Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 14 maja 2019 roku

Sąd Okręgowy w Białymstoku VIII Wydział Karny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący SSO Przemysław Wasilewski

Protokolant Izabela Zinkiewicz

przy udziale Prokuratora Andrzeja Litwińczuka

po rozpoznaniu w dniach 17 kwietnia i 14 maja 2019 roku

sprawy J. O.

oskarżonego o czyny z art. 190 § 1 k.k.;

na skutek apelacji wniesionej przez obrońcę oskarżonego

od wyroku Sądu Rejonowego w Białymstoku

z dnia 13 listopada 2018 roku, sygnatura akt XIII K 120/18

I.  Zaskarżony wyrok utrzymuje w mocy.

II.  Zasądza od Skarbu Państwa na rzecz adw. A. Ł. kwotę 619,92 (sześćset dziewiętnaście złotych dziewięćdziesiąt dwa grosze) złotych, w tym kwotę 115,92 (sto piętnaście złotych dziewięćdziesiąt dwa grosze) złotych podatku VAT, tytułem kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu w postępowaniu odwoławczym.

III.  Zwalnia oskarżonego od ponoszenia kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze.

UZASADNIENIE

J. O. został oskarżony o to, że:

I. nieustalonego dnia lipca 2016 roku w B. w mieszkaniu przy ulicy (...) groził R. J. (1) w ten sposób, że osobiście kierował groźby uszkodzenia ciała pokrzywdzonemu oraz członkom jego najbliższej rodziny, przy czym groźby te wzbudziły w zagrożonym uzasadnioną obawę, iż będą spełnione, tj. o czyn z art. 190 § 1 kk;

II. w dniu 20 września 2016 roku w B. w mieszkaniu przy ulicy (...) groził R. J. (1) dzwoniąc na numer telefonu siostry pokrzywdzonego K. J. (1) zarażeniem wymienionego i członków jego rodziny wirusem HIV, przy czym groźby te wzbudziły w zagrożonym uzasadnioną obawę, iż będą spełnione, tj. o czyn z art. 190 § 1 kk.

Sąd Rejonowy w Białymstoku wyrokiem z dnia 13 listopada 2018 r. w sprawie XIII K 120/18 oskarżonego J. O. uznał za winnego popełnienia zarzucanych mu czynów opisanych w pkt I i II i za te czyny skazał:

1. za czyn opisany w pkt I na mocy art. 190 § 1 kk na karę 3 miesięcy pozbawienia wolności;

2. za czyn opisany w pkt II na mocy art. 190 § 1 kk na karę 3 miesięcy pozbawienia wolności.

Na mocy art. 85 § 1 i 2 kk, art. 86 § 1 kk Sąd orzekł wobec oskarżonego J. O. karę łączną w wymiarze 5 miesięcy pozbawienia wolności. Zasądził od Skarbu Państwa na rzecz adwokat A. Ł. kwotę 1047,96 złotych tytułem zwrotu kosztów obrony z urzędu oskarżonego J. O. w tym kwotę 195,96 złotych tytułem podatku VAT. Zwolnił oskarżonego od ponoszenia kosztów sądowych w sprawie.

Powyższy wyrok zaskarżył obrońca, w całości, na korzyść oskarżonego.

Skarżący na podstawie art. 427 § 2 k.p.k. oraz 438 pkt 2, 3 i 4 k.p.k. wyrokowi temu zarzucił mającą wpływ na jego treść, obrazę przepisów postępowania, a mianowicie:

a)  art. 4 i 7 w zw. z art. 424 § 1 kpk polegającą na dowolnej, nie zaś swobodnej ocenie materiału dowodowego oraz pominięciu zasad prawidłowego rozumowania, jak również wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego, co prowadziło do uznania za w pełni wiarygodnych zeznań pokrzywdzonego R. J. (2) i świadka K. J. (2) bez wzięcia pod uwagę faktu, iż zeznania te nie są obiektywne z uwagi na istniejący pomiędzy tymi świadkami, a oskarżonym konflikt;

b)  art. 4 i 7 w zw. z art. 424§1 kpk polegającą na dowolnej, nie zaś swobodnej ocenie materiału dowodowego przez przyjęcie, że oskarżony J. O. wypowiedział wobec pokrzywdzonego R. J. (2) groźby karalne w sytuacji, gdy zarówno oskarżony faktowi temu zaprzeczał, a potwierdzał go jedynie pokrzywdzony mający interes w tym, by oskarżony został uznany za winnego i skazany, natomiast żadne inne dowody na fakt kierowania gróźb przez oskarżonego wobec pokrzywdzonego nie wskazują;

W oparciu o powyższe zarzuty obrońca wniósł o:

• zmianę zaskarżonego wyroku przez uniewinnienie oskarżonego J. O. od popełnienia zarzuconych mu czynów,

ewentualnie

• o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi Rejonowemu do ponownego rozpoznania.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja obrońcy oskarżonego jest bezzasadna i nie zasługuje na uwzględnienie.

Mając na uwadze zebrany w sprawie materiał dowodowy, w ocenie Sądu Okręgowego nie można podzielić stanowiska autora apelacji w zakresie podniesionego przez niego zarzutu obrazy przepisów postępowania. Wbrew stanowisku skarżącego uznać należy, iż Sąd I Instancji na podstawie zebranego i wszechstronnie ocenionego materiału dowodowego poczynił trafne ustalenia faktyczne, zgodne z zasadami logicznego rozumowania oraz wskazaniami wiedzy i doświadczenia życiowego (art. 7 k.p.k.). Należy bowiem pamiętać o tym, że przekonanie sądu orzekającego o wiarygodności jednych dowodów i niewiarygodności innych pozostaje pod ochroną przepisu art. 7 k.p.k. tylko wtedy, gdy:

-

jest poprzedzone ujawnieniem w toku rozprawy głównej całokształtu okoliczności sprawy (wspomniany już art. 410 k.p.k.) i to w sposób podyktowany obowiązkiem dochodzenia prawdy (art. 2 § 2 k.p.k.),

-

stanowi wynik rozważenia wszystkich okoliczności przemawiających zarówno na korzyść, jak i niekorzyść oskarżonego (art. 4 k.p.k.),

-

jest wyczerpujące i logiczne – z uwzględnieniem wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego umotywowane w uzasadnieniu wyroku (art. 424 k.p.k.) (por. też wyrok Sądu Najwyższego z 03 marca 1998 roku, V KKN 104/98, Prokuratura i Prawo 1999/2/6, LEX 35095; wyrok Sądu Najwyższego z 28 kwietnia 1997 roku, IV KKN 58/97, Prokuratura i Prawo 1997/11/1, LEX 31393).

W ocenie Sądu Odwoławczego Sąd Rejonowy podczas orzekania wziął pod uwagę wszystkie te kryteria.

Skarżący główną osią zarzutów czyni twierdzenie, że Sąd orzekając o winie mocodawcy wziął pod uwagę jedynie zeznania pokrzywdzonego i jego siostry, którzy są skonfliktowani z oskarżonym, mieli „interes” w jego obciążaniu, a żaden inny dowód nie przemawia za winą w/w. Specyfiką spraw z art. 190 § 1 k.k. odnośnie gróźb wypowiadanych w stosunku do drugiej osoby telefonicznie lub podczas rozmowy „w cztery oczy” jest brak osób postronnych mogących potwierdzić ich treść. Dowodem bezpośrednim popełnienia przestępstwa są zeznania pokrzywdzonego (chyba że rozmowa została w jakikolwiek sposób utrwalona). W powyższych sprawach rozstrzygnięcie sprawy opiera się na analizie zachowania pokrzywdzonego oraz dowodach pośrednich. Wbrew twierdzeniom apelującego, Sąd w niniejszej sprawie oparł się nie tylko na zeznaniach osób potencjalnie i teoretycznie bezpośrednio zainteresowanych skazaniem podsądnego. Oczywistym jest, że ingerencja sądu rodzinnego w kontakty rodziców z dzieckiem jest konfliktogenna, zwłaszcza jeżeli z uwagi na zachowanie ojca lub matki wyegzekwowanie orzeczenia sądu jest utrudnione. Również doświadczenie życiowe wskazuje, że w przeważającej ilości spraw w przypadku konfliktu siostry z jej byłym partnerem, brat działa zgodnie z dobrem członka rodziny. Powyższe powszechne prawdy nie są w stanie podważyć dowodów, które Sąd wziął pod uwagę ustalając winę J. O.. Przede wszystkim dowodem nie wymienionym w zarzutach, na którym oparł się Sąd, są zeznania H. D. – ciotki R. J. (1) i K. J. (1), która opisała zachowanie oskarżonego, z którym miała w przeszłości do czynienia. Świadek nie była zdziwiona zachowaniem w/w opisanym w zarzutach, ponieważ sama również doznała gróźb z jego strony, widziała sms-y z groźbami pisane do K. J. (1) przez oskarżonego, wysyłane w czasie odbywania kary pozbawienia wolności przez w/w. Opisała agresywne zachowania oskarżonego w stosunku do K. J. (1) których była świadkiem. Przedstawiła również zdarzenie podczas którego J. O. wysuwał groźby w stosunku do niej, których przestraszyła się. Zdaniem świadka w/w cierpi na chorobę psychiczną, dlatego nie chciała ścigania go za kierowane groźby. Istotną kwestią jest opis zdarzenia, kiedy R. J. (1) wygonił oskarżonego z domu siostry, w czasie którego podsądny groził mu (k. 372-373, 137-139). Podobnej treści zeznania złożyła matka pokrzywdzonego i K. J. (1) – J. J. (k. 373-374, 141-142). Również z zeznań tego świadka wynika, że nie była powiadamiana policja, odnośnie gróźb wielokrotnie kierowanych przez J. O. do członków jej najbliższej rodziny oraz wyzywania ich. Zachowanie J. O. w przeszłości, które opisują w/w świadkowie, wpisuje się w zdarzenia objęte aktem oskarżenia. Dlatego zarzut dotyczący oparcia się przez Sąd wyłącznie na zeznaniach pokrzywdzonego i jego siostry nie był trafny.

Obrońca nie uzasadnia w sposób szczegółowy kolejnej części zarzutu związanego z konfliktem pomiędzy oskarżonym a pokrzywdzonym i K. J. (1). Z akt nie wynika, aby świadkowie mieli podstawy do niezgodnego z prawdą obciążania J. O. za zdarzenia, których się nie dopuścił. Wprost przeciwnie, z zaprezentowanych przez prokuratora dowodów wynika, że w przeszłości dopuszczał się on wielokrotnie podobnych działań, które nie kończyły się zawiadomieniem organów ścigania. Dopiero dwie wyraźne groźby, skierowane na przestrzeni krótkiego okresu czasu w stosunku do R. J. (1) sprowokowały jego reakcję w postaci zawiadomienia organów ścigania. Dlatego również pozostała część zarzutu nie zasługiwała na uwzględnienie.

Skarżący w uzasadnieniu apelacji powołuje się również na zeznania matki oskarżonego – W. O.. Uwadze obrońcy uszedł fakt, że dowód ten nie został przeprowadzony. Na rozprawie w dniu 30 października 2018 r. prokurator z uwagi na wielokrotne niestawiennictwo świadka cofnął ten wniosek dowodowy (zrzekł się dowodu k. 389), a obrońca oskarżonego przychyliła się do powyższego wniosku. Sąd pominął przedmiotowy wniosek, tym samym zeznania świadka złożone na etapie postępowania przygotowawczego nie mogły i nie mogą być brane pod uwagę (art. 410 k.p.k.).

Nie dopatrując się uchybień, które powinny być brane przez Sąd Odwoławczy z urzędu, uznając sposób procedowania Sądu Rejonowego, wydane orzeczenie i motywy, które legły u jego podstaw za ze wszech miar prawidłowe, zaskarżony wyrok należało utrzymać w mocy.

Z tych wszystkich względów Sąd Okręgowy orzekł jak w sentencji wyroku.

Na podstawie § 4 ust. 1 i 3 w zw. z § 17 ust. 2 pkt 4 i § 20 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu (Dz.U.2016.1714, ze zm.) Sąd Okręgowy zasądził od Skarbu Państwa na rzecz obrońcy oskarżonego kwotę 619,92 zł tytułem kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu w postępowaniu odwoławczym.

Z uwagi na trudną sytuację finansową oskarżonego Sąd Odwoławczy na mocy art. 624 § 1 k.p.k. zwolnił oskarżonego od obowiązku ponoszenia kosztów sądowych za II instancję.