Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt III RC 145/18

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 13 lutego 2019 r.

Sąd Rejonowy w Legionowie III Wydział Rodzinny i Nieletnich

w następującym składzie:

Przewodniczący: SSR Dorota Hańczyc-Górska

Protokolant: Katarzyna Kucucha

po rozpoznaniu w dniu 13 lutego 2019 roku w Legionowie na rozprawie

sprawy z powództwa R. O.

przeciwko I. K. O.

o wygaśnięcie obowiązku alimentacyjnego

I.  ustala, że obowiązek alimentacyjny R. O. nałożony wyrokiem Sądu Rejonowego dla m.st. Warszawy z dnia 22 grudnia 2000 roku w sprawie o sygnaturze akt IX RC 1025/00 na rzecz I. K. O. urodzonej dnia (...) w W. wygasł z dniem 1 lipca 2016 roku;

II.  w pozostałym zakresie powództwo oddala,

III.  koszty procesu pomiędzy stronami wzajemnie znosi.

UZASADNIENIE

W dniu 30 kwietnia 2018 roku, za pośrednictwem operatora publicznego, R. O., reprezentowany przez zawodowego pełnomocnika, wniósł o uchylenie jego obowiązku alimentacyjnego z dniem 1 maja 2015 roku ustalonego w kwocie 420 złotych wyrokiem Sądu Rejonowego dla m. st. W. z dnia 22 października 2000 roku w sprawie o sygnaturze akt IX RC 1025/00, płatnych na rzecz pozwanej I. K. O. do dnia 10 każdego miesiąca z góry wraz z ustawowymi odsetkami w przypadku uchybienia terminowi płatności którejkolwiek z rat oraz o zasądzenie od pozwanej na rzecz powoda kosztów procesu według norm przepisanych. W uzasadnieniu wskazał, iż pozwana I. O., urodzona w dniu (...) w W. jest jego córką pochodzącą z nieformalnego związku z M. B.. Powód, poza pozwaną, ma dwoje małoletnich dzieci: córkę M. O. (1), urodzoną dnia (...) oraz syna M. O. (2), urodzonego dnia (...). Małoletnia M. O. (1), z uwagi na niepełnosprawność intelektualną lekkiego stopnia, posiada orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego, natomiast M. O. (2) uczęszcza do czwartej klasy szkoły podstawowej. Powód wskazał, że ciążą na nim zaległości alimentacyjne powstałe w okresie, gdy odbywał karę pozbawienia wolności. Powód pracował w RM Logistyk do dnia 31 października 2018 roku, obecnie posiada status osoby bezrobotnej. W dniu 18 listopada 2016 roku uległ wypadkowi komunikacyjnemu, w wyniku którego doznał zerwania przyczepu dalszego ścięgna głowy długiej mięśnia dwugłowego ramienia lewego. Przebywał na długotrwałym zwolnieniu lekarskim, a od maja do listopada 2017 roku korzystał ze świadczenia rehabilitacyjnego. Dolegliwości zdrowotne powoda nie pozwalają mu na podjęcie pracy. Od miesiąca grudnia 2017 roku przebywa na zwolnieniu lekarskim z uwagi na depresję. Cierpi też na cukrzycę typu II i nadciśnienie. Stan zdrowia powoda nie rokuje poprawy. Powód nie kontaktuje się z córką. Pozwana ukończyła naukę w szkole zawodowej w 2016 roku. Obecnie nie kontynuuje nauki, już w 2015 roku pracowała w salonach kosmetycznych, specjalizuje się w zakładaniu sztucznych rzęs. Na profilu F. zamieszczała informacje o swojej pracy i osiągnięciach. (dowód: pozew k. 3 – 9)

Na rozprawie w dniu 21 listopada 2018 roku pełnomocnik powoda popierała powództwo w całości (k. 141), zaś na rozprawie w dniu 13 lutego 2019 roku zmieniła powództwo w ten sposób, że wniosła o wygaśniecie obowiązku alimentacyjnego z dniem 25 czerwca 2016 roku i popierała powództwo w zmienionym kształcie. (k. 163)

Pozwana I. O., reprezentowana przez zawodowego pełnomocnika, w odpowiedzi na pozew wniosła o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie od powoda na swoją rzecz kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. W uzasadnieniu podała, że ukończyła naukę szkolną w dniu 24 czerwca 2016 roku, następnie podjęła dalsze kształcenie przechodząc liczne szkolenia z zakresu kosmetyki. Od miesiąca lipca do miesiąca grudnia 2017 roku była na bezpłatnym stażu w salonie kosmetycznym w P.. Od tego czasu nie pracuje, opiekuje się młodszym rodzeństwem, które zawozi do szkoły. Matka pozwanej pracuje i z tego tytułu otrzymuje wynagrodzenie w kwocie około 1800 złotych miesięcznie, a gospodarstwo domowe prowadzi wspólnie ze swoim partnerem. Zdaniem pozwanej możliwości majątkowe i zarobkowe, sytuacja finansowa powoda jest lepsza, bowiem mieszka on w 300 metrowym domu. (odpowiedź na pozew k. 58 – 60)

Na rozprawach w dniach: 21 listopada 2018 roku oraz 13 lutego 2019 roku pełnomocnik pozwanej konsekwentnie wnosił o oddalenie powództwa. (k. 141, k. 163) Na rozprawie w dniu 13 lutego 2019 roku pełnomocnik pozwanej wniósł o ewentualne wygaśniecie obowiązku alimentacyjnego z datą wyrokowania. (k. 163)

Na podstawie całokształtu materiału dowodowego zgromadzonego w aktach sprawy Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny:

Wysokość alimentów należnych od powoda R. O. na rzecz pozwanej I. K. O. została po raz ostatni ustalona wyrokiem Sądu Rejonowego dla m. st. W. z dnia 22 grudnia 2000 roku w sprawie o sygnaturze akt IX RC 1025/00 na kwotę 420 złotych. (dowód: wyrok Sądu Rejonowego dla m. st. Warszawy k. 26 akt tegoż Sądu o sygnaturze IX RC 1025/00).

W okresie orzekania o wysokości alimentów od powoda R. O. na rzecz pozwanej powód miał 27 lat, pracował jako taksówkarz. Nie należał do korporacji, a swoje miesięczne dochody z tego tytułu oszacował na kwotę 1000 złotych. Zamierzał wstąpić w związek małżeński ze swoją partnerką, która była w 11 tygodniu ciąży. Nie kontaktował się z córką, bowiem jak twierdził, matka dziecka utrudniała mu kontakty. Zamieszkiwał z matką, której przekazywał miesięcznie kwotę 500 – 600 złotych. Jego partnerka studiowała i nie pracowała.

W tym czasie pozwana I. O. miała cztery lata, uczęszczała do przedszkola, za które opłata wynosiła 250 złotych. Zamieszkiwała z matką w mieszkaniu dziadka macierzystego. Nie chorowała przewlekle, a miesięczne koszty jej utrzymania matka pozwanej oszacowała na kwotę 500 – 600 złotych.

Matka pozwanej wówczas nie pracowała, utrzymywała się z prac dorywczych. Była zdrowa. Zamieszkiwała wraz z córką u swojego ojca i dokładała się do kosztów utrzymania mieszkania.

Aktualnie powód R. O. ma 45 lat. Posiada średnie wykształcenie, z zawodu jest mechanikiem samochodowym. Od dnia 8 sierpnia 2014 roku do dnia 13 czerwca 2018 roku pracował w firmie (...) Sp. z. o. o. z siedzibą w M. na podstawie umowy o pracę na pełny etat z wynagrodzeniem brutto w kwocie 3 782,74 złote. Wynagrodzenie było obciążone z tytułu wyroków sądowych. W okresie, kiedy pracował, spłacał należności alimentacyjne. (dowód: zaświadczenie k. 104 – verte, Zaświadczenie o dokonywanych wpłatach k. 25 – 26) W 2015 roku osiągnął przychód w kwocie 41 309,44 złote, a dochód w kwocie 29 838,68 złotych. Następnie w 2016 roku osiągnął przychód w kwocie 40 693,39 złotych, a dochód w kwocie 30 212,16 złotych. Z kolei w 2017 roku osiągnął przychód w kwocie 33 477,46 złote, zaś dochód w kwocie 33 199,34 złotych. (dowód: Zaświadczenia z Urzędu Skarbowego o wysokości dochodu k. 103 – 104, kopia Pit -37 k. 107 - 108) W dniu 16 listopada 2016 roku uległ wypadkowi komunikacyjnemu w wyniku którego doznał urazu lewej ręki i lewego kolana. (dowód: kopia Karty Pobytu Pacjenta k. 17) Po wypadku przebywał na zwolnieniu lekarskim, a następnie pobierał świadczenie rehabilitacyjne w okresie od dnia 18 sierpnia 2017 roku do dnia 15 listopada 2017 roku. (dowód: kopia decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziała w R. k. 24, kopia Orzeczenia Lekarza Orzecznika ZUS k. 23, Zaświadczenie lekarskie k. 105 – 105 -verte, Zaświadczenia lekarskie k. 106, Informacja (...) k. 109 - 114) W dniu 25 stycznia 2018 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w R. odmówił powodowi prawa do świadczenia rehabilitacyjnego. (dowód: kopia Decyzji (...) Oddział w R. k. 22) Po wypadku korzystał z rehabilitacji i nadal uczęszcza na rehabilitację. Koszty rehabilitacji pokrywane są z ubezpieczenia małżonki powoda. W wyniku wypadku doszło do zerwania przyczepu dalszego ścięgna głowy długiej mięśnia dwugłowego lewego stawu łokciowego. W związku z tym powód nie jest w stanie wykonywać pracy na dotychczasowym stanowisku pracy mechanika samochodów ciężarowych. (dowód: kopia informacji o przebytej rehabilitacji leczniczej k. 18 – 19) R. O. w dniu 16 sierpnia 2018 roku został zarejestrowany jako bezrobotny z prawem do zasiłku w wysokości około 830 złotych miesięcznie. (dowód kopia decyzji k. 133) Chce się przekwalifikować na kierowcę autobusu, oczekuje na skierowanie na kurs przez Urząd Pracy, ponieważ takie kursy są drogie. Aktualnie nie poszukuje pracy, wcześniej poszukiwał ale nie intensywnie, na innym stanowisku pracy, jednak bezskutecznie. Ponadto choruje na cukrzycę, nadciśnienie i depresję. Na leki miesięcznie wydaje kwotę 250 złotych, ponieważ czasami jest mu zlecana dodatkowa kuracja, której koszt wynosi 200 złotych. (dowód: faktury k. 139 – 140) Powód pozostaje w związku małżeńskim. Jego żona pracuje w centrali banku z wynagrodzeniem w kwocie 7500 złotych miesięcznie. Z tego związku powód ma dwoje dzieci: córkę M. O. (1) urodzoną dnia (...) w W. oraz syna M. O. (2) urodzonego dnia (...) w W.. (dowód: odpisy skrócone aktów urodzenia k. 11- 12) Córka powoda posiada orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego z uwagi na niepełnosprawność intelektualną lekkiego stopnia. (Dowód: kopia Orzeczenia k. 29 – 30) Uczęszcza do drugiej klasy technikum o kierunku pielęgnacji koni. Ma trudności w nauce i musi mieć zajęcia dodatkowe. Ponadto żona pozwanego wraz z córką opiekują się dziadkami, którzy wspomagają wnuczkę finansowo. M. O. (3) oszacowała miesięczny koszt utrzymania dzieci na kwoty po 1 000 złotych. Obecnie powód wraz z dziećmi pozostają na utrzymaniu swojej żony. Zamieszkują w domu o powierzchni około 220 metrów kwadratowych, przy czym na budowę domu zaciągnięty był kredyt hipoteczny w kwocie około 300 000 złotych, który spłacają w ratach w wysokości zależnej od kursu (...) w wysokości około 1200 – 1300 złotych miesięcznie. Kredyt ten będzie spłacany do 2038 roku. Miesięczne koszty utrzymania domu małżonka powoda oszacowała na kwotę 800 złotych. Małżonka powoda jest zdrowa, do pracy dojeżdża samochodem służbowym. Powód, poza nieruchomością o powierzchni około 1260 m 2 , zabudowaną domem, w którym zamieszkują wraz z rodziną, nie ma innego majątku. Porusza się samochodem swojej mamy marki V. x 170 z 2010 roku. Nie kontaktuje się z pozwaną. Ostatni raz widział ją, kiedy miała trzy miesiące. Powód stwierdził, że początkowo utrudniała mu kontakt z córką jej matka, później odbywał karę pozbawienia wolności, a obecnie pozwana nie chce kontaktu. (dowód: przesłuchanie świadka M. O. (3) k. 160 – verte – 161, przesłuchanie pozwanego R. O. k. 162 – 162 – verte, częściowo dowód z przesłuchania świadka M. B. k. 161 – 162, przesłuchanie I. K. O. k. 162 – verte – 163)

Pozwana I. O. ma 22 lata. Posiada wykształcenie zawodowe, z zawodu jest fryzjerką. W dniu 26 czerwca 2016 roku zakończyła edukację w (...) Szkole Zawodowej Zakładu (...) na kierunku fryzjer. Pozwana podała, że nie ma zawodu fryzjera, ponieważ nie ukończyła praktyk i nie przystąpiła do egzaminu, który może zdać w każdej chwili, jednak nie chce go zdawać, ponieważ nie chce być fryzjerką.(dowód: kopia Świadectwa k. 64) W dniu 4 września 2015 roku ukończyła profesjonalny kurs z zakresu semipermanentnego przedłużania i zagęszczania rzęs metodą 1:1. (dowód: kopia Certyfikatu k. 65) Następnie w dniu 14 listopada 2015 roku ukończyła profesjonalne szkolenie z zakresu przedłużania i zagęszczania rzęs metodami 2d, 3d i innych. (dowód: kopia Certyfikatu k. 66) Następnie w dniu 7 czerwca 2017 roku ukończyła profesjonalne szkolenie z aplikacji i stylizacji rzęs metodą 4-6 D. (dowód: kopia certyfikatu k. 67) Ponadto ukończyła kurs stylizacji fryzur. (dowód: kopia zaświadczenia k. 68) Przed rozpoczęciem nauki w szkole zawodowej, pozwana przez pół roku uczyła się w technikum, jednak po pół roku zrezygnowała. Od 2015 roku pozwana wykonuje zabiegi przedłużania i zagęszczania rzęs swoim klientkom. (dowód: wydruki ze strony internetowej k. 31 – 47) Obecnie posiada w swoim pokoju łóżko do masarzu i nakłada sztuczne rzęsy swoim klientkom, które nazywa koleżankami. Zakupuje niezbędne przedmioty do wykonywania tych usług. Pozwana podała, że robi to hobbistycznie, nie pobiera opłat. Podejmowała prace w salonach, ale jej ta praca nie odpowiadała. Nie poszukuje pracy, ponieważ chce prowadzić własną działalność gospodarczą. Zamieszkuje w domu, którego współwłaścicielem jest partner jej matki D. K.. Opiekuje się nieodpłatnie swoim rodzeństwem przyrodnim, a mianowicie A. K. urodzoną dnia (...) w W. oraz I. K. urodzonym dnia (...) w W.. (dowód: kopia odpisów skróconych aktów urodzenia k. 69) Rodzeństwo pozwanej uczęszcza do szkoły podstawowej, do której dojeżdżają szkolnym autobusem. Opieka pozwanej polega na odprowadzaniu dzieci do autobusu szkolnego i ich odbiór o godzinie 16.00 z autobusu. Matka pozwanej pracuje jako kucharka w przedszkolu w W. z wynagrodzeniem w kwocie około 2000 złotych. jej partner pracuje jako kierowca T. z wynagrodzeniem w kwocie około 2000 złotych. Dojeżdża do pracy samochodem partnera. Matka pozwanej miesięczny koszt utrzymania małoletniego rodzeństwa pozwanej oszacowała na kwotę 500 – 600 złotych każdego z nich. Ponadto podała, że miesięcznie na wyżywienie całej rodziny przeznacza kwotę 1000 złotych. Natomiast na utrzymanie domu w okresie zimowym przeznaczają kwotę około 800 złotych miesięcznie. (dowód: kopia faktur, noty odsetkowej i poleceń przelewów k. 70 – 74) I. O. w 2015 roku osiągnęła przychód w kwocie 1 732,94 złote, a dochód w kwocie 842,94 złote, zaś w 2016 roku osiągnęła przychód w kwocie 4182,68 złotych, a dochód w kwocie 2 657,21 złotych. Natomiast w 2017 roku nie osiągnęła żadnego dochodu. (dowód: kopie Pit – 37 k. 75 – 87) Pozwana nie poszukuje pracy, „odpoczywa”. I. O. jest zdrowa. W dniu 2 lutego 2019 roku podpisała umowę z Centrum (...) Sp. z o. o. z siedzibą w Ł., zgodnie z którą ma kontynuować naukę w liceum ogólnokształcącym dla dorosłych (...) w systemie zaocznym. Zajęcia mają się odbywać w dwa weekendy miesiąca. Odpłatność za szkołę wynosi 99 złotych miesięcznie. (dowód: umowa k. 149 – 157) I. O. nie utrzymuje kontaktów z ojcem. Pozwana posiada prawo jazdy.

Sąd dał wiarę dowodowi z przesłuchania świadka M. O. (3), bowiem jej zeznania są logiczne i korespondują z dowodami z dokumentów dołączonych do akt oraz z dowodem z przesłuchania powoda. Świadek jest wprawdzie żoną powoda, a więc osobą mu najbliższą, jednak jej zeznania były spójne i konsekwentne, a zatem, w ocenie Sądu Rejonowego zasługują na wiarę.

Zdaniem Sądu Rejonowego jedynie częściowo zasługuje na wiarę dowód z przesłuchania świadka M. B., bowiem zeznawała ona w sposób niepełny, niejasny. Swoimi zeznaniami starała się poprzeć stanowisko swojej córki, pozwanej w sprawie, jednak nie odpowiadała w sposób rzeczowy na zadawane jej pytania, nie potrafiła podać, co robi córka w godzinach od 8.00 do 16.00, kiedy jej młodsze dzieci przebywają w szkole. Sąd nie uwzględnił twierdzeń świadka, jakoby przez cały ten czas utrzymywała pozwaną, zapewniała jej wyżywienie czy przekazywała jej środki na zakup odzieży, opłacała szkolenia, bowiem nie jest to zgodne z zasadami doświadczenia życiowego. Ponadto świadek, jak podała otrzymuje wynagrodzenie w kwocie 2000 złotych, na dojazd do pracy przeznacza kwotę 400 złotych miesięcznie, utrzymuje dwoje małoletnich dzieci i ponosi koszty utrzymania domu, wyżywienia wszystkich domowników. Jej partner, jak podała, otrzymuje wynagrodzenie także w kwocie 2 000 złotych, a więc zasady ekonomii przeczą jej twierdzeniom. Zeznania świadka były emocjonalne, świadczące o jeszcze istniejącym jej konflikcie z powodem oraz jego żoną.

Sąd Rejonowy uwzględnił dowód z przesłuchania powoda R. O., bowiem jego zeznania korespondowały z dowodem z dokumentów złożonych do akt sprawy oraz z dowodem z zeznań świadka M. O. (3). Twierdzenia powoda były też zgodne z zasadami doświadczenia życiowego, logiczne i konsekwentne.

Sąd Rejonowy jedynie częściowo uwzględnił dowód z przesłuchania pozwanej I. K. O., a mianowicie w części dotyczącej posiadanego przez nią wykształcenia i posiadanych uprawnień. Nie zasługują na wiarę twierdzenia pozwanej, iż za wykonywane na rzecz swoich klientek usługi nie pobiera wynagrodzenia, czyni to hobbistycznie czy też nadal się uczy. Nawet matka pozwanej stwierdziła, że córka dobrze wykonuje swoją pracę. W ocenie Sądu Rejonowego nie ma przeszkód, aby rozpoczęła prowadzenie działalności gospodarczej, co podnosiła pozwana. Pozwana nie poszukuje zatrudnienia, pomimo znacznego zapotrzebowania na świadczone przez nią usługi na rynku pracy, o czym świadczą choćby wydruki stron internetowych ogłoszeń o pracę. (dowód: wydruki k. 134 – 138, k. 153 – 159) Pozwana, jak sama podała, nie poszukuje pracy, nie chce pracować w czyimś zakładzie, odpoczywa.

W ocenie Sądu uznać należy za wiarygodne dowody z dokumentów złożone do akt niniejszej sprawy oraz do akt Sądu Rejonowego dla m. st. Warszawy w Warszawie o sygnaturze IX RC 1025/00, bowiem ich wiarygodności i autentyczności nikt nie kwestionował.

Sąd Rejonowy zważył, co następuje:

Powództwo R. O. zasługiwało na uwzględnienie w części.

Zgodnie z treścią art. 96 § 1 k. r. o. rodzice wychowują dziecko pozostające pod ich władzą rodzicielską i kierują nim. Obowiązani są troszczyć się o fizyczny i duchowy rozwój dziecka i przygotowywać je należycie do pracy dla dobra społeczeństwa odpowiednio do jego uzdolnień. Stosownie do tej dyrektywy rodzice, w zależność od swych możliwości, są zobowiązani zapewnić dziecku środki do zaspokojenia zarówno jego potrzeb fizycznych (wyżywienie, mieszkanie, odzież, środki higieny osobistej, leczenie w razie choroby), jak i duchowych (kulturalnych), a także środków wychowania (edukacji) według uzdolnień, dostarczania rozrywek i wypoczynku. Przy ocenie, które z tych potrzeb powinny być uznane za potrzeby usprawiedliwione, należy z jednej strony brać pod uwagę możliwości zobowiązanego, z drugiej zaś zakres i rodzaj potrzeb. Zawsze jednak każde dziecko musi mieć zapewnione podstawowe warunki egzystencji w postaci wyżywienia zapewniającego jego prawidłowy rozwój fizyczny, stosownej do wieku odzieży, środki na ochronę zdrowia, kształcenie podstawowe i zawodowe oraz ochronę jego osoby i majątku. Wyjście poza wymienione potrzeby zależy już tylko od osobistych cech dziecka oraz od zamożności i przyjętego przez zobowiązanego modelu konsumpcji. Z treści art. 128 k. r. o. wynika, iż obowiązek dostarczania środków utrzymania , a w miarę potrzeby także środków wychowania ( obowiązek alimentacyjny ) obciąża krewnych w linii prostej oraz rodzeństwo.

Stosownie do art. 133 § 1 k.r.o. rodzice obowiązani są do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, chyba że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania.

Po myśli zaś artykułu 135 § 1 i 2 k. r. o. zakres świadczeń alimentacyjnych zależy od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego oraz od zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego, a wykonanie tegoż obowiązku może polegać na osobistych staraniach o jego utrzymanie i wychowanie.

Z kolei artykuł 138 k. r. o. statuuje zasadę, według której w razie zmiany stosunków można żądać zmiany orzeczenia lub umowy dotyczącej obowiązku alimentacyjnego.

Podstawą powództwa z art. 138 k. r. o. może być tylko zmiana stosunków, która nastąpiła nie wcześniej niż po uprawomocnieniu się wyroku zasądzającego alimenty ( Tak : wyrok Sądu Najwyższego z dnia 25 maja 1999 r., I CKN 274/99, nie publ. ). Przez zmianę stosunków rozumie się istotne zwiększenie możliwości zarobkowych i majątkowych zobowiązanego do alimentacji, istotne zwiększenie się usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego lub istotne zmniejszenie się możliwości zaspakajania potrzeb własnymi siłami. Wynika z tego, że rozstrzygnięcie wymaga porównania stanu istniejącego w dacie uprawomocnienia się wyroku zasądzającego alimenty ze stanem istniejącym w dacie orzekania o ich obniżeniu lub podwyższeniu. Na stronie ciąży obowiązek wykazania, że zmiany takie nastąpiły ( Tak: Kodeks Rodzinny Opiekuńczy z komentarzem pod redakcją Kazimierza Piaseckiego, Wydanie 2 zmienione, „Wydawnictwo Prawnicze LexisNexis ”, Warszawa 2002, s. 833, podobnie: Kodeks rodzinny i opiekuńczy, Praktyczny komentarz Magdalena Lech – Chełmińska, Violetta Przybyła, Wydawnictwo Zrzeszenia Prawników Polskich, Warszawa 2001, s. 328 ).

W ocenie Sądu Rejonowego w niniejszej sprawie doszło do zmiany stosunków zarówno po stronie powoda jak i pozwanej uzasadniających zmianę orzeczenia w zakresie alimentów. Po raz ostatni alimenty od powoda na rzecz pozwanej były ustalone wyrokiem Sądu Rejonowego dla m. st, W. w W. z dnia 22 grudnia 2000 roku wydanym w sprawie o sygnaturze akt IX RC 1025/00, mocą którego R. O. zobowiązany został do zapłaty na rzecz małoletniej córki I. K. O. urodzonej dnia (...) w W. alimenty w kwocie po 420 złotych miesięcznie. Powód pracował jako taksówkarz, zamieszkiwał z matką, nie pozostawał w związku małżeńskim i nie miał innych osób na utrzymaniu poza powódką. Natomiast pozwana miała wówczas 4 lata i uczęszczał do przedszkola. Nie chorowała. Jej matka nie pracowała i wraz z córką zamieszkiwała u swojego ojca. Podejmowała prace dorywcze.

Aktualnie powód nie pracuje, jest zarejestrowany jako osoba bezrobotna z prawem do zasiłku. Uległ wypadkowi komunikacyjnymi, cierpi na nadciśnienie tętnicze, cukrzycę insulinozależną oraz depresję. Jest rehabilitowany. Przyjmuje na stałe leki. Pozostaje w związku małżeńskim, z którego pochodzi jego dwoje małoletnich dzieci. Żona pracuje i osiąga dochody w kwocie 7500 złotych netto miesięcznie. Zamieszkują wspólnie w dużym domu, jednak na jego budowę zaciągnęli kredyt indeksowany kursem (...), który spłacają w miesięcznych ratach po 1200 – 1300 złotych. Obecnie powód pozostaje na utrzymaniu swojej małżonki.

Natomiast pozwana I. O. ma 22 lata, posiada prawo jazdy kategorii B. Nie pracuje, jednak świadczy usługi polegające na przedłużaniu i zagęszczaniu rzęs. W swoim pokoju posiada odpowiednie łóżko oraz przybory potrzebne do wykonywania usług. Ukończyła naukę w szkole zawodowej w miesiącu czerwcu 2016 roku, ukończyła też szereg szkoleń z zakresu przedłużania i zagęszczania rzęs oraz stylizacji fryzur. Posiada wyuczony zawód- fryzjer, jednak nie chce go wykonywać, nie zdała stosownego egzaminu. Zamieszkuje wraz z matką, jej konkubentem i dwójką przyrodniego rodzeństwa. Nie poszukuje pracy, jak podała, odpoczywa. Zajmuje się nieodpłatnie rodzeństwem w czasie, gdy jej matka przebywa w pracy. Nie chce pracować jako opiekunka do dzieci, fryzjer czy też w jakimkolwiek zakładzie. Chce otworzyć własną działalność gospodarczą. W miesiącu lutym 2019 roku podpisała umowę o kształcenie w Liceum Ogólnokształcącym dla Dorosłych Ż., przy czym nauka w tej szkole odbywa się w dwa weekendy miesiąca, zaś opłata miesięczna wynosi 99 złotych. Pozwana nie choruje, nie ma nikogo na utrzymaniu.

Sąd Rejonowy podziela stanowisku Sądu Najwyższego zawarte w wyroku z dnia 14 listopada 1997 roku, III CKN 217/97 (Lex Polonica nr 351778), zgodnie z którym obowiązek alimentacyjny rodziców wobec dziecka stanowi uszczegółowienie ogólnego obowiązku „troszczenia się o fizyczny i duchowy rozwój dziecka” i należytego przygotowania go, odpowiednio do jego uzdolnień, do pracy zawodowej ( art. 96 k.r.o.). Obowiązek ten nie jest ograniczony przez żaden sztywny termin, a w szczególności – przez termin dojścia przez alimentowanego do pełnoletności. Nie jest także związany ze stopniem wykształcenia w tym sensie, że nie ustaje z chwilą osiągnięcia przez alimentowanego określonego stopnia podstawowego lub średniego wykształcenia. Jedyną miarodajną okolicznością, od której zależy trwanie bądź ustanie tego obowiązku, jest to, czy dziecko może utrzymać się samodzielnie.

Obowiązek alimentacyjny rodziców względem dziecka uzależniony jest od okoliczności, czy dziecko jest w stanie utrzymać się samodzielnie. Nie można, zatem przyjąć, że w sytuacji, gdy dziecko jest pełnoletnie, nie kontynuuje nauki, a jedynie zamierza, uczyć się w systemie zaocznym, winno być nadal utrzymywane przez rodziców. Okoliczność, że pozwana zrezygnowała z pracy, nie chciała pracować w cudzym zakładzie czy też nie poszukuje pracy, a wykonuje usługi w swoim miejscu zamieszkania bez zarejestrowania prowadzonej działalności gospodarczej, nie może prowadzić do wniosku, iż nie jest w stanie utrzymać się samodzielnie. I. O. posiada wyuczony zawód, ukończyła szereg kursów doszkalających, posiada prawo jazdy, a zatem może podjąć zatrudnienie. Aktualnie fryzjerzy czy też osoby wykonujące usługi z zakresu przedłużania czy też zgęszczania rzęs są poszukiwani na rynku pracy. Z powyższego wynika, że pozwana ma duże wymagania co do poszukiwanej pracy, co może powodować, że nie znalazła stanowiska pracy ją satysfakcjonującego. Wprawdzie pozwana, jak podaje, zajmuje się małoletnim rodzeństwem, jednak dzieci te chodzą już do szkoły podstawowej, dowożone są do niej autobusem o godzinie 7.50 i wracają dopiero o godzinie 16.00, a więc okoliczność ta nie wyklucza podjęcia pracy. W ocenie Sądu Rejonowego pozwana, przy podjęciu jakichkolwiek działań zmierzających do podjęcia pracy, niewątpliwie znajdzie satysfakcjonujące ją zatrudnienie.

Zdaniem Sądu Rejonowego obowiązek alimentacyjny R. O. na rzecz córki I. O. wygasł z dniem 1 lipca 2016 roku, a zatem od miesiąca, w którym pozwana nie kontynuowała nauki, posiadała ukończone kursy doszkalające. Do czasu ukończenia nauki w ocenie Sądu Rejonowego świadczenie alimentacyjne było należne. Obecnie zaś I. O. nie uczy się w systemie stacjonarnym, nie podjęła pracy zawodowej, bowiem jak podała, odpoczywa, a zatem przy dołożeniu należytej staranności, jest w stanie utrzymać się samodzielnie.

W tym stanie rzeczy Sąd Rejonowy orzekł jak w punkcie I wyroku.

Jako że Sąd Rejonowy ustalił, że pozwana do miesiąca czerwca 2016 roku uczyła się w szkole zawodowej, Sąd oddalił powództwo w pozostałej części.

O kosztach postępowania Sąd orzekł na podstawie art. 100 k. p. c. i koszty procesu pomiędzy stronami wzajemnie zniósł, ponieważ zarówno powód jak i pozwana ulegli wzajemnie w swoich żądaniach. Wprawdzie powód uległ pozwanej jedynie w niewielkim zakresie żądania zmienionego, jednak Sąd Rejonowy uznał, że w niniejszej sprawie zachodzi wypadek szczególnie uzasadniony, bowiem obowiązek zwrotu kosztów procesu ciążyłby na córce powoda, która dotychczas pozostawała na jego utrzymaniu.

z/1. odnotować,

2. odpis wyroku wraz z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikowi pozwanej bez pouczeń,

3. za 14dni lub z apelacją.

L. dnia 4 marca 2019 roku