Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 08 listopada 2018 roku.

Sąd Rejonowy w Golubiu-Dobrzyniu II Wydział Karny w składzie:

Przewodniczący: SSR Izabela Bejger

Protokolant: st. sekr. sądowy Ewa Romanowska

w obecności oskarżyciela Prok. Rej. - A. G.

po rozpoznaniu w dniu 4 czerwca 2018 roku, 20 września 2018 roku, 8 listopada 2018 roku

sprawy Z. W.

syna R. i H. z domu N.

urodz. (...) w miejscowości W.

oskarżonego o to, że: w okresie od 5 lutego 2016 roku do 12 lutego 2016 roku w L., działając w krótkich odstępach czasu i w wykonaniu z góry powziętego zamiaru, w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, doprowadził pracownika firmy (...) sp. z o.o. do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w/w firmy w postaci materiałów budowlanych o wartości 14.364,14 złotych z ten sposób, że złożył drogą internetową zamówienie na zakup 17 palet cementu o wartości 7.845,43 złotych oraz 20 palet betonu komórkowego o wartości 6.336,96 złotych, a następnie trzykrotnie użył jako autentycznych podrobionych potwierdzeń zapłaty przesyłając je drogą internetową na adres email firmy (...), wprowadzając w ten sposób pracownika firmy w błąd co do faktu dokonania zapłaty za zamówiony towar

tj. o przestępstwo z art. 286 § 1 kk i art. 270 § 1 kk w zw. z art. 11 § 2 kk zw. z art. 12 kk

ORZEKA:

I.  uznaje oskarżonego Z. W. za winnego popełnienia zarzucanego mu w akcie oskarżenia czynu, tj. przestępstwa z art. 286 § 1 kk i art. 270 § 1 kk w zw. z art. 11 § 2 kk w zw. z art. 12 kk, przy czym ustala, iż wartość mienia w postaci materiałów budowlanych, którymi niekorzystnie rozporządził pracownik firmy (...) Sp. z o.o. wynosi 14.182,39 (czternaście tysięcy sto osiemdziesiąt dwa złotych, trzydzieści dziewięć groszy) i za to, w myśl art. 11 § 3 kk, na mocy art. 286 § 1 kk wymierza mu karę 1 (jednego) roku i 8 (ośmiu) miesięcy) pozbawienia wolności;

II.  na mocy art. 33 § 2 kk w zw. z art. 33 § 1 i 3 kk wymierza mu karę grzywny w wysokości 50 (pięćdziesięciu) stawek dziennych przyjmując wysokość jednej stawki za równoważną kwocie 10 (dziesięciu) złotych;

III.  na mocy art. 46 § 1 kk zobowiązuje oskarżonego do naprawienia szkody wyrządzonej przestępstwem poprzez zapłatę na rzecz pokrzywdzonego firmy (...) sp. z o.o. kwoty 14.182,39 (czternaście tysięcy sto osiemdziesiąt dwa złote trzydzieści dziewięć groszy) złotych;

IV.  zasadza od oskarżonego na rzecz oskarżyciela posiłkowego kwotę 1.704,00 (jeden tysiąc siedemset cztery złote) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego;

V.  zwalnia oskarżonego od obowiązku uiszczenia opłaty sądowej, zaś wydatkami poniesionymi w sprawie obciąża Skarb Państwa.

II K 3/18

UZASADNIENIE

Z. W. prowadzi działalność gospodarczą pod nazwą Zakład (...) z siedzibą w P. przy ul. (...). 2 lutego 2016 roku w ramach prowadzonej działalności przesłał drogą mailową z adresu mailowego (...) do firmy (...) sp. z o.o. z siedzibą w L. zapytanie ofertowe, proponując podjęcie stałej współpracy na odbiory hurtowe materiałów budowlanych własnym transportem. Na skutek złożenia oferty firma (...) Sp. z o.o. podjęła współpracę ze Z. W., sprzedając mu materiały budowlane. 3 lutego 2016 roku Z. W. za pośrednictwem wskazanego adres mailowego przesłał do firmy (...) sp. z o.o. zamówienie na 2 transporty bloczków z betonu komórkowego po 20 palet. W rozmowie z przedstawicielem firmy uzgodniono, że formą płatności będzie przedpłata na konto. 4 lutego 2016 roku została wystawiona faktura pro forma na kwotę 12.673,92 zł brutto i wysłana Z. W.. 5 lutego 2016 roku mężczyzna przesłał do firmy (...) sp. z o.o. maila zawierającego zmianę zamówienia na 1 transport bloczków. W związku ze zmianą zamówienia nie została wystawiona nowa fraktura. Ustalono, że zamawiający zapłaci za towar połowę kwoty widniejącej na fakturze, tj. 6.336,96 zł. Tego samego dnia zamawiający przesłał do firmy (...) sp. z o.o. potwierdzenie dokonania wpłaty kwoty 6.336,96 zł w Agencji (...) S.A. Następnie towar został załadowany i wywieziony przez P. B.. W tym samym dniu Z. W. złożył w firmie (...) Sp. z o.o. kolejne zamówienie na 17 palet cementu, wskazując dane odbiorcy towaru. Po wystawieniu faktury na kwotę 7.845,43 zł i przesłaniu jej mailem zamawiającemu po kilku godzinach przesłał potwierdzenie wpłaty powyższej kwoty 7.845,43 zł. Następnie towar został wydany i przewieziony. Również 5 lutego 2016 roku Z. W. złożył ponownie zamówienie na 17 palet cementu. Po wystawieniu faktury na kwotę 7.552,69 zł, przesłaniu potwierdzenia zapłaty, towar wydano i przewieziono. 11 lutego 2016 roku Z. W. zamówił również drogą mailową 20 palet betonu komórkowego. Po wystawieniu faktury na kwotę 6.518,71 zł przesłał potwierdzenie wpłaty tej kwoty. Następnego dnia do firmy wpłynęło zmienione zamówienie na zakup 20 palet innego betonu za kwotę 6.336,96 zł. (...) Sp. z o.o. K. D. uzgodnił ze Z. W., że wpłata z poprzedniego dnia zostanie zaliczona na poczet zmienionego zamówienia. Towar został wydany osobie upoważnionej. Między czasie K. D. ustalił, że jedna z wcześniejszych wpłat nie wpłynęła na konto firmy. Gdy poinformował i tym Z. W., mężczyzna zapewniał, że wszystkie wcześniejsze wpłaty zostały dokonane. Również 12 lutego 2016 roku Z. W. złożył kolejne zamówienie na 3 transporty bloczków. Po wystawieniu faktur i wysłaniu ich mailem do firmy nie wpłynęły potwierdzenia wpłat. Realizacja zamówień została wstrzymana. Na skutek analizy przełożonych wpłat ustalono, że pieniądze za towary zamówione w dniach 5 i 12 lutego odpowiednio w kwotach 7.845,43 zł oraz 6.336,96 zł nie wpłynęły na konto firmy (...) sp. z o.o. Z informacji udzielonej przez Bank (...) S.A. wynikało, że wpłaty powyższych kwot, których dotyczyły potwierdzenia przesłane przez Z. W., w rzeczywistości nie zostały dokonane.

Dowód:

- zeznania świadka K. D. – k. 3, 43v, 220-222,

- pismo oskarżonego – k. 5,

- zamówienia złożone przez oskarżonego – k. 6-10, 15-18, 22-24v,

- potwierdzenia wpłat – k. 11-14, 19-21, 25-27,

- maile – 28-40,

- zamówienia z dokumentami WZ – k. 45-48,

- wydruk z Krajowego Rejestru Urzędowego Podmiotów Gospodarki Narodowej GUS – k. 51-51v,

- faktury VAT – k. 60-62,

- potwierdzenia wpłat – k. 63,

- informacja z Grupy (...) S.A. – k. 66-68,

- faktury proforma – k. 71-77,

- zeznania świadka Z. J. – k. 118-119,

- zeznania świadka P. B. – k. 146,

- wyjaśnienia oskarżonego – k. 273.

Oskarżony Z. W. – rozwiedziony, ojciec trzech córek, bez osób na utrzymaniu, wykształcenie średnie, z zawodu ślusarz mechanik, prowadzący działalność gospodarczą Z. (...) , osiągający z tego tytułu dochód w kwocie ok. 2.500 zł miesięcznie, bez majątku, karany sądownie.

Dowód:

- dane osobopoznawcze – k. 274,

- karta karna – 345-347.

Oskarżony Z. W. przesłuchany w toku postępowania przygotowawczego przyznał się w całości do popełnienia zarzucanego mu czynu. Jednocześnie skorzystał z przysługującego mu prawa do odmowy składania wyjaśnień i odpowiedzi na pytania (k. 273). Zawiadomiony o terminie rozprawy nie stawił się przed sądem i nie złożył wyjaśnień.

Dokonując oceny wyjaśnień oskarżonego sąd uznał je za wiarygodne, gdyż korespondują one z pozostałymi dowodami zebranymi w toku postępowania dowodowego. W szczególności mowa tu o zeznaniach świadka K. D., pracownika pokrzywdzonej firmy (...) sp. z o.o., które wobec braku konieczności bezpośredniego przeprowadzenia tego dowodu oraz braku sprzeciwu obecnych stron sąd odczytał na rozprawie. W zeznaniach tych świadek w sposób szczegółowy opisał okoliczności dotyczące nawiązania oraz przebiegu współpracy firmy (...) sp. z o.o. z oskarżonym. Świadek wskazał na przebieg poszczególnych zamówień, które oskarżony składał w reprezentowanej przez niego firmie. W swoich zeznaniach świadek wskazał również, że w czasie współpracy z oskarżonym część wpłat, które miały zostać rzekomo dokonane na poczet zapłaty należności za sprzedany towar nie wpłynęła na konto firmy. Świadek powiedział o tym oskarżonemu, który zapewnił, że wpłaty te na pewno zostały dokonane. Po przesłaniu wszystkich potwierdzeń wpłat przesłanych przez oskarżonego do Banku (...) S.A. świadek uzyskał informację, że potwierdzenia wpłat kwot 7.845,43 zł oraz 6.336,96 zł zostały podrobione, a wpłaty te w rzeczywistości nigdy nie zostały dokonane przez oskarżonego. Zeznania tego świadka były dla sądu wiarygodne, gdyż były spójne i logiczne. Ponadto korespondowały z nieosobowymi środkami dowodowymi, w tym fakturami VAT, dokumentami wydania oraz wydrukami korespondencji mailowej obrazującej przebieg współpracy handlowej pomiędzy oskarżonym a firmą (...) sp. z o.o. Mowa tu o wysyłanych zamówieniach, fakturach, potwierdzeniach wpłat. Należy zauważyć, że strony procesu, w tym oskarżony nie kwestionowały autentyczności tych dokumentów. Należy przy tym zauważyć, że oskarżony nie kwestionował, że to on wysyłał maile zawierające zamówienia oraz potwierdzenia zapłaty cen nabycia towarów, Z tego względu sąd nie miał podstaw, aby odmówić wiarygodności tym dowodom. Jednocześnie sąd wziął pod uwagę wydruki zawierające skany potwierdzeń wpłat gotówkowych na kwotę 7.845,43 zł oraz na kwotę 6.336,96 zł dokonanych rzekomo w Agencji (...) S.A. Wskazać należy, że oskarżony nie kwestionował faktu podrobienia tych dokumentów, które stanowią w istocie zasadniczy dowód przestępstwa zarzucanego oskarżonemu.

Sąd w toku rozprawy przesłuchał w charakterze świadków A. M. i M. B.. Wymieni świadkowie z uwagi na upływ czasu nie byli w stanie przypomnieć sobie szczegółów okoliczności dotyczących transportu materiałów budowlanych. Zeznania te były dla sądu wiarygodne, ale z powyższych względów nie wniosły nic istotnego do sprawy

Sąd odczytał na rozprawie również zeznania świadków Z. J. i P. B., którzy w swoich zeznaniach potwierdzili okoliczność transportu towaru kupionego przez oskarżonego w postaci 24 ton bloczka komórkowego. Generalnie zeznania tych osób nie wniosły nic istotnego do sprawy, gdyż osoby te nie pamiętały szczegółów dotyczących wykonania usługi, niemniej sąd nie miał podstaw, aby odmówić wiarygodności tym dowodom.

Podobne znaczenie dla rozstrzygnięcia spraw miały zeznania świadków, które ujawniono bez odczytywania. Mowa tu o zeznaniach R. K., A. R., D. R. oraz K. S.. Również zeznania tych osób nie wniosły nic, co mogłoby mieć istotne znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy.

Ponadto sąd uznał za wiarygodne pozostałe dowody w postaci dokumentów, w tym informację z KRK, wydruk z Krajowego Rejestru Urzędowego Podmiotów Gospodarki Narodowej GUS oraz informację z Grupy (...) S.A. Autentyczność tych dokumentów nie stanowiła przedmiotu sporu.

Mając na uwadze przedstawiony materiał dowodowy, sąd uznał oskarżonego Z. W. za winnego popełnienia zarzucanego mu czynu z tym ustaleniem, że wartość mienia w postaci materiałów budowlanych, którymi niekorzystnie rozporządził pracownik firmy (...) sp. z o.o. wynosi 14.182,39 zł, mając na uwadze, że suma kwot wynikających z poszczególnych faktur, tj. 7.845,43 zł i 6.336,96 zł to 14.182,39 zł, a nie jak wskazano w akcie oskarżenia 14.363,14 zł. Należy wskazać, że w świetle zebranego materiału dowodowego, w tym jednoznacznych wyjaśnień oskarżonego, nie budziło najmniejszych wątpliwości, że oskarżony, podczas współpracy handlowej z firmą (...) sp. z o.o. posłużył się jako autentycznymi podrobionymi dowodami wpłaty, które w rzeczywistości nie zostały dokonane. Na podstawie tych potwierdzeń pokrzywdzona firma wydała mu zamówiony towar za łączną kwotę 14.182,39 zł, natomiast pieniądze za jego sprzedaż nigdy nie wpłynęły na jej konto. Na skutek zachowania oskarżonego pokrzywdzona spółka w sposób ewidentnie niekorzystny rozporządziła swoim mieniem, pozostając w przekonaniu, że cena nabycia towaru została uiszczona. Nie mogło przy tym budzić wątpliwości, że oskarżony działał w pełni świadomie i z rozmysłem. Będąc informowanym przez pracownika pokrzywdzonego, że wpłacone pieniądze nie wpłynęły na konto, oskarżony zapewniał go, że wszystkie wpłaty, których potwierdzenia przesłał mailem zostały dokonane. w sytuacji, gdy 2 potwierdzenia wpłat zostały przez niego podrobione Celem działania oskarżonego niewątpliwie było osiągnięcie korzyści majątkowej na skutek doprowadzenia pokrzywdzonej firmy do niekorzystnego rozporządzenia mieniem przy pomocy wprowadzenia jej pracownika w błąd co do faktu zapłaty ceny sprzedaży. Dla osiągnięcia tego celu szczególne znaczenie miały podrobione potwierdzenia dwóch wpłat, którymi oskarżony posłużył się podczas finalizowania zakupu towarów. Tym zachowaniem oskarżony wyczerpał znamiona przestępstwa z art. 286 § 1 kk i art. 270 § 1 kk w zw. z art. 11 § 2 kk zw. z art. 12 kk. Należy zauważyć, że przyjęta w akcie oskarżenia kwalifikacja czynu zarzucanego oskarżonemu nie była kwestionowana przez niego. Przestępstwo z art. 286 § 1 kk popełnia ten, kto, w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, doprowadza inną osobę do niekorzystnego rozporządzenia własnym lub cudzym mieniem za pomocą wprowadzenia jej w błąd albo wyzyskania błędu lub niezdolności do należytego pojmowania przedsiębranego działania. Z kolei występku, o którym mowa w art. 270 § 1 kk dopuszcza się ten, kto, w celu użycia za autentyczny, podrabia lub przerabia dokument lub takiego dokumentu jako autentycznego używa.

Uznając oskarżonego za winnego popełnienia zarzucanego mu czynu, sąd po myśli art. 11 § 3 kk na mocy art. 286 § 1 kk wymierzył mu karę 1 roku i 8 miesięcy pozbawienia wolności. W ocenie sądu orzeczona kara – tak co do rodzaju, jak i wymiaru – jest adekwatna do stopnia winy i społecznej szkodliwości czynu. Zważyć trzeba, iż ustawowe zagrożenie karą za czyn z art. 286 § 1 kk wynosi od 6 miesięcy do 8 lat. W tym kontekście orzeczona kara nie razi surowością, oscylując wokół dolnego ustawowego zagrożenia. Wymierzając karę, sąd miał na uwadze uprzednią wielokrotną karalność oskarżonego, przede wszystkim za przestępstwa podobne przeciwko mieniu, za które oskarżony odbywał karę pozbawienia wolności. Karta karna oskarżonego zawiera obecnie 9 adnotacji o skazaniach, w tym 7 dotyczących przestępstwa z art. 286 § 1 kk, co jednoznacznie wskazuje na jego stopień demoralizacji i braku szacunku do obowiązujących norm prawnych. Wobec oskarżonego spośród ostatnich czterech skazań orzeczono 2 razy karę grzywny oraz 2 razy karę pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem. Jak pokazują realia przedmiotowej sprawy ze skazań tych nie wyciągnął żadnych wniosków, kontynuując swój przestępczy proceder. Nie wykorzystał też w sposób należyty danych mu wielokrotnie szans na poprawę swojego zachowania w warunkach wolnościowych. Popełniając kolejne przestępstwo oszustwa, oskarżony po raz kolejny dowiódł, iż całkowicie obce są mu zasady obowiązującego porządku prawnego, w sposób bezceremonialny je łamiąc. Zrobił to po uprzednim przygotowaniu, działając według obmyślonego planu i przy użyciu wcześniej spreparowanych dokumentów. Okoliczności te również musiały zostać wzięte pod uwagę przy rozważaniach dotyczących rodzaju i wysokości kary. Orzeczona kara pozbawienia wolności ma charakter bezwzględny. W przekonaniu sądu jedynie taka kara odniesie swój prewencyjny i wychowawczy cel. Oskarżony musi odczuć, iż tego typu zachowanie nie popłaca i każdorazowo spotka się ze zdecydowaną, szybką odpowiedzią ze strony wymiaru sprawiedliwości. Orzeczona kara stanowi zarazem czytelny sygnał dla społeczeństwa, iż postępowanie oskarżonego zostało w sposób sprawiedliwy osądzone. W ocenie sądu żadna kara i środek karny o charakterze wolnościowym nie jest w stanie zapewnić realizacji celów kary. W przedmiotowej sprawie sąd nie znalazł także żadnych okoliczności łagodzących. Za takie – w świetle całokształtu oczywistych i jednoznacznych dowodów – nie sposób przyjąć przyznania się oskarżonego do winy. Jak już wskazano, oskarżony uczynił to w obliczu materiału dowodowego, który nie pozostawiał żadnej wątpliwości.

Na mocy art. 33 § 2 kk w zw. z art. 33 § 1 i 3 kk sąd wymierzył oskarżonemu karę grzywny w wysokości 50 stawek dziennych po 10 zł każda stawka jako realną ekonomiczną dolegliwość płynącą z faktu popełnienia przestępstwa w celu osiągnięcia korzyści majątkowej. Jej głównym celem jest uzmysłowienie oskarżonemu, że popełnienia przestępstw nakierowanych na osiągnięcie korzyści majątkowej niesie ze sobą także dolegliwości rzutujące na sytuację majątkową oskarżonego. W ten sposób orzeczona grzywna spełni swe cele w zakresie prewencji indywidualnej. W przekonaniu sądu kara grzywny w orzeczonym wymiarze odniesie także efekt ogólnoprewencyjny, wskazując, iż zachowanie niezgodne z prawem nie się opłaca. Wymiar orzeczonej grzywny z jednej strony oddaje kryminalną zawartość czynu (liczba stawek dziennych), z drugiej zaś uwzględnia sytuację materialną oskarżonego (wysokość stawki dziennej). Należy w tym miejscu przypomnieć, iż oskarżony prowadzi działalność gospodarczą, z której osiąga dochód w kwocie 2.500 zł miesięcznie.

Na mocy art. 46 § 1 kk zobowiązano oskarżonego do naprawienia szkody w całości poprzez zapłatę na rzecz pokrzywdzonego (...) sp. z o.o. kwoty 14.182,39 zł. Sąd zważył w związku z tym, iż podmiot pokrzywdzony nie występował dotychczas na drogę sądową o zasądzenie wskazanej kwoty orzeczonej tytułem obowiązku naprawienia szkody. Z faktur VAT wynika, iż podmiotem zobowiązanym do zapłaty był oskarżony, który zamówił i odebrał towar od pokrzywdzonego. W tak przedstawionym stanie rzeczy nałożenie wskazanego obowiązku nie może budzić wątpliwości.

Na podstawie art. 627 kpk sąd zasadził od oskarżonego na rzecz oskarżyciela posiłkowego kwotę 1.704,00 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

O kosztach procesu orzeczono po myśli art. 624 § 1 kpk, zwalniając oskarżonego od obowiązku uiszczenia opłaty, zaś wydatkami w sprawie obciążając Skarb Państwa. Orzeczenie w tej części uwzględnia sytuację majątkową oskarżonego oraz fakt orzeczenia pozostałych dolegliwości finansowych, których konieczność uiszczenia wraz z kosztami postępowania mogłaby narazić oskarżonego na poniesienie uszczerbku w koniecznych kosztach utrzymania.