzeczenia – k. 29-29v, zaświadczenia lekarskie – k. 30, 134, orzeczenie o stopniu niepełnosprawności – k. 31, decyzje z ZUS – k. 40-41v, umowy pożyczki – k. 46-47v, 48-49v, dokumentacja przedłożona wraz z wnioskiem o zwolnienie od kosztów sądowych – k. 37-55)

S ąd zważył, co następuje:

Wskazać należy, ze powyższy stan faktyczny był w zasadzie niesporny i wynikał z dokumentów zgromadzonych w aktach, przedłożonych przez strony, których prawdziwości i autentyczności nie kwestionowała żadna ze stron (umowa kredytu, dowody wpłaty, certyfikat, warunki ubezpieczenia, dokumentacja lekarska, zaświadczenia o stanie zdrowia, pisma stron i. in.).

Spór w niniejszej sprawie sprowadzał się do odmiennej interpretacji przedstawionych dokumentów przez obie strony, jak i do konieczności zweryfikowania zarzutu przedawnienia roszczenia zgłoszonego przez pozwanego.

Odnosząc się w pierwszej kolejności do zgłoszenia zarzutu przedawnienia roszczenia, wskazać należy, że zgodnie z treścią art. 819 §1 kodeksu cywilnego - roszczenia z tytułu zawartej umowy ubezpieczenia przedawniają się z upływem lat trzech. Bieg przedawnienia roszczenia o świadczenie do ubezpieczyciela przerywa się także przez zgłoszenie ubezpieczycielowi tego roszczenia lub przez zgłoszenie zdarzenia objętego ubezpieczeniem. Bieg przedawnienia rozpoczyna się na nowo od dnia, w którym zgłaszający roszczenie lub zdarzenie otrzymał na piśmie oświadczenie ubezpieczyciela o przyznaniu lub odmowie świadczenia (art. 819 § 4 kc).

W myśl art. 120 § 1 kc, bieg przedawnienia rozpoczyna się od dnia, w którym roszczenie stało się wymagalne. Jeżeli wymagalność roszczenia zależy od podjęcia określonej czynności przez uprawnionego, bieg terminu rozpoczyna się od dnia, w którym roszczenie stałoby się wymagalne, gdyby uprawniony podjął czynność w najwcześniej możliwym terminie. Bieg przedawnienia przerywa się przez każdą czynność przed sądem lub innym organem powołanym do rozpoznawania spraw lub egzekwowania roszczeń danego rodzaju albo przed sądem polubownym, przedsięwziętą bezpośrednio w celu dochodzenia lub ustalenia albo zaspokojenia lub zabezpieczenia roszczenia; przez uznanie roszczenia przez osobę, przeciwko której roszczenie przysługuje; przez wszczęcie mediacji (art. 123 kc).

Po każdym przerwaniu przedawnienia biegnie ono na nowo. W razie przerwania przedawnienia przez czynność w postępowaniu przed sądem lub innym organem powołanym do rozpoznawania spraw lub egzekwowania roszczeń danego rodzaju albo przed sądem polubownym albo przez wszczęcie mediacji, przedawnienie nie biegnie na nowo, dopóki postępowanie to nie zostanie zakończone (art. 124 kc)

W niniejszej sprawie ostatnie oświadczenie pozwanego, w którym potwierdził on brak podstaw do przyznania powodowi świadczenia, złożone zostało powodowi w piśmie z dnia 31 sierpnia 2010 r. (k. 14), w którym ubezpieczyciel uzasadniając swoje stanowisko poinformował powoda o możliwości dochodzenia swoich roszczeń na drodze sądowej. W ocenie Sądu odpowiedzią na ową decyzję było skierowanie przez powoda skargi w dniu 25.10.2010 r. do Rzecznika Ubezpieczonych. Następnie pozwany w piśmie skierowanym do Rzecznika Ubezpieczonych z dnia 13 stycznia 2011 r. (k. 21) wypowiedział się definitywnie odmawiając powodowi wypłaty sumy ubezpieczenia, podtrzymując swoją dotychczasową argumentację. Powód pismem Rzecznika Ubezpieczonych z dnia 28 lutego 2011 r. (k. 22) powiadomiony został o ostatecznej odmowie wypłaty odszkodowania i od tamtego czasu nie podjął kolejnych kroków na drodze postępowania pojednawczego czy sądowego do momentu wytoczenia powództwa przeciwko (...) S.A. w W. w dniu 25 kwietnia 2017 r., czyli po upływie ponad 6 lat od ostatniej decyzji w sprawie. W oceni Sądu zgodnie z art. 819 § 4 kc najpóźniej od daty 28 lutego 2011 r. rozpoczął się ponownie bieg terminu przedawnienia. Pozew w niniejszej sprawie został wniesiony w dniu 25 kwietnia 2017 r. – po upływie 6 lat od tego zdarzenia, podczas gdy okres przedawnienia wynosi lat trzy. Z tych względów zgłoszony zarzut przedawnienia uznać należało za zasadny.

Niezależnie od powyższego, w ocenie Sądu istnieje potrzeba, by wyjaśnić powodowi wątpliwości zgłaszane przez jego pełnomocnika w toku procesu. Po pierwsze - wniesienia powództwa do Sądu przeciwko innemu podmiotowi, tj. Prokurze Niestandaryzowanemu Sekurytyzacyjnemu Funduszowi Inwestycyjnemu Zamkniętemu z siedzibą we W. o wypłatę świadczenia z tytułu umowy ubezpieczenia zawartej z pozwanym (co wynika z dokumentów k. 115 i nast.), nie przerwało biegu terminu przedawnienia w niniejszej sprawie. Załączony przez stronę powodową pozew dotyczył innego podmiotu niż pozwany w niniejszej sprawie. Wprawdzie w treści art. 123 § 1 pkt 1 kc ustawodawca nie wskazał, że przerwanie biegu przedawnienia nastąpić może tylko w drodze czynności podjętej przeciwko dłużnikowi. Zastrzeżenie takie nie wydaje się jednak konieczne, oczywiste jest bowiem, że czynność przedsięwzięta przeciwko osobie niebędącej dłużnikiem nie spowoduje przerwania biegu przedawnienia. Bieg przedawnienia przerywa jedynie czynność uprawnionego, która odnosi się do tej osoby, przeciw której wymierzone jest roszczenie (E. Gniewek, Kodeks cywilny. Komentarz, wyd. 8, rok 2017, Legalis).

Wobec powyższego, na podstawie przywołanych wyżej przepisów, a także na podstawie art. 117 § 2 kc, w punkcie II wyroku Sąd oddalił powództwo w pozostałym zakresie tj. ponad kwotę cofniętego powództwa (o czym niżej).

Na marginesie i po drugie - Sąd wskazuje, że powództwo podlegało oddaleniu również z uwagi na brak wystąpienia w sprawie zdarzenia ubezpieczeniowego. Zdarzeniem takim mogło być m.in. powstanie w trakcie okresu ubezpieczenia trwałej i całkowitej niezdolności do pracy ubezpieczonego (§ 3 ust. 2 pkt 2 warunków ubezpieczenia na życie). Jednakże z przedłożonej dokumentacji medycznej dotyczącej schorzeń powoda wynika niewątpliwie, że powód cierpiał na szereg schorzeń już na długo przed zawarciem umowy ubezpieczenia (k.29). Pomimo tego zawarł z pozwanym umowę ubezpieczenia. W chwili jej zawierania znał warunki umowy i przez rok się z umowy wywiązywał (co zostało przez stronę powodową przyznane). Świadczenie nie mogło być wypłacone ubezpieczonemu, jeżeli trwała i całkowita niezdolność do pracy powstała jako enia bezpośredni lub pośredni skutek innych stanów chorobowych rozpoznanych lub leczonych u ubezpieczonego w okresie sześciu miesięcy poprzedzających dzień rozpoczęcia ochrony ubezpieczeniowej (§ 7 ust. 4 pkt 6 warunków ubezpieczenia na życie). Skoro więc trwała i całkowita niezdolność do pracy powstała u powoda znacznie wcześniej niż w trakcie okresu ubezpieczenia, to nie było podstawy do wypłaty mu żądanego świadczenia.

W punkcie I wyroku Sąd umorzył postępowanie w części tj. co do kwoty 6.034,90 zł. Powód cofnął pozew w tej części po rozpoczęciu rozprawy, a pozwany wyraził zgodę na cofnięcie pozwu w części na rozprawie w dniu 01.08.2018 r.

Zgodnie z art. 203 § 1 kpc pozew może być cofnięty bez zezwolenia pozwanego aż do rozpoczęcia rozprawy, a jeżeli z cofnięciem połączone jest zrzeczenie się roszczenia - aż do wydania wyroku.

W razie cofnięcia pozwu poza rozprawą przewodniczący odwołuje wyznaczoną rozprawę i o cofnięciu zawiadamia pozwanego, który może w terminie dwutygodniowym złożyć sądowi wniosek o przyznanie kosztów. Gdy skuteczność cofnięcia pozwu zależy od zgody pozwanego, niezłożenie przez niego oświadczenia w tym przedmiocie w powyższym terminie uważa się za wyrażenie zgody (art. 203 § 3 kpc).

Sąd może uznać za niedopuszczalne cofnięcie pozwu, zrzeczenie się lub ograniczenie roszczenia tylko wtedy, gdy okoliczności sprawy wskazują, że wymienione czynności są sprzeczne z prawem lub zasadami współżycia społecznego albo zmierzają do obejścia prawa (art. 203 § 4 kpc).

W myśl art. 355 § 1 kpc sąd wydaje postanowienie o umorzeniu postępowania, jeżeli powód cofnął ze skutkiem prawnym pozew lub jeżeli wydanie wyroku stało się z innych przyczyn zbędne lub niedopuszczalne.

Postanowienie o umorzeniu postępowania może zapaść na posiedzeniu niejawnym, jeżeli powód cofnął ze skutkiem prawnym pozew w piśmie procesowym albo gdy strony zawarły ugodę przed mediatorem, którą zatwierdził sąd (art. 355 § 2 kpc).

W ocenie Sądu w niniejszej sprawie cofnięcie przez powoda pozwu we wskazanej wyżej części nie jest sprzeczne z prawem i zasadami współżycia społecznego oraz nie zmierza do obejścia prawa. Wobec skutecznego częściowego cofnięcia powództwa przez powoda umorzenie postępowania w części opisanej w sentencji stało się konieczne.

Mając powyższe na względzie, na podstawie art. 355 § 1 kpc, Sąd orzekł jak w punkcie I sentencji.

O kosztach postępowania Sąd orzekł w punkcie III sentencji, na podstawie art. 102 kpc. Zgodnie z treścią art. 102 kpc w wypadkach szczególnie uzasadnionych sąd może zasądzić od strony przegrywającej tylko część kosztów albo nie obciążać jej w ogóle kosztami. W okolicznościach niniejszej sprawy w ocenie Sądu zaszły okoliczności szczególne uzasadniające zastosowanie tego przepisu. Do okoliczności uwzględnianych przez sąd przy ocenie przesłanek zastosowania omawianego przepisu zaliczyć można te dotyczące stanu majątkowego i sytuacji życiowej i zdrowotnej strony. Powód jest osobą schorowaną od wielu lat i od wielu lat wymaga ciągłej pomocy żony, jest niezdolny do samodzielnej egzystencji. Orzeczono wobec niego znaczny stopień niepełnosprawności. Cierpi na liczne przewlekłe choroby (encefalopatia pourazowa, oligofrenia, choroba zwyrodnieniowa stawów biodrowych i kręgosłupa, nadciśnienie tętnicze) już od 1979 r. Jego sytuacja finansowa i majątkowa jest bardzo trudna, powód z małżonką utrzymują się renty powoda, emerytury M. S. i dochodów z najmu, jednakże łącznie daje to kwotę nie wyższą niż 2.500 zł, a suma ta w całości przeznaczana jest na utrzymanie małżonków S., potrzebne leki, powód z żoną korzystają także z pomocy/pożyczek u rodziny. Z tego tytułu powód został zwolniony w całości od kosztów sądowych. W toku postępowania sądowego powód nie postępował niesumiennie czy niewłaściwie, a zasadność swego roszczenia wywodził z faktu, że wcześniej w podobnych okolicznościach otrzymał świadczenie od innego ubezpieczyciela (k. 28). Powód ani jego pełnomocnik nie posiadają wykształcenia prawniczego, mogli więc trwać w przekonaniu, że ich żądanie jest uzasadnione. Całokształt powyższych okoliczności spowodował, iż Sąd nie obciążył powoda kosztami procesu, uznając jego wypadek za szczególnie uzasadniony.