Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 12 września 2019r.

Sąd Okręgowy w Siedlcach IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 12 września 2019r. w S.

odwołania E. M.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S.

z dnia 13 grudnia 2018 r. Nr (...)

w sprawie E. M.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S.

o prawo do emerytury

zmienia zaskarżoną decyzję i ustala E. M. prawo do emerytury nauczycielskiej od dnia 01 listopada 2018r.

UZASADNIENIE

Zaskarżoną decyzją z dnia 13.12.2018r. organ rentowy Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S. odmówił ubezpieczonej E. M. prawa do wcześniejszej emerytury nauczycielskiej motywując to brakiem posiadania 30 lat okresów składkowych i nieskładkowych. Organ rentowy nie zaliczył okresu pracy w gospodarstwie rolnym rodziców od 13.08.1976r. do 30.09.1979r. Od decyzji tej odwołanie złożyła ubezpieczona E. M. wnosząc o jej zmianę i przyznanie prawa do emerytury, gdyż spornym okresie pracował w gospodarstwie rolnym rodziców w czasie wakacji.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wnosił o jego oddalenie. W uzasadnieniu swojego stanowiska podniósł, że ubezpieczona nie udowodniła 30 lat okresów składkowych i nieskładkowych i tym samym nie nabyła prawa do emerytury na podstawie Karty Nauczyciela.

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny.

Ubezpieczona E. M. urodzona dnia (...) złożyła w dniu 09.11.2018r. wniosek o emeryturę. Organ rentowy uznał za udowodniony staż ubezpieczeniowy E. M. w rozmiarze 29 lat, 3 miesiące i 5 dni okresów składkowych i nieskładkowych, w tym ponad 20 lat, pracy nauczycielskiej. Okres wykonywania pracy w zawodzie nauczyciela jest okolicznością bezsporną. Jak wynika z materiału dowodowego zebranego w sprawie, ubezpieczona w okresie od ukończenia16 roku życia pracowała w okresie wakacji w gospodarstwie rolnym rodziców K. i F. małżonków W. położonym w miejscowości L.. Od 13.08.1976r. do 31.08.1976r. przepracowała 18 dni, od 18.06.1977r. do 31.08.1977r. przepracowała 2 miesiące i 13 dni, od 24.06.1978r. do 03.09.1978r. przepracowała 2 miesiące i 9 dni oraz od 31.05.1979r. do 30.09.1979r. przepracowała 4 miesiace i 1 dzień .W tym czasie uczyła się w S.. Mieszkała na stancji, ale wakacje spędzała w domu w L. wykonując prace rolnicze. W okresie wakacji cały ciężar pracy w gospodarstwie spoczywał na E. M.. Ubezpieczona wykonywała wszystkie prace rolnicze takie jak pielenie buraków, ziemniaków, sianokosy prace żniwne, kopanie ziemniaków, omłoty, karmienie zwierząt gospodarskich. Prace te zajmowały jej od 4 do 12 godzin w ciągu doby.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o zeznania ubezpieczonej (k. 23v), zeznania świadków: M. W. (k. 22v), J. B. (k.23), E. K. (k.23), M. S. (k.23), akt ZUS.

Sąd Okręgowy zważył co następuje.

Odwołanie jest uzasadnione. Zgodnie z art. 88 Karty Nauczyciela nauczyciele mający trzydziestoletni okres zatrudnienia, w tym 20 lat wykonywania pracy w szczególnym charakterze, zaś nauczyciele szkół, placówek, zakładów specjalnych oraz zakładów poprawczych i schronisk dla nieletnich - dwudziestopięcioletni okres zatrudnienia, w tym 20 lat wykonywania pracy w szczególnym charakterze w szkolnictwie specjalnym, mogą - po rozwiązaniu na swój wniosek stosunku pracy - przejść na emeryturę. Z treści ustępu 2a cytowanego przepisu wynika, że nauczyciele urodzeni po dniu 31 grudnia 1948 r., a przed dniem 1 stycznia 1969 r. zachowują prawo do przejścia na emeryturę bez względu na wiek, jeżeli:

1) spełnili warunki do uzyskania emerytury, określone w ust. 1, w ciągu dziesięciu lat od dnia wejścia w życie ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2017 r. poz. 1383, 1386 i 2120 oraz z 2018 r. poz. 138 i 357), z wyjątkiem warunku rozwiązania stosunku pracy, oraz

2) nie przystąpili do otwartego funduszu emerytalnego albo złożyli wniosek o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, na dochody budżetu państwa.

Spornym elementem w sprawie jest długość okresu zatrudnienia, to jest konieczność wykazania 30 lat okresów składkowych i nieskładkowych uzupełnionych pracą w gospodarstwie rolnym.

W ocenie Sądu Okręgowego (...) M. spełniła powyższe warunki. Udowodniła ponad 30 lat okresów składkowych i nieskładkowych uzupełnionych pracą w gospodarstwie rolnym. Sąd dał wiarę zeznaniom ubezpieczonej, że w okresie od dnia 13.08.1976r. do 31.08.1976r., od 18.06.1977r. do 31.08.1977r., od 24.06.1978r. do 03.09.1978r. oraz od 31.05.1979r. do 30.09.1979r. pracowała w gospodarstwie rolnym rodziców. Zeznania ubezpieczonej potwierdzili świadkowie: M. W. (k. 22v), J. B. (k.23), E. K. (k.23), M. S. (k.23), którzy byli sąsiadami (M. W. bratem ubezpieczonej) i na co dzień widzieli jak ubezpieczona pracowała w gospodarstwie rolnym. Sąd uznał ich zeznania za wiarygodne, ponieważ są logiczne, spójne i wzajemnie się uzupełniają. Zeznania te znajdują potwierdzenie w zebranych w sprawie dokumentach, w szczególności w zaświadczeniu o zameldowaniu (k. 8 a.r.), zaświadczeniu o istnieniu gospodarstwa (k. 9 a.r.). Zgodnie z art. 10 ust.1 ustawy o emeryturach i rentach z FUS przy ustalaniu prawa do emerytury oraz przy obliczaniu jej wysokości uwzględnia się również następujące okresy, traktując je, z zastrzeżeniem art. 56, jak okresy składkowe:

1)okresy ubezpieczenia społecznego rolników, za które opłacono przewidziane w odrębnych przepisach składki,

2)przypadające przed dniem 1 lipca 1977 r. okresy prowadzenia gospodarstwa rolnego po ukończeniu 16 roku życia,

3)przypadające przed dniem 1 stycznia 1983 r. okresy pracy w gospodarstwie rolnym po ukończeniu 16 roku życia,

jeżeli okresy składkowe i nieskładkowe, ustalone na zasadach określonych w art. 5-7, są krótsze od okresu wymaganego do przyznania emerytury, w zakresie niezbędnym do uzupełnienia tego okresu.

W judykaturze wykształcił się pogląd, iż o uwzględnieniu przy ustalaniu prawa do świadczeń emerytalno-rentowych okresów pracy w gospodarstwie rolnym sprzed objęcia rolników obowiązkiem opłacania składki na rolnicze ubezpieczenie społeczne domowników (tj. przed dniem 1 stycznia 1983 r.) przesądza wystąpienie dwóch okoliczności:

1) wykonywanie czynności rolniczych powinno odbywać się zgodnie z warunkami określonymi w definicji legalnej "domownika" z art. 6 pkt 2 ustawy o u.s.r. oraz

2) czynności te muszą być wykonywane w wymiarze nie niższym niż połowa ustawowego czasu pracy, tj. minimum 4 godziny dziennie.

Z art. 6 pkt 2 ustawy o u.s.r., wynika, że pojęcie domownika przysługuje osobie bliskiej rolnikowi, która ukończyła 16 lat, pozostaje z rolnikiem we wspólnym gospodarstwie domowym lub zamieszkuje na terenie jego gospodarstwa albo w bliskim sąsiedztwie oraz stale pracuje w tym gospodarstwie rolnym i nie jest związana z rolnikiem stosunkiem pracy. Z wiarygodnych zeznań ubezpieczonego i świadków wynika, że E. M. w okresie od ukończenia 16 roku życia w spornych okresach spełniała te kryteria. Sąd Okręgowy podziela wykładnię Sądu Najwyższego zawartą w wyroku z dnia 03.06.2014r. sygn.. akt III UK 180/13 zgodnie z którą jeżeli praca w gospodarstwie rolnym po ukończeniu 16. roku życia świadczona była przed dniem 1 stycznia 1983 r. w wymiarze przekraczającym połowę pełnego wymiaru czasu pracy, to przy ustalaniu prawa do emerytury uwzględnia się ten okres, także gdy przypadał on w czasie wakacji szkolnych (art. 10 ust. 1 pkt 3 w związku z art. 6 ust. 2 pkt 1 lit. a u.e.r.f.u.s.). Należy przy tym zaznaczyć, że praca E. M. nie była tylko doraźną pomocą wykonywaną zwyczajowo przez dzieci osób zamieszkałych na terenach wiejskich. Świadczą o tym takie fakty jak stałość tej pracy, wykonywanej codziennie niezależnie od pory dnia i pogody, długość dniówki roboczej przekraczającej 4 godziny w ciągu doby, a w okresach żniw 12 godzin, niezbędność tej pracy do prawidłowego funkcjonowania gospodarstwa. Zatem staż ubezpieczeniowy E. M. po doliczeniu okresu pracy w gospodarstwie rolnym wynosi ponad 30 lat. Pozostałe elementy konieczne do ustalenia prawa do emerytury na podstawie art. 88 Karty Nauczyciela są bezsporne.

Mając powyższe na uwadze Sąd Okręgowy na mocy art.477 ¹⁴par.2 kpc orzekł jak w wyroku.